2η ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΡΓΟ
Έννοια του Έργου Το Έργο (Project) ορίζεται ως «σύνολο διαδικασιών για την παραγωγή ενός μοναδικού αποτελέσματος». Απαιτείται: λήψη απόφασης για αντιμετώπιση συγκεκριμένης ανάγκης, εξεύρεση χρηματοδότησης, πρόβλεψη ορισμένων μετρήσιμων σκοπών και στόχων. Ένα Έργο έχει μία καθορισμένη αρχή (την έγκριση, ή απόφαση να προχωρήσει) και ένα καθορισμένο τέλος (την επίτευξη των σκοπών και στόχων). Είναι μία μοναδική δραστηριότητα και κατά κανόνα δεν επαναλαμβάνεται. Όλα τα Έργα είναι διαφορετικά, ωστόσο έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία τους, και ειδικότερα:
(συνέχεια) Ένα Έργο χαρακτηρίζεται από τρεις κύριες διαστάσεις, το «μαγικό τρίγωνο» του Έργου, που είναι ο χρόνος, η ποιότητα και προϋπολογισμός Αλληλεξάρτηση των διαστάσεων: Όταν η τιμή της μίας διάστασης μεταβάλλεται, τότε η τιμή των άλλων μεταβάλλεται αντίστοιχα. Π.χ. για να διατηρηθεί η ποιότητα όταν μειωθεί ο χρόνος, θα πρέπει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός. Δημόσιο έργο: νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών πολιτικού μηχανικού που προορίζεται να καλύπτει αυτό καθαυτό μια οικονομική ή τεχνική λειτουργία
Προμήθεια Δημόσια προμήθεια είναι η αγορά, μίσθωση και χρηματοδοτική μίσθωση αγαθών καθώς και η εκτέλεση εργασιών εγκατάστασης, συντήρησης, μεταφοράς ή και άλλων εργασιών που σχετίζονται με την προμήθεια των ανωτέρω αγαθών, εφόσον όμως η αξία αυτών υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών. Βασικοί στόχοι των δημόσιων προμηθειών αποτελούν η σωστή ποιότητα και ποσότητα στην καλύτερη δυνατή τιμή, από τη σωστή πηγή, στο σωστό χρόνο. Η επίτευξη αυτών των στόχων προσδιορίζει και προϋποθέτει τις εξής διαστάσεις του προμηθευτικού κύκλου:
(συνέχεια) Οι τέσσερις διαστάσεις των προμηθειών είναι: 1η: Η ικανότητα εξεύρεσης περισσοτέρων επαγγελματικών τρόπων για αγορές προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρονται άμεσα σε μία υπάρχουσα αγορά προμηθειών 2η: Η ικανότητα οργάνωσης των τρεχουσών σχέσεων αλυσίδας προμηθειών για την εξάλειψη οτιδήποτε περιττού, στην παράδοση των τρεχόντων προϊόντων και υπηρεσιών 3η: Η ικανότητα ανάλυσης και κατανόησης της δομής ισχύος, που υπάρχει και λειτουργεί μέσα στις υπάρχουσες αλυσίδες προμηθειών 4η: Η ικανότητα κατανόησης της λειτουργικότητας που απορρέει μέσα από αλυσίδες προμηθειών, για μεταμόρφωση και δημιουργία νέων δομών στην αλυσίδα προμηθειών.
Έννοια Αναθέτουσας Αρχής στις Δημόσιες Συμβάσεις Αναθέτουσες αρχές: το κράτος, οι αρχές ΟΤΑ, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου και οι ενώσεις μίας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου Οργανισμός δημοσίου δικαίου, νοείται κάθε οργανισμός: Α) που έχει σκοπό την κάλυψη αναγκών που δεν εμπίπτουν στο βιομηχανικό ή εμπορικό τομέα Β) που έχει νομική προσωπικότητα Γ) που η δραστηριότητά του χρηματοδοτείται κατά μεγαλύτερο μέρος από το κράτος ή τους ΟΤΑ ή άλλους δημόσιους οργανισμούς
(συνέχεια) ή η διαχείριση του οποίου υπόκειται σε έλεγχο από το κράτος ή τους ΟΤΑ ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή του οποίου το ήμισυ των μελών του διοικητικού συμβουλίου διορίζεται από τους παραπάνω οργανισμούς Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο τα κριτήρια Α, Β, Γ πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για να κριθεί ένας φορέας ως οργανισμός δημοσίου δικαίου, για δε το κριτήριο Γ αρκεί η πλήρωση ενός και μόνο από τα τρία υποκριτήρια για τη θεμελίωση της σχέσης εξάρτησης του φορέα από το κράτος.
Κεντρική Αρχή Προμηθειών Κεντρική αρχή προμηθειών: είναι μία αναθέτουσα αρχή η οποία είτε αποκτά προϊόντα ή/και υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές, είτε αναθέτει δημόσιες συμβάσεις ή συνάπτει συμφωνίες – πλαίσια για έργα, προϊόντα ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές. Πλεονεκτήματα: συμβάλλει στην εκλογίκευση των κρατικών προμηθειών μέσω της συνολικής εποπτείας και της συστηματικής παρακολούθησης με την επιβολή ενοποιημένων προδιαγραφών, στην εξοικονόμηση χρηματικών πόρων με τη διενέργεια προμηθειών μεγάλων ποσοτήτων με ενιαίους κανόνες διεξαγωγής.
Υπεύθυνος εθνικός φορέας προμηθειών Υπεύθυνος φορέας για τις κρατικές προμήθειες των υλικών για την Κεντρική Διοίκηση στην Ελλάδα είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και ειδικότερα η Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προμηθειών της ΓΓ Εμπορίου, χωρίς ωστόσο να είναι υπεύθυνη για το σύνολο της διαδικασίας. Η πραγματοποίηση των δημόσιων προμηθειών περιλαμβάνει 3 φάσεις: 1η φάση εκδήλωσης των αναγκών και του σχεδιασμού των προμηθειών, σε ετήσια βάση 2η φάση διακήρυξης του Διαγωνισμού, εξεύρεσης της συμφερότερης προσφοράς και σύναψης της σύμβασης 3η φάση εκτέλεσης της σύμβασης (Επιτροπές παραλαβής)
(συνέχεια) Η ΓΓΕ είναι κυρίως υπεύθυνη για τη 2η φάση Στην 1η φάση, με βάση τις αιτήσεις των διαφόρων φορέων, καταρτίζει το Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (ΕΠΠ). Η 3η φάση της εκτέλεσης της προμήθειας βεβαιώνεται από τις Επιτροπές παραλαβής που ορίζονται και εποπτεύονται από τη ΓΓΕ μέσα από κατάλογο που της υποβάλλει ο εκάστοτε φορέας, είτε τελούν υπό τον πλήρη έλεγχο του φορέα.
(Άλλοι φορείς) Άλλοι υπεύθυνοι φορείς για τη διενέργεια προμηθειών, είναι αυτοί που διαθέτουν Κανονισμό Προμηθειών (π.χ. το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για αμιγώς στρατιωτικές προμήθειες, οι ΟΤΑ, η ΔΕΗ). Στο πλαίσιο της Ε.Ε. και για συγχρηματοδοτούμενα έργα, δημιουργήθηκε η ΚτΠ, η οποία παίζει τον ίδιο ρόλο με τη ΓΓΕ. Επίσης, κάθε φορέας μπορεί, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να ζητήσει από τη ΓΓΕ σχετική εξουσιοδότηση για τη διενέργεια προμηθειών χαμηλής αξίας, σύμφωνα με τον γενικό κανονισμό προμηθειών Δημοσίου (π.δ. 118/07). Ως προς την εποπτεία των διαγωνισμών των υπό εξουσιοδότηση φορέων, η Γ.Γ. Εμπορίου ζητά συγκεκριμένα πληροφοριακά στοιχεία είτε πριν τον διαγωνισμό (π.χ. τις τεχνικές προδιαγραφές που επέλεξε ο υπό εξουσιοδότηση φορέας) είτε πριν την υπογραφή της σύμβασης (π.χ. απολογιστικά στοιχεία, πίνακα τιμών όλων των προμηθευτών, πίνακα ενστάσεων κλπ).
Εργολήπτης, Προμηθευτής, Πάροχος υπηρεσιών Εργολήπτης, Προμηθευτής, Πάροχος υπηρεσιών: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή φορέας του δημοσίου, ή κοινοπραξία αυτών των προσώπων ή/και οργανισμών, που προσφέρει αντίστοιχα την εκτέλεση εργασιών ή/και έργων, την προμήθεια προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών στην αγορά. Οικονομικός φορέας: υπερκείμενη έννοια που καλύπτει ταυτόχρονα τις έννοιες «εργολήπτης», «προμηθευτής», «πάροχος υπηρεσιών»
Μητρώα Εργοληπτών & Προμηθευτών Οι Εργολήπτες Δημοσίων Έργων είναι: Εργοληπτικές Επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.)που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων Διαδικασία εγγραφής στο Μ.Ε.ΕΠ έντυπη αίτηση της ενδιαφερόμενης επιχείρησης, συνοδευόμενη με τα απαραίτητα δικαιολογητικά Δικαιολογητικά εγγραφής: Α) Έγγραφα νομιμοποίησης της επιχείρησης (καταστατικό, τροποποιητικά, πρακτικά εκπροσώπησης, δημοσιεύσεις)
(συνέχεια) Β) Υπεύθυνη Δήλωση στελέχωσης της επιχείρησης (ΜΕΚ, και Μ.Ε.ΕΠ των στελεχών) και σχέσης στελέχους με την επιχείρησης (συμβάσεις μίσθωσης εργασίας, αν δεν είναι μέλη Δ.Σ. ή εταίροι Ο.Ε., Ε.Ε., ΕΠΕ) Γ) Υπεύθυνες Δηλώσεις αποκλειστικής απασχόλησης στελεχών σύμφωνα με τα όρια στελέχωσης Προσωπικού Δ) Οικονομικά στοιχεία για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης ( Ισολογισμοί, Επιστολές Τραπέζης, Πιστοποιητικό ορκωτού ελεγκτή) Ε) Στοιχεία Φερεγγυότητας (Πιστοποιητικά, περί μη πτώχευσης, αναγκαστικής διαχείρισης) ΣΤ) Καταβολή εισφοράς εγγραφής
Επίσημοι κατάλογοι εγκεκριμένων οικονομικών φορέων –Πιστοποίηση από φορείς δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου Επίσημοι Κατάλογοι – Πιστοποίηση: Κάθε κράτος τηρεί ή μπορεί να τηρεί μητρώα, καταλόγους ή να απαιτεί την πιστοποίηση των οικονομικών φορέων Προϋποθέσεις εγγραφής σε καταλόγους: Προσαρμοσμένες στα κριτήρια που θέτει η οδηγία 2004/18/ΕΚ (προσωπική κατάσταση υποψηφίου, άδεια άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, τεχνικές ή/και επαγγελματικές ικανότητες Αποδεικτική δύναμη: Η εγγραφή ή το πιστοποιητικό συνιστά τεκμήριο καταλληλότητας για τα άλλα κράτη μέλη μόνο για ορισμένα κριτήρια επιλογής (π.χ. ως προς την προσωπική κατάσταση, την επαγγελματική άδεια, ισολογισμοί και κύκλος εργασιών, τεχνικές ικανότητες)
Πρότυπα εξασφάλισης ποιότητας Οι αναθέτουσες αρχές σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν από τον οικονομικό φορέα πιστοποιητικά εξασφάλισης ποιότητας Εκδίδονται από ανεξάρτητους οργανισμούς που βασίζονται στην αναγνωρισμένη σειρά ευρωπαϊκών προτύπων για την πιστοποίηση Οι αναθέτουσες αρχές αναγνωρίζουν την ισοδυναμία των πιστοποιητικών που εκδόθηκαν από οργανισμούς άλλων κρατών μελών
Πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης Στις δημόσιες συμβάσεις έργων και υπηρεσιών, ανάλογα με το συμβατικό αντικείμενο, οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τον οικονομικό φορέα τη συμμόρφωσή του στα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης που παραπέμπουν στο κοινοτικό σύστημα οικολογικής διαχείρισης. Έκδοση πιστοποιητικού από ανεξάρτητους οργανισμούς που τηρούν τις ευρωπαϊκές και διεθνείς προδιαγραφές για την πιστοποίησης Ισοδύναμη ισχύς των πιστοποιητικών των κρατών μελών
Βασικές Αρχές Το Δίκαιο των Δημοσίων Συμβάσεων υπάγεται στις οικονομικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου πρέπει να τηρούνται οι γενικές αρχές των Κοινοτικών Συνθηκών και οι θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την Εσωτερική Αγορά. Οι αρχές αυτές είναι: Η αρχή της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων: Όλοι οι συμμετέχοντες στους δημόσιους διαγωνισμούς έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις. Απορρέει από το άρθρο 6 της ΣυνθΕΕ, που απαγορεύει κάθε διάκριση λόγω ιθαγένειας.
(συνέχεια) Η αρχή της μη εισαγωγής διακρίσεων: αποτελεί επακόλουθο της αρχής της ίσης μεταχείρισης με την οποία απαγορεύεται όχι μόνο η διάκριση λόγω ιθαγένειας, αλλά οποιαδήποτε συγκαλυμμένη μορφή διάκρισης (π.χ. πρόβλεψη στο διαγωνισμό όρου ή απαίτησης που δημιουργεί δυσμενείς διακρίσεις μεταξύ των διαγωνιζομένων) Η αρχή της διαφάνειας: συνίσταται στη διασφάλιση υπέρ όλων των ενδεχομένων αναδόχων, προσήκοντος βαθμού δημοσιότητας που να καθιστά δυνατό το άνοιγμα της αγοράς υπηρεσιών στον ανταγωνισμό καθώς και στον έλεγχο του αμερόληπτου χαρακτήρα των διαδικασιών διαγωνισμού, επίσης επιβάλλει στις αναθέτουσες αρχές να προσδιορίζουν με σαφήνεια τα κριτήρια ανάθεσης. Η αρχή αυτή πραγματώνεται με την πλήρη δημοσιότητα όλων των πράξεων των αναθετουσών αρχών στα διάφορα στάδια της προδικασίας
(συνέχεια) Η αρχή της αναλογικότητας: κάθε μέτρο που επιλέγεται από την αναθέτουσα αρχή πρέπει να είναι αναγκαίο και πρόσφορο για την επίτευξη του στόχου στον οποίο αποβλέπει και να προκαλεί τα λιγότερα δυνατά προβλήματα στην άσκηση μιας οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. οι καθοριζόμενες τεχνικές, επαγγελματικές και χρηματοοικονομικές ικανότητες να μην είναι δυσανάλογες και υπερβολικές σε σχέση με το συμβατικό αντικείμενο) Η αρχή της αιτιολόγησης κάθε βλαπτικής πράξης: Πλήρης αιτιολογία κάθε δυσμενούς ή απορριπτικής απόφασης της αναθέτουσας αρχής
(συνέχεια) Η αρχή της χρηστής διοίκησης: έχει ως αντικείμενο στις δημόσιες συμβάσεις την τήρηση αμεροληψίας κατά τη διεξαγωγή των διαδικασιών ανάθεσης και την αξιολόγηση των προσφορών κατά τρόπο ανεξάρτητο με βάση πραγματογνωμοσύνη Η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης: ερμηνεύεται ως υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να δεχθεί τις τεχνικές προδιαγραφές, ελέγχους, τίτλους, πιστοποιητικά και προσόντα που απαιτούνται σε άλλο κράτος μέλος, στο μέτρο που αναγνωρίζονται ως ισοδύναμα με εκείνα που απαιτούνται στο κράτος που εδρεύει η αναθέτουσα αρχή