ΜΠΑΡΟΚ 1600-1717 Ο όρος προέρχεται πιθανόν από την ισπανική λέξη barroco που σημαίνει ακατέργαστο μαργαριτάρι
Η τέχνη ως μηχανισμός προπαγάνδας Η ρωμαιοκαθολική εκκλησία , η αντιμεταρρύθμιση και το κράτος, χρησιμοποίησαν τη βαριά διακόσμηση των εκκλησιών με τις τεράστιες ζωγραφιές οροφής, τα γλυπτά, την πληθωρική χρήση των εκφραστικών μέσων ενάντια στη Μεταρρύθμιση και τον Προτεσταντισμό. Αυτός είναι ο λόγος που το μπαρόκ βρήκε πιο πρόσφορο έδαφος στις καθολικές χώρες παρά στις προτεσταντικές.
Το ύφος του Μπαρόκ χαρακτηρίζεται από ένα έντονο δραματικό στοιχείο - Σκοπός να εντυπωσιάσει και να εξυψώσει τον άνθρωπο από πάθη και συναισθήματα
σύγκριση Αναγέννησης- Μπαρόκ Η τέχνη μιμείται τη φύση για να εντυπωσιάσει το θεατή Απελευθερώνεται απ’ την πραγματικότητα , επικρατεί η πεποίθηση ότι κάτι μη πραγματικό μπορεί να γίνει πραγματικότητα Ο χώρος γίνεται πολύπλοκος Οι μορφές παρουσιάζουν κινητικότητα και ροή η τέχνη είναι αναπαράσταση και μίμηση της πραγματικότητας Ακολουθεί τους αυστηρούς κανόνες των αναλογιών Θετει επιβεβλημένα όρια
Από τους γλύπτες μεγαλύτερος είναι αναμφίβολα ο Μπερνίνι. Στο έργο του που περιλαμβάνει γλυπτά, συμπλέγματα σε κρήνες, συμπλέγματα σε εκκλησίες είναι ολοφάνερη η αχαλίνωτη φαντασία και δεξιότητα του καλλιτέχνη Χαρακτηριστική και η πολύπλοκη πτυχολογία που δημιουργεί ένα παιχνίδισμα από κινήσεις, φώτα και σκιές
Τζιανλορέντζο Μπερνίνι
Τα αισθητικά, εκφραστικά μέσα που διαθέτει είναι πάνω απ’ όλα η χρήση της καμπύλης σ’ όλες τις μορφές και ποικιλίες, η συστροφική και, φαινομενικά τουλάχιστο, αχαλίνωτη κίνηση μάλιστα η ανοδική γύρω από κεντρικούς άξονες που κρατά το βλέμμα συνέχεια απασχολημένο, η θέαση από ασυνήθιστη οπτική γωνία, από χαμηλά προς τα πάνω.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Οι πόλεις στολίζονται με πλατείες, σκάλες και συντριβάνια Η αριστοκρατία και η βασιλική εξουσία ευνοήθηκε από το επιβλητικό ύφος του μπαρόκ
Πλατεία Ναβόνα- Ρώμη Με τις κρήνες του Μπερνίνι Η ελλειψοειδής μορφή της πλατείας αποτυπώνει την απομάκρυνση από το ένα κέντρο οργάνωσης του χώρου- χαρακτηριστικό της αναγέννησης
Τα πιο εντυπωσιακά έργα μπαρόκ αρχιτεκτονικής βρίσκονται στην Ιταλία Φραντσέσκο Μπορομίνι Χρησιμοποιεί έξοχα τα εκφραστικά μέσα του στυλ: καμπύλες σε μια καλαίσθητη εναλλαγή της κυρτής και κοίλης επιφάνειας στους τοίχους, εκμετάλλευση του φωτός, δημιουργία κινητικότητας, διακόσμηση με ανάγλυφες ή ολόγλυφες παραστάσεις
Ανάκτορο Βερσαλλιών Παρτέρια, άλέες, λίμνες, πίδακες νερού, κήποι, διαμορφώνουν ένα σύνολο με κέντρο τη μακρόστενη πρόσοψη του παλατιού.
Ανάκτορο Βερσαλλιών- Η αίθουσα με τους καθρέπτες Η χρήση του φωτός είναι καθοριστική στην αρχιτεκτονική του Μπαρόκ. Το φως, με ποικίλες τεχνικές, μπορεί να εκπορεύεται από μια κρυμμένη πηγή, να πέφτει από ψηλά, να αντανακλάται από έμμεσα σημεία δυνατού φωτισμού ή ακόμα και να φιλτράρεται μέσα από γυαλιά
Ζωγραφική Η ζωγραφική του Μπαρόκ αποτελεί συνδυασμό διαφορετικών προσεγγίσεων των κλασικών στοιχείων Ένταση του χρώματος και του φωτός Με την προοπτική, τη θεατρικότητα των μορφών, την τεχνική του κιαροσκούρο (τονισμένη εναλλαγή φωτός σκιάς), οι μορφές ξεπηδούν σχεδόν ανάγλυφες από τα έργα των ζωγράφων και το μυστήριο διαχέεται στον πίνακα
Καραβάτζιο Ο Καραβάτζιο δεν αναζητά το ωραίο αλλά το αληθινό, δεν επιδιώκει εκφραστικούς νεωτερισμούς , αλλά προσπαθεί να μεταφέρει στη ζωγραφική τις αντίθετες δυνάμεις απ’ όπου πηγάζει η αλήθεια της φύσης
Βασικά γνωρίσματα της τέχνης του Ρωμαλέα και ρεαλιστική χρήση του φωτός με τις δραματικές αντιθέσεις (κιαροσκούρο) Ζωντανή παρουσίαση της φυσικής λεπτομέρειας πλαστικότητα των μορφών Καραβάτζιο
Πολ Ρούμπενς Ο φλαμανδός ζωγράφος είναι φημισμένος όχι μόνο για την εφαρμογή της κινησιακής πλευράς του στιλ αλλά και για τη ρεαλιστική απόδοση της σάρκας στα αισθησιακά πληθωρικά του γυμνά
Ρέμπραντ βαν Ρυν Ο Ολλανδός ζωγράφος , ένας από τους σπουδαιότερους όλων των εποχών, καταπιάνεται περισσότερο με τα μπαρόκ εφέ του φωτός, το ρεαλισμό και την απόδοση της υφής
Ρέμπραντ- Νυχτερινή περίπολος οι δραματικά φωτισμένες μορφές συναρπάζουν καθώς προβάλλουν από το σκούρο φόντο ή καθώς βυθίζονται στο μισοσκόταδο. Το περίπλοκο μπαρόκ παιγνίδισμα φωτός σκιάς υπάρχει και στα φημισμένα πορτρέτα και στα τοπία του Ρέμπραντ.
Γιοχάνες Βερμέερ- Ολλανδία κατορθώνει να μετουσιώνει το υλικό της μπογιάς σε αληθινές χρωματικές μελωδίες, ώστε οι ζωγραφιές του, συνήθως ένα-δύο πρόσωπα κοντά σε παράθυρα δωματίων, να ακτινοβολούν δικό τους φως
Γιοχάνες Βερμέερ
Μουσική μπαρόκ η μουσική που εντάσσεται στην γενική καλλιτεχνική τεχνοτροπία που ονομάζεται Μπαρόκ και αναπτύχθηκε πρώτα στην Ιταλία κατά τον 17ο αιώνα και εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Είναι ένας ρυθμός πολύπλοκος, γεμάτος, εντυπωσιακός, σε αντίθεση με την ηρεμία και γαλήνη που επικρατούσε στην Αναγέννηση Δείγμα μουσικής μπαρόκ
Οι καινοτομίες στη μουσική Η δημιουργία της όπερας Η μετάβαση από την πολυφωνία στη μονοφωνία Εξελίξεις και βελτιώσεις στα μουσικά όργανα αλλά και εξευρέσεις νέων οργάνων Συνθέτες Αλμπινόνι, Βιβάλντι, Μοντεβέρντι, Περγκολέζι, Σκαρλάττι κα (Ιταλοί), Κουπρέν, Λυλί (Γάλλοι), Μπουξτεχούντε (Δανός), Τέλεμαν, Χαίντελ, Μπαχ (Γερμανοί)