Αρχαία Ελληνικά – Αρχαία από Μετάφραση με βάση τις νέες οδηγίες 13-09-2016/148083/Δ2 και 13-09-2016 148079/Δ2

Αρχαία Ελληνικά Να προωθηθεί η ανακαλυπτική-διερευνητική και η κοινωνική μάθηση καθώς και δραστηριότητες μέσα στην τάξη, που θα κινήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών και θα καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη Να υπάρχει χρόνος για δραστηριότητες ανακεφαλαίωσης, αναπλαισίωσης της γνώσης και αναστοχασμού, Να γίνει εφικτό οι μαθητές/τριες να μαθαίνουν στο σχολείο, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν σε εξωσχολική βοήθεια.

Ο αναλυτικός σχεδιασμός στις Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2016 – 2017 (13-09- 2016/148083/Δ) Σελ. 48-99 Οι ενότητες, οι διδακτικοί στόχοι, τα κείμενα, τα γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα – λεξιλογικά-ετυμολογικά, προτεινόμενες ασκήσεις, διδακτικές ώρες

Η αξιολόγηση του μαθήματος Το μάθημα των Αρχ. Ελληνικών ανήκει στην Β΄ομάδα. Στα μαθήματα της Ομάδας Β΄ διενεργείται μία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου.* Κατά το δεύτερο τετράμηνο ο διδάσκων μάθημα της δεύτερης ομάδας δύναται να επιλέξει, αντί της διεξαγωγής ωριαίας γραπτής δοκιμασίας σε κάποιο τμήμα ή κάποια τμήματα, την ανάθεση μιας συνθετικής δημιουργικής εργασίας μικρής έκτασης στους μαθητές του τμήματος ή των τμημάτων. Οι προειδοποιημένες, έπονται μιας ανακεφαλαίωσης και καλύπτουν ευρύτερη διδακτική ενότητα για την οποία έχουν διατεθεί μέχρι τέσσερις (4) διδακτικές ώρες. Οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες :α) δεν υπερβαίνουν τις τρεις (3) ανά μάθημα για κάθε τετράμηνο, β) διαρκούν το πολύ δέκα (10) λεπτά, γ) τα ερωτήματα αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο μάθημα.

Η κειμενοκεντρική προσέγγιση Η διδασκαλία των επιμέρους γραμματικοσυντακτικών φαινομένων είναι κειμενοκεντρική. Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα εντοπίζονται και διερευνώνται στο κείμενο ή σε επίπεδο φράσης. Από το κεφάλαιο «Λεξιλογικά» διδάσκεται η 2η και η 3η στήλη του πίνακα, με έμφαση στις λέξεις που χρησιμοποιούνται και στη νέα ελληνική

Η διερεύνηση του αρχαίου κειμένου-μετάφραση - Αφόρμηση με εικόνες, αφήγηση με βάση το περιεχόμενο του κάθε κειμένου, στοιχεία του συγγραφέα και της εποχής, τεχνική ιδεοθύελλας σε σχέση με τον τίτλο και το περιεχόμενο του κειμένου. - Εργασία σε ομάδες ανά παράγραφο με τη βοήθεια των σχολίων, ή /και Μετάφραση «κατά κώλα» πχ. (Ενότ. 11-Γ΄ Γυμνασίου) Ὦ Ἀγησίλαε καὶ πάντες οἱ παρόντες Λακεδαιμόνιοι, ἐγὼ ὑμῖν, ὅτε τοῖς Ἀθηναίοις ἐπολεμεῖτε, φίλος καὶ σύμμαχος ἐγενόμην, καὶ τὸ μὲν ναυτικὸν τὸ ὑμέτερον χρήματα παρέχων ἰσχυρὸν ἐποίουν, ἐν δὲ τῇ γῇ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ ἵππου μαχόμενος μεθ’ ὑμῶν εἰς τὴν θάλατταν κατεδίωκον τοὺς πολεμίους. 

Κατά τη διδασκαλία ενδείκνυται οι μαθητές/τριες να φέρνουν μαζί τους και τα βιβλία αναφοράς (Γραμματική - Συντακτικό) ώστε να αναζητούν το γραμμ/συντακτικό φαινόμενο [ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ενημερώνει από το προηγούμενο μάθημα τους/τις μαθητές/τριες ότι στο επόμενο θα πρέπει να έχουν μαζί τους το βιβλίο είτε της γραμματικής, είτε του συντακτικού] Σε κάθε ενότητα, θεωρείται σημαντικό η διδασκαλία των επιμέρους γραμματικοσυντακτικών, ετυμολογικών και λεξιλογικών φαινομένων να συνδέεται με αναφορές και παραδείγματα στη νέα ελληνική γλώσσα

(για Β΄ και Γ΄τάξη): Στην αρχή της σχολικής χρονιάς και μέσα στις δύο πρώτες εβδομάδες από την έναρξη των μαθημάτων συνιστάται οι εκπαιδευτικοί να προβούν σε διαγνωστική αξιολόγηση μέσω δοκιμασίας-τεστ (δοκιμασίας επιπέδου), διάρκειας μίας (1) διδακτικής ώρας

Ειδικά για το σχολικό έτος 2016-2017, η διδακτέα ύλη ως προς τα γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα της Α΄ Γυμνασίου(σ.51-60), η οποία μεταφέρεται στη Β΄ Γυμνασίου (σ.61-74), θα διδαχθεί εκ νέου στους/στις μαθητές/τριες στο πλαίσιο επανάληψης και εμπέδωσης της ύλης. [Η ένταξη της ύλης αυτής στη διδασκαλία των ενοτήτων του σχ. βιβλίου της Β΄ Γυμνασίου έγινε κυρίως με κριτήριο την ύπαρξη συναφών τύπων στα κείμενα]

Η επανάληψη λεξιλογικών, ετυμολογικών και γραμματικοσυντακτικών φαινομένων συνιστάται να γίνει: Στην Α΄και Β΄ταξη μετά την ολοκληρωση της ύλης, καθώς αφιερώνεται και πάλι χρόνος για επανάληψη / εμπέδωση της διδαχθείσας ύλης. Στην Γ΄τάξη στο πλαίσιο της διδασκαλίας του κειμένου του Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβαση, το οποίο θα διδαχθεί κατά την περίοδο “16 Μαρτίου - Μάιος” Τα παράλληλα κείμενα αξιοποιούνται όπου κρίνει ο/η εκπαιδευτικός ότι είναι αναγκαίο για την εμπέδωση της ύλης.

Ένα παράδειγμα… Κείμενο 13-Δάμων και Φιντίας (Α΄Γυμνασίου )

Οργάνωση της διδασκαλίας: Η διερεύνηση του πλαισίου (εργασία σε ομάδες με χρήση ή/και χωρίς χρήση ΤΠΕ)

ΟΙ γραμματικοσυντακτικοί κανόνες με διδασκαλία «κειμενοκεντρική»: Διονυσίου τυραννοῦντος Φιντίας τις Πυθαγόρειος ἐπιβεβουλευκὼς τῷ τυράννῳ, μέλλων δὲ τῆς τιμωρίας τυγχάνειν, ᾐτήσατο παρὰ τοῦ Διονυσίου χρόνον εἰς τὸ πρότερον ἃ βούλεται διοικῆσαι· δώσειν δ' ἔφησεν ἐγγυητὴν τῶν φίλων ἕνα. Υπογράμμιση: ρημάτων – ουσιαστικών – απαρεμφάτων – μετοχών Παρουσίαση λειτουργίας του απαρεμφάτου - τι είναι το απαρέμφατο – ΧΡΗΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ - αναγνώριση και άλλων απαρεμφατικών τύπων στο κείμενο ή σε φράσεις. -ασκήσεις (παρομοίως Παρουσίαση λειτουργίας της μετοχής)

Λεξιλόγιο με διερεύνηση-αναζήτηση: Χρήση λεξικού αρχαίας ελληνικής γλώσσας Χρήση των ηλεκτρονικών λεξικών πχ. Ακολουθήστε την πορεία: (Πύλη για την ελληνική γλώσσα—Αρχαία ελληνική – Εργαλεία – σώματα κειμένων- συμφραστικός πίνακας λέξεων του Ανθολογιου Αττικής Πεζογραφίας)

Πχ. Τυρανν%

Πχ. %τυγχάνω

Ή ακολουθήστε την πορεία: (Πύλη για την ελληνική γλώσσα—Νάα ελληνική – Εργαλεία – ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) πειθ% Ή %πειθ%

Λεξιλόγιο με διερεύνηση-αναζήτηση: Δίπλα σε κάθε παράγωγη λέξη να προσθέσετε τι δηλώνουν αυτές σημειώνοντας την ένδειξη πρόσωπο που ενεργεί, ενέργεια/ κατάσταση, αποτέλεσμα ενέργειας, όργανο/ μέσο, τόπο ή επίθετο και παράγωγο επιθέτου.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Το μάθημα ανήκει στην Β΄ομάδα.

Προσέγγιση κειμένων σε όσο γίνεται μεγαλύτερη έκταση, με τη βοήθεια του απολύτως απαραίτητου υπομνηματισμού. Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οργανώνεται το κείμενο και να προχωρήσουν στην ερμηνεία του. Εμφαση σε «γέφυρες» που ενώνουν την εποχή μας με την εποχή των κειμένων. Ομαδοσυνεργατική εργασία: το διάγραμμα του κειμένου, εννοιολογικοί χάρτες κ.ά. Κριτική επεξεργασία κειμένων (τα κείμενα των σχολικών εγχειριδίων) αλλά και κείμενα υποστηρικτικά τα οποία φιλοξενούνται στο διαδίκτυο (κριτικός γραμματισμός)

Α΄Γυμν. ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 1. Οι Ηροδότου Ιστορίες θα διδαχτούν κανονικά δύο (2) ώρες την εβδομάδα (σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο/η εκπαιδευτικός το επιθυμεί και καταστεί δυνατό) από την 1η Μαρτίου μέχρι και τον Μάιο, σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Βλ. σενάριο: http://proteas.greek- language.gr/scenario.html?sid=190 (ΗΡΟΔΟΤΟΣ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ)

Β΄Γυμνασίου Α. ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΙΛΙΑΔΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ. Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ 1. Το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα. Ο τόπος και οι άνθρωποι θα διδαχθεί δύο (2) ώρες την εβδομάδα (σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο/η εκπαιδευτικός το επιθυμεί) από την 1η Μαρτίου έως και τον Μάιο. 2. Τα εισαγωγικά σημειώματα αποτελούν στοιχεία αναφοράς κατά την επεξεργασία, δηλαδή αξιοποιούνται από τον/τη διδάσκοντα/διδάσκουσα στη διδασκαλία, αλλά δεν απομνημονεύονται και ούτε αποτελούν εξεταστέα ύλη.

Α. ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ. ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ΕΛΕΝ Β) ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ 1. Αξιοποιήσιμο βοηθητικό υλικό περιλαμβάνεται και στο εμπλουτισμένο βιβλίο του μαθητή: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM- C119/464/3081,12319/. 2. Ο/η εκπαιδευτικός για την επίτευξη των στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος μπορεί να χρησιμοποιεί κατά τη διδακτική πράξη: βάσεις δεδομένων (εικόνες, βίντεο κ.ά.), εργαλεία Web (ιστοσελίδες εστιασμένης θεματολογίας, πλατφόρμες εκπαιδευτικού υλικού – αποθετήρια, e-blogs, wikis), (τεχνολογικός και κριτικός γραμματισμός). 3. Τα κείμενα προσφέρονται για διαθεματική προσέγγιση με άλλα γνωστικά αντικείμενα. (πχ.ΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ – ΡΗΤΟΡΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ) 4. Περισσότερα στοιχεία για τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους μπορεί να αντλήσει ο/η εκπαιδευτικός από τις Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα: http://www.greeklanguage.gr/digitalResources/ancient_greek/history/filosofia/index .html.

Σας ευχαριστώ θερμά!