Πολιτιστικό Πρόγραμμα «Τι-τριβίζουν τα στρουμπειάκια σαν ευγενικά χελιδονάκια» Σχ. έτος 2016-2017 Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Αλεξία Βγενοπούλου Τάξη: τμήμα Α4 15ου Νηπιαγωγείου Πατρών

Ποιοι είμαστε… Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από το πρωινό, υποχρεωτικό τμήμα Α4 του 15ου νηπιαγωγείου Πατρών (Στρούμπειο) κατά το σχολικό έτος 2016-2017 με υπεύθυνη νηπιαγωγό την Αλεξία Βγενοπούλου. Συμμετείχαν νήπια και προνήπια! Κατά τη διάρκεια του προγράμματος δουλέψαμε ατομικά και ομαδικά. Οι ομάδες μας ήταν 2 τα «στρουμπειάκια» και τα «χελιδονάκια» (σύμφωνα με τον τίτλο του προγράμματός μας) και είχαν διαφορετική σύνθεση κάθε φορά.

Πώς ξεκίνησαν όλα… Αφορμή για να ασχοληθούμε με το θέμα στάθηκε η επίσκεψή μας στην Αγορά Αργύρη όπου παρακολουθήσαμε αφήγηση παραμυθιών από την «παραμυθού». Μας αφηγήθηκε 2 κλασσικά παραμύθια και μετά τα παιδιά ζωγράφισαν τι τους άρεσε περισσότερο από τις ιστορίες που άκουσαν.

Όταν επιστρέψαμε στο σχολείο συζητήσαμε για τα αγαπημένα μας παραμύθια και μέσα από τη συζήτηση καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο αγαπημένος συγγραφέας των περισσότερων παιδιών είναι ο Ευγένιος Τριβιζάς. Αυτός ήταν και ο λόγος που επιλέξαμε να εστιάσουμε στο έργο του συγκεκριμένου συγγραφέα κατά την υλοποίηση του προγράμματος φιλαναγνωσίας. Διαβάσαμε πολλά βιβλία του Ευγένιου Τριβιζά από όλες τις κατηγορίες. Τα επεξεργαστήκαμε διαθεματικά με δραστηριότητες από όλους τους τομείς.

Ποιους στόχους βάλαμε; -Εμπλουτισμός λεξιλογίου, γλωσσική ανάπτυξη και επιχειρηματολογία. -Αφήγηση, συγκέντρωση προσοχής, ανάπτυξη μαθηματικής σκέψης, διάκριση πεζού – έμμετρου λόγου. -Κοινωνικοποίηση, ψυχαγωγία, φαντασία, συναισθηματική ωρίμανση, ανάπτυξη αισιοδοξίας, παρατηρητικότητα. -Φιλαναγνωσία -Συνεργασία μεταξύ των παιδιών, συμμετοχή σε ομάδες. -Συνεργασία σχολείου – οικογένειας. -Γνωριμία με επαγγέλματα του χώρου. -Επαφή με άλλα είδη γραφής (Braille). -Γνωριμία με όργανα και αισθήσεις που ενεργοποιούνται κατά τη ακρόαση ή ανάγνωση των παραμυθιών.

Το ταξίδι μας… Αρχικά ενημερώθηκαν οι γονείς με γραπτή ανακοίνωση για το πρόγραμμα φιλαναγνωσίας που θα κάνουμε και πιο συγκεκριμένα ότι θα ασχοληθούμε με τον Ευγένιο Τριβιζά. Τους ζητήσαμε να μας φέρουν όσα βιβλία του συγγραφέα έχουν στο σπίτι τους. Ανταποκρίθηκαν με πολλή χαρά. Έτσι από την επόμενη κιόλας ημέρα αρχίσαμε να συγκεντρώνουμε τα βιβλία. Μετά προέκυψε η ιδέα να φτιάξουμε μια βιβλιοθήκη ξεχωριστή και να την ονομάσουμε «Ευγενίδειο βιβλιοθήκη» όπως πρότειναν τα ίδια τα παιδιά. Ο τίτλος του προγράμματος προήλθε μέσα από καταιγισμό ιδεών σχετικά με το πώς θα συνδυάσουμε το ονοματεπώνυμο του συγγραφέα με το σχολείο μας.

Ευγενίδειος Βιβλιοθήκη

Κάθε εβδομάδα διαβάζαμε 2 βιβλία, συζητούσαμε, ζωγραφίζαμε, κάναμε φύλλα εργασίας, δραματοποίηση, κατασκευές και άλλες δραστηριότητες. Επίσης ξεκινήσαμε την δανειστική βιβλιοθήκη. Όλα τα παιδιά έπαιρναν βιβλίο στο σπίτι τους να το διαβάσουν και όταν το επέστρεφαν μας έκαναν παρουσίαση στην τάξη. Αφηγούνταν την ιστορία και έδειχναν τη ζωγραφιά που έφτιαξαν.

Υπογράψαμε τους κανόνες της δανειστικής βιβλιοθήκης και τους τηρήσαμε απόλυτα. Όταν διαβάσαμε την ιστορία της Φρικαντέλας τα παιδιά ενθουσιάστηκαν στην ιδέα να είναι αυτό το θέμα της χριστουγεννιάτικης γιορτής μας. Φτιάξαμε πρόσκληση για τη γιορτή, σκηνικά, καπέλα, κάρτες όλα εμπνευσμένα από τη Φρικαντέλα. Η μεθοδολογία υλοποίησης του προγράμματος Μέθοδος project, καταιγισμός ιδεών, ομαδοσυνεργατική μέθοδος, διαθεματική προσέγγιση, παιγνιώδης τρόπος διδασκαλίας, παιχνίδι ρόλων, μελέτη πεδίου.

Είπαμε τι γνωρίζουμε και τι θα θέλαμε να μάθουμε για τα βιβλία Είπαμε τι γνωρίζουμε και τι θα θέλαμε να μάθουμε για τα βιβλία. Εξηγήσαμε τι σημαίνει η λέξη «παραμύθι» και βρήκαμε την ετυμολογία της. Αναζητήσαμε τρόπους μετάδοσης των παραμυθιών από τα παλαιότερα χρόνια ως σήμερα. Αυτό αποτέλεσε έναυσμα για συζήτηση γύρω από τις διαχρονικές αξίες. Αναζητήσαμε τις ρίζες του παραμυθιού στο διαδίκτυο και ενημερωθήκαμε για τις θεωρίες που υπάρχουν (μυθολογική θεωρία, ψυχαναλυτική θεωρία, ινδική θεωρία, ανθρωπολογική θεωρία, συμβολιστική θεωρία, ιστορικογεωγραφική θεωρία).

Επεξεργαστήκαμε τον πίνακα του Γύζη «το παραμύθι της γιαγιάς»

Γνωρίσαμε τη ζωή και το έργο διάσημων παραμυθάδων (Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, αδελφοί Γκριμ, Αίσωπος κ. α.). Και φυσικά ασχοληθήκαμε πάρα πολύ με τη ζωή και το έργο του αγαπημένου μας Ευγένιου Τριβιζά.

Πήραμε συνέντευξη από τα παιδιά για τα βιβλία Πήραμε συνέντευξη από τα παιδιά για τα βιβλία. Τα ρωτήσαμε ποιο είναι το αγαπημένο τους βιβλίο, ο αγαπημένος τους ήρωας, ποιός τους διαβάζει στο σπίτι και κάναμε ατομική εργασία. Στη συνέχεια κάναμε ομαδική εργασία με στόχο να καταγράψουμε τι νιώθουμε όταν διαβάζουμε, τι μας προσφέρουν τα βιβλία κλπ.

Μιλήσαμε για τα δικαιώματα του αναγνώστη, μάθαμε τους κανόνες της βιβλιοθήκης, συζητήσαμε για το τι πρέπει να κάνουμε για να προστατεύουμε τα βιβλία και φτιάξαμε το «ιατρείο βιβλίων» , μια γωνιά μέσα στην τάξη μας όπου επιδιορθώναμε τα βιβλία που έχουν σκιστεί. Μάθαμε τα μέρη του αναγνώστη (μάτια, μυαλό ,στόμα, καρδιά κλπ)

Εξετάσαμε με προσοχή ένα βιβλίο, μάθαμε το εξώφυλλο, το οπισθόφυλλο, τη ράχη του βιβλίου. Παρατηρήσαμε τι αναγράφεται στο καθένα από αυτά. Είδαμε τα μέρη ενός παραμυθιού (αρχή, μέση, τέλος). Διαπιστώσαμε ότι στην αρχή παρουσιάζονται οι ήρωες της ιστορίας και ο τόπος που διαδραματίζεται. Στο κύριο μέρος εντοπίζουμε το πρόβλημα και στο τέλος ανακαλύπτουμε τη λύση.

Βρήκαμε σύνθετες λέξεις με τη λέξη «βιβλίο», μάθαμε τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με τα βιβλία όπως συγγραφέας, εκδότης, εικονογράφος, βιβλιοπώλης, γραφίστας, βιβλιοδέτης, τυπογράφος, βιβλιοθηκάριος. Επισκεφτήκαμε το βιβλίο που βρίσκεται κοντά στο σχολείο μας. Ο βιβλιοπώλης μας έδειξε τον τρόπο ταξινόμησης των βιβλίων και του κάναμε ερωτήσεις για τη δουλειά του.

Είδαμε τα είδη βιβλιοθήκης (δημόσια, κινητή, ηλεκτρονική) Είδαμε τα είδη βιβλιοθήκης (δημόσια, κινητή, ηλεκτρονική). Επισκεφτήκαμε το μουσείο παιδείας και μάθαμε πώς ήταν τα παλιά χρόνια η τάξη (τα θρανία, ο πίνακας κλπ), τι υλικά χρησιμοποιούσαν στο μάθημα, τους κανόνες λειτουργίας του σχολείου, τον τρόπο διδασκαλίας, την ενδυμασία των μαθητών και άλλα.

Επισκεφτήκαμε την δημοτική βιβλιοθήκη Πατρών όπου μας ξενάγησαν στο χώρο με τα βιβλία αλλά και στο παιδικό τμήμα. Μας έδειξαν πώς ταξινομούν τα βιβλία, πώς τα βρίσκουν, μάθαμε τους κανόνες δανεισμού. Ενημερωθήκαμε για τον τρόπο που διαβάζουν τα άτομα με ιδιαιτερότητες στην όραση (γραφή Braille), πώς χρησιμοποιούν τον υπολογιστή όσοι έχουν κινητικές δυσκολίες.

Η υπάλληλος της βιβλιοθήκης, η κυρία Ματίνα διάβασε στα παιδιά το βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά « τα 3 μικρά λυκάκια» και μετά ζωγράφισαν τι τους άρεσε. Χάρηκαν πάρα πολύ και έφυγαν με την υπόσχεση να ξανάρθουν με τους γονείς τους για να γίνουν μέλη και να μπορούν να δανείζονται πολλά βιβλία.

Καλέσαμε στο σχολείο μας την κυρία Μαρίνα, μέλος της ένωσης τυφλών Πάτρας, η οποία σπουδάζει στο πανεπιστήμιο και της αρέσει πολύ να διαβάζει. Μας έδειξε τα βιβλία της, τα παιδιά τα είδαν από κοντά, τα άγγιξαν και τους έκανε εντύπωση «πώς καταλαβαίνει τι λένε οι κουκίδες». Πριν φύγει μας διάβασε ένα παραμύθι γραμμένο με τη μέθοδο Braille.

Πήγαμε στην εφημερίδα «Πελοπόνησος» όπου η υπεύθυνη έκδοσης η κυρία Ριζογιάννη μας ξενάγησε στο χώρο, μας μίλησε για τον παλιό και σύγχρονο τρόπο τυπογραφίας, μας έδειξε μια παλιά μηχανή που δεν χρησιμοποιείται πια, είδαμε τα γραφεία των συντακτών, ξεφυλλίσαμε εφημερίδες, γνωρίσαμε τον εκδότη, τον φωτογράφο και κάποιους δημοσιογράφους.

Είδαμε το θεματικό πάρκο του Ευγένιου Τριβιζά στη Δ. Ε. Θ Είδαμε το θεματικό πάρκο του Ευγένιου Τριβιζά στη Δ.Ε.Θ. από τον υπολογιστή της τάξης μας. Γράψαμε γράμμα στον Ευγένιο Τριβιζά τον ενημερώσαμε για το πρόγραμμά μας και τον καλέσαμε να έρθει στο σχολείο μας να τον δούμε από κοντά και να μας γνωρίσει κι εκείνος. Νιώσαμε μεγάλη χαρά όταν λάβαμε την απάντησή του. Με αφορμή τη γιορτή της μητέρας τα παιδιά απήγγηλαν τα «λόγια γλυκά» του Ευγένιου Τριβιζά στους γονείς τους.

Τι πετύχαμε; Έγινε διάχυση του προγράμματος στους γονείς μέσω της καλοκαιρινής μας γιορτής, η οποία ήταν εμπνευσμένη από τα έργα του Ευγένιου Τριβιζά που γνωρίσαμε. Παρουσιάσαμε τις ομαδικές μας εργασίες στα άλλα 3 τμήματα του νηπιαγωγείου. Στη συνέχεια τις αναρτήσαμε έξω από την τάξη μας ώστε να έχουν την δυνατότητα να τις δουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του συστεγαζόμενου δημοτικού σχολείου. Κάνοντας τον απολογισμό μας καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι υλοποιήθηκε με επιτυχία το πρόγραμμά μας. Καθ’ όλη τη διάρκειά του οι μαθητές συμμετείχαν σε αυτό με χαρά και ενθουσιασμό, αποκόμισαν χρήσιμες γνώσεις, ένιωσαν περήφανοι για τα έργα τους, έμαθαν να αγαπούν και να προσέχουν τα βιβλία, συνεργάστηκαν.