ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης προέρχονται από το εισηγητικό κείμενο του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (Ε.Κ.Π.Α.Α.) με τίτλο: «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Αθήνα, Μάιος 2002
1. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ – ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η Ελλάδα Είναι Ευρωπαϊκή, μεσογειακή και Βαλκανική χώρα Έχει έκταση 130000 km2 (20% νησιά) Έχει 70% του εδάφους της ορεινό ή λοφώδες Διαθέτει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη
Πληθυσμός 11 εκατομμύρια Πυκνότητα 84 κάτοικοι/ km2 (από τις μικρότερες στην Ευρώπη) Μεγάλες περιοχές ακατοίκητες Μέσος ρυθμός αύξησης πληθυσμού 0,5 % (ρυθμός γεννήσεων 2000 40% μικρότερος σε σχέση με 1971) 1000000 μετανάστες την δεκαετία του ΄90
2 .ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Μέλος Ε.Ε. από το 1981, στην ΟΝΕ από 2000 Μεγάλη αύξηση ΑΕΠ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Αύξηση ΑΕΠ σε Ελλάδα και Ε.Ε.
Άλλα οικονομικά στοιχεία Κατά κεφαλήν εισόδημα: 16000 $ 70% σε σχέση με μέσο όρο της Ε.Ε. των 15 Πληθωρισμός 4% Δημόσιο έλλειμμα 3% ΑΕΠ Μεγάλο εξωτερικό χρέος 8% πρωτογενής τομέας ↓ 24% δευτερογενής τομέας ↓ 68 % τριτογενής τομέας (6% τουρισμός) ↑
Συγκρίσεις τομέων με χώρες Ε.Ε.
3. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ Ενεργός πληθυσμός 4,46 εκ. άτομα το 1999 (+12,5% από 1998) ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Απασχόληση κατά τομέα
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας σε Ελλάδα και Ε.Ε. (15) Ανεργία Μεγαλύτερο του 10% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας σε Ελλάδα και Ε.Ε. (15)
Η ανεργία χτυπά κυρίως τις γυναίκες ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ 1. Ανεργία κατά φύλο σε Ελλάδα και Ε.Ε. (15) 2. Μερική απασχόληση κατά φύλο σε Ελλάδα και Ε.Ε. (15
Το ποσοστό απασχόλησης του γυναικείου πληθυσμού στην Ελλάδα υπολείπεται σε σχέση με το της Ε.Ε. (15)
4. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣ Η Ελλάδα διαθέτει πλούσιο περιβαλλοντικό υπόθεμα Κατάσταση περιβάλλοντος καλύτερη από τις χώρες Ε.Ε. (15) Ταχύτερη όμως καταστροφή σε σχέση με την Ε.Ε. (15) Οι κυριότερες περιβαλλοντικές πιέσεις είναι:
4.1 Χρήση γης και ποιότητα εδαφών Μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού σε αστικά κέντρα (37% πληθυσμού σε Αθήνα –Θεσσαλονίκη) ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Αστική συγκέντρωση πληθυσμού
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων Γεωργική γη, εγκατάλειψη ορεινής, εντατικοποίηση στην πεδινή ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων
Δασική εκμετάλλευση και ρυθμός αναπαραγωγής στα επίπεδα της Ε.Ε. Δασική εκμετάλλευση και ρυθμός αναπαραγωγής στα επίπεδα της Ε.Ε. Απειλή από πυρκαγιές Απειλή από αστική επέκταση Ερημοποίηση Έντονη στην Κρήτη, νησιά Αιγαίου, στην ενδοχώρα
4.2 Χρήση και ποιότητα υδατικών πόρων Πρόβλημα ποσότητας παρά ποιότητας Κακή διαχείριση ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Χρήση υδάτων κατά τομέα
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Πληθυσμός και βαθμός επεξεργασίας λυμάτων Ελληνικές ακτές από τις καθαρότερες στην Ευρώπη (98% εντός κριτηρίων υγιεινής Ε.Ε.) 50% του πληθυσμού είναι συνδεμένο με μονάδες επεξεργασίας λυμάτων ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Πληθυσμός και βαθμός επεξεργασίας λυμάτων
4.3 Παραγωγή και χρήση ενεργειακών πόρων Η κατά κεφαλή ζήτηση ενέργειας στην Ελλάδα είναι 30% χαμηλότερη από την της Ε.Ε. (15)
Συνεχής αύξηση ενεργειακών απαιτήσεων Μεγάλη συμμετοχή ηλεκτρικής ενέργειας ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης ενεργειακής ζήτησης (1990-1999)
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Συμμετοχή ενεργειακών μορφών στην παραγωγή ενέργειας Μεγάλη συμμετοχή συμβατικών καυσίμων κύρια λιγνίτη Ανανεώσιμες πηγές κατά 6%. Αύξηση χρήσης ηλιακής ενέργειας ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Συμμετοχή ενεργειακών μορφών στην παραγωγή ενέργειας
4.4 Εκπομπές αερίων ρύπων Εμφανίζουν οι περισσότεροι ρύποι ανοδική τάση κυρίως τα αέρια θερμοκηπίου (CO2, CH4) Μείωση ΝΟχ και SΟ2 στις πόλεις λόγω καταλυτικών αυτοκινήτων Κατά κεφαλή παραγωγή SΟ2 διπλάσια από Ε.Ε. (15)
Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Ελλάδα Πηγές προέλευσης των αερίων του θερμοκηπίου στην Ελλάδα,
Συνεισφορά τομέων ενεργειακής ζήτησης στις εκπομπές CΟ2 στην Ελλάδα, 2000
Σχετική εξέλιξη των σημαντικότερων αερίων ρύπων και του ΑΕΠ στην Ελλάδα
Συνεισφορά τομέων ενεργειακής ζήτησης στις εκπομπές SΟ2 στην Ελλάδα, 2000
Συνεισφορά τομέων ενεργειακής ζήτησης στις εκπομπές ΝΟx στην Ελλάδα, 2000
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Εξέλιξη παραγωγής στερεών αποβλήτων, ΑΕΠ, πληθυσμού 4.5 Στερεά απόβλητα Αύξηση ποσότητας στερεών αποβλήτων ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Εξέλιξη παραγωγής στερεών αποβλήτων, ΑΕΠ, πληθυσμού
Κατά κεφαλή εκπομπές ΝΟx και SΟ2 στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, 1999
Ποσοστά μείωσης των συγκεντρώσεων ρύπων στην ατμόσφαιρα της Αθήνας, 1988-97 ΟΟΣΑ, 2001
Παραγωγή 400 kg στερεών αποβλήτων κατά άτομο το χρόνο (Ε.Ε. 480 kg) 85% συλλέγεται συστηματικά 55% καταλήγει στους Χ.Υ.Τ.Α. 10% σε διαδικασίες ανακύκλωσης Μεγάλο ποσοστό ανεξέλεγκτης απόρριψης προκαλεί ρύπανση, πυρκαγιές κλπ Βελτίωση της κατάστασης στην διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων
Σύσταση οικιακών απορριμμάτων διαφοροποιείται από την ανάλογη σύσταση των χωρών της Ε.Ε.
4.6 Φύση και βιοποικιλότητα Η βιοποικιλότητα στην Ελλάδα από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη Πανίδα: 30-50 χιλιάδες είδη Χλωρίδα: 6300 είδη 4% ειδών χλωρίδας και 22% ειδών πανίδας απειλούνται Αίτια: Γεωργία, αλιεία, εξόρυξη, βιομηχανία, κατασκευές, τουρισμός
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ: Ποσοστό απειλούμενων ειδών επί του συνόλου ανωτέρων , σπονδυλωτών (πλην ψαριών) και συνόλου ειδών στην Ελλάδα και την Ευρώπη