Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ Μαρία Κοτσάκη Εύη Δραμουντάνη

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ομηρική εποχή 7 Αρχαιότητα 13 Αρχαία Αθήνα 16 Ομηρική εποχή 7 Αρχαιότητα 13 Αρχαία Αθήνα 16 Αρχαία Σπάρτη 25 Μινωικός πολιτισμός 31 Αρχαία Κίνα 36 Αρχαία Αίγυπτος 41 Ινδιάνικες φυλές 44 Βυζάντιο 47 Μεσαίωνας 53 Νεότερη Εποχή 61 Σύγχρονη Εποχή 75

Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΣΤΟ ΠΈΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΑΙΏΝΩΝ Η γυναίκα, μέσα στον ωκεανό των αιώνων της ανθρωπότητας προσπάθησε να ανταπεξέλθει στο ύψος των κυμάτων – κοινωνία που άλλοτε την ξέβραζε στην ακτή της αποδοχής, της αγάπης, της εκτίμησης και του θαυμασμού και άλλοτε την βύθιζε στην άβυσσο της απαξίωσης, της αδικίας και του βασανιστηρίου – θανάτου

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΚΟΡΑΝΙ  το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, το Κοράνι, τονίζει ότι οι γυναίκες «οφείλουσι να εκπληρώσι τα εαυτών καθήκοντα ώς αρμόζει, οι δε άνδρες να προσφέρωνται προς αυτάς μετά δικαιοσύνης, αλλ’ έχουσι την εαυτών εξουσίαν». Κατά τη μουσουλμανική θρησκευτική παράδοση, ο Μωάμεθ είπε χαρακτηριστικά για τη στάση της γυναίκας προς τον σύζυγο της: «Αν είχα εξουσία για το προσκύνημα, θα έδινα εντολή να προσκυνά η γυναίκα τον άνδρα της». Κάθε σύζυγος είναι υποχρεωμένη να έχει στάση προσοχής απέναντι στον σύζυγο της και να τον υπακούει, εκτός εάν αυτός θέλει κάτι το οποίο είναι θρησκευτικά απαγορευμένο. Αυτή διαμένει στην κατοικία του άνδρα της. Χωρίς την άδειά του, δεν μπορεί να κάνει επισκέψεις, ούτε και ελεύθερη επαγγελματική ζωή.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ Η γυναίκα με κανέναν τρόπο δεν υστερεί σε αξία σε σχέση με τον άνδρα. Η γυναίκα έχει για τον Θεό την ίδια αξία που έχει ένας άνδρας, και το αντίστροφο. Τα δύο φύλα είναι ισότιμα, αλλά όχι ίσα. Άλλη θέση έχει η γυναίκα, άλλη ο άνδρας. Υπάρχει λόγος που ο Θεός έφτιαξε δύο φύλα και όχι ένα. Δεν έγινε έτσι στην τύχη. Το κάθε φύλο εξυπηρετεί κάποιες δικές του επιμέρους λειτουργίες.Η γυναίκα είναι αυτή που κατέβασε τον Θεό στην γη. Γυναίκα είναι αυτή που κατέχει τα «δευτερεία» της Αγίας Τριάδος. 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ «Ευτυχής είναι ο άνδρας εκείνος, ο οποίος έχει αγαθήν γυναίκα. Ο αριθμός των ετών της ζωής του θα είναι διπλάσιος. Γυναίκα ευγενούς χαρακτήρος και σθεναρή ευφραίνει τον άνδρα της, τα δέ έτη της ζωής του θα τα γεμίση με ειρήνην. Γυναίκα αγαθή είναι αγαθόν δώρον, που προσφέρεται από τον Κύριον εις εκείνους οι οποίοι τον φοβούνται. Του πλουσίου και του πτωχού η καρδία είναι χαρούμενη, και εις κάθε περίστασιν το πρόσωπόν των είναι ιλαρόν, εάν έχουν ενάρετον σύζυγον.» (Σοφία Σειράχ κς΄ 1-4)

ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Οι γυναίκα δεν είχε θέση στα κοινά και γενικότερα δεν είχε ίσα δικαιώματα με τους άντρες . Έτσι πολλές φορές ήταν ιδιαίτερα εκμεταλλεύσιμη γι’ αυτό και οι άνδρες τις συμπεριελάμβαναν στα λάφυρα . Επίσης η αμφίεση των γυναικών ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη και πάντοτε εμφανιζόταν με ένα μαγνάδι ενώ οι άνδρες μπορούσαν να εμφανίζονται ελεύθερα και χωρίς την συνοδεία κάποιου υπηρέτη . Οι γυναίκες αποτελούσαν τον «Αρχηγό» του σπιτιού και οι άνδρες τους «Προστάτες».

Η ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Οι γυναίκες της ομηρικής εποχής και κυρίως οι γυναίκες αριστοκρατικής γενιάς συνοδεύονταν συνήθως από υπηρέτριες (δούλες , βυζάστρες ) όταν συναντούσαν άνδρες και γενικότερα κατά τις εξόδους τους . Επίσης πολλές φορές και κατά τις συναντήσεις τους με τον αδελφό. Όσον αφορά την αμφίεση τους εμφανίζονταν δημόσια πάντοτε καλύπτοντας το πρόσωπο τους με ένα μαγνάδι ( ένα λευκό , λινό , λεπτό , ύφασμα).

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΩΣ «ΑΡΧΗΓΟΣ» ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ Οι γυναίκες στην ομηρική εποχή ασχολούνται κυρίως με την συντήρηση του σπιτιού και την φροντίδα των παιδιών. Από την άλλη πλευρά οι γυναίκες αριστοκρατικής καταγωγής επιλέγουν κάποιων αρμόδιο για την εκτέλεση αυτών των εργασιών. Είτε μια υπηρέτρια για να φροντίσει το σπίτι , είτε έναν παιδαγωγό για να βοηθήσει το παιδί με τα μαθήματα του και γενικότερα να συμβάλει στην ομαλή ένταξη του στην κοινωνία .Βέβαια υπάρχει και η βυζάστρα η οποία αναλαμβάνει το παιδί όταν αυτό είναι ακόμα βρέφος και συνοδεύει την μητέρα κατά τις εξόδους της. Τέλος οι γυναίκες ήταν υπεύθυνες για το ρουχισμό της οικογένειας κάτι που εξηγείται με τις σκηνές γυναικών που υφαίνουν .

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΟΛΕΜΟΥ Οι γυναίκες σε περίοδο πολέμου βρίσκονταν σε πιο μειονεκτική θέση από ότι οι άνδρες . Καθώς πολλές φορές οι αντίπαλοι τις διεκδικούσαν ως λάφυρα και τις έκαναν δούλες τους . Έτσι οι γυναίκες έφευγαν μακριά από την πατρίδα και την οικογένεια τους και δεν ξαναγύριζαν ποτέ πίσω.

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑ ΤΙΣ ΗΠΕΙΡΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑ ΤΙΣ ΗΠΕΙΡΟΥΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΕΛΛΆΔΑ Η γυναίκα στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους θεωρούνταν, βιολογικά και ψυχολογικά, πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί σε εξωτερικά ερεθίσματα. Έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα μιας πατριαρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία ελληνική. Ακόμα και στην τέχνη είναι δυνατόν να παρατηρήσει κανείς ότι από την αρχαϊκή περίοδο ως και το τέλος περίπου της κλασικής περιόδου, όπου το θηλυκό κορμί απελευθερώνεται, η γυναίκα -ιδιαίτερα στη γλυπτική- παρουσιάζεται ευπρεπώς ενδεδυμένη, ενώ αποφεύγεται η έμφαση στα χαρακτηριστικά του φύλου.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Στην Αθήνα η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτιόνταν άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρούνταν ανώφελο και επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομιάς δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία.

ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΊΚΑ Βασική αρχή στην αθηναϊκή κοινωνία ήταν το ότι η γυναίκα τελούσε μονίμως υπό ανδρική κηδεμονία. Η νέα κοπέλα μέχρι το γάμο της εξαρτάται άμεσα από τον πατέρα της. Όταν έφθανε στην αποδεκτή κοινωνικά ηλικία γάμου, ο πατέρας της επέλεγε το μέλλοντα σύζυγό της. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, σύμφωνα με ένα παλαιότερο έθιμο, η νύφη αποτελούσε το έπαθλο αγώνων που προκήρυσσε ο πατέρας της και ακόμη σπανιότερα η ίδια επέλεγε το γαμπρό. 

Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Η τελετή του γάμου περιλάμβανε δύο βασικές διαδικασίες. Η πρώτη ήταν ο αρραβώνας , στον οποίο η παρουσία της νύφης δεν ήταν υποχρεωτική. Στην πράξη ήταν η υπογραφή του προγαμιαίου συμβολαίου, όπου καθορίζονταν το ύψος της προίκας. Στη συνέχεια ακολουθούσε η έκδοση, που αποτελούσε την κυρίως τελετή της παράδοσης της κοπέλας στο σύζυγο ο οποίος αναλάμβανε πλέον την κηδεμονία της. Ως παντρεμένη πλέον, στο σπίτι του ανδρός της, η πρώτη φροντίδα της ήταν να κάνει ιερές σπονδές μπροστά στην εστία. Από τούδε και στο εξής συμμετέχει ενεργά στις οικογενειακές θρησκευτικές τελετές. 

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΜΙΑΣ ΑΘΗΝΑΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Η βασική ευθύνη της, όμως, ήταν η διαχείριση του οίκου. Μέσω της χρηστής διαχείρισης ενός αθηναϊκού οίκου από τη νοικοκυρά θα επιτυγχάνονταν η ευημερία και η μακροημέρευση του. Για το λόγο αυτό ο σύζυγος και κύριος του οίκου, από την πρώτη στιγμή αναλάμβανε να εξηγήσει το βασικό αυτό καθήκον στη νεαρή γυναίκα του. Η ίδια κατοικούσε στο γυναικωνίτη που περιλάμβανε τον κοιτώνα των συζύγων, τα δωμάτια των κοριτσιών και τα διαμερίσματα που εργάζονταν οι δούλες. Επέβλεπε και κατεύθυνε τους δούλους και φρόντιζε για τη σωστή τακτοποίηση των αγαθών και των πραγμάτων του σπιτιού. Οι αριστοκράτισσες γυναίκες επίσης, στα πλαίσια των οικιακών καθηκόντων τους, ασχολούνταν με την υφαντική και το ράψιμο του ρουχισμού. Επίσης είχαν επιφορτισθεί με την ανατροφή των παιδιών. Ενώ όμως με όλες αυτές τις ασχολίες οι ευκατάστατες Αθηναίες δεν έβγαιναν από το σπίτι, οι φτωχές αναγκαστικά δούλευαν εκτός σπιτιού.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ Στο κοινωνικό πεδίο οι Αθηναίες συμμετείχαν στις κυριότερες γιορτές της πόλης . Στα Λήναια και στα Ανθεστήρια προς τιμήν του θεού Διονύσου . Στα Ανθεστήρια υποδέχονταν τη γιορτή του ερχομού της ανοίξεως των πρώτων λουλουδιών και του νέου κρασιού . Συμμετείχαν επίσης στην μεγάλη πομπή των Παναθηναίων που ήταν η επισημότερη γιορτή των αρχαίων Αθηνών προς τιμήν της πολιούχου της πόλεως Αθηνάς. Ουσιαστική συμμετοχή είχαν στα Θεσμοφόρια. Τα Θεσμοφόρια τελούνταν προς τιμή της θεάς Δήμητρας. Συμμετείχαν αποκλειστικά γυναίκες. Βασική αρχή των Θεσμοφορίων αποτελούσε ο αποκλεισμός του ανδρικού φύλου και η συγκρότηση μίας ένωσης γυναικών, μέσω της οποίας τονιζόταν ο ρόλος τους στη γονιμότητα και συμβολικά στην ευφορία της καλλιεργήσιμης γης

Άλλη μία συμβολή των γυναικών στη δημόσια ζωή ήταν το ιερατικό αξίωμα που ασκούσαν στα πλαίσια της λατρείας των γυναικείων θεοτήτων. Τα καθήκοντα τους ήταν να επιβλέπουν και να διευθύνουν τις λατρευτικές τελετές, όπως τις προσευχές και τις προσφορές και να προστατεύουν την ιερή περιουσία. Μόνο η εκάστοτε ιέρεια είχε δικαίωμα να μεταβεί στο άβατο του ναού και καμία τελετουργική πράξη δεν μπορούσε να εκτελεστεί χωρίς την παρουσία της. Να τονιστεί επίσης ότι το ιερατικό αξίωμα αποτελούσε κληρονομικό δικαίωμα για τις γυναίκες ιερείς ή αγοραζόταν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

ΟΙ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Εντελώς διαφορετικά ζούσαν οι εταίρες. Απολάμβαναν ελευθερίες, ευρισκόμενες σε μια διαφορετική κατάσταση από τις υπόλοιπες γυναίκες. Σε αντίθεση με τις άλλες γυναίκες, αυτές είχαν γνώσεις της λογοτεχνίας και δεν τους ήταν άγνωστη η τέχνη. Η θέση των καλλιεργημένων και μορφωμένων εταίρων ήταν τελείως διαφορετική. Συμμετείχαν ελεύθερα στα συμπόσια των ανδρών. Στα σπίτια τους μαζεύονταν πλήθος νέων. Τις θαύμαζαν, έστηναν γι' αυτές χρυσά αγάλματα, οι ποιητές τις εγκωμίαζαν στα έργα τους. Πολλές έγιναν διάσημες για την εξυπνάδα και το πνεύμα τους όπως η Φρύνη, ενώ η αθηναϊκή λογοτεχνία γνωρίζει συλλογές επιγραμμάτων που γράφτηκαν από εταίρες. 

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ Στην καθεαυτό πολιτική ζωή των Αθηνών η θέση των γυναικών ήταν ανύπαρκτη. Οι γυναίκες δε θεωρούνταν πολίτες. Δεν είχαν δικαίωμα εγγραφής στους καταλόγους των πολιτών. Εγγράφονταν μόνο στους καταλόγους της φατρίας τους. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα κατοχής εγγείου ιδιοκτησίας -επομένως ούτε κληρονομιάς-, το οποίο αποτελούσε βασικό κριτήριο για την ιδιότητα του πολίτη. Ακόμη δεν είχαν τη δυνατότητα άσκησης δικαιοπραξιών. Δεν τους επιτρεπόταν δηλαδή να χειρίζονται οι ίδιες τις αστικές υποθέσεις τους. Για το λόγο αυτό εκπροσωπούνταν ενώπιον της πολιτείας από τον κύριό τους. Κατά συνέπεια στερούνταν των πολιτικών δικαιωμάτων που απολάμβαναν οι άνδρες. Ταυτόχρονα όμως έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη μεταβίβαση της ιδιότητας του πολίτη.

ΑΡΧΑΊΑ ΣΠΆΡΤΗ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Οι γυναίκες της Σπάρτης τύγχαναν διαφορετικής αντιμετώπισης από τις Αθηναίες. Λόγω της ολιγανθρωπίας που αντιμετώπιζαν οι Σπαρτιάτες, η μητρότητα καταλάμβανε εξέχουσα σημασία. Τα θηλυκά μέλη της οικογενείας παρέμεναν σε αυτήν μέχρι κάποια ηλικία. Μετά τα αναλάμβανε το κράτος, όπως και τα αγόρια. Η κατάλληλη ηλικία γάμου για μια Σπαρτιάτισσα ήταν γύρω στα είκοσι έτη. Γεγονός που σήμαινε ότι είχε ολοκληρώσει βιολογικά την ανάπτυξή της, σε αντίθεση με τη γυναίκα των Αθηνών που παντρευόταν στην εφηβεία. Όταν έφθανε σε αυτή την ηλικία, ο πατέρας -κυρίως στις αριστοκρατικές τάξεις- αναλάμβανε να βρει το γαμπρό για τη γαμήλια συμφωνία.

ΤΟ ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ «ΑΡΠΑΓΗ» Έπειτα, στη Σπάρτη συνηθίζονταν η αρπαγή των γυναικών από τους άνδρες, πράγμα άγνωστο στην αθηναϊκή κοινωνία. Στο σπίτι του γαμπρού όπου μεταφέρονταν η κοπέλα, την αναλάμβανε μία γυναίκα του σπιτιού η νυμφεύτρια. Της έκοβε τα μαλλιά και την έντυνε με αντρικά ρούχα. Τη νύχτα την επισκεπτόταν ο γαμπρός με σκοπό να συνευρεθούν. Αυτός ο γάμος συνήθως έμενε για μερικά χρόνια κρυφός. Το πιθανότερο είναι να πρόκειται για «γάμο υπό δοκιμή». Αν από το γάμο αυτό δεν προέκυπταν απόγονοι, που ήταν το ζητούμενο, τότε ο γάμος λυόταν. Ενδέχεται όμως να κρατούνταν μυστικός ο γάμος, εάν ο άνδρας δεν είχε συμπληρώσει το τριακοστό έτος. Ο λόγος ήταν ότι απαγορευόταν να ζήσει το ανδρόγυνο μαζί, πριν την συμπλήρωση της παραπάνω ηλικίας από τον

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ Τα κορίτσια μετά τη γέννησή τους παραδίδονταν στην οικογένειά τους για να ανατραφούν, εφόσον δεν παρουσίαζαν κανενός είδους καχεξία ή δυσμορφία. Σε αυτή την περίπτωση τα εξέθεταν, όπως και τα αντίστοιχα δύσμορφα και καχεκτικά αγόρια στους Αποθέτες . Η διαφορά σε σχέση με την Αθήνα ήταν ότι η απόφαση για την έκθεση των βρεφών δεν αποτελούσε ιδιωτική υπόθεση του πατέρα, αλλά ανέκκλητη απόφαση της Γερουσίας

Η Σπαρτιατική κοινωνία έριχνε το μεγαλύτερο βάρος της στη σφυρηλάτηση των κοινωνικών δεσμών μεταξύ των ελευθέρων Σπαρτιατών και Σπαρτιατισσών. Έθετε σε δεύτερη μοίρα την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Θεωρούσαν τη Σπάρτη ως μια μεγάλη οικογένεια. Πρόκριναν την υπαγωγή του ατόμου και της οικογενείας στην ευρύτερη κοινωνική ομάδα, μέσω της παροχής παρόμοιας εκπαίδευσης σε αγόρια και κορίτσια. Εντός του πλαισίου αυτού επιτρέπονταν το να εκτίθενται στα μάτια του άρρενος πληθυσμού τα γυμνά ή ντυμένα ανάλαφρα γυναικεία κορμιά. Η εμφάνιση των γυναικών, άλλωστε, έπαιζε το βασικότερο ρόλο στην επιλογή τους από τους συντρόφους τους. Η προίκα διαδραμάτιζε δευτερεύοντα ρόλο. Επιπλέον η σπαρτιατική αγωγή τους προσέδιδε μια πιο αρρενωπή συμπεριφορά από τις γυναίκες των άλλων πόλεων. Ο ίδιες, συναισθανόμενες την αυξημένη κοινωνική τους θέση λειτουργούσαν με αυτό τον τρόπο, έχοντας την πλήρη υποστήριξη του κράτους. 

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούσε ο θεσμός της πολυανδρίας. Η συνήθεια αυτή ήταν αρκετά διαδεδομένη. Σύμφωνα με την πολυανδρία την ίδια γυναίκα μοιράζονταν δύο, τρεις, τέσσερις ή πέντε άνδρες, οι οποίοι συνήθως ήταν αδέλφια. Αυτό το έθιμο επεκτείνονταν και στην περίπτωση που ένας ηλικιωμένος είχε νέα σύζυγο και επιθυμούσε να αποκτήσει παιδιά με το να τη φέρει σε επαφή με έναν νέο και ρωμαλέο άνδρα. Όποιος επίσης για κάποιους λόγους δεν επιθυμούσε να παντρευτεί, είχε τη δυνατότητα να ζητήσει μια παντρεμένη γυναίκα και με την προϋπόθεση της συγκατάθεσης του συζύγου της να αποκτήσει μαζί της παιδιά. Διαπιστώνουμε επομένως ότι, αποκλειστικός στόχος αυτής της σπαρτιατικής πρακτικής ήταν πέρα από την ηθική η υποστήριξη των δικαίων και των συμφερόντων της σπαρτιατικής πολιτείας. Βασική επιδίωξή τους ήταν να διατηρήσουν τη στρατιωτική τους ισχύ και να αποτρέψουν την οποιαδήποτε εξέγερση των πολυαρίθμων ειλώτων, οι οποίοι καραδοκούσαν. 

ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟΝ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟΝ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά στη Μινωική Κρήτη ήταν η μεγάλη ελευθερία των γυναικών να συμμετέχουν σε κάθε εκδήλωση της κοινωνικής ζωής. Έπαιρναν μέρος σε κάθε είδους εξωοικιακές ασχολίες συμμετείχαν σε επικίνδυνα αγωνίσματα, εξορμούσαν σε κυνηγετικές εκδρομές. Έπαιρναν μέρος στις χορευτικές επιδείξεις.

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΙΝΩΗΤΗΣΣΑΣ  Τις ενδιέφερε η περιποίηση του σώματος, του προσώπου, των μαλλιών. Έβαφαν τα χείλια, τα μάτια τους, λέπταιναν τα φρύδια τους και φορούσαν κοσμήματα.   Τα φορέματα προκαλούν έκπληξη γιατί αφήνουν ακάλυπτα τα στήθη, έχουν περίτεχνες ζώνες και πολλούς φραμπαλάδες. Φορούσαν μπερέδες καπελίνα και άλλα καλύμματα στο κεφάλι ενώ τα χτενίσματα ήταν περίτεχνα. Συμπλήρωναν την κόμμωση με ταινίες και δικτυωτά πλέγματα, αφήνοντας μικρές μπούκλες να στεφανώνουν το πρόσωπο.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ Αντίθετα με ότι συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα που η γυναίκα ήταν κλεισμένη στα βάθη του σπιτιού η μινωίτισσα είναι πανταχού παρούσα. Η αβρότητα των κυριών του μινωικού κόσμου τις τοποθετεί στις πρώτες θέσεις όταν γίνονται δημόσιες συγκεντρώσεις. Φτάνουν με φορεία, που τα κρατούν δούλοι και κατεβαίνουν απ΄ αυτά κομψές και αρωματισμένες, γεμάτες πρόσχαρη διάθεση. Στις τοιχογραφίες προβάλλουν φλύαρες και κοσμικές ενώ περιμένουν την έναρξη κάποιας τελετής. Άλλοτε πάλι στα ήσυχα σαλόνια των μεγάρων καθισμένες ώρες γαλήνιες, κεντούν ή παίζουν ζατρίκιο. Η επαφή με το άλλο φύλο τονώνει τη γυναικεία τους φιλαρέσκεια. 

ΘΕΑ ΤΩΝ ΟΦΕΩΝ Η ονομασία της οφείλεται στα φίδια που η μορφή κρατεί στα υψωμένα χέρια της. Τα φίδια συμβολίζουν τον χθόνιο χαρακτήρα της λατρεία της θεάς και το αιλουροειδές πάνω στο κεφάλι της συμβολίζει την κυριαρχία της πάνω στην άγρια φύση. Οι θεές φορούν πολυτελή ενδύματα αφήνοντας ακάλυπτο το πλούσιο στήθος τους, σύμβολο της γονιμότητας της γυναίκας, της θεάς και συνεκδοχικά της φύσης.

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ Στην Αυτοκρατορική Κίνα, οι ηθικές αξίες των Τριών Ταγμάτων παρότρυνε τις κόρες να υπακούν τους πατέρες τους, τις γυναίκες να υπακούν τους συζύγους και τις χήρες να υπακούσουν τους γιους τους. Οι γυναίκες δεν μπορούσαν να κληρονομήσουν τις επιχειρήσεις ή τον πλούτο και οι άνδρες έπρεπε να υιοθετήσουν ένα γιο για τέτοιους οικονομικούς σκοπούς. Μια σύζυγος μπορούσε να εκδιωχθεί αν δεν γεννούσε ένα γιο, διέπραττε μοιχεία, δεν πειθαρχούσε στα πεθερικά της, μιλούσε υπερβολικά, έκλεβε, είχε εξάρσεις ζήλιας ή έπασχε από ανίατη ασθένεια ή διαταραχή. Αλλά υπήρχαν και όρια για το σύζυγό της, όπως για παράδειγμα δεν θα μπορούσε να τη χωρίσει αν τηρούσε τους τόπους πένθους των πεθερικών της, αν δεν είχε καμία οικογένεια για να επιστρέψει, ή αν η οικογένεια του συζύγου ήταν φτωχή και από τότε που παντρεύτηκαν έγινε πλουσιότερη.

ΠΟΔΙΑ ΤΟΥ ΛΩΤΟΥ Τα μικρά πόδια θεωρούνταν σύμβολο ομορφιάς και κοινωνικής θέσης και, κάποτε, ήταν ίσως ο μοναδικός τρόπος προκειμένου μία γυναίκα να παντρευτεί κάποιον ευκατάστατο. Κατά τη διαδικασία τύλιγαν τα πέλματα με ένα μακρύ κομμάτι ύφασμα, εκτός από το μεγάλο δάχτυλο, έτσι ώστε τα υπόλοιπα να πιεστούν επάνω στο πέλμα. Χρειάζονταν περίπου έξι μήνες για να μάθουν να περπατούν και πάλι και να συνηθίσουν τον πόνο.

Για περίπου δέκα αιώνες, διαδοχικές γενιές γυναικών της Κίνας υπέμεναν μία απίστευτα οδυνηρή πρακτική. Οι γονείς  έσπαγαν και διαμόρφωναν τα πόδια των κοριτσιών τους, σε πολύ μικρές ηλικίες, με τέτοιο τρόπο ώστε μεγαλώνοντας να μοιάζουν με οπλές. Η παράδοση, γνωστή ως «foot binding» (δέσιμο ποδιών), κατέληξε να συμβολίζει την «αγκύλωση» της Κίνας και ένα απομεινάρι από το μακρινό παρελθόν της χώρας

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΊΑ ΑΊΓΥΠΤΟ “Μαλλιά μαύρα σκοτεινότερα από το έρεβος, δόντια λαμπρά σαν από θραύσματα νωπά πυριτόλιθου, σώμα λυγερό, στήθος σφικτό και καλλίγραμμο ”. Έτσι περιέγραφαν οι αρχαίοι οι Αιγύπτιοι την ιδανική γυναικεία ομορφιά. Οι Αιγύπτιες, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και ιστορίες που αποτυπώθηκαν σε τοιχογραφίες, ήταν ελεύθερες στον έρωτα. Φλογερές, παθιασμένες και εκδικητικές. Παντρεύονταν σε πολύ μικρή ηλικία και στα 16 θεωρούνταν ήδη πολύ μεγάλες. Πριν όμως τελεστεί ο κανονικός γάμος, το αντρόγυνο μπορούσε να δοκιμάσει τον έγγαμο βίο με μία “σύμβαση διατροφής”, κατά την οποία ο σύζυγος έπρεπε να στηρίζει οικονομικά τη γυναίκα και τα παιδιά που μπορεί να αποκτούσαν μέχρι να παντρευτούν επίσημα. Όλοι, εκτός από τους ιερείς, ήταν πολύγαμοι. Παντρεύονταν όσες γυναίκες μπορούσαν να συντηρήσουν οικονομικά. Η μοιχεία τιμωρούνταν αυστηρά. Έκοβαν την μύτη στις μοιχαλίδες και μαστίγωναν 100 φορές τους μοιχούς.

ΙΝΔΙΑΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΙΣ ΙΝΔΙΑΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ  Μια γυναίκα ένοιωθε περισσότερο ασφαλής, μιας και δεν ήταν αναγκασμένη από καμία πολιτισμική σύμβαση να αφήσει την οικογένεια που μεγάλωσε και επίσης όποτε το επιθυμούσε διατηρούσε το δικαίωμα να χωρίσει τον άντρα της, κρατώντας μάλιστα εκείνη το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινής τους περιουσίας. Οι γυναίκες των κεντροδυτικών φυλών μπορεί να μην εργάζονταν στους αγρούς, μιας και διαβιούσαν σε κοινότητες κυνηγών, ωστόσο κατείχαν ιδιαιτέρως σημαντική θέση μέσα στη φυλή ως θεραπεύτριες, βοτανολόγοι ή ακόμη και ιερά πρόσωπα, σε θέση να δίνουν συμβουλές. Όταν μάλιστα απεβίωναν οι αρσενικοί αρχηγοί μιας τέτοιας ομάδας Ινδιάνων, αναδεικνύονταν συχνά φύλαρχος μια γυναίκα. Εκπαιδεύονταν στον χειρισμό τόξων και είχαν στην κατοχή τους μαχαίρια, επειδή σύμφωνα με τα αρχέγονα έθιμα των Ινδιάνων μια γυναίκα έπρεπε να γνωρίζει πώς να προστατεύει τον εαυτό της από μια επίθεση.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα Οι έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό, καθώς και οι επισκέψεις σε συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεκτές δραστηριότητες της γυναίκας έξω από το σπίτι. Επίσης, δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους άνδρες, παρά μόνο αν ήταν πολύ στενά συγγενικά της πρόσωπα, όπως για παράδειγμα ο πατέρας, ο σύζυγος και οι αδελφοί. Συχνά έτρωγε σε χωριστή αίθουσα, όπως σε χωριστά δωμάτια από τους άντρες περνούσε την ημέρα της. Από πολύ μικρή μάθαινε "τα του οίκου", ενώ οι γραμματικές γνώσεις της περιορίζονταν συνήθως σε γραφή και ανάγνωση. Κάποιες γυναίκες, αναλογικά ελάχιστες, αποκτούσαν και ευρύτερη μόρφωση. H κόρη μπορούσε να παντρευτεί από τα 12-13 χρόνια της. Για το γάμο της φρόντιζαν οι γονείς. Συχνά μάλιστα βοηθούσαν στην επιλογή του συζύγου οι προξενήτρες, που είχαν ως αμοιβή ποσοστά από την προίκα. Η θέση της συζύγου ήταν άσχημη. Οι χριστιανικές αρχές που καθόριζαν τις λειτουργίες της βυζαντινής κοινωνίας εξασφάλιζαν μία αξιοπρεπή ζωή στην παντρεμένη γυναίκα. Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη όπου ανήκε ήταν οικοδέσποινα και κυρά. Η απόκτηση παιδιών την εξύψωνε.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Στον επαγγελματικό τομέα ο ρόλος της γυναίκας ήταν μικρός. Οι γυναίκες των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων δούλευαν στα χωράφια και στα εργαστήρια της οικογένειάς τους. Λίγες γυναίκες, μορφωμένες, ήταν ιατροί που θεράπευαν το γυναικείο πληθυσμό. Άλλες, οι λεγόμενες κοινές, ζούσαν στα μιμαρεία και στα καπηλειά.

ΘΕΟΔΩΡΑ Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Η Θεοδώρα ξεκίνησε από πολύ χαμηλά, από τον ιππόδρομο του 6ου αιώνα, ένα περιβάλλον στο οποίο μόνιμη μέριμνα αποτελούσε η επιβίωση. Το πολύ χαμηλό βιοτικό επίπεδο όσων εργάζονταν σ’ αυτόν, ανάγκαζε τους ανθρώπους να ασχολούνται με ευκαιριακά επαγγέλματα και να κατοικούν σε τρώγλες. Η φθηνή ψυχαγωγία και διασκέδαση ήταν κομμάτι του υποκόσμου της Κωνσταντινούπολης.  Η Θεοδώρα αναγκάστηκε από πολύ μικρή να εμφανιστεί στη σκηνή του θεάτρου ως ηθοποιός, γεγονός που καταδίκαζαν η Εκκλησία και η κοινωνία, αφού στο Βυζάντιο οι γυναίκες του θεάτρου έφεραν το στίγμα του εξευτελισμού και της ανηθικότητας. Μετά από πολλές περιπέτειες και ταξίδια σε διάφορες περιοχές του ρωμαϊκού κράτους, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου γνώρισε τον Ιουστινιανό, ο οποίος την ερωτεύτηκε. Από εκεί και πέρα ήταν θέμα χρόνου πλέον για τη Θεοδώρα να γίνει σύζυγός του και Αυγούστα, μετά τη στέψη του Ιουστινιανού ως αυτοκράτορα.... 

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Τα ιστορικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο Μεσαίωνας και αναγνώριζε στη γυναίκα θέση πολύ καλύτερη απ’ ότι οι περισσότερες περίοδοι της Ιστορίας και δεχόταν την ιδιαιτερότητα του φύλου της, στοιχείο πολύ σημαντικό όταν στην εποχή μας το πρότυπο που, σχεδόν αποκλειστικά, προσφέρεται στη σύγχρονη γυναίκα είναι αυτό της μίμησης του άντρα.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ Οι γυναίκες δεν ήταν υπόδουλες και υποταγμένες στο πλαίσιο ενός κόσμου ο οποίος εμφανίζεται να κυριαρχείται από τις αντρικές αρετές ιπποτών ή ασκητικών μοναχών. Η εξουσία δεν απέκλειε τις γυναίκες από την κορυφή της κοινωνίας. Η υπόμνηση μερικών ονομάτων αρκεί για να αποδείξει το αντίθετο. Η Αλιενόρ της Ακυιτανίας, η Λευκή της Καστίλλης κι άλλες λιγότερο γνωστές διοίκησαν επικράτειες και κυβέρνησαν υπηκόους

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ Ιωάννα της Λωραίνης  Η Ματθίλδη της Κανόσα  Ισαβέλλα της Καστίλης Αικατερίνη Σφόρτσα  Λάγκερθα

ΙΩΑΝΝΑ ΤΗΣ ΛΩΡΑΙΝΗΣ, ΓΝΩΣΤΗ ΚΑΙ ΩΣ ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΤΗΣ ΟΡΛΕΑΝΗΣ  ΙΩΑΝΝΑ ΤΗΣ ΛΩΡΑΙΝΗΣ, ΓΝΩΣΤΗ ΚΑΙ ΩΣ ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΤΗΣ ΟΡΛΕΑΝΗΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Αν και η στρατιωτική της καριέρα κράτησε μόλις κάτι παραπάνω από ένα χρόνο, η Ιωάννα της Λωραίνης είναι μία από τις πιο γνωστές προσωπικότητες του Μεσαίωνα. Από αγροτική οικογένεια της βορειοανατολικής Γαλλίας, η Ιωάννα στα 13 της άρχισε να βλέπει οράματα από Αγίους που της έλεγαν να εκδιώξει τις αγγλικές στρατιωτικές δυνάμεις από την χώρα της. Το 1429 κατάφερε να πείσει τον Γάλλο κυβερνήτη Κάρολο τον Ζ ´να της παραχωρήσει στρατό για να βοηθήσει την πολιορκημένη πόλη Ορλεάνη της Γαλλίας , πράγμα που το κατάφερε σε λίγες μέρες. Τους επόμενους μήνες η Ιωάννα κατάφερε να οδηγήσει τον στρατό σε νίκες κατά των Άγγλων, δίνοντας στον Κάρολο την ευκαιρία να στεφθεί βασιλιάς στην πόλη Ρενς (Reims).

Η στρατιωτική της καριέρα τερμάτισε όταν δεν κατάφερε να ανακαταλάβει το Παρίσι και τον Μάιο του 1430 συνελήφθη από τους Άγγλους κατά την διάρκεια μιας αψιμαχίας .Ένα χρόνο αργότερα δικάστηκε από εκκλησιαστικό δικαστήριο και καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία ότι ήταν αιρετική επειδή ισχυριζόταν ότι ήταν απευθείας υπόλογη στο θεό. Καταδικάστηκε να καεί ζωντανή. Ήταν μόλις 19 ετών. Την ώρα που καιγόταν ζήτησε να σηκώσουν τον Σταυρό για να μπορεί να τον δει μέσα από τις φλόγες. Τότε ένας Άγγλος στρατιώτης φώναξε «κάψαμε μια Αγία, είμαστε χαμένοι». 25 χρόνια αργότερα, όταν η Γαλλία είχε πια κερδίσει τον πόλεμο και αναγνώρισε την συμβολή της Ιωάννας στους νικηφόρους αγώνες, ένα νέο εκκλησιαστικό δικαστήριο αποκατέστησε την τιμή της και το 1920 ανακηρύχθηκε Αγία και προστάτιδα της Γαλλίας.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ  Στην εποχή του Διαφωτισμού, στοχαστές και φιλόσοφοι αρχίζουν να υποστηρίζουν τα δικαιώματα της γυναικάς. Βασική αρχή του Διαφωτισμού υπήρξε αυτή της οικουμενικότητας και του ορθολογισμού. Αυτά όμως τα πιστεύω δεν αφορούσαν τις γυναίκες. Οι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού, με επικεφαλή το Ρουσώ προσπάθησαν να νομιμοποιήσουν τη θέση της στην κοινωνία, εξηγώντας ότι η διαφορά τους με τους άνδρες οφείλεται στη γυναικεία φύση. Επιχείρησαν, λοιπόν, να ορίσουν τη θηλυκότητα με τη βοήθεια των φυσικών επιστημών και της ιατρικής. Η ιατρική επιστήμη απεφάνθη ότι οι γυναίκες αποτελούσαν ξεχωριστό είδος μέσα στην ανθρώπινη φυλή, το οποίο χαρακτηριζόταν από την αναπαραγωγική λειτουργία. Επίσης, υποστηρίχθηκε πως οι γυναίκες βρίσκονται πολύ πιο κοντά στη φύση από όσο οι άνδρες , πράγμα που σήμαινε ότι ήταν υπερβολικά συναισθηματικές, εύπιστες και ανίκανες για ορθολογικούς συλλογισμούς. Έτσι, η γυναίκα κατέληξε απόλυτα υποταγμένη στο ανδρικό φύλο.  Ο Diderot υποστήριξε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες δεν διαφέρουν τόσο, μολονότι, κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συναντώνται περισσότερο στο ένα από τα δύο φύλα. Σύμφωνα με τον Voltaire, οι γυναίκες σε διανοητικό επίπεδο μπορούν να κατορθώσουν ότι και οι άνδρες. Ακόμη, ο Condorcet διεκδίκησε τη γυναικεία ισότητα στην πολιτική και στη μόρφωση. Σημαντική είναι και η συμβολή των πρώτων φωτισμένων γυναικών. Στη Γαλλία , η Olympe des Gouges διεκδίκησε τα δικαιώματα των γυναικών στη μόρφωση και στην πολιτική αναπτύσσοντας έντονη πολιτική και πολιτιστική δράση , η οποία την οδήγησε στον αποκεφαλισμό της από τον Ροβεσπιέρο.

ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ

Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ Σεμνή και αυστηρή ήταν η οικογενειακή ζωή των Ελλήνων στα χρόνια της σκλαβιάς . Η Ελληνίδα σαν σύζυγος και σαν μητέρα ήταν η δέσποινα του σπιτιού, που χάραζε βαθιά στην ψυχή των παιδιών , την πίστη στη θρησκεία, την αγάπη στην πατρίδα , το σεβασμό και τη γενναιοψυχία , διακριτικό γνώρισμα σε όλες τις τάξεις των Ελλήνων . Με το παράδειγμα της ενέπνεε στα παιδιά της τον ηρωισμό , την περιφρόνηση στο θάνατο και τη θυσία της ζωής, για τη θρησκεία , την πατρίδα , την ελευθερία και την τιμή. Συνεργάτης και συμπαραστάτης του άνδρα τον παρακολουθούσε στις μάχες, του έφερνε τρόφιμα ,νερό , πολεμοφόδια. Συμμεριζόταν τις κακουχίες και τους κινδύνους του πολέμου . Πολεμούσε στο πλευρό του και με την παρουσία της εμψύχωνε τους πολεμιστές.

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ Τι είναι ο φεμινισμός; Η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών που βασίζεται στην αρχή ότι τα φύλα είναι διαφορετικά αλλά ίσα. Στηρίζεται στην αντίληψη ότι η συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι στις γυναίκες είναι άδικη και καταπιεστική. Επιχειρεί να αναλύσει τις αιτίες και τις διαστάσεις της καταπίεσης των γυναικών, να αφυπνίσει και να ενεργοποιήσει τις γυναίκες για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και να κερδίσουν την απελευθέρωσή τους.

ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ Ο φεμινισμός εμφανίστηκε αρχικά στην Ευρώπη κατά τον 18ο αιώνα, την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης. Το 1789, η Φελισιτέ ντε Κεραλιό παρουσίασε ένα Τετράδιο παραπόνων των γυναικών και ακολούθησε η Ολέμπ ντε Γκουζ το 1791 με μια Διακήρυξη των δικαιωμάτων των γυναικών στην οποία υποστηριζόταν το αίτημα όλων των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων και προβάλλονταν οι ιδεολογικοί λόγοι που βρίσκονταν στη βάση των διεκδικήσεων αυτών. Την περίοδο εκείνη εμφανίστηκαν στη Γαλλία πολλές γυναικείες λέσχες, οι οποίες αντιπροσώπευαν τις πρώτες τολμηρές εκδηλώσεις της φεμινιστικής ιδέας, που άρχιζε να επιβάλλεται ως κίνημα. Στο μεταξύ, η φεμινιστική ιδέα άρχισε να κερδίζει έδαφος και στην Αγγλία: το 1792 η Μαίρη Ούλστονκραφτ έγραψε το βιβλίο «Διεκδίκηση των δικαιωμάτων των γυναικών». Οι ιδέες από τις οποίες εμπνεόταν η συγγραφέας υποστηρίχτηκαν ξανά και διαδόθηκαν, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα από τον Τζων Στούαρτ Μιλ.

ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΜΟΥ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΣ ΜΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ

19ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ Tον 19ο αιώνα, τα πράγματα για τις γυναίκες παραμένουν ίδια, καθώς ο λειτουργικός κατά φύλα καταμερισμός παρουσίας και δράσης απέδιδε τον «δημόσιο» χώρο της πολιτικής και της οικονομίας, προνομιακά στους άντρες και τον «ιδιωτικό» ή «οικιακό» στις γυναίκες. Την περίοδο εκείνη, ωστόσο, άρχισαν να εμφανίζονται δειλά-δειλά κάποια επαγγέλματα, όπως της δασκάλας, της μεταφράστριας, της ποιήτριας και της συγγραφέως, ιδίως μετά το 1887. Ο 19ος αιώνας όμως, χαρακτηρίζεται και από την εμφάνιση ενός προοδευτικού και ιδιαίτερα μεταρρυθμιστικού οργανωμένου κινήματος, του φεμινισμού . Το φεμινιστικό κίνημα, δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά, οι συλλογικές προσπάθειες των γυναικών, ώστε να ξεπεράσουν οι ίδιες τα όρια του «ιδιωτικού» χώρου και να εισέλθουν ισότιμα με τον άντρα στον «δημόσιο». Ο φεμινισμός, ως κοινωνικό κίνημα επικεντρώθηκε και εστίασε κυρίως στον περιορισμό και την εξάλειψη κάθε φυλετικής ανισότητας, στην υπεράσπιση και προώθηση των συμφερόντων, των δικαιωμάτων, καθώς και των ευρύτερων γυναικείων ζητημάτων στην κοινωνία. Έτσι, από το τέλος του 19ου αιώνα, αρχίζει η γυναίκα σε όλο τον κόσμο να εισβάλει στα «αντρικά» επαγγέλματα και στις επιστήμες, να αποκτά δικαιώματα ψήφου και να διεκδικεί θέση στα δημόσια και κυβερνητικά αξιώματα. Χάρη στο φεμινιστικό κίνημα και την βιομηχανική επανάσταση (όπου η τεχνολογική έκρηξη μετατόπισε την γυναίκα από το σπίτι στο εργοστάσιο), η γυναίκα κατάφερε να αποδράσει από τον πυρήνα της οικογένειας και την σφαίρα του «ιδιωτικού χώρου» και να εισέλθει στον χώρο της παραγωγής, της οικονομικής αυτοτέλειας και της επαγγελματικής καταξίωσης. Περνώντας λοιπόν η γυναίκα στον «δημόσιο» χώρο, ανέλαβε ρόλους παραδοσιακά αντρικούς, όπως η οικονομική στήριξη της οικογένειας, χωρίς βέβαια να της επιτραπεί να εγκαταλείψει τα παλιά της «καθήκοντα»: όπως εκείνα της φροντίδας του σπιτιού και της οικογένειας

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ Όπως ξέρουμε στον πόλεμο του 1940 εναντίον των Ιταλών εκτός από τους Έλληνες άνδρες στρατιώτες πολέμησαν με ίση ανδρεία και τόλμη και γυναίκες . Συγκεκριμένα είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που ανταποκρίθηκαν οι γυναίκες εκείνης της εποχής στο κάλεσμα της πατρίδας . Στον πόλεμο του 1940, στην κατοχή και στην αντίσταση αγωνίστηκε μεγάλος αριθμός Ελληνίδων. Ολόκληρη στρατιά γυναικών πρόσφερε τις σωματικές, πνευματικές και ηθικές δυνάμεις της. Στο εσωτερικό της χώρας μας, στα μέτωπα του πολέμου 1940-41, αλλά και στη διάρκεια της κατοχής και της εθνικής αντίστασης, στάθηκε ηρωικά δίπλα στους άνδρες πολεμιστές μας, βοηθώντας τους αγωνιζόμενη μέχρι θανάτου για την ελευθερία της πατρίδας.

ΗΡΩΙΚΈΣ ΜΟΡΦΕΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940 ΗΡΩΙΚΈΣ ΜΟΡΦΕΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940 Όπως γίνεται κατανοητό είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τη συνεισφορά μίας μόνο γυναίκας , αλλά υπάρχουν κάποια παραδείγματα γυναικών που είχαν μεγάλη συνεισφορά στον αγώνα .

ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ Η Λέλα (Ελένη) Καραγιάννη ήταν Ελληνίδα αντιστασιακός, αρχηγός της κατασκοπευτικής οργάνωσης Μπουμπουλίνας. Γεννήθηκε το 1898 στο χωριό Λίμνη της Εύβοιας αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τον φαρμακοποιό Γεώργιο Καραγιάννη, με τον οποίο απέκτησαν επτά παιδιά. Κατά την κατοχή , έγινε μέλος της αντίστασης, μετατρέποντας το σπίτι της σε αρχηγείο της οργάνωσης Μπουμπουλίνα ». Την οργάνωση δημιούργησε και χρηματοδότησε η ίδια, το 1941. Τον Οκτώβρη του 1941 συνελήφθη και μετά από 7 μήνες απελευθερώθηκε. Στόχος της οργάνωσης ήταν η φυγάδευση Βρετανών στρατιωτών (είχε οργανώσει δίκτυο 150 στρατιωτών) στο Κάιρο αλλά και δολιοφθορές κατά του εχθρού.

ΗΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Οι γονείς της ήταν από τη Σπάρτη . Η ίδια γεννήθηκε κι έζησε στην Αθήνα . Ήταν μαθήτρια Γυμνασίου και οργανωμένη στην ΕΠΟΝ , όπου είχε αναπτύξει έντονη απελευθερωτική δράση, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες και όταν τη βασάνιζαν οι χιτλερικοί στην οδό Μέρλιν, όπου βρισκόταν το αρχηγείο της Κομαντατούρ, αναφέρεται ότι τους "μαστίγωνε" στη γλώσσα τους. Όταν συλλαμβάνεται για πρώτη φορά, ο εύπορος πατέρας της καταφέρνει να την ελευθερώσει. Λίγο πριν την αποχώρηση των Γερμανών, συμμετέχει στην ανατίναξη ενός τρένου που μετέφερε πυρομαχικά και ξανά συλλαμβάνεται στις 31 Ιουλίου  1944. Εκείνη τη μέρα είχε τελειώσει τις απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου. Επί τέσσερα μερόνυχτα τη βασάνιζαν να μαρτυρήσει τους συνεργάτες της. Αλλά ούτε τα βασανιστήρια ούτε οι δελεαστικές προτάσεις που της έκαναν απέδωσαν. Στις 5 Σεπτεμβρίου του 1944, μαζί με άλλους 49 κρατούμενους, οδηγήθηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚ0 ΥΛΙΚΟ

ΣΤΙΣ 8 ΜΑΡΤΗ Το 1857 οι ράφτρες και οι υφάντρες της Νέας Υόρκης κατέβηκαν στους δρόμους απαιτώντας μείωση των εξαντλητικών ωρών εργασίας – από 16 σε 10 ώρες την ημέρα, ωράριο που οι άντρες είχαν ήδη κατακτήσει πριν από 17 χρόνια – και ζητώντας ίσα μεροκάματα με τους άντρες όπως και ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Η εξέγερση αυτή πνίγηκε στο αίμα ύστερα από βίαιη επίθεση της αστυνομίας. Το 1910 η Κλάρα Τσέτκιν, διεθνής αγωνιστική φυσιογνωμία του εργατικού και γυναικείου κινήματος, κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου Συνεδρίου Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, πρότεινε να καθιερωθεί η 8 του Μάρτη “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ”. Για να εκφράσουμε “είπε” την αλληλεγγύη και την αγάπη για Ειρήνη που μας ενώνει και να διαδηλώσουμε τη συνεχή διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας”. Και ακόμα πρόσθεσε ότι, “την ημερομηνία αυτή πρέπει οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να συμπεριλάβουν στις εκδηλώσεις τους και τη διοργάνωση μιας ημέρας των γυναικών, που σε πρώτη φάση θα διεκδικεί το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών και η εκδήλωση αυτή θα πρέπει να πάρει διεθνή χαρακτήρα”.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά. Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών.Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει πάνω στην κοινωνική σκακιέρα. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται καλύτερα στο θέμα του γάμου, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Προτεραιότητα γι’ αυτές δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια , αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΙΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ Με την ανατολή του Ισλάμ, αλλάζουν κάποια πράγματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας, ωστόσο αυτή παραμένει αρκετά κατώτερη εκείνης του άνδρα. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός από τη μια και η πατριαρχική δομή της κοινωνίας από την άλλη συμβάλλουν στη διατήρηση της ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Επιπλέον, με την είσοδό της η γυναίκα στο σπίτι του άνδρα, το οποίο τις περισσότερες φορές είναι το ίδιο με εκείνο των γονέων του, υφίσταται τον έλεγχο της πενθεράς, πράγμα πού διαφοροποιεί σημαντικά την ισορροπία δυνάμεων.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ Οι σπουδαιότεροι παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τη θέση της γυναίκας στο Ισλάμ είναι η θρησκεία, το δίκαιο, η παράδοση, οι κοινωνικές και οικονομικές δομές, καθώς και η ίδια η ψυχοσωματική εκπαίδευση κάθε γυναίκας. Επίσης κάθε σύζυγος είναι υποχρεωμένη να έχει στάση προσοχής απέναντι στον σύζυγο της και να τον υπακούει, εκτός εάν αυτός θέλει κάτι το οποίο είναι θρησκευτικά απαγορευμένο. Αυτή διαμένει στην κατοικία του άνδρα της. Χωρίς την άδειά του, δεν μπορεί να κάνει επισκέψεις, ούτε και ελεύθερη επαγγελματική ζωή. Η απαγόρευση αυτή υπάρχει και σε νεώτερες νομοθεσίες, όπως, παραδείγματος χάριν, στην Αίγυπτο, στη Συρία, στο Ιράν και στο Ιράκ.

Η ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Το Κοράνι επιτρέπει στους άνδρες να τιμωρούν τις γυναίκες σε περιπτώσεις απείθειας, μη εφαρμογής των καθηκόντων τους, αλλά και για λόγους βελτίωσης του χαρακτήρα. Κατά τον μεγάλο μουσουλμάνο θεολόγο Al Ghazali «Ο γάμος είναι ένα είδος σκλαβιάς για τη γυναίκα. Καθήκον της είναι η απόλυτη υπακοή στον άνδρα σε κάθε πράγμα, εκτός εάν αυτό βρίσκεται σε αντίθεση με τους νόμους του Ισλάμ». Η τιμωρία της γυναίκας στη μουσουλμανική εποχή είναι ο θάνατος δια λιθοβολισμού, όταν για παράδειγμα πέσει θύμα βιασμού και γεννήσει εξώγαμο παιδί. Στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν το πρόσωπό τους και εκτός σπιτιού, ενώ συνιστάται στους συζύγους να δέρνουν τις γυναίκες τους, για να τις συνετίσουν. Έτσι πολλές γυναίκες πέφτουν θύμα βιασμού μέσα στην ίδια τους την οικογένεια, ενώ η αστυνομία δε θεωρεί τη βία ενδοοικογενειακή υπόθεση και επιστρέφει τις βιασμένες κοπέλες στα σπίτια τους.

Τα εγκλήματα τιμής εξάλλου εις βάρος των γυναικών είναι καθημερινή πρακτική στις χώρες του Ισλάμ. Συχνά γυναίκες δολοφονούνται από τους συζύγους και τους συγγενείς τους γιατί έφεραν ντροπή στην οικογένειά τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βικιπαίδια

ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ