Ατμοσφαιρικές διαταράξεις

Για το κεφάλαιο αυτό θα χρησιμοποιήσουμε την έννοια: αέρια μάζα: τεράστιο σώμα αέρος το οποίο παρουσιάζει οριζόντια ομοιογένεια ως προς θερμοκρασία και υγρασία

Ταξινόμηση αερίων μαζών Μια αέρια μάζα καθορίζεται από τα τρία κύρια στοιχεία: Πηγή: περιοχή πάνω από την οποία σχηματίστηκε (πολικές & τροπικές) Διαδρομή: η τροχιά που ακολούθησε μέχρι να φτάσει στην περιοχή που μας ενδιαφέρει Ηλικία: ο χρόνος που μεσολαβεί από την γένεση της

Χρήσιμοι ορισμοί Μετωπική επιφάνεια: η διαχωριστική επιφάνεια που σχηματίζεται όταν δυο αέριες μάζες με διαφορετικά θερμουγρομετρικά χαρακτηριστικά έλθουν σε επαφή και εισχωρήσουν η μια μέσα στην άλλη σε βάθος 15-50 km. Μέτωπο: τομή μιας μετωπικής επιφάνειας με έναν χάρτη καιρού Οι δυο παραπάνω έννοιες θα θεωρούνται ταυτόσημες.

Θεωρία πολικού μετώπου Νορβηγικό μοντέλο: το πολικό μέτωπο επιφάνεια διαχωρισμού πολικών και υποτροπικών αέριων μαζών Κατά μήκος των μετώπων παρατηρείται ο ‘καιρός’

Κλίση μετωπικών επιφανειών Στη μετωπική επιφάνεια, υπάρχει, επομένως ψυχρός και θερμός αέρας. Ο θερμός αέρας (όπως ξέρουμε) ανεβαίνει πάνω και ο ψυχρός τείνει να πάει κάτω από τον θερμό. Η κίνηση του μετώπου έχει σαν αποτέλεσμα το να υπάρχει κάποια κλίση του μετώπου ως προς το έδαφος

Είδη μετώπων Θερμό μέτωπο: Ψυχρό μέτωπο: Στάσιμο μέτωπο: όταν κατά την κίνηση ενός μετώπου, ο θερμός αέρας ακολουθεί τον ψυχρό. Ψυχρό μέτωπο: όταν κατά την κίνηση ενός μετώπου, ο ψυχρός αέρας ακολουθεί τον θερμό. Στάσιμο μέτωπο: δεν παρουσιάζεται ουσιαστική μετακίνηση. Συνεσφιγμένο μέτωπο: όταν ένα ψυχρό μέτωπο συναντά κατά την μετακίνηση του ένα θερμό, ο θερμός αέρας εκτοπίζεται προς τα πάνω και τα δυο μέτωπα γίνονται τελικά ένα.

Συμβολισμοί Θερμό: Ψυχρό: Στάσιμο: Συνεσφιγμένο:

Θερμά μέτωπα Ο θερμότερος αέρας εκτοπίζει και αντικαθιστά τον προηγούμενο ψυχρό αέρα. Φυσική διαδικασία: ο ελαφρύτερος θερμός αέρας ανέρχεται κατά την κίνηση του πάνω από τον ψυχρό αέρα υφίσταται αδιαβατική ψύξη ψύξη φτάνει στο ‘σημείο δρόσου’ συμπυκνώνεται δημιουργία εκτεταμένου νεφικού συστήματος

Κατά το πέρασμα ενός θερμού μετώπου, ο καιρός χαρακτηρίζεται ως ‘άστατος’βροχή ή χιόνι μέτριας σχετικά έντασης και μεγάλης διάρκειας, ισχυρές καταιγίδες, καταστάσεις ομίχλης

Ψυχρά μέτωπα Εδώ, η ψυχρή αέρια μάζα ακολουθεί την θερμή. Φυσική διαδικασία: ο ψυχρός αέρας προχωράει ταχύτερα από τον θερμό και δημιουργεί μια ‘σφήνα’ μέσα στον θερμόο θερμός αναγκάζεται να ανέβειψύχεται αδιαβατικάσχηματισμός ογκωδών νεφών

Κατά το πέρασμα ενός ψυχρού μετώπου: Οι άνεμοι μέσα στο θερμό αέρα και μπροστά από τη μετωπική επιφάνεια αυξάνουν. Εμφανίζονται σύννεφα στον ορίζοντα και προς την διεύθυνση από την οποία έρχεται. Η βαρομετρική πίεση πέφτει. Η βροχή αυξάνει σε ένταση όσο πλησιάζει το μέτωπο. Ισχυρές βροχές και καταιγίδες σε έκταση εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Μετά το πέρασμα του ψυχρού μετώπου: Ο άνεμος αλλάζει διεύθυνση. Η πίεση αρχίζει να αυξάνει. Παρατηρείται ταχεία νεφοδιάλυση και πτώση της θερμοκρασίας.

Στάσιμα μέτωπα Όταν μια θερμή και μια ψυχρή αέρια μάζα βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους και είναι στάσιμες. Δεν παρουσιάζεται αισθητή μετακίνηση του μετώπου.

Συνεσφιγμένα μέτωπα Όταν το ταχύτερα κινούμενο ψυχρό μέτωπο συναντήσει το θερμό μέτωπο. Ο θερμός αέρας εγκλωβίζεται και εκτοπίζεται προς τα πάνω.

Μόνιμα μέτωπα στον πλανήτη Γη Ιανουάριος Ιανουάριος (πάνω) και Ιούλιος (κάτω) Ιούλιος

Ύφεση ή Κυκλώνας ή Βαρομετρικό Χαμηλό Είναι μια περιοχή χαμηλών πιέσεων σε σχέση με τις γειτονικές περιοχές. Η πίεση ελαττώνεται από την περιφέρεια προς το κέντρο.

Ο άνεμος φυσάει σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού, αλλά υπάρχει και μια συνιστώσα προς το κέντρο της ύφεσης. Οι υφέσεις σχεδόν πάντα είναι συστήματα κακοκαιρίας. Η γενική κυκλοφορία στις υφέσεις οφείλεται στην ελάττωση της πίεσης στην επιφάνεια.

Κατηγορίες υφέσεων Μετωπικές υφέσεις Θερμικές υφέσεις Ορογραφικές υφέσεις Ασταθείς υφέσεις

Διεργασίες σε μια μετωπική ύφεση Κάθε μετωπική ύφεση περιλαμβάνει ένα θερμό και ένα ψυχρό μέτωπο. Ο θερμός αέρας περιορίζεται σε μια ‘γλώσσα’ προς το κέντρο (L ή Χ) και ο ψυχρός καταλαμβάνει το υπόλοιπο τμήμα. Η περιοχή όπου βρίσκεται ο θερμός αέρας λέγεται θερμός τομέας (warm sector).

Οι υφέσεις της Μεσογείου

Μέσες τροχιές των κέντρων των μετωπικών υφέσεων της Μεσογείου Έχουν την τάση να κινηθούν προς Βορρά ή προς Ανατολή

Αντικυκλώνας ή Βαρομετρικό Υψηλό Μια περιοχή υψηλών πιέσεων που απεικονίζεται με κλειστές ισοβαρείς και όπου η πίεση αυξάνει από την περιφέρεια προς το κέντρο.

Χαρακτηριστικά του αντικυκλώνα Η ένταση των ανέμων αυξάνει από το κέντρο προς την περιφέρεια (μεγάλες πιέσειςμικρές πιέσεις) Οι άνεμοι, γενικά, φυσούν κατά την φορά των δεικτων του ρολογιού (Β. Ημισφαίριο) με συνιστώσα από το κέντρο προς την περιφέρεια.

Χαρακτηριστικά (συνέχεια) Καθοδική κίνηση (subsidence) του αέρα προς το κέντρο του αντικυκλώνα στην επιφάνεια Η κάθοδος του αέρα τον θερμαίνει και έτσι παρατηρείται διάλυση των νεφών. Ο αντικυκλώνας είναι, γενικά, ένα βαρομετρικό σύστημα καλοκαιρίας.

Είδη αντικυκλώνων Με κριτήριο την κατακόρυφη κατανομή θ/σίας και πίεσης: Ψυχροί Θερμοί Στους ψυχρούς αντικυκλώνες, ο αέρας κοντά στο έδαφος είναι πιο κρύος από τον αέρα στις γειτονικές περιοχές. (εποχιακοί αντικυκλώνες) Ενώ στους θερμούς, συμβαίνει το αντίθετο. (μόνιμοι αντικυκλώνες)

Ψυχροί: όταν ο αέρας κοντά στο έδαφος είναι πιο ψυχρός απ’ ότι στις γειτονικές περιοχές

Είδη αντικυκλώνων (συνέχεια) Με κριτήριο τον τρόπο γένεσης και τη συχνότητα παραμονής τους σε ένα μέρος: Μόνιμους Εποχιακούς Κινητούς αντικυκλώνες Να γνωρίζετε σε τι αναφέρεται το κάθε είδος