ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ OΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ Mεταπτυχιακό Πρόγραμμα Eιδίκευσης Das synoptische Problem ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ OΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ Mεταπτυχιακό Πρόγραμμα Eιδίκευσης ΟΡΘ51- Η Ορθοδοξία στον 21ο αι Μαθησιακά Αποτελέσματα (learning outcomes) ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΔΕΣΠΟΤΗΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Τηλέφωνο Γραφείου: 2107275824 (ΟΙΚΙΑΣ 2109627755) Fax : 2107275721 e-mail : sotdespo@yahoo.gr Asst. Professor Dr. Sotirios Despotis Tel. (0030) 210 727 5824, Fax (0030) 210 727 5721 EFG Berlin Hohenstaufenstr. www.efg-hohenstaufenstr.de 26.04.2018

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Ποιος ο ρόλος και η πρόταση ζωής της Ορθοδοξίας στον 21ο αι. της μετανεωτερικότητας και «μετεκκλησιαστικότητας» ; Είναι η Ορθοδοξία «κομμάτι» της εθνικής μου ταυτότητας και των παραδόσεων της πατρίδας μου (φολκόρ); Πού έγκειται η παγκοσμιότητα/καθολικότητα της Εκκλησίας και ποια η σχέση της με την Παγκοσμιοποίηση; Πώς προέκυψαν οι λεγόμενες αυτοκέφαλες Εκκλησίες , ποια η σχέση μεταξύ τους και με τη Μητέρα Εκκλησία αλλά και γιατί ονομάζεται το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως Οικουμενικό; Ο Διάλογος με τις άλλες δύο Ομολογίες αλλά και τα άλλα Θρησκεύματα (π.χ. Ιουδαϊσμό, Ισλάμ) είναι εφικτός , σε ποια βάση και με ποια στοχοθεσία;

Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ -Η ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ Das synoptische Problem Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ -Η ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ Η «ταυτότητα» και εμπειρία της Βαβέλ των εθνών και ο ρόλος της εκλογής ενός λαού στο πλαίσιο της Π.Δ. Γιατί άραγε ονομάστηκαν οι Πρωτοχριστιανοί το «τρίτο γένος» στο πλαίσιο της Pax Augusta; Τι διαφοροποιούσε τις Συνάξεις τους από τη Συναγωγή και τα λοιπά εθνικά κολλέγια; Πώς μέσω της Βάπτισης και της Ευχαριστίας επιτυγχάνεται η ολιστική και οργανική ενσωμάτωση στον σταυρωθέντα και αναστάντα Ιησού Χριστό; Πώς με Πεντηκοστή και τη δωρεά του Αγ. Πνεύματος σε κάθε έναν ξεχωριστά (αναξάρτητα φυλής, φύλου) αλλά και την «πρόσληψη» της γλώσσας εκάστου καταφάσκεται η ιδιαιτερότητα του Προσώπου; Ιστορικά και κανονικά τεκμήρια της οικουμενικότητας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, εκφράσεις αυτής της αυτοσυνειδησίας και ο ιδιαίτερος ρόλος του την περίοδο της Τουρκοκρατίας Stoldt, Markushypothese, S. 8 EFG Berlin Hohenstaufenstr. www.efg-hohenstaufenstr.de 26.04.2018

Η ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΕ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ 17ος- 18ος αι. Η ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΕ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ 17ος- 18ος αι. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΦΥΛΕΤΙΣΜΟΥ: Η ευχαριστιακή (ως προς τον τρόπο) και εδαφική (ως προς την οργάνωση) «κατά τόπον» Εκκλησία (π.χ. της Κορίνθου, της Λυών), προσδιορίζεται πλέον από το έθνος ή το κράτος (π.χ. «Σερβική Εκκλησία της Γαλλίας»). ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ «ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ ΜΟΣΧΑ» (Σλάβοι και Έλληνες) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΜΟΣΧΑΣ (16ος αι.) Η ΑΠΟΣΧΙΣΗ ΤΗΣ «ΑΘΗΝΑΣ» ΑΠΌ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ (1833-1850) Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΞΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΕΘΝΟΦΥΛΕΤΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΟΔΟ 1872 ΑΡΑΒΙΚΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ

ΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΝ 20ο ΑΙ. Η συμβολή του Οικουμενικού πατριαρχείου στη συγκρότηση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και οι αρχές του Διαλόγου. Ιστορικά γεγονότα που προσδιόρισαν την πορεία και τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας τον 20ο αι.: η Ρωσική Επανάσταση του 1917 και τη Μικρασιατική καταστροφή (1922-3), Εγκατασπορά Ορθοδόξων σε Ευρώπη και Αμερική, Περεστρόικα (1988). Ποιμαντικά προβλήματα και προκλήσεις. Χαρακτηριστικά στοιχεία της μαρτυρίας της Ορθοδοξίας: μαρτύριο, μαρτυρία, «ενοριακότητα». Ορθοδοξία και Σχολαστικότητα.

ΣΤΙΣ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 21ου αι. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και ειδικότερα της διεύρυνσης της Ενωμένης Ευρώπης και προς Ανατολάς, της ένταξης δηλ. σε αυτής από την 1η Μαΐου 2004 και των «ανατολικών» ορθόδοξων κρατών, το ερώτημα για εκείνους που αναζητούν να ανακαλύψουν τις πνευματικές εκείνες αξίες που θα νοηματοδοτήσουν το ευρωπαϊκό όραμα είναι το εξής: Είναι δυνατόν ο Χριστιανισμός να υπερβεί το Σχίσμα το οποίο τον ταλάνισε την προηγούμενη χιλιετία για να καταθέσει με ενότητα και συνέπεια τη δικιά του αυθεντική μαρτυρία περί του λόγου ύπαρξης του ανθρώπου, όπως συνέβη 2.000 χρόνια πριν όταν και πάλι ο κόσμος είχε ενοποιηθεί Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης, αλλά ο απλός άνθρωπος βίωνε τον εσωτερικό διχασμό;

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟΥΣ Συζήτηση σχετικά με τα βαθύτερα θεολογικά, πολιτικά και άλλα αίτια, που προκάλεσαν το Σχίσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης το οποίο δεν οφείλεται απλώς στο Filioque Εμπέδωση της σημασίας και της ανάγκης του διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών, ο οποίος πρέπει να είναι ειλικρινής και να διεξάγεται σε πνεύμα αγάπης και ελευθερίας αγγίζοντας την ουσία της διαίρεσης, τα θέματα δηλ. της πίστης τα οποία έχουν προέκταση σε στάσεις ζωής, Σαφή γνώση των προϋποθέσεων, του αντικειμένου του διαλόγου και της προεργασίας που πρέπει να γίνει προκειμένου αυτός (ο διάλογος) να καταλήξει στην ενότητα του Χριστιανισμού, η οποία όμως θα σέβεται την ταυτότητα και την ιδιαιτερότητα κάθε ανθρωπίνου προσώπου αλλά και κάθε λαού. Η Ουνία Απάντηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αυτή η οικουμενικότητα του Χριστιανισμού θα μεταλλάξει την απρόσωπη παγκοσμιοποίηση, η οποία βιώνεται σήμερα στον πλανήτη, συμβάλλοντας έτσι στην ουσιαστική ενότητα ειδικότερα της Ενωμένης Ευρώπης, η οποία θα αναζητά ολοένα και περισσότερο σταθερές διαχρονικές αξίες για να αποκτήσει «ψυχή» το όραμά της.

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΒΡΑΑΜ ΣΤΟΝ ΙΗΣΟΥ Ο ΙΟΥΔΑΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΑΡΣΟ ΚΑΙ Ο ΙΟΥΔΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ Ο ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΙΟΥΔΑΙΩΝ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΣΙΔΙΣΜΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΙΟΥΔΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΣΛΑΜ ΣΗΜΕΡΑ

ΕΠΙ-ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ «ΠΗΓΕΣ»; ΠΟΡΕΙΑ ΕΩΣ ΕΣΧΑΤΩΝ;

LEARNING OUTCOMES Upon completion of learning module "ORTH51- Orthodoxy in the 21th Century" the student will be able to handle the following issues: Role, cultural and spiritual message of Orthodoxy in the 21th century of post- modernity and "post-ecclesial" world. Universal Church and Globalization. Foundations of Church's universality and interrelations with our contemporary global environment. Origins of the Orthodox autocephalous Churches. Their relations with Mother-Church of the Ecumenical Patriarchate of Constantinople and the national identity/ native civilization and further study of its ecumenical status. Apply analytical frameworks and theories to compare different countries Orthodox communities.

LEARNING OUTCOMES History and main contemporary aspects of both the inter-Christian (e.g. with Roman Catholics and Protestants) and inter-faith Dialogues (e.g. with Judaism and Islam). Identify, label and describe the possible existence of cultural and religious differences in attitudes and behaviours of other homologies and religions, and reflect on the extent to which these may influence interaction with Orthodoxy. Recall and recognize a number of models by which to systematically describe the way Orthodoxy promotes it's message to the World and vise-versa.

Questions After the great enlargement of the European Union eastward on May 2004 1st, when ten new member states (Cyprus, the Czech Republic, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Malta, Poland, Slovakia and Slovenia) joined E.U., most of them including large orthodox communities in their borders, for those searching to find and focus on spiritual values that can further promote the European Ideal, the following questions rise: Will it be possible for Christianity to overcome the Great Schism of the previous millennia so as to spread it's authentic and living Testimony on Existence, as consistent and universally united as 1.000 years ago? In this period of deep not only economical but, primarily, social and ethical crisis, a crisis of the human being itself, which cultural message, which life values should Orthodoxy transmit? What Orthodoxy can do for the World?