Διακρατικοί Υδατικοί Πόροι- Η περίπτωση του ποταμού Νείλου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΕΝΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Διακρατικοί Υδατικοί Πόροι- Η περίπτωση του ποταμού Νείλου ΕΚΠΟΝΗΣΗ: ΜΠΕΣΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΜΠ ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΠΘ

Δομή της παρουσίασης Λεκάνη απορροής Ιστορικά στοιχεία Φορείς Διαχείρισης

Σημαντικές διακρατικές λεκάνες απορροής Danube Rhine Rio Grande Rio Grande Tigris & Euphrates Nile Amazon

Μεγαλύτερος σε μήκος (?) Λεκάνη απορροής Μήκος 6671 km Μεγαλύτερος σε μήκος (?) Μπουρούντι Αιθιοπία Σουδάν Λ.Δ. Κονγκό Κένυα Τανζανία Αίγυπτος Ρουάντα Ουγκάντα Ερυθραία 3 x 106 km2 10% της Αφρικής http://www.africanwater.org/ Στοιχεία από www.jnrlse.org

Πηγή: www.nilebasin.org Κύριες Υπολεκάνες Πηγή: www.nilebasin.org http://nilerak.hatfieldgroup.com White Nile Ανατολικά Αφρικανικά Οροπέδια του Μπουρούντι (~2150 m) ~ 2500 km μήκος 1,4 bcm ( Οκτ.) ~ 1,2 bcm ( Φεβ.) Blue Nile (86% της παροχής) Λίμνη Tana Αιθιοπία (~1800m) ~ 1530 km μήκος 15,6 bcm (Αυγ.) ~ 0,3 bcm (Απρ.) Φράγμα Aswan : 94 bcm/yr Εκβολές : 0,4 bcm/yr

Κλιματολογικά στοιχεία Μουσώνες που προκαλούν τις πλημμύρες του Νείλου Πηγή: http://www.nilebasin.org Στοιχεία:www.worldclimate.com

Υδρολογικά Στοιχεία Μεγάλες απώλειες συστήματος (~ 40 %) Ελώδης περιοχή Sudd (Ν.Σουδάν) Σουδάν : σημαντική συνεισφορά παραποτάμων Αίγυπτος : σχεδόν μηδενικές βροχοπτώσεις και συνεισφορά Αιθιοπία : 90% συνεισφορά παροχής 95% ίζημα Ο μισός Νείλος διαρρέει περιοχές με μικρές έως μηδενικές βροχοπτώσεις Το νερό προέρχεται από μία περιοχή που καλύπτει το 20 % της λεκάνης http://www.nbi.org

Δημογραφικά Στοιχεία 6 από τις 20 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου (2008, UN) 40% του συνολικού αφρικανικού πληθυσμού (300εκ.) στις 10 χώρες +100% έως το 2025 (El Fadel et al.,2003) 150 εκ. κάτοικοι στη λεκάνη του Νείλου Μεγάλη εθνική, θρησκευτική Αυξάνει η δυσκολία κοινής διαχείρισης και πολιτισμική ετερογένεια Μοναδική πηγή νερού για την Αίγυπτο Εκμετάλλευση ~85% της συνολικής παροχής του ποταμού (El Fadel et al.,2003) Source : World Bank (2005) Χαμηλό βιοτικό επίπεδο Χαμηλή ζήτηση νερού Αξιολόγηση των παραποτάμιων χωρών με βάση τους κανόνες τoυ Helsinki Πηγή: http://www.jnrlse.org

Αρχαίος Αιγυπτιακός Πολιτισμός (3150 π.Χ – 31 π.Χ.) Σημερινό Σουδάν Ηρόδοτος 4ος π.Χ. αιώνας “ Η Αίγυπτος είναι δώρο του Νείλου…” Anuket Θεότητα του ποταμού Νείλου (Γονιμότητα) Γιορταζόταν την περίοδο των πλημμυρών Ανάπτυξη μεγάλων κέντρων πάνω στο Νείλο Θήβες ( Κοιλάδα των Βασιλέων) – Μέμφις - Γκίζα Αλεξάνδρεια (334 π.Χ. ) Γεωργία Εμπόριο ( Μεσόγειος ) Ναυτιλία http://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_Egypt

Αρχαίοι Πολιτισμοί Αιθιοπία ( & Ερυθραία) Υπόλοιπες χώρες Ανάπτυξη πολιτισμού περί τον 10ο π.Χ. αιώνα Βασίλειο του D’mt Βασίλειο του Aksum 8ος αιώνας π.Χ (740- 650) 4ος- 1ος αιώνας π.Χ www.silk-road.com Ανάπτυξη εμπορίου Στο δρόμο του μεταξιού (μαζί με την Αίγυπτο) Υπόλοιπες χώρες Δεν υπάρχει ιστορικά καταγεγραμμένη κάποια ένδειξη ανάπτυξης αρχαίων πολιτισμών Κάποιες περιοχές στη σφαίρα επιρροής των Αιγυπτίων Δεν έχει καταγραφεί κάποια σύρραξη μεταξύ των χωρών της λεκάνης του Νείλου

Αρχαίοι Πολιτισμοί 550 BC–330 BC Περσική Αυτοκρατορία 334 BC–323 BC Μακεδονική Αυτοκρατορία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Βυζαντινή Αυτοκρατορία 530 AD–550 AD 115 AD–123 AD http://en.wikipedia.org/

Νερό και πολιτική (Hydro-politics)

Βασικοί άξονες Αιγυπτιακής πολιτικής Γνωρίζει τη δυσμενή γεωγραφική και «υδρολογική» της θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες παραποτάμιες χώρες. Πιο ανεπτυγμένη οικονομικά σε σχέση με τις άλλες χώρες – κυρίως Σουδάν και Αιθιοπία ( μεγαλύτερες παροχές) Αποτροπή ανάπτυξης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτροπή ροής ή μείωση της παροχής Προσπάθεια οι νότιοι γείτονες να βρίσκονται υπό την επιρροή της

Περίοδος Αποικιοκρατίας Η λεκάνη του Νείλου σε ζώνες επιρροής Βρετανία : Αίγυπτος, Σουδάν Ιταλία : Ερυθραία Βέλγιο : Κονγκό Αιθιοπία : Ανεξάρτητη Μ. Βρετανία ισχυρή δύναμη Βλέψεις για κυριαρχία σε Νείλο και Σουέζ ευνοεί τα συμφέροντα της Αιγύπτου Προσπάθεια ελέγχου της ροής Συνθήκες 1891, 1902, 1906 http://en.wikipedia.org/

Περίοδος Αποικιοκρατίας Συνθήκη 1891 ( Μ. Βρετανία & Ιταλία ) Οι Ιταλοί δεσμεύονται να μην κατασκευάσουν αρδευτικά έργα στον ποταμό Atbara που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη ροή του Νείλου Συνθήκη 1902 ( Μ. Βρετανία & Ιταλία – Ιταλία & Αιθιοπία) Ο Αιθίοπας Αυτοκράτορας Menelik II δεσμεύεται να μην προβεί στην κατασκευή έργων στον Μπλε Νείλο και τη λίμνη Tana αν δεν υπάρξει πλήρης συμφωνία από την Άγγλο- Αιγυπτιακή κυβέρνηση Συνθήκη 1906 ( Μ. Βρετανία & Κονγκό) Καμία κατασκευή έργων που θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της εισροής στη λίμνη Albert εκτός από συμφωνία με την Άγγλο- Αιγυπτιακή κυβέρνηση

Συμφωνία 1929 Αίγυπτος και Σουδάν ( Μ. Βρετανία ) Σημαντικά σημεία Αίγυπτος 48 bcm/yr και Σουδάν 4 bcm/yr Αίγυπτος δικαίωμα να παρακολουθεί τη παροχή ανάντη Αίγυπτος δυνατότητα να πραγματοποιεί έργα χωρίς την άδεια των υπολοίπων Δυνατότητα άσκησης βέτο από Αίγυπτο Δεν προβλέπεται τίποτα για τις υπόλοιπες χώρες Πλήρης υποστήριξη των σχεδίων της Αιγύπτου για έργα ανάπτυξης στον ποταμό και εξασφάλιση των απαραίτητων ποσοτήτων για γεωργία κατά την ξηρή περίοδο

Μεταπολεμική περίοδος Αύξηση πληθυσμού της Αιγύπτου και ανάπτυξη Αύξηση ζήτησης Σχέδια για την κατασκευή του φράγματος του Aswan (1953 ανεξαρτησία) Ένωση Αιθιοπίας με Ερυθραία 1952 και διεκδίκηση των νερών του Μπλε Νείλου Ανεξαρτησία Σουδάν 1956 (κρίση με Αίγυπτο) Συμφωνία 1959 μεταξύ Αιγύπτου και Σουδάν Μέση ετήσια παροχή 84 bcm με εξάτμιση 10 bcm Αίγυπτος 55,5 bcm και Σουδάν 18,5 bcm Έργα για μείωση της εξάτμισης από Σουδάν Κατασκευή Aswan (Αίγυπτος) και Rosarie (Σουδάν) Έργα για Υ/Η και άρδευση στο Σουδάν Μόνιμη Τεχνική Επιτροπή για εξασφάλιση συνεργασίας Αιθιοπία ξανά εκτός συμφωνίας!

Μεταπολεμική περίοδος Δυνάμεις επιρροής πλέον οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ Μέχρι το 1970 η Αίγυπτος υπό την επιρροή των Σοβιετικών ( Nasser ) Πόλεμος των 6 ημερών με Ισραήλ Υπονόμευση του καθεστώτος της Αιθιοπίας (Αμερικανική επιρροή) Υποστήριξη Ερυθραίας στον πόλεμο με την Αιθιοπία Κέντρο εκπαίδευσης για στρατιώτες της Ερυθραίας Υποβοήθηση δημιουργίας ELF ( Eritrean Liberation Front) Υποστήριξη ELF (μουσουλμάνοι) και από τον υπόλοιπο Αραβικό κόσμο Υποστήριξη Αιθιοπίας από Ισραηλινούς Μετά το 1970 η Αίγυπτος με τις ΗΠΑ κ το ’77 η Αιθιοπία με ΕΣΣΔ

Νεότερα χρόνια 1970-1 Ολοκλήρωση φράγματος Aswan Συμφωνία Αιγύπτου και Σουδάν για κανάλι Jonglei Απειλή πολέμου με Αιθιοπία για κατασκευή φράγματος στη λίμνη Tana Πόλεμος Σομαλίας - Αιθιοπίας Υποστήριξη Αιγύπτου στη Σομαλία και προμήθεια εξοπλισμού Οικονομικοί πόροι Αιθιοπίας στον πόλεμο και όχι σε έργα 1975 Σχέδια Αιγύπτου για μεταφορά νερού στην Ιερουσαλήμ και στην έρημο του Σινά Αντιδράσεις μουσουλμανικού κόσμου

Νεότερα χρόνια 1978 Προσπάθειες Αιθιοπίας μετά από μακρά περίοδο ξηρασίας για εκμετάλλευση της λίμνης Τana Ισχυρή αντίδραση από Αίγυπτο και Σουδάν Sadat : « Κάθε πράξη που θα θέσει σε κίνδυνο τα νερά του Μπλε Νείλου θα αντιμετωπιστεί με σκληρή απάντηση της Αιγύπτου ακόμα και αν η αντίδραση αυτή οδηγήσει σε πόλεμο… Από τη στιγμή που τα νερά του Νείλου είναι θέμα ζωής και θανάτου για τη χώρα μου, νομίζω πως πρέπει να παροτρύνω τις ΗΠΑ να επισπεύσουν την παράδοση της υποσχόμενης στρατιωτικής βοήθειας, ώστε η Αίγυπτος να μην πιαστεί στον ύπνο…» 1982 Νέα Συμφωνία Σουδάν-Αιγύπτου για έργα άρδευσης 1983 Εμφύλιος στο Σουδάν και διακοπή των έργων Jonglei 1989 (Σουδάν) Μουσουλμάνοι Αντι- Αιγύπτιοι ανακαλούν τις συμφωνίες

Νεότερα χρόνια Δεκαετία ΄90 Αίγυπτος Αυξανόμενη ανάπτυξη και πληθυσμός Αιγύπτου Απαιτήσεις για περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις Ανάπτυξη βιομηχανίας Σουδάν Αιθιοπία Εμφύλιος πόλεμος Καμία ανάπτυξη Τέλος εμφυλίου Τάσεις για ανάπτυξη και κατασκευή έργων Υπόλοιπες χώρες Σχέδια για χρήση της λίμνης Βικτόρια και εκμετάλλευση νερών του Νείλου Εμφύλιοι πόλεμοι

Η πρόκληση της συνεργασίας «Ο επόμενος πόλεμος στη Μέση Ανατολή θα γίνει για το νερό, όχι για την πολιτική» Boutros-Boutros Ghali (δεκαετία 80) «Αν οι πόλεμοι αυτού του αιώνα έγιναν για το πετρέλαιο, οι πόλεμοι του επόμενου αιώνα θα γίνουν για το νερό, εκτός εάν αν αλλάξουμε την προσέγγιση μας στο πως διαχειριζόμαστε αυτό τον πολύτιμο και ζωτικό πόρο» Ismail Serageldin, World Bank (δεκαετία 90) Τι κρύβεται πίσω από τέτοιου είδους δηλώσεις ; Ο φόβος από ακραία γεγονότα 1988 κίνδυνος να κλείσουν οι τουρμπίνες στο Ασουάν λόγω έντονης ξηρασίας Οικονομικά συμφέροντα (π.χ. κατασκευή φραγμάτων) (Nikols A.,2001)

Η πρόκληση της συνεργασίας HYDROMET PROJECT (1967-1992)-8 χώρες Αιτία οι υψηλές στάθμες στη λίμνη Βικτώρια Υποστήριξη από UNDP και WMO Σκοπός: Υδρομετεωρολογική μελέτη και υδατικό ισοζύγιο Διακοπή τη δεκαετία του 1970 λόγω πολιτικών διαφορών (Κένυα, Τανζανία) Οριστικός τερματισμός το 1992 TECCONILE (1993-1998)- 6 χώρες Υποστήριξη από Κανάδα (CIDA) Εκπόνηση του Nile River Basin Plan (NRBAP) με 22 έργα αξίας 100 εκατομ. δολάρια Αφετηρία συζητήσεων για τη δημιουργία θεσμικού και νομικού πλαισίου Αποτελεί τον πρόδρομο του Νile Basin Initiative (NBI) Αιθιοπία και Κένυα αρχικά λειτουργούσαν ως παρατηρητές, γιατί πίστευαν ότι οι Αιγύπτιοι καθόριζαν το πλαίσιο διαλόγου και απαιτούσαν έναν εκτενέστερο οργανισμό που θα προκύψει από κοινή συμφωνία

National Basin Initiative (NBI) Ιδρύθηκε το 1999 Συμμετέχουν οι 9 από τις 10 παρόχθιες χώρες Η Ερυθραία συμμετέχει ως παρατηρητής Μεταβατικός οργανισμός μέχρι τη δημιουργία μόνιμης επιτροπής για τη διαχείριση του Νείλου (στόχος για το 2020) «Η επίτευξη βιώσιμης κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης μέσω ισότιμης εκμετάλλευσης και ισότιμων ωφελειών των κοινών υδατικών πόρων της λεκάνης του Νείλου» Στόχος:

National Basin Initiative (NBI) Στόχοι Ανάπτυξη των νερών του Νείλου μέσα στα πλαίσια της βιωσιμότητας και της ισότητας, ώστε να εξασφαλιστεί η ευημερία, η ασφάλεια και η ειρήνη για όλους τους κατοίκους Εξασφάλιση αποτελεσματικής διαχείρισης και βέλτιστης χρήσης των υδατικών πόρων Εξασφάλιση συνεργασίας και κοινής δράσης μεταξύ των παρόχθιων κρατών Εξάλειψη της φτώχειας Εξασφάλιση ότι το πρόγραμμα θα περάσει από το σχεδιασμό στη δράση

National Basin Initiative (NBI) Δομή του οργανισμού Δομή του οργανισμού Nile Council of Ministers of Water Affairs (NI-COM) Υπουργοί σε θέματα υδάτων από κάθε χώρα Ανώτατο όργανο καθορισμού πολιτικής και λήψης αποφάσεων Εναλλαγή σε ετήσια βάση Technical Advisory Committee (NI-TAC) -1998 Παροχή τεχνικών συμβουλών και υποστήριξης στη λήψη αποφάσεων Ένας εκπρόσωπος και ένας αντικαταστάτης, ειδικοί σε θέματα νερού Nile Basin Secretariat (NI-SEC) -1999 Οικονομική διαχείριση και αποτελεσματικός συντονισμός Εναλλαγή γραμματέα κάθε 2 χρόνια Χρηματοδότηση από κράτη-μέλη

National Basin Initiative (NBI) Χρηματοδότηση Development Partners Η πρώτη συνάντηση της ΙCCON πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη (2001), όπου συγκεντρώθηκαν 120 εκατ δολάρια Περιλαμβάνει κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς Καναδάς(CIDA), Δανία, ΕΕ, ΗΒ, Νορβηγία, Φιλανδία, Σουηδία, Ολλανδία, Γερμανία, Παγκόσμια Τράπεζα, Ηνωμένα Έθνη (UNOPS,UNDB) Το κύριο μέρος της χρηματοδότησης προέρχεται από το Nile Basin Trust Fund (2003) Η Παγκόσμια Τράπεζα είναι ο διαχειριστής του ταμείου Συμμετέχουν και οι παρόχθιες χώρες, κυρίως στα λειτουργικά έξοδα Υπάρχει και η δυνατότητα άμεσης χρηματοδότησης από τους εταίρους Πηγή: http://www.nilebasin.org

National Basin Initiative (NBI) Αρχές Λειτουργίας Πηγή: http://www.nilebasin.org SVP: Δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για ανάπτυξη συνεργασιών σε θέματα επενδύσεων Καλλιέργεια εμπιστοσύνης, ανάπτυξη υποδομών και δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών SAP: Προγράμματα σε επίπεδο υπολεκάνης για την υλοποίηση των κοινών στόχων (vision) Στόχος η διευκόλυνση της συνεργασίας μειώνοντας την πολυπλοκότητα στη λήψη των αποφάσεων Διαχωρισμός σε δύο μεγάλες ενότητες Nile Equatorial Lakes Subsidiary Action Program (NELSAP) Eastern Nile Subsidiary Action Program (ENSAP)

National Basin Initiative (NBI) Shared Vision Program Αποκεντρωμένο πρόγραμμα με προϋπολογισμό ~$130 εκατ. για όλη τη λεκάνη του Νείλου Εφαρμογή σε επίπεδο υπολεκάνης Transboundary Environmental Action (υδρολογικό μοντέλο, πιέσεις ) Regional Power Trade (ανάπτυξη υποδομών, φτηνό και αξιόπιστο ρεύμα) Efficient Water Use for Agriculture (επιλογή κατάλληλων μεθόδων καλλιέργειας) Water Resources Management (ανάπτυξη ΣΥΑ) Confidence Building and Stakeholder Involment (πληροφόρηση-ενεργοποίηση κοινού για συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων-stakeholders) Applied Training (εκπαίδευση προσωπικού για μελέτες ΟΔΥΠ) Socio-economic and Benefits Sharing (σενάρια ανάπτυξης, δίκτυο επιστημόνων, ΜΚΟ, κοινωνικών ομάδων, ιδιωτικού τομέα) Shared Vision Coordination Ελέγχεται από το Nile-Sec και παρακολουθεί την εξέλιξη των προγραμμάτων και συντονίζει την εφαρμογή τους

National Basin Initiative (NBI) Λ.Δ. Κονγκό Κένυα Τανζανία Μπουρούντι Αίγυπτος Ρουάντα Ουγκάντα Σουδάν ΝELSAP Investment Program Κόστος 30 εκατ. δολάρια Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Καλύπτει πολλές χώρες Καλύπτει πολλές χώρες Καλύπτει πολλές χώρες Καλύπτει πολλές χώρες Καλύπτει πολλές χώρες Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Σημαντικές βροχοπτώσεις Αγροτική οικονομία Αγροτική οικονομία Αγροτική οικονομία Αγροτική οικονομία Αγροτική οικονομία Αγροτική οικονομία Εμφύλιες διαμάχες στα σύνορα Εμφύλιες διαμάχες στα σύνορα Εμφύλιες διαμάχες στα σύνορα Εμφύλιες διαμάχες στα σύνορα Εμφύλιες διαμάχες στα σύνορα Διαχείριση και ανάπτυξη των υδατικών πόρων σε διακρατικό επίπεδο (προστασία λίμνης, περιορισμό αντιπαραθέσεων, πρόσβαση σε πόσιμο νερό, άρδευση μικρής κλίμακας) Ενεργειακή ανάπτυξη και προετοιμασία για μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις (υδροηλεκτρικό ~70 MGW), με τελικό στόχο την ενεργειακή κάλυψη της περιοχής Πηγή: http://www.nilebasin.org

National Basin Initiative (NBI) ENSAP Αίγυπτος Σουδάν Αιθιοπία Κόστος 49 εκατ. δολάρια Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Σημαντική αύξηση πληθυσμού Σημαντικές απώλειες λόγω εξάτμισης Έντονες διαμάχες στο πρόσφατο παρελθόν Περιορισμένη πρόσβαση σε ηλεκτρισμό(<15%) Περιορισμένη πρόσβαση σε ηλεκτρισμό(<15%) Έντονη ανισοκατανομή πλούτου ($200~$1600 ΑΕΠ) Εναλλαγή πλημμυρών και ξηρασίας Προγράμματα άρδευσης, συμπαραγωγή ενέργειας Αιθιοπίας-Σουδάν, σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών και εκπόνηση μελετών για παραγωγή ενέργειας, βελτίωση αγροτικής οικονομίας και ανάπτυξη επενδυτικών πλάνων Πηγή: http://www.nilebasin.org

Βιβλιογραφία El-Fadel M., El-Sayegh Y., El-Fadl K., Khorbotly D., The Nile River Basin: Α Case Study in Surface Water Conflict Resolution, Journal of Natural Resources and Life Sciences Education 32, 107-117, 2003 (http://www.jnrlse.org/pdf/2003/E02-15.pdf ) Kendie Daniel, Egypt and the Hydro-politics of the Blue Nile River, Northeast African Studies 6.1-2 ,141-169, 1999 (http://muse.jhu.edu/journals/northeast_african_studies/v006/6.1kendie.html ) Nicol Alan, The Nile:Moving Beyond Cooperation, UNESCO Technicals Documents in Hydrology no 16 2001,p.33 http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001333/133301e.pdf ) Wondimu Hamere (Nile Basin Iniative Secretariat), Nile Basin Iniative: Current Context and Evolution towards Institutional Strengthening, International Workshop on Institutional Capacity Development in Transboundary Basins,Bonn Germany 10-12 November 2008 1999 (http://www.unwater.unu.edu/file/1.+NBI+presentation.pdf ) Nile Basin Initiative, 2006, www.nilebasin.org Hydro-politics of the Nile river basin, UNESCO 1995-2007, ID 14364 Mekonen, Kefyalew, The Defects and Effect of past Treatise and Agreements on Nile Waters, Whose faults were they? www.ethiopians.com/abay/engin.html Daene C. McKinney , Transboundary Water Challenges: Case Studies , Univ. of Texas, January 2008

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας…