Η εφαρμογή της Περιγραφικής Αξιολόγησης στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας Η εφαρμογή της Περιγραφικής Αξιολόγησης στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας Θεοδώρα Μαργάρα Κοινωνιολόγος-Εγκληματολόγος Περιφ. Σύμβουλος Εκπαίδευσης ΣΔΕ Δυτ. Ελλάδος Η παρούσα εισήγηση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της 2ης Επιμορφωτικής Συνάντησης Εκπαιδευτών Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας, στην Πάτρα και την Αθήνα τον Μάρτιο 2005
«Παιδαγωγική Πρακτική Επιτυχίας» η Περιγραφική Αξιολόγηση στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηγη
«Παιδαγωγική Πρακτική Επιτυχίας» «Παιδαγωγική Πρακτική Επιτυχίας» Η αξιολόγηση από μηχανισμός επιλογής, γίνεται μηχανισμός μετατροπής της σχολικής αποτυχίας σε επιτυχία για τον εκπαιδευόμενο. Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηγη
Περιγραφική αξιολόγηση Α Για ποιο λόγο; Β Με ποιο στόχο; Γ Με ποια κριτήρια; Δ Με ποιόν εκπαιδευτή; Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Α Για ποιο λόγο; Διότι στα ΣΔΕ: Α Για ποιο λόγο; Διότι στα ΣΔΕ: 1 διαχειριζόμαστε σχολική διαρροή 2 εφαρμόζουμε εκπαίδευση ενήλικων 3 γύρω μας αναπτύσσεται μια νέα θεώρηση του εκπαιδευτικού συστήματος Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
1. Σχολική Διαρροή Αποτέλεσμα δυναμικής διαδικασίας αλληλεπίδρασης «κοινωνικών» (εξωσχολικών) και ακαδημαϊκών (ενδοσχολικών) παραγόντων, R. Rumberger Εκπαιδευτικό σύστημα και εκπαιδευτική πολιτική Κατοχή ή όχι μορφωτικού κεφαλαίου, P. Bourdieu Κατοχή ή όχι επεξεργασμένου γλωσσικού κώδικα, B. Bernstein Αναπαραστάσεις καθηγητών, V. Jamati, Gosling Εκπαιδευτικές στρατηγικές οικογένειας, Θ. Μυλωνάς Φτώχεια κ.α. Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηγη
2. Εκπαίδευση Ενηλίκων Πολυγραμματισμοί, Διαθεματικότητα Αξιοποίηση της άτυπης γνώσης των εκπαιδευομένων Αποφυγή δυσάρεστων εμπειριών σχολικής αποτυχίας Ενεργητική συμμετοχή όλων στην διαδικασία μάθησης –αξιολόγησης Προσδοκία συγκεκριμένου αποτελέσματος από την διαδικασία μάθησης Διαφορετική ποιότητα επικοινωνίας εκπαιδευτή- εκπαιδευόμενου Εξατομίκευση Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
3. Νέα Θεώρηση του Εκπαιδευτικού Συστήματος (τυπικού) Μαθητοκεντρικό, Κοινωνιοκεντικό, Βιωματικό Σχολείο Καλλιέργεια ερευνητικού πνεύματος, απόκτηση μεταγνωστικών ικανοτήτων, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων Διαγνωστική, διαμορφωτική, συνολική. Επιπλέον των γνωστών, δυναμική συζήτηση, σχέδια εργασίας, φάκελος εργασιών, αυτοαξιολόγηση, αξιολόγηση από τους συμμαθητές κ.α Στόχος Στόχος μεθόδων αξιολόγησης Μέθοδοι αξιολόγησης Τεχνικές αξιολόγησης Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Με ποιο στόχο; Φιλοσοφία αξιολόγησης στα ΣΔΕ Με ποιο στόχο; Φιλοσοφία αξιολόγησης στα ΣΔΕ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΜΠΛΟΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΘΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1 Ποιοτική περιγραφή-αξιολόγηση που αποτυπώνει την πορεία του εκπαιδευόμενου. Σχόλια Συστηματικές παρατηρήσεις Ενθαρρυντικές κρίσεις για την ενίσχυση-επανάληψη «θετικών» σημείων-συμπεριφορών Εντοπισμός ελλείψεων για αποτελεσματική βελτίωση. Επεξεργασία των κριτηρίων με τους εκπαιδευόμενους. Εξατομικευμένη αξιολόγηση Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 2 Αρχίζει με τον σχεδιασμό του μαθήματος-δραστηριότητας και συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ ΕΞΑΡΧΗΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ ΕΞΑΡΧΗΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
«Σχέδιο» μαθήματος με στόχους- κριτήρια Δεξιότητες-Ικανότητες ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 …………………………………………………................................................................. ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ…………………………………………………………………………………………………… ΘΕΜΑ [1] : Ειδικός στόχος …………… περιεχόμενα Γνώσεις Δεξιότητες-Ικανότητες Στάσεις-Συμπεριφορά μέθοδοι ………………………………………………………………….…………………….. ……………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………. κριτήρια αξιολόγησης Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση [1] Τα θέματα μιας ενότητας μπορεί να είναι περισσότερα από ένα. Το σχέδιο αποτελεί έναυσμα συζήτησης και όχι υπόδειγμα
Με ποια κριτήρια; Κριτήρια αξιολόγησης Με ποια κριτήρια; Κριτήρια αξιολόγησης Γνωστικά κριτήρια Επίδοση Αποκτηθείσες γνώσεις Ικανότητες-Δεξιότητες Συνεργασίας Πρωτοβουλίας Συμπεριφορά Ενδιαφέρον Συμμετοχή Τα κριτήρια δεν είναι ισοβαρή, δεν κατανέμονται ισομερώς (ποσοτικά) Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Με ποιόν εκπαιδευτή; Ρόλος εκπαιδευτή Με ποιόν εκπαιδευτή; Ρόλος εκπαιδευτή Ανιχνεύει συνεχώς τις εκπαιδευτικές ανάγκες του εκπαιδευόμενου Ελέγχει την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων και τους επαναπροσδιορίζει. Βελτιώνει το Πρόγραμμα Σπουδών «Παρακολουθεί» την εξέλιξη των εκπαιδευομένων, την εμπλοκή τους στην διδασκαλία και τις δραστηριότητες Εξατομικεύει τη διαδικασία ανάλογα με το σημείο εκκίνησης κάθε εκπαιδευόμενου Χρησιμοποιεί εναλλακτικά τα κριτήρια αξιολόγησης Ενθαρρύνει την εμπλοκή των εκπαιδευομένων στην Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Δυσκολίες εκπαιδευτή Ανασφάλεια Μη εξοικείωση με νέες μεθόδους Ασάφεια κριτηρίων Αμφιβολίες για τις «πραγματικά κατακτημένες γνώσεις» Αντίσταση στις πολλαπλές αλλαγές (διδακτικών πρακτικών, τρόπου αξιολόγησης κλπ) Συνεχές «ψάξιμο»… Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Παράδειγμα περιγραφικής αξιολόγησης (δεν αποτελεί υπόδειγμα, αλλά έναυσμα συζήτησης και προβληματισμού. Περιέχει άστοχες εκφράσεις) Α 2 Περιγραφή Ενδια-φέρον Ανταπό-κριση 1 Ονοματεπώνυμο Εκδηλώνει ενδιαφέρον και συμμετέχει ενεργά στο μάθημα σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους. Έχει καλή κρίση και αρκετές γνώσεις για τα αντικείμενα του γραμματισμού. Διατηρεί με μεγάλη επιμέλεια το φάκελό της και δεν κάνει απουσίες, καταβάλλοντας μεγάλο τίμημα σε σωματική κούραση , επειδή η εξωσχολικές υποχρεώσεις της έχουν αυξηθεί πολύ το χρονικό διάστημα μετά το Πάσχα . Καλή η παρουσία της στο εργαστήριο Ανθοκομίας - Δενδροκομίας και στο project Ήθη- έθιμα της περιοχής μας. Μεγάλο Αριστα 2 Ήταν διστακτική σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Δεν παίρνει εύκολα το λόγο στην αίθουσα, παρ' όλο που έπρεπε να έχει πλέον εξοικειωθεί με το περιβάλλον και τη διαδικασία. Δεν έχει πολλές απουσίες και προσέχει να συμπληρώνει τον φάκελό της. Συμμετείχε στο εργαστήριο Ανθοκομίας - Δενδροκομίας καλά. Μέτριο Καλά 3 Διστακτική δεν εκφράζεται εύκολα μέσα στην αίθουσα παρά μόνο αν της απευθύνω το λόγο. Συνεργάζεται πολύ με την αδελφή της. Δεν έχει πολλές απουσίες και τηρεί με φροντίδα το φάκελό της. Συμμετείχε καλύτερα στο εργαστήριο Ανθοκομίας- Δενδροκομίας. Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Παράδειγμα περιγραφικής αξιολόγησης (δεν αποτελεί υπόδειγμα, αλλά έναυσμα συζήτησης και προβληματισμού) Έκθεση Προόδου της Εκπαιδευόμενης …….. Τμήμα …………… Αγγλικός Γραμματισμός Με δεδομένα τον ενθουσιασμό, την εργατικότητα και τη συνέπεια, κατέβαλε πολύ μεγάλη προσπάθεια, η οποία οδήγησε σε πού θετικά αποτελέσματα. Ανταποκρίθηκε άριστα στις απαιτήσεις του μαθήματος Αριθμητικός Γραμματισμός Μεθοδική, πρόθυμη και επιμελής και τα δύο χρόνια. Ανταποκρίθηκε στο μάθημα με σοβαρότητα και συνέπεια. Η επίδοσή της κρίνεται άριστη. Γλωσσικός Γραμματισμός Παρακολούθησε το μάθημα με αμείωτο ενδιαφέρον και εργάστηκε με τη συνέπεια που τη διακρίνει. Συμμετείχε ενεργά στις σχολικές δραστηριότητες. Επιστημονικός Γραμματισμός Το ενδιαφέρον της για μάθηση υπήρξε σε όλη τη διάρκεια πολύ μεγάλο και η ανταπόκρισή της στις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών άριστη. Έχει πολλές δυνατότητες τις οποίες μπορεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο. Κοινωνικός Γραμματισμός Η επιμέλεια, η συνέπεια, η μεθοδικότητα, το ενδιαφέρον της για καινούριες γνώσεις, αλλά και η ανάγκη της για έκφραση οδήγησαν στην καλύτερη δυνατή ανάπτυξη των δεξιοτήτων της. Η πρόοδός της κρίνεται άριστη. Αισθητική Αγωγή Παρουσιάζει την ίδια αρχική συνέπεια ωs προs τη συμμετοχή και την επιμέλεια Πληροφορικός Γραμματισμός ……………………………………………………………………………… Περιβαλλοντικός Γραμματισμός …………………………………………………….. Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Να αποφεύγονται: Όχι στα γενικά και ασαφή επίθετα πχ. Καλή επίδοση Όχι στα γενικά και ασαφή επίθετα πχ. Καλή επίδοση Όχι στους μειωτικούς χαρακτηρισμούς πχ, αδιαφορεί για το μάθημα…. δεν συμμετέχει….. Όχι στη σύγκριση με συνεκπαιδευόμενους Όχι μακροσκελή σχόλια- «εκθέσεις ιδεών» Όχι στις ομαδοποιήσεις Όχι σε υπερβολικούς χαρακτηρισμούς Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Να επιδιώκονται: Ναι στη χρήση ρημάτων πχ. έχει εμπεδώσει, αφομοίωσε, προσέφερε, χρειάζεται να δουλέψει περισσότερο, κλπ Ναι στην επιβράβευση συγκεκριμένης συμπεριφοράς Ναι στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης Ναι στην ειλικρίνεια προς τον εκπαιδευόμενο Ναι στην υπόδειξη συγκεκριμένης βελτίωσης, Ναι στην συντομία Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΠΟΙΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΜΕ ΠΟΙΑ ΜΕΣΑ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΤΙ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση γίνεται «παιδαγωγική πρακτική» για: Η αξιολόγηση γίνεται «παιδαγωγική πρακτική» για: Επανάληψη επιτυχημένης διαδικασίας Βελτίωση Ανάπτυξη Αυτοεκτίμηση Καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές Επανασύνδεση με τη γνώση Επιτυχία….. Θ. Μαργάρα-Αξιολόγηση