Εθνικιστική Ιδεολογία, εθνικά κινήματα και δημιουργία εθνικών κρατών Εθνικιστική Ιδεολογία, εθνικά κινήματα και δημιουργία εθνικών κρατών

Τι είναι ο εθνικισμός; Εθνικισμός: το συναίσθημα που προκύπτει από ένα ευρύ φάσμα ιστορικών, γεωγραφικών, γλωσσικών και πολιτιστικών περιστάσεων. Χαρακτηρίζεται από τη συνείδηση των μελών μιας ομάδας ότι ανήκουν σε μια παράδοση που απορρέει από αυτές τις περιστάσεις και διαφέρει από τις παραδόσεις άλλων ομάδων. Η δημιουργία εθνικών κρατών είναι η πολιτική εφαρμογή του εθνικισμού, ο μετασχηματισμός του συναισθήματος σε εξουσία.

Η Γαλλική Επανάσταση είχε παράσχει ένα παράδειγμα για το τι μπορεί να επιτύχει ένα έθνος. Ο εθνισμός είχε ενθαρρύνει τους Γάλλους να υψωθούν στο επίπεδο του πολίτη. Τους είχε επίσης επιτρέψει να αντικρούσουν τις επιθέσεις της υπόλοιπης Ευρώπης.

Ρομαντισμός, εθνικισμός και τέχνες Ο εθνικισμός που προερχόταν από ρομαντικές αντιλήψεις για την ιστορική ανάπτυξη και το ιστορικό πεπρωμένο, εκδηλώθηκε με μια ποικιλία μορφών: οι αδελφοί Γκριμ, εκδότες των ομώνυμων παραμυθιών (1812), ταξίδεψαν σε όλη τη Γερμανία για να μελετήσουν τις τοπικές διαλέκτους και για να συγκεντρώσουν παραμύθια, που εξέδωσαν ως τμήμα της εθνικής κληρονομιάς. Ο ποιητής Σίλερ έγραψε το δράμα Ουλιέλμος Τέλλος (1804), με βάση το θρύλο του Ελβετού ήρωα, που έγινε πολεμική κραυγή της γερμανικής εθνικής συνείδησης....

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, όλες οι χώρες συγκέντρωναν και ταξινομούσαν με επιμέλεια τα ενθύμια του ιστορικού παρελθόντος τους, μέσω θεσμών όπως η επιθεώρηση Monumenta Germaniai Historiae που ιδρύθηκε το 1826, η Ecole des Chartes (1821) και το αγγλικό Public Record Office (1838).

Στη Γαλλία, η νεοκλασική τεχνοτροπία που είχε τυποποιηθεί με τους πίνακες του Δαβίδ και χρησιμοποιήθηκε από τον Ναπολέοντα για να εξάρει την προσωπικότητά του, παραχώρησε τη θέση της στον ταραχώδη ρομαντισμό του Ντελακρούα, του οποίου ο πίνακας, Η ελευθερία οδηγώντας το λαό στα οδοφράγματα (1830) ήταν μια διακήρυξη, όχι μόνο υπέρ της ελευθερίας, αλλά και του θάρρους του γαλλικού λαού. Παραδείγματα από μουσική... (Trovatore/Verdi, Τραγούδι των Νιμπελούγγεν/Wagner)

Όλη αυτή η δημιουργική δραστηριότητα ήταν αποτέλεσμα της αυθόρμητης και ενθουσιώδους ανταπόκρισης καλλιτεχνών και συγγραφέων στο ρομαντικό κίνημα. Σύντομα όμως οι πολιτικοί αντιλήφθηκαν πως ο ιστορικός ρομαντισμός θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τους εθνικιστικούς τους στόχους. Κατάλαβαν πως ένα συγκεκριμένο έργο τέχνης, ανεξάρτητα από το αν ήταν πίνακας, τραγούδι, ή κτίριο, μπορούσε να μετατραπεί σε εθνικό σύμβολο. Και δεν δίστασαν να συντελέσουν σε τέτοιες μετατροπές, όποτε το έκριναν σκόπιμο.