Άννα Κυπαρισσού,Γιουτζίν Κασεμάι. Ομάδα: Βάσω Νακάι, Άννα Κυπαρισσού,Γιουτζίν Κασεμάι. Tο project με το οποίο ασχοληθήκαμε αυτό το τετράμηνο είχε θέμα το εικόνων στην ορθοδοοξία. Ποιο συγκεκριμένα, η ομάδα μας ασχολήθηκε με την φορητή εικόνα, τις τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά. Επίσης, πήραμε και μια συνέντευξη από τον κύριο Κωσταντίνο Κουτούμπα για να μας εξηγήσει μερικά πράγματα παραπάνω για τις εικόνες.

Φορητή εικόνα: Η εικόνα έχει τις απαρχές της στα Φαγιούμ Φορητή εικόνα: Η εικόνα έχει τις απαρχές της στα Φαγιούμ. Όμως, η διαφορά που συναντάμε ανάμεσα σε αυτά και τις εικόνες, αλλά και τις τοιχογραφίες που διακοσμούν τις εκκλησίες μας είναι το πρόσωπο που απεικονίζεται καθώς και διαφορές στην τεχνική. Μιλώντας για χριστιανική τέχνη, οι εικόνες δείχνουν πρόσωπα αγίων ή της Παναγίας και του Χριστού. Επίσης, πολλές φορές οι εικόνες δεν δημιουργούνται απλώς για να τιμήσουν το πρόσωπο που απεικονίζουν, αλλά για να δείξουν κάποιο σημαντικό θρησκευτικό γεγονός

. Όσον αφορά την τεχνική και τον τρόπο δημιουργίας της εικόνας είναι ο εξής: αφού ο αγιογράφος επιλέξει το κατάλληλο ξύλο, προχωρά στην επεξεργασία του ώστε να μπορέσει να δεχτεί το χρώμα και στην τοποθέτηση κάποιων προστατευτικών υλικών στο πίσω μέρος και στα πλάγια. Μετά, ακολουθεί η σχεδίαση της εικόνας με καρμπόν πάνω στο ξύλο, το επιχρύσωμα της εικόνας και ο χρωματισμός των φιγούρων, ύστερα γίνονται τα πρώτα γραψίματα και ο φωτισμός (χρήση ίδιων χρωμάτων με περισσότερο λευκό) των βράχων, κτηρίων, ρούχων και ο φωτισμός προσώπων και, τέλος, γίνονται τα χαρακτηριστικά των προσώπων, διορθώσεις και βερνίκωμα της εικόνας.

Τοιχογραφία: Η διαφορά μεταξύ της φορητής εικόνας και της τοιχογραφίας είναι πως η εικόνα είναι φορητή ενώ η αγιογραφία είναι κατασκευασμένη επάνω στους τοίχους της εκκλησίας. Η διαδικασία δημιουργία της τοιχογραφίας διαφέρει από αυτή της εικόνας και αυτό συμβαίνει διότι η προετοιμασία γίνεται σε τοίχο και όχι σε ξύλο. Πέρα από τη δημιουργία της αγιογραφίας σημαντικό είναι πως υπάρχουν συγκεκριμένα μέρη για την αγιογράφηση κάθε προσώπου στην εκκλησία. Για παράδειγμα, στον τρούλο απεικονίζεται ο Χριστός τον οποίο περιβάλλουν άγγελοι ή η Παναγία και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, επιπλέον στα τέσσερα (4) σφαιρικά τρίγωνα εμφανίζονται οι Ευαγγελιστές και στην κόγχη πάνω από το ιερό η Θεοτόκος.

Ψηφιδωτά: Τέλος, τα ψηφιδωτά είναι ακόμα μια μορφή της χριστιανικής τέχνης. Τα ψηφιδωτά στην ουσία είναι εικόνες όχι ζωγραφισμένες αλλά κατασκευασμένες από ψηφίδες δηλαδή μικρές, χρωματιστές πετρούλες. Η κατασκευή τους δεν είναι περίπλοκη, αλλά δύσκολη. Ο ψηφοθέτης δούλευε με προσχέδιο σε μονοχρωμία με καστανό ή μαύρο χρώμα. Στα βυζαντινά ψηφιδωτά οι ψηφίδες ήταν ανισομεγέθεις. Συνήθως πολύ μικρές ψηφίδες χρησιμοποιούσαν για τα πρόσωπα και γενικότερα τα γυμνά μέρη των μορφών, ενώ οι μεγαλύτερες στα ενδύματα και στον κάμπο της παράστασης. Όλες αυτές οι ψηφίδες εμφυτεύονταν μία μία πάνω στον φρέσκο σοβά με διαφορετικές κλίσεις, πράγμα που επέτρεπε την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση του εξωτερικού φωτός. Εννοείται ότι η ψηφοθέτηση γινόταν τμηματικά και μερικές φορές διακρίνεται το σημείο ραφής των επιφανειών, αλλά το ενιαίο κοκκινωπό χρώμα πάνω στο σοβά εξασφάλιζε την ενότητα του συνόλου.

Συνέντευξη: 1.Ποιες ειναι οι σημαντικότερες αγιογραφικές ''σχολές''? Πριν την άλωση, η Κωσταντινουπολη ήταν ένα εικονογραφικό κέντρο. Οι Παλαιολόγοι ασχολήθηκαν με αυτό. Μεγάλη ήταν η σχολή της Μακεδονίας του 15ου αιώνα. Παρουσιάζονται έργα του Εμανουηλ Πανσέληνου για πρώτη φορά στο Άγιο Όρος, ο οποίος ήταν και εκπρόσωπος αυτής της σχολής.

2.Πως τοποθετούμε τις αγιογραφίες στην εκκλησήα και ποια τα υλικά μιας εικόνας? Πάνω στην κορυφή του ναού θα δούμε τον παντοκρατορα, ο επικεφαλής της εκκλησίας, που βλέπει τα πάντα. Γύρω του είναι οι Ευαγγελιστες που έχουν αναφερθεί για την ζωή του Χριστού. Ο Χριστός πάντα κοιτάει προς το συμαντικοτερο σημείο μέσα στην εκκλησία, το ιερό. Σε χαμηλότερο σημείο είναι η Παναγία και κάτω από αυτή απεικονίζεται η ζωή του Χριστού. Για την δημιουργία μια εικόνας, υπάρχει επεξεργασμενος χρυσός σε φύλλα που τοποθετείται με μια ιδική κόλλα στο φόντο της, επίσης για την κατασκευή της υπάρχουν πολλές τεχνικές προς τον τρόπο της απεικόνισεις τον αγίων, η ποιο παραδοσιακή και η παλαιότερη είναι η ανάμιξη αυγού με ξίδι. Βέβαια όσο πιο παλιά είναι μια εικόνα έχει ιστορική σημασία και πάνω απ' όλα συνεσθηματική.

3.Η τέχνη της εικονογραφίας διαφέρει απο την αγιογραφία? Η τέχνη της αγιογραφίας με την εικονογραφία είναι ίδια. Η αγιογραφία δεν θεωρείται πάρα πάνω από ζωγραφιά, σήμερα προσδιορίζουμε έναν αγιογράφο με έναν εικονογράφο διότι ασχολούνται με τις εικόνες. Η εικόνα απεικονίζει κάτι διαφορετικό και όχι ένα απλό τοπίο. Δίνουμε μια ιδιαιτερότητα γιατί απεικονίζουν άγια πρόσωπα και τον Χριστό. Η εικονογραφία ξεκίνησε από το χρόνια του χριστιανισμού. Τον 2ο αιώνα μ.Χ ο Απόστολος Λουκάς ήταν ο πρώτος που εικονογράφησε την Παναγία η οποία εμφανίστηκε σε αυτόν και την απεικόνισε. Υπάρχουν πολλές εικόνες από αυτόν οι οποίες είναι πρωτότυπες. Η Παναγία στο Μέγας Σπήλαιο στην Πελοπόννησο είναι πρωτότυπη.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΤΕΛΟΣ