Αστυνομία και ενδοοικογενειακή βία. Το παράδειγμα του Νομού Καβάλας. Η ημερίδα με τίτλο: «το νομικό πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας» πραγματοποιείται στο πλαίσιο υλοποίησης του σχεδίου δράσης με τίτλο: «Πρόληψη & Καταπολέμηση της Βίας Κατά των Γυναικών», που υπάγεται στην πράξη 3.2.4 "Υποστήριξη των ΜΚΟ/ΓΟ" Α΄ και Β΄ Κύκλος του Ε. Π. « Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007-2013», με δικαιούχο την «Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού, Διαχείρισης και Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων Δράσεων Του Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΣΥΔΕ-ΥΠΕΣ)» Γεώργιος Ι. ΓΚΡΑΝΑΣ Υποδιευθυντής Διεύθυνσης Αστυνομίας Καβάλας 1

Ενδοοικογενειακή βία… Ενδοοικογενειακή βία θεωρείται η τέλεση κάθε αξιόποινης πράξης σε βάρος μέλους της οικογένειας. Με τον καινούριο νόμο η άσκηση βίας κάθε μορφής (σωματικής, σεξουαλικής ή ψυχολογικής) μεταξύ των μελών της οικογένειας απαγορεύεται. (Ν. 3500, Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 2006) 2

Οι καινοτομίες του νέου Νόμου… Ν.3500 /2006 “ Για την αντιμετώπιση της Ενδοοικογενειακής Βίας…” Οι καινοτομίες του νέου Νόμου… Αυτεπάγγελτη δίωξη. Δεν απαιτείται παράβολο και οι Αρχές ενεργοποιούνται άμεσα με τη γνωστοποίηση κάποιας καταγγελίας. Ευρεία έννοια της οικογένεια: Ως οικογένεια θεωρούνται όλοι οι συγγενείς 1ου και 2ου βαθμού, εξ αίματος και εξ αγχιστείας. Οι σύζυγοι (ενεργοί, εν διαστάσει και διαζευγμένοι). Επίσης, οι συγγενείς 3ου και 4ου βαθμού και οι ερωτικοί σύντροφοι, μαζί με τα παιδιά τους, εφόσον συνοικούν. Απαγορεύεται η βία σε βάρος ανηλίκου ως μέσο σωφρονισμού, καθώς και η βία ενώπιον ανηλίκου. Η ενδοοικογενειακή βία συνιστά τεκμήριο κλονισμού του γάμου. Πολλά αδικήματα και ιδιαίτερα τα γενετήσια, όταν τελούνται στα πλαίσια της οικογένειας, τιμωρούνται με βαρύτερες ποινές. Οι δάσκαλοι και καθηγητές υποχρεούνται να ενημερώνουν τις αρμόδιες Αρχές όταν αντιληφθούν περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας. Ένα ζευγάρι δε χρειάζεται να είναι παντρεμένο για να θεωρηθεί οικογένεια 3

Συχνοί μύθοι σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία… Συχνοί μύθοι σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία… Δεν είναι πρόβλημα στη δική μου κοινότητα. Συμβαίνει μόνο σε γυναίκες χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου και σε περιθωριοποιημένες ομάδες. Οι θύτες έχουν “εγκληματικό προφίλ”. Μερικοί άνθρωποι αξίζουν τη βία. Αν ήταν πράγματι τόσο άσχημα, θα έφευγε. Στατιστικά Ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης, επαγγέλματος, εισοδήματος, καταγωγής Ο μόνος υπαίτιος για τη βία είναι ο θύτης. Η ενδοοικογενειακή βία είναι παράνομη και διώκεται νομικά Το θύμα έχει σοβαρούς λόγους που δε φεύγει. Η πιο επικίνδυνη περίοδος για το θύμα είναι όταν προσπαθεί να φύγει. 1 στις 3 Αμερικανίδες έχει κακοποιηθεί σωματικά ή σεξουαλικά από το σύζυγο ή το σύντροφό τους κάποια στιγμή της ζωής τους. 4

Ο κύκλος της βίας… Walker, Lenore E. (1979) The Battered Woman. New York: Harper and Row. 5

Παραδοξικά διλήμματα: The victim wants to stop the violence but also wants to belong to a family Affection and attention may coexist with violence and abuse The intensity of violence tends to increase over time, although in some cases physical violence tends to decrease or even stop altogether. 6

Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Επισήμως καταγγελθείσες υποθέσεις σε όλες τις Υπηρεσίες της Διεύθυνσης Αστυνομίας Καβάλας: 2011 : Σχηματίστηκαν 25 δικογραφίες 2012: Σχηματίστηκαν 22 δικογραφίες 2013: Σχηματίστηκαν 24 δικογραφίες 2014: Σχηματίστηκαν 27 δικογραφίες (μέχρι στιγμής…) Πηγή: Διεύθυνση Αστυνομίας Καβάλας, 2014.

Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Πηγή: Διεύθυνση Αστυνομίας Καβάλας, 2014. 8

Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Πηγή: Διεύθυνση Αστυνομίας Καβάλας, 2014. 9

Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 Η ενδοοικογενειακή βία στην Καβάλα 2011-2014 94 περιστατικά 78 γυναίκες 83% 12 παιδιά 12,77 % 5 άνδρες 5,31% (2 δράστης γυναίκα) Πηγή: Διεύθυνση Αστυνομίας Καβάλας, 2014. 10

Αντιμετώπιση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας από την Αστυνομία Εκτίμηση Επικινδυνότητας περιστατικού. Διασφάλιση και προστασία του θύματος. Καταγραφή περιστατικού με λεπτομέρεια - σχηματισμός δικογραφίας. Παραπομπή θύτη και θύματος σε αρμόδιες υπηρεσίες. Πρόληψη-Ενημέρωση 11

Διαχείριση περιστατικού στην οικία… Αναγνώριση –εντοπισμός όπλων. Διαχωρισμός του θύτη από το/τα θύματα και του μάρτυρες και αντίστοιχη μεταχείριση για τον καθένα. 3. Συγκέντρωση αποδεικτικού υλικού (φωτογραφίες, κατάσχεση πειστηρίων, συλλογή βιολογικού υλικού κ.α.) 12

Οι ανήλικοι απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό… Τα παιδιά που ήταν παρόντα στο περιστατικό είναι και αυτά θύματα της βίας Στα παιδιά πρέπει να γίνονται ερωτήσεις που να αρμόζουν στην ηλικία τους. Οι ανήλικοι πρέπει να προετοιμάζονται από ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγους- παιδοψυχολόγους) πριν από τη λήψη κατάθεσης στην Αστυνομία 13

Προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου Υποβάθμιση των περιστατικών από την Αστυνομία. Ανάληψη πολλαπλών ρόλων από τους αστυνομικούς, εκτός αρμοδιότητάς τους. Απουσία αρμονικής συνεργασίας Αστυνομίας και Κοινωνικών Υπηρεσιών - Φορέων. Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και πραγματογνωμόνων. Απουσία του Κοινωνικού κράτους και των Υπηρεσιών του τις κρίσιμες ώρες. 14

Η προστασία της οικογένειας είναι υπόθεση όλων Η προστασία της οικογένειας είναι υπόθεση όλων. Προστατεύοντας τον θεσμό της οικογένειας προστατεύουμε την κοινωνία. 15