Τοπικη ιστορια- βιωματικη δραση Μαρία Λυμπεροπούλου Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Δυτικής Αττικής Σχολικό έτος 2015-16

ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Όχι μόνο γεωγραφικός όρος, αλλά και δεμένος με όλο το φάσμα της ανθρώπινης κοινωνικής ζωής Η μάθηση της Τοπικής Ιστορίας δεν είναι σκέτη μάθηση βιβλίων, αλλά ζωντανή αυτενεργής μάθηση μέσα από τις πηγές. Εξωσχολικές δραστηριότητες. Το ιστορικό υλικό που βρίσκεται στη γειτονική περιοχή και είναι ήδη γνωστό και οικείο ή μπορεί να γνωσθεί, κυρίως ως το αποτέλεσμα εργασιών και επιτόπιας έρευνας. Ιστορία πολιτισμού σε αντίθεση με την ευρύτερη Ιστορία που εκλαμβάνεται ως πολιτική.

Τρεισ παρανοησεισ Ο συναισθηματικός υπερτονισμός του τοπικού. Μια τέτοια αντίληψη χάνει τη σωστή αντίληψη του μέτρου. Ο μύθος του μικρού, του άσημου ανθρώπου. Ο μύθος της καλλιέργειας της εθνικής συνείδησης αντί για την ιστορική συνείδηση (πιο πολυσύνθετη)

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ Συνδεόμαστε Μοιραζόμαστε ισότιμα προσωπικές εμπειρίες με έμφαση στις θετικές Κατανοούμε τη διαφορά Σχηματίζουμε ομάδες Εκφράζουμε ξεκάθαρους στόχους Διαμορφώνουμε συμβόλαιο Παρουσιάζουμε στην ολομέλεια Ενθαρρύνουμε Αναστοχαζόμαστε

Ο ΤΙΤΛΟΣ (ή και ο υποτιτλος) Κινητοποιεί το ενδιαφέρον. Δίνει την ταυτότητα του σεναρίου (περιοχή, εποχή). Προσδιορίζει τα όρια της ερευνητικής εργασίας με βάση το διαθέσιμο χρόνο. Διαθέτει τη μεγαλύτερη πρωτοτυπία. Δεν προδιαθέτει για διπλωματική εργασία ούτε διδακτορικό, αλλά μαθητικό project ώστε να γίνει ολοκληρωμένη ΜΑΘΗΣΗ ΜΕ ΝΟΗΜΑ.

Τα ερευνητικα ερωτηματα Τόσα όσα επιτρέπει ο διδακτικός χρόνος του ενός τριμήνου. Καλύτερα να ξεκινάμε με 1 -2 ερευνητικά ερωτήματα ανά ομάδα μαθητών. Επιτρέπουν πρόσβαση σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Ενδεχομένως διατυπώνονται από τους ίδιους τους μαθητές δια της μαιευτικής μεθόδου και του καταιγισμού ιδεών.

Ερευνητικα ερωτηματα (1) Γιατί έχουν ονομάσει έτσι αυτές τις γειτονικές πλατείες και γιατί τις έχουν διαρρυθμίσει και διακοσμήσει έτσι που τις βλέπουμε εμείς (ποικίλα μνημεία ....). Τι άλλο θα θέλατε να δείτε εκεί. Φάσεις εργασίας : επίσκεψη, σκαρίφημα, καταγραφή επί μέρους ερωτημάτων, έρευνα για κάθε λεπτομέρεια, προτάσεις, τελική σύνθεση με εικονογράφηση.

Ερευνητικα ερωτηματα (2) Εκείνο το κληροδότημα : Ποιος είναι ο κληροδότης, η βιογραφία του, τα κίνητρα της κληροδοσίας, τα ωφελήματα για την κοινωνία, η αξιοποίηση που γίνεται, προτάσεις για κάτι καλύτερο, τελική σύνθεση με εικονογράφηση. Φάσεις εργασίας : επίσκεψη, σκαρίφημα, καταγραφή επί μέρους ερωτημάτων, έρευνα για κάθε λεπτομέρεια, προτάσεις, τελική σύνθεση με εικονογράφηση.

Ερευνητικα ερωτηματα (3) Εκείνη η βιοτεχνία: πότε ιδρύθηκε, από ποιους, τι παράγει, πώς έχει οργανωθεί και λειτουργεί, πόσους απασχολεί. Τρόπος δράσης: επίσκεψη, συζήτηση, συνεντεύξεις με τους ιθύνοντες της επιχείρησης, κρίσεις άλλων απ’ έξω. Τελική σύνθεση με εικονογράφηση.

Ερευνητικα ερωτηματα (4) Τα αρχαία, βυζαντινά και νεότερα μνημεία του τόπου. Είναι γνωστή η σύγχυση στους Νεοέλληνες. Τα χαρακτηρίζουν όλα ΑΡΧΑΙΑ. Μπορούν να μοιραστούν τα μνημεία των τριων εποχών και να δημιουργήσουν από ένα φωτογραφικό άλμπουμ ανά χρονική περίοδο. Τελική σύνθεση με εικονογράφηση ή λεύκωμα φωτογραφιών.

Κριτηρια επιλογησ θεματοσ-συσχετιση με διδασκομενα μαθηματα H αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας με τεκμηρίωση για ένα θέμα. Προτάσεις των ίδιων των μαθητών με βάση τα ενδιαφέροντά τους ή επιλογή από κάποιες εναλλακτικές του καθηγητή. (Πιθανά) συσχετιζόμενα μαθήματα: Ιστορία, Πληροφορική, Οικιακή οικονομία, ΣΕΠ, Λογοτεχνία, Θρησκευτικά

Ο Σκοποσ-ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ο σκοπός κάτι ευρύτερο. Οι στόχοι εξειδικευμένοι με βάση το θέμα. Γνωστικοί στόχοι: Τι θέλουμε να ανακαλύψουν μέσα από την έρευνα. Παιδαγωγικοί στόχοι: Πώς θα μάθουν με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους όπως η ανακαλυπτική μάθηση, η (ομαδο)συνεργατιική μάθηση, η κοινωνική αλληλεπίδραση, η ενσυναίσθηση, η ευαισθητοποίηση. Τεχνολογικές δεξιότητες: Πώς να χρησιμοποιούν Νέες Τεχνολογίες για απλή καταγραφή ή για ιστορική έρευνα

ΟΙ ΠΗΓΕΣ (εντυπεσ Ή ηλεκτρονικεσ) ΟΙ ΠΗΓΕΣ (εντυπεσ Ή ηλεκτρονικεσ) Πρωτογενείς (αρχαιολογικά ευρήματα, επιγραφές, νομίσματα, φωτογραφίες, επιστολές, κρατικά ή ιδιωτικά αρχεία, απομνημονεύματα, ημερολόγια) Δευτερογενείς (χρονολόγια, εννοιολογικοί χάρτες, μεταφράσεις, σχολικά εγχειρίδια, πολυμεσικά λογισμικά, κ.α. εκπαιδευτικό υλικό) Νέα εργαλεία ιστορικής έρευνας (προφορική συνέντευξη, ταινίες, βιντεοσκόπηση, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, διαδίκτυο, επισκέψεις σε σχετικούς χώρους)

μεθοδοι αναζητησησ δεδομενων μεθοδοι αναζητησησ δεδομενων Έρευνα και καταγραφή τεκμηρίων με αποδελτίωση. Δημιουργία προφορικής ιστορίας με μαγνητοφωνημένες ή βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις. Διασταύρωση αντιφατικών πληροφοριών.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ευαισθητοποίηση των παιδιών με τα κατάλληλα ερεθίσματα (βίντεο, τραγούδι) ώστε να γίνουν πιο παρατηρητικά Να βγουν έξω από το σχολείο και να καταγράψουν : -Ονομασίες δρόμων, πλατειών, μνημείων, συνοικισμών, ιδρυμάτων. -Τοπωνύμια ιστορικά της περιοχής. -Κατηγορίες βιοτεχνιών ή άλλων επαγγελματικών εγκαταστάσεων στην περιοχή (π.χ. ιχθυοτροφείων, θερμοκηπίων, γουναράδικων). Να μάθουν να συνεργάζονται με βάση ερευνητικά ερωτήματα.

Η οργανωση Συμβόλαιο συνεργασίας από την αρχή για σεβασμό στην επικοινωνία. Μοίρασμα ρόλων σε κάθε ομάδα. Ο φωτογράφος, ο καταγραφέας, ο δημοσιογράφος, ο συντονιστής της δημιουργίας του τελικού προϊόντος. Έρευνα σε πρωτογενείς, δευτερογενείς πηγές και νέα εργαλεία ιστορικής έρευνας. Αποδελτίωση πληροφοριών με καρτελάκια Βιβλιογραφία-δικτυογραφία. Σωστή καταγραφή.

Ποροι-υλικα-εξοπλισμοσ-επισκεψεισ-προσκλησεισ Επιλεγμένα βιβλία Άρθρα Φωτογραφικό υλικό Προφορικές μαρτυρίες και συνεντεύξεις με μάρτυρες των γεγονότων που διερευνούν Μουσικό υλικό Βίντεο και ταινίες Ψηφιακό υλικό Ερωτηματολόγια Οργανωμένες επισκέψεις σε χώρους σχετικούς με το θέμα

Αναμενομενα αποτελεσματα & τροποι παρουσιασησ Αναμενομενα αποτελεσματα & τροποι παρουσιασησ Κείμενο εργασίας με ή χωρίς αφήγηση Δημιουργία βίντεο/ταινίας με αφήγηση Έκθεση/λεύκωμα με υπομνηματισμένο φωτογραφικό υλικό Κατασκευή blog ή ιστοσελίδας με τις εργασίες τους, Έκδοση cd-rom με τη δουλειά τους Ανάρτηση στην ιστοσελίδα του σχολείου Αξιολόγηση της εργασίας των μαθητών. Οι μαθητές συζητούν μεταξύ τους για τους στόχους που έθεσαν, αν τους πέτυχαν ή όχι και γιατί, για τους τρόπους που αυτό έγινε ή δεν έγινε, για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν και τις λύσεις που αναζήτησαν ή δεν αναζήτησαν, τι έμαθαν, πώς το έμαθαν, μέσα από ποιες διαδικασίες και με τι υλικά.

ΤΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΟΦΕΛΗ Να ασκηθούν στην παρατηρητικότητα Να κάνουν βήματα προς την έρευνα Να νιώσουν τη γοητεία και την ευθύνη αναζήτησης της αλήθειας με τη διασταύρωση, την επεξεργασία και αξιολόγηση των πηγών Να ασκηθούν στη σύνταξη μιας μικρής σύνθεσης Να την παρουσιάσουν στην ολομέλεια του τμήματος και μετά του σχολείου Να τη δημοσιεύσουν στην Ιστοσελίδα του σχολείου Και ενδεχομένως να ενδιαφερθούν για κάποια προβλήματα της τοπικής κοινωνίας.

Υλικοτεχνικη υποδομη Η/Υ Σύνδεση στο Διαδίκτυο Εκτυπωτής Φωτογραφική μηχανή Κάμερα Δημοσιογραφικό μαγνητόφωνο Φάκελοι (ατομικοί και ομαδικοί) Χαρτόνια Χρώματα

Ενδεικτικη βιβλιογραφια-δικτυογραφια Βιβλία (με τη σωστή καταγραφή: συγγραφέας, τίτλος, ημερομηνία έκδοσης, εκδοτικός οίκος) Άρθρα από εφημερίδες, πανελλήνιας κυκλοφορίας και τοπικές Προσωπικά αρχεία-προφορικές μαρτυρίες-φωτογραφικό υλικό Ιστότοποι (με την επισήμανση πότε προσπελάστηκαν) Λογοτεχνία π.χ. απασπάσματα που σχετίζονται με προβλήματα όπως η αστυφιλία, η μετανάστευση, η ανεργία π.χ. Δ. Χατζής «Το τέλος της μικρής μας πόλης», Γ. Ιωάννου «Η πρωτεύουσα των προσφύγων»)

Παραδειγματα (ωσ αφορμηση) ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ - ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ - ΕΛΕΥΣΙΝΑ: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 2021 https://www.youtube.com/watch?v=_gIrSGZ6xjY 9:48΄ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ Ξενάγηση στο παρελθόν http://1dim-an- liosion.att.sch.gr/?page_id=480

δικτυογραφια ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Θέματα αξιοποίησης της ομάδας στη σχολική τάξη http://www.epimorfosi.edu.gr/index.php/2011-05-17-08-43-19/108-2011-05-23-08-45-45 ΟΔΗΓΙΕΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ 2015-16 http://www.minedu.gov.gr/home/dioikitika-eggrafa/59-eggrafa-deyterobathmias-ekpaideysis/14092-16-09-15-2015-2020-3 ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ http://ebooks.edu.gr/new/epimorfotiko.php?course=DSGYM-A119

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ) ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ-Παλαιότερη έκδοση) http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C105/document/4bdff347z613/4bed2a6b0uqy/4e68b4dc5j8p.pdf ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΚΔΒΜ) http://kdvm.gr/Media/Default/Pdf%20enotites/6.10.pdf ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/3931/1169.pdf