ΚΡΑΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (ΔΠΔ) ΚΡΑΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Γιώργος Παγουλάτος (gpag@aueb.gr)
Περί Μεταρρυθμίσεων Επίπεδα μεταρρυθμίσεων: Μεμονωμένα μέτρα πολιτικής Συστημικές αλλαγές σε τομείς πολιτικής Διάκριση επιτυχίας-αποτυχίας: Κριτήρια (π.χ. ίδρυση και λειτουργία ΕΣΥ, επιτυχία ή όχι;)
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Περιβάλλον ευνοϊκό: Ένταξη στην ΕΕ→ πιέσεις «εξευρωπαϊσμού» Εκτελεστική εξουσία κυρίαρχη: περιορισμένος ρόλος νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας Μονοκομματικές κυβερνήσεις, συνήθως ισχυρής πλειοψηφίας Διορισμός και έλεγχος δικαστικού σώματος (αλλά Συμβούλιο Επικρατείας;) Ενιαία κρατική δομή – ρόλος περιφερειών περιορισμένος Περιορισμένη αυτονομία ομάδων πίεσης, συνήθως διαιρεμένες πολιτικά και εξαρτημένες οικονομικά
ΕΝΝΕΑ ΑΙΤΙΑ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ Απόρριψη από άλλο θεσμικό όργανο Αλλαγή κυβέρνησης ή πολιτικής ηγεσίας υπουργείου→ εγκατάλειψη πολιτικής Σύγκρουση με κοινοτική νομοθεσία Παρακώλυση από Δημόσια Διοίκηση Περιορισμένη διοικητική ικανότητα κράτους Έλλειψη πόρων προς υλοποίηση μεταρρύθμισης Σχέσεις κράτους-κοινωνίας: αντίδραση από τη βάση (resistance from below) Αντίδραση από την κορυφή (resistance from above) Αδιαφορία και έλλειψη στήριξης Source: Sotiropoulos , 2011
Κοινωνικό σύστημα: διάδραση κοινωνίας-κράτους Πολιτικό σύστημα: Πολιτική πόλωση (και εσωκομματικά): «πολιτικό κόστος»↑↑↑ Πολιτική κουλτούρα: συγκρουσιακή Εκλογικός κύκλος: ασταθής και σύντομος Διοικητικό σύστημα Έλλειψη συντονισμού/ πόρων/ δεξιοτήτων Πλήρης πολιτικός έλεγχος Κοινωνικό σύστημα: διάδραση κοινωνίας-κράτους
Ενδεικτική Βιβλιογραφία G. Pagoulatos, “The Enemy Within: Intragovernmental Politics and Organizational Failure in Greek Privatization”, Public Administration, 79/1, 2001, pp.125-146. D. Sotiropoulos, “The paradox of non-reform in a reform-ripe environment: lessons from post-authoritarian Greece”, in S. Kalyvas, G. Pagoulatos and H. Tsoukas (eds) From Stagnation to Forced Adjustment: Reforms in Greece, 1974-2010, Hurst & Co/ Columbia University Press (2011). Γ. Παγουλάτος, «Το εκκρεμές των μεταρρυθμίσεων», Καθημερινή, 17.5.2009. Γ. Παγουλάτος, «Η αδυναμία της ισχύος», Καθημερινή, 24.2.2008 Γ. Παγουλάτος, «Οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται το κράτος!», Καθημερινή, 3.6.2007. K. Featherstone & D. Papadimitriou, Τα Όρια του Εξευρωπαϊσμού: Δημόσια Πολιτική και Μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, Αθήνα, Οκτώ 2010.