Ποιοτικές και ποσοτικές μέθοδοι στην εκπαιδευτική έρευνα Θάνος Βέρδης (επιμέλεια) Ποιοτικές και ποσοτικές μέθοδοι στην εκπαιδευτική έρευνα Hannu L. T. Heikkinen Jyväskylän yliopisto Koulutuksen tutkimuslaitos Rauno Huttunen Joensuun yliopisto Kasvatustieteen laitos Katrin Niglas Tallinn Pedagogical University Päivi Tynjälä Jyväskylän yliopisto Koulutuksen tutkimuslaitos
Μεθοδολογικός δυισμός Ποσοτικές Ποιοτικές
Μεθοδολογικός διαχωρισμός
Ιστορικά στοιχεία Αρχικές συζητήσεις: από τον 17ο αιώνα στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα Θετικισμός και κυριαρχία των ποσοτικών μεθόδων στην έρευνα: από τη δεκαετία του 1930 ως τη δεκαετία του 1950 Σταδιακή εγκατάλειψη του λογικού θετικισμού μετά από τον Παγκόσμιο Πόλεμο II και επικράτηση μετα θετικιστικών απόψεων: στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960 Την ανάδυση του ερμηνευτισμού και του κονστρακτιβισμού την ακολούθησε ο «πόλεμος των παραδειγμάτων» (‘paradigm wars’): από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και ένθεν
Κύριες διαφορές μεταξύ ποιοτικών και ποσοτικών ερευνητικών Παραδειγμάτων - The Conventional and Constructivist Belief Systems (Από το Guba and Lincoln 1989)
Κύριες διαφορές μεταξύ ποιοτικών και ποσοτικών ερευνητικών Παραδειγμάτων - Επίπεδα έρευνας σύμφωνα με τους ερμηνευτικούς Επιστημολογία: Θετικισμός ερμηνευτική/ Κονστρακτιβισμός Μεθοδολογία: Ποσοτικό παράδειγμα Ποιοτικό Παράδειγμα Συλλογή δεδομένων: Ποσοτικές μέθοδοι Ποιοτικές μέθοδοι Δεδομένα: Ποσοτικά δεδομένα Ποιοτικά δεδομένα
Διαφορές μεταξύ ποιοτικού και ποσοτικού Παραδείγματος - Διχοτομίες που βρίσκουμε στη βιβλιογραφία
Διαφορετικές απόψεις για τη σχέση που συνδέει ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους - Τα Παραδείγματα είναι υπαρκτά και κυρίαρχα Μόνο μία εκ των δύο μεθοδολογικών προσεγγίσεων είναι σωστή, καλή, και επιστημονική. Ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι είναι τόσο στενά συνδεδεμένες με διαφορετικές και αλληλοαποκλειόμενες φιλοσοφικές παραδοχές που κάθε συνδυασμός ή ανάμειξη τους είναι αδύνατος. - Τα Παραδείγματα είναι υπαρκτά αλλά όχι κυρίαρχα Αμφότερες οι προσεγγίσεις είναι σημαντικές και χρήσιμες, αλλά αφού ανάγονται σε διαφορετικές φιλοσοφικές παραδοχές οι ποιοτικές και οι ποσοτικές μέθοδοι είναι χρήσιμες σε διαφορετικές καταστάσεις και έτσι δεν μπορούμε να τις συνδυάζουμε στην ίδια μελέτη. - Τα Παραδείγματα δεν έχουν σημασία Ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι είναι αμφότερες χρήσιμες και μπορούν κάλλιστα να συνδυαστούν. Αν και υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, υπάρχουν και σημαντικές ομοιότητες. Η χρήση «μεικτών» τεχνικών είναι απαραίτητη.
Guba & Lincoln – Ανάπτυξη των Παραδειγμάτων 1989 1994 2000 Συμβατικό (θετικιστικό) Θετικιστικό Θετικισμός Κονστρακτιβι-στικό Μετα-θετικιστικό Μετα-θετικισμός Κριτική θεωρία Κριτική Θεωρία Συμμετοχικό
Ποιοτικές και ποσοτικές μέθοδοι αλληλοσυμπληρώνονται - Τα Παραδείγματα δεν ταυτίζονται απόλυτα με αυτό που γίνεται στην πράξη (Πηγή: Eckeberg and Hill 1980, Freidheim 1979, McNamara 1979, Hammersley 1992, Niglas 1999, … ) - Ποιοτικά και ποσοτικά Παραδείγματα δεν είναι αλληλοαποκλειόμενα, αλλά μαζί σχηματίζουν ένα συνεχές, ενώ όλη αυτή η υποτιθέμενη επίδραση διαφορετικών φιλοσοφικών σχολών και ρευμάτων είναι τελικά αρκετά ανενεργή (Πηγή: Hammersley 1992, Bryman 1988, Howe 1988, Newman & Benz 1998, Niglas 2001 & 2004, … )
Βιβλιογραφία Heikkinen, H. 1997. Objektiivisuuskohtauksista relativismin suohon. Paradigmasiirtymän tarkastelua Guban ja Lincolnin vanavedessä. Teoksessa P. Nuutinen (Toim.) Tutkiva opettaja. Kokemuksista pedagogiikaksi. Joensuu: Joensuu University Press. Heikkinen, H., Kakkori. L. & Huttunen, R. 2001. This is my truth tell me yours. Educational Action Research 9 (1), 2001. http://www.triangle.co.uk./ear/content/pdfs/9/issue9_1.asp#1 Heikkinen, H. 2002. Whatever is narrative research? In: R. Huttunen, H. Heikkinen & L. Syrjälä. Narrative research. Voices of teachers and philosophers. Jyväskylä: SoPhi. Huttunen, R. 2003. Rationaalisuusteorian vaatimus indoktrinaation määrittelyssä. Teoksessa R. Huttunen: Kommunikatiivinen opettaminen. Indoktrinaation kriittinen teoria. Jyväskylä: SoPhi. Huttunen, R., Heikkinen, H. & Tynjälä, P. 2004. Voiko konstruktivisti olla realisti? Esitelmä aikuiskasvatuksen tutkijatapaamisessa 13.2.2004. http://joyx.joensuu.fi/~rhuttun/voiko.ppt Niglas, K. 2004. The Combined Use of Qualitative and Quantitative Methods in Educational Research. Tallinn Pedagigical University. Dissertations on Social Sciences. TPÜ Kirjastus, Tallinn. ISBN 9985-58-298-5. Short version: http://www.ear.ee/e-rmtk/sotsiaalt.htm Niglas, K. 2001. Paradigms and Methodology in Educational Research. Paper given at ECER2001; Available at Education Line http://www.leeds.ac.uk/educol/. Niglas, K. 2000. Combining Quantitative and Qualitative Approaches. Paper given at ECER2000; Available at Education Line http://www.leeds.ac.uk/educol/. Niglas, K. 1999. Quantitative and Qualitative Inquiry in Educational Research: is there a paradigmatic difference between them? Paper given at ECER1999; Available at Education Line http://www.leeds.ac.uk/educol/ Tynjälä, P., Heikkinen, H. & Huttunen, R. 2004. Konstruktivistinen oppimiskäsitys ohjaamisen perustana. Käsikirjoitus Aikuiskasvatuksen vuosikirjaan 2004. Toim. A. Malinen & P. Sallila (Painossa.)