Αρχική Εκτίμηση και Αντιμετώπιση Πολυτραυματία Δρ Αποστολίδου Ν. Ευτέρπη Παθολόγος-Εντατικολόγος Δ/ντρια ΜΕΘ

Η αρχική εκτίμηση πολυτραυματία περιλαμβάνει: Προετοιμασία Διαλογή Πρωτοβάθμια εκτίμηση (ABCDEs) Αναζωογόνηση Βοηθήματα πρωτοβάθμιας εκτίμησης και αναζωογόνησης Δευτεροβάθμια εκτίμηση (αξιολόγηση από το κεφάλι μέχρι τα νύχια και λήψη ιστορικού) Βοηθήματα της δευτεροβάθμιας εκτίμησης Συνεχής παρακολούθηση και επανεκτίμηση μετά την αναζωογόνηση Οριστική θεραπεία

Η επιθετική αναζωογόνηση και η αντιμετώπιση των απειλητικών για την ζωή κακώσεων, αμέσως μόλις διαγνωστούν, αποτελούν βασική προυπόθεση για την μεγιστοποίηση της δυνατότητας επιβίωσης του τραυματία

Δεν πρόκειται για αλληλουχία ενεργειών, αλλά πολλές ενέργειες συμβαίνουν παράλληλα

Όλο το προσωπικό πρέπει να προφυλάσσεται από τις μεταδιδόμενες νόσους Όπως η ηπατίτιδα και το AIDS Π.χ αδιάβροχα γάντια Αδιάβροχες ποδιές, Μάσκες προσώπου Προστατευτικά γυαλιά Γαλότσες Είναι τα ελάχιστα μέτρα που πρέπει να λαμβάνει ο διασώστης

Οι ζωτικές λειτουργίες του τραυματία πρέπει να εκτιμώνται γρήγορα και επαρκώς Με την διαδιακασία του ABCDEs αντιμετωπίζεται ο τραυματίας και αναγνωρίζονται οι καταστάσεις που απειλούν την ζωή με την πιστή εφαρμογή της παρακάτω ακολουθίας

Αεραγωγός και Προστασία Αυχενικής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης 1. Εκτίμηση Τοποθετείστε στοματοφαρυγγικό ή ρινοφαρυγγικό αεραγωγό Εξασφαλίστε οριστικό αεραγωγό Στοματοτραχειακή ή ρινοτραχειακή διασωλήνωση Χειρουργική κρικοθυρεοειδοτομή Χορήγηση οξυγόνου υπό πίεση (προσωρινή μέθοδος) ΑΜΣΣ σε ουδέτερη θέση με τα χέρια και ακινητοποίηση με κολλάρο μετά την εξασφάλιση του αεραγωγού Α. εξασφαλίστε την βατότητα Β. εξετάστε γρήγορα για την απόφραξη αεραγωγού 2. Αντιμετώπιση – Εξασφάλιση βατού αεραγωγού Κάντε χειρισμό ανύψωσης πώγωνα ή ανάσπαση κάτω γνάθου Καθαρίστε τον αεραγωγό από ξένα σώματα Παλμικό οξύμετρο

ABCDE (Airway) : Διατήρηση του αεραγωγού με προστασία της Αυχενικής Μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης (Breathing) : Έλεγχος της αναπνοής και του αερισμού των πνευμόνων (Circulation): Έλεγχος της κυκλοφορίας και της αιμορραγίας (Disability): Έλεγχος της νευρολογικής κατάστασης (Εxposure / Environmental control): Πλήρης αφαίρεση των ενδυμάτων του τραυματία, αλλά και πρόληψη υποθερμίας

Α. διατήρηση του αεραγωγού με προστασία της Αυχενικής Μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης Βατότητα αεραγωγού Ανύψωση πώγωνα Κατάσπαση κάτω γνάθου Εάν ο ασθενής μιλάει μάλλον δεν κινδυνεύει άμεσα ο αεραγωγός Αν GCS < 9 πρέπει να διασωληνωθεί Το κλινικό εύρημα άσκοπων κινητικών αντιδράσεων αποτελεί ισχυρό επιχείρημα για την οριστική διασφάλιση του αεραγωγού Αποφυγή άσκοπων κινήσεων ΑΜΣΣ (ουδέτερη θέση)

Ο συχνός επανέλεγχος του αεραγωγού αποτελεί βασική προυπόθεση για την αναγνώριση του τραυματία που χάνει την δυνατότητα διατήρησης επαρκούς αεραγωγού

Η προστασία της σπονδυλικής στήλης και του Νωτιαίου Μυελού αποτελεί μια σημαντική αρχή της αντιμετώπισης του τραυματία Ακινητοποίηση με κολλάρο ΑΜΣΣ Αν πρέπει το κολλάρο να αφαιρεθεί προσωρινά, ευθειάζομε με τα χέρια την ΑΜΣΣ Η νευρολογική εξέταση δεν αρκεί από μόνη της να αποκλείσει κάκωση ΑΜΣΣ Οι α/α της ΑΜΣΣ γίνονται μόλις αντιμετωπιστούν οι άμεσα απειλητικές για την ζωή κακώσεις

Κάθε πολυτραυματίας θεωρείται ότι φέρει κάκωση στην ΑΜΣΣ , ιδιαίτερα αν έχει διαταραγμένο επίπεδο συνείδησης ή φέρει αμβλύ τραύμα πάνω από την κλείδα

Παγίδες που πρέπει να αναμένονται και δεν προλαμβάνονται πάντοτε Δύσκολη διασωλήνωση Προβλήματα εξοπλισμού Δυσχέρεια εξασφάλισης χειρουργικού αεραγωγού Αδιάγνωστο λαρυγγικό κάταγμα ή ατελής διατομή του ανωτέρου αεραγωγού Η προσπάθεια ενδοτραχειακής διασωλήνωσης μπορεί να προκαλέσει πλήρη διατομή

Β. αναπνοή και αερισμός Ακρόαση Επίκρουση Επισκόπηση Ψηλάφηση Ο θώρακας του ασθενούς πρέπει να αποκαλύπτεται πλήρως Ακρόαση Επίκρουση Επισκόπηση Ψηλάφηση Απειλητικές άμεσα για τον αερισμό κακώσεις: Πνευμοθώρακας υπό τάση Ασταθής θώρακας με θλάση πνεύμονος Μαζικός αιμοθώρακας Ανοικτός πνευμοθώρακας

Πνευμοθώρακας υπό τάση

Πνευμοθώρακας υπό τάση Διαφυγή αέρα με λειτουργία βαλβίδας μιας κατεύθυνσης. Κλινικά: υπερτυμπανικότητα ,απουσία αναπνευστικού ψιθυρίσματος ,διάταση φλεβών τραχήλου ,μετατόπιση της τραχείας,υπόταση. Αντιμετώπιση:άμεση αποσυμπίεση μέσω βελόνας που τοποθετούμε χωρίς καθυστέρηση στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα

Χαλαρός θώρακας

Αιμοθώρακας

Μαζικός αιμοθώρακας Ταχεία άθροιση περισσοτέρων από 1500mlαίματος μέσα στη θωρακική κοιλότητα. Σοκ με απουσία αναπνευστικού ψιθυρίσματος και αμβλύτητα στην επίκρουση. Αντιμετώπιση : αποκατάσταση όγκου αίματος και αποσυμπίεση θωρακικής κοιλότητας. Άμεση θωρακοτομή : αν εκκενωθούν άμεσα 1500ml αίματος

Παγίδες που πρέπει να αναμένονται Μετά την διασωλήνωση τραυματία με απώλεια συνείδησης η έκπτυξη του θώρακα πρέπει να επανεκτιμάται Ένας αδιάγνωστος πνευμοθώρακας επιδεινώνεται με την εφαρμογή θετικών πιέσεων

C. Κυκλοφορία με έλεγχο της αιμορραγίας 2. Αιμορραγία 1. Όγκος αίματος και Καρδιακή Παροχή (η υπόταση οφείλεται σε υπογκαιμία) Άμεση πίεση με το χέρι πάνω στο τραύμα Εφαρμογή διάφανων αεροναρθήκων Ίσχαιμη περίδεση (tourniquet) μόνο σε τραυματικούς ακρωτηριασμούς άκρων Οι αιμοστατικές λαβίδες τραυματίζουν τους γύρω ιστούς Έλεγχος αιμορραγίας με χειρουργική επέμβαση Επίπεδο συνείδησης Χρώμα δέρματος (φυσιολογικό ροζ δέρμα άκρων, προσώπου) Σφυγμός (από κεντρικές αρτηρίες, αμφοτερόπλευρα, ποιότητα, συχνότητα, ρυθμικότητα)

Αντιμετώπιση σοκ 2 περιφερικές φλέβες μεγάλης διαμέτρου Αποκάλυψη φλεβική και κεντρική γραμμή αν χρειαστεί Ομάδα/διασταύρωση Αν επείγουσα ανάγκη αίματος Ο (-) ή αδιασταύρωτο αίμα της ιδίας ομάδος Ζεστοί οροί Άμεσα 2-3 λίτρα Ringer’s Lactate Η επιθετική χορήγηση υγρών δεν υποκαθιστά την αναγκαιότητα του γρήγορου χειρουργικού ελέγχου της αιμορραγίας

Παγίδες που πρέπει να αναμένονται Στους ηλικιωμένους η καρδιακή παροχή δεν συσχετίζεται με την Α.Π και οι σφύξεις δεν αυξάνονται Τα παιδιά επιδεινώνονται απότομα και καταστρεπτικά Βραδυκαρδία αθλητών «ΠΑΦΑΓ» περιβάλλον, αλλεργίες, φάρμακα, ασθένειες, γεύμα Προσοχή πριν χαρακτηριστεί «φυσιολογική» η αιμοδυναμική κατάσταση στον πολυτραυματία κατάσταση

D. Νευρολογική Εκτίμηση Επίπεδο συνείδησης Μέγεθος και αντίδραση κορών Εστιακά νευρολογικά ευρήματα Επίπεδο κάκωσης Νωτιαίου Μυελού Υπολογισμός GCS Συχνή νευρολογική επανεκτίμηση Πρώιμη νευροχειρουργική εκτίμηση «Οι ασθενείς που μιλούν και πεθαίνουν» Παγίδα η λήψη φαρμάκων, υπογλυκαιμία, αλκοόλ

κλίμακα Γλασκώβης ( G.C.S )

Κλίμακα Γλασκώβης άνοιγμα ματιών Κλίμακα Γλασκώβης άνοιγμα ματιών Αυτόματα 4 Με εντολή 3 Με πόνο 2 κλειστά 1

Ομιλία Με προσανατολισμό 5 Με σύγχυση 4 Με ασάφεια 3 ακατανόητη 2 Καμία 1

Κινητικότης Υπακοή με εντολή 6 Εντοπισμός πόνου 5 Τράβηγμα άκρων στον πόνο 4 Κάμψη άκρων στον πόνο 3 Έκταση άκρων στον πόνο 2 Καμία αντίδραση 1

E. Έκθεση στο περιβάλλον Αφαίρεση ρούχων Πρόληψη και αντιμετώπιση υποθερμίας πολύ σημαντική ! (έγκαιρος έλεγχος αιμορραγίας με εξωτερική οστεοσύνθεση)