5ο εργαστήριο: Πορτοκαλοειδή Μεσογειακές Δενδρώδεις καλλιέργειες ΤΕΙ Κρήτης, Σ.ΤΕ.Γ. Τμήμα: Φ.Π. Εισηγητής: Δρ. Νίκη Ταβερναράκη 5ο εργαστήριο: Πορτοκαλοειδή

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ ΟΜΑΔΕΣ Γλυκοπορτόκαλα ή Σεκέρια Ομφαλοφόρα Κοινά ή Ξανθά Αιματόσαρκα ή Σανγκουίνια Άσπερμες «εμπορικά» (0-5 σπέρματα/καρπό) – 2 Ολιγόσπερμες (5-10 σπέρματα / καρπό) Πολύσπερμες (>10 σπέρματα / καρπό)

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Σεκέρια ή Γλυκοπορτόκαλα ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Σεκέρια ή Γλυκοπορτόκαλα Ποικιλίες με μικρή εμπορική αξία, γιατί: δεν είναι εύγευστα στην ωρίμαση : πολύ γλυκά, σχεδόν καθόλου οξέα, καρπόφυλλα υπόπικρης γεύσης μπαίνουν στην αγορά πολύ πρώιμα, μαζί ή λίγο πριν τα ομφαλοφόρα (έχουν ευχάριστη γεύση) δεν χυμοποιούνται (πολύ γλυκός χυμός, σχεδόν καθόλου οξέα, λίγη βιταμίνη C) Εκτιμώνται, όμως, από τους Αραβικούς λαούς

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Σεκέρια ή Γλυκοπορτόκαλα ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Σεκέρια ή Γλυκοπορτόκαλα Succari: από Αίγυπτο (μεγάλη παραμονή στο δέντρο, μικρός καρπός) Lima: στη Βραζιλία, πρώιμη

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα Ομφαλός= 2ος καρπός μέσα στον πρώτο (λίγες φέτες ή σκελίδες, στην αντίθετη μεριά με τον ποδίσκο) Τα πιο πρώιμα (Νοέμβριο), παραγωγικά, άσπερμα ( έντονη καρπόπτωση, περισσότερο από άλλες ομάδες) Προτιμώνται ως πολύ εύγευστα, γλυκά, χωρίς σπέρματα υπάρχει όμως και σ’ άλλα πορτοκάλια ή και μανταρίνια, ανάλογα με το κλίμα της περιοχής Καρποί: μεγάλου μεγέθους, εύκολα αποσπώμενο φλοιό, αλλά χοντρό και κακής όψης φλοιό (ιδίως με λίπανση Ν) και με πικράδα λόγω λιμονίνης (ελευθερώνεται μετά την εξαγωγή του χυμού), μικρό % χυμού=> όχι για χυμό

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα Αντιπροσωπευτική ποικιλία: Washington Navel ή Bahia , από γεν. μετάλλαξη της κοινής πορτοκαλιάς στη Βραζιλία, διαδόθηκε μέσω ΗΠΑ (ομφαλοφόρο της Washington) Πολλοί κλώνοι από την Washington Navel ή Bahia (το γνωστό Merlin), λόγω γενετικής αστάθειας Με πολλά καλά, αλλά και φυσιολογικές ασθένειες, τόσο στο δέντρο, όσο και στη συντήρηση

Μέρλιν Στη χώρα μας, αποτελεί το 65% των καλλιεργειών με πορτοκαλιές

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα Skaggs Bonanza Καρπός: μεγάλος, πολύ πρώιμος (10ος-12ος), χρωματίζεται νωρίς (= όχι από-πρασινισμός), ο πιο λεπτός φλοιός από τα Ομφαλοφόρα, μεγάλο % χυμού Μικρή κόμη, σταθερή και μεγάλη παραγωγή (30 φύλλα/καρπό, άλλα >60:1)  πυκνή φύτευση Σημείο εμβολιασμού: με εξόγκωμα και πολλούς λανθάνοντες οφθαλμούς Άναρχη βλάστηση αρχικά (λαίμαργοι)  όχι αυστηρό κλάδεμα ως είσοδο σε παραγωγή

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα (συνέχεια) New Hall W.N. Καρπός μέτριος ως μεγάλος, ωοειδής, πολύ παραγωγικός, πρώιμος (11ος-2ος), σάρκα ελαφρώς κόκκινη στην ωρίμαση, πολύ εύγεστος, αλλά θέλει αποπρασινισμό,. Δέντρο ζωηρότερο του κοινού ομφαλοφόρου (Merlin), έντονα πράσινο. Με αυτό μοιάζει και ο επόμενος κλώνος Navelina

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα (συνέχεια) 3. Navelina Υπερτερεί στην αντοχή στους ανέμους και έχει μικρότερη κόμη (σχεδόν ημινάνο δέντρο) 4. Gillette W.N. Καρπός σφαιρικός πολύ μεγάλος (3~1kg)

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα (συνέχεια) 5. Frost W.N. Πολύ παραγωγικό, ομοιόμορφοι καρποί 6.Fisser W.N. Πολύ παραγωγικό, λεπτόφλουδο, με ωραίο χρωματισμό. Ωριμάζει το 2ο 15νθήμερο Νοεμβρίου (πρωιμότερο του Merlin)

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Ομφαλοφόρα (συνέχεια) Ντόπια Ομφαλοφόρα Καρποί: Ωρίμαση 12Ο με 2Ο. Μπορούν να παραμείνουν στο δέντρο και πιο αργά οι καρποί, αν ψεκαστούν κατάλληλα  καλύτερες τιμές 6.Navelate από την Ισπανία. Προήλθε από βλαστική μετάλλαξη του Merlin. Είναι ζωηρότερο του, φέρει πολλά αγκάθια. Καρπός κατώτερης ποιότητας, αλλά ο πιο όψιμος  καλύτερες τιμές

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά Είναι ποικιλίες (όχι κλώνοι) με καρπό με σπέρματα, λεπτόφλουδο, χωρίς ομφαλό, με υπόξινη γεύση  για χυμοποίηση (κατάλληλη αναλογία Σ/Ο.Ο.) ΝΤΟΠΙΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ: Κοινό Άρτας: Πληθυσμός ποικιλιών, όπως Στρογγυλό, Μποτσάτο (το πιο παραγωγικό), Πλακέ. Καρποί μικροί, με πολύ χυμό, υπόξυνοι, με μεγάλη παραμονή στο δέντρο  Το πιο διαδεδομένο για χυμό Σουλτανί Φόδελε: με μεγάλη διάρκεια στο δέντρο Μυρωδάτο Τυμπακίου: εύγευστο, λεπτόφλουδο, αρωματικό, τραγανό  καλής υποδοχής για κατανάλωση

Κοινό Άρτας

Κοινά ή Ξανθά (συνέχεια) Ομάδα Valenzia: Ζωηρά δέντρα, ορθόκλαδα, παραγωγικά, για ποικίλα περιβάλλοντα, με έντονη τάση παρενιαυτοφορίας. Τα πιο όψιμα πορτοκάλια, με μεγάλη παραμονή στα δέντρα (τέλος 3ou - τέλη καλοκαιριού) Καρποί με χρυσοκίτρινο χρώμα (επαναπρασινίζουν στο δέντρο πάνω το καλοκαίρι), ωοειδείς, με φλοιό δερματώδη, ξεφλουδίζει εύκολα, σάρκα χυμώδης, εύγευστη, λίγο υπόξινη Κλώνοι της ομάδας αυτής: Cutter, Cambell, Frost, Olinda (ο καλύτερος)

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά (συνέχεια) ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά (συνέχεια) Pineapple: από Φλώριντα Αμερικής, πολύ γευστικός, αλλά και με πολλά σπέρματα  κυρίως για χυμό Pera: από Βραζιλία (η πιο σημαντική χώρα στους χυμούς), για παραγωγή χυμών (Life) Jaffa ή Shamοuti: Ισραηλινή ποικιλία, ευαίσθητη σε ξηρασία (στην ανθοφορία περιορίζεται η καρπόδεση). Καρποί άριστοι, χαρακτηριστικό άρωμα,γεύση, σχετικά χοντρό φλοιό, άσπερμοι Με νεραντζιά (Υ) πιο ζωηρό δέντρο, Με γλυκολιμετία πιο παραγωγικό

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά (συνέχεια) ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Κοινά ή Ξανθά (συνέχεια) Salustiana: Η πιο πρώιμη για χυμό (11ος), ορθόκλαδη, ζωηρή και παραγωγική, εμπορικά άσπερμη, σάρκα μαλακή, χυμώδης, ευχάριστη Ηamlin: Αμερικανικό, λιγότερο ξινό από τα κοινά, πρώιμο (με ομφαλοφόρα), λεπτό φλοιό, ωραίο χρώμα, άσπερμο

Ποιοτικά χαρακτηριστικά καρπών Κοινών πορτοκαλιών Ποικιλίες % χυμού Σπόροι / καρπό Πάχος φλοιού Εποχή Ω Μυρωδάτο Τυμπακίου Σουλτανί Φόδελε Λαϊνάτο Χανίων Στρογγυλό Άρτας Μποτσάτο Άρτας Άσπερμο Άρτας 33,5-39 39-46 38-45 33-41 34-42 32-46 2-6 0-1 3-9 3-6 5-5,5 5,5-6,5 5,5-6 5-6 Τέλος 11ου Αρχές 1ου Τέλος 12ου Αρχές 2ου Αρχές 12ου Hamlin Jaffa Pineapple Pera Salustiana 31-37 30-38 28-35 35-40 36-41 1-2 1-5 10-20 2-4 6-7

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Αιματόσαρκα ή Σανγκουίνια Καρποί με ρόδινες / ερυθρές χρωστικές (ανθοκυάνες) σε σάρκα ή/και χυμό (ευνόηση με κάποια υποκείμενα) Γουρίτσης: διπλοσαγκουίνι (χρώμα σε σάρκα και σε φλοιό), μεσοπρώιμο (μέσα 1ου), με καρπό ωοειδή, μικρό ως μέτριο, εύχυμο, γευστικό, με λεπτό φλοιό, άσπερμο, «ομφαλοφόρο» Αιγίου: πολύ παραγωγικό, μεσοπρώιμο, με καρπό σφαιρικό, εύχυμο, γευστικό, «ομφαλοφόρο»

ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ: Αιματόσαρκα ή Σανγκουίνια Tarocco: ιταλικό διπλοσαγκουίνι, καρπός ωοειδής, μέτριος ως μεγάλος, αντέχει σε μεταφορά, οψιμότερο της Moro Moro: ιταλικό διπλοσαγκουίνι, πρώιμο, με το πιο βαθύ κόκκινο χρώμα Sanguinello Moscato, Doble fina, Sanguinelli, Ruby Blood κ.α.