ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ -ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Αλεξανδρειο τεχνολογικό ιδρυμα θεσσαλονικησ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ διοικησησ τουριστικων επιχειρησεων & επιχειρησεων φιλοξενιασ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ -ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ‘Ψυχαγωγία Τουριστών στις Ξενοδοχειακές Μονάδες’ Δρ Ζαγκότση Σμαράγδα 5η - 6η Διάλεξη 23 -30/11/2016

1. Εισαγωγή. Ο τουρισμός ως δραστηριότητα ικανοποιεί μια από τις σημαντικότερες ψυχολογικές ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου: αυτή της αναψυχής και της ψυχαγωγίας. Ο ασφυκτικός τρόπος ζωής προβάλλει ως επιτακτική την ανάγκη απόδρασης από την καθημερινότητα και τη δημιουργική και ενεργητική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και τα ποικίλα προγράμματα άθλησης και ψυχαγωγίας που αναπτύσσουν οι ξενοδοχειακές μονάδες. Σε προηγούμενες δεκαετίες οι υπηρεσίες άθλησης και ψυχαγωγίας του ξενοδοχείου κατείχαν συμπληρωματικό ρόλο στο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν. Ωστόσο σήμερα, αποτελούν κύριο τουριστικό προϊόν, συνιστούν σημαντικό στοιχείο του μάρκετινγκ, και συχνά διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην επιλογή του τόπου διακοπών των τουριστών.

2. Εννοιολογική αποσαφήνιση Ο όρος animation χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει τις προσφερόμενες υπηρεσίες ψυχαγωγίας πελατών των ξενοδοχειακών μονάδων. Ετυμολογικά προέρχεται από το λατινικό ‘animate’ που σημαίνει ενθαρρύνω, δίνω ζωή. Το animation θα μπορούσε να οριστεί ως η λειτουργία του ξενοδοχείου που προσφέρει στους τουρίστες τη ευκαιρία και τα μέσα να επικοινωνήσουν, να αλληλοεπιδράσουν με άλλους τουρίστες, να δημιουργήσουν και εν τέλει να ψυχαγωγηθούν κατά τη διάρκεια των διακοπών τους (Γλυνιά, Λύτρας, Μάρας, 2004). Η ψυχαγωγία πελατών αποτελεί αναπόσπαστο και καίριας σημασίας προϊόν του συνολικού προσφερόμενου ξενοδοχειακού προϊόντος, το οποίο μέσα από διαφορετικά περιεχόμενα παρέχει κίνητρο συμμετοχής σε δραστηριότητες που εμπλουτίζουν την τουριστική εμπειρία, καθιστώντας την περιπετειώδης και αξέχαστη.

3. Ιστορική αναδρομή Το animation είναι συνυφασμένο με τα ξενοδοχειακά καταλύματα τύπου resort και το τουριστικό προϊόν all –inclusive. Τα resorts (τουριστικά συγκροτήματα) απευθύνονται κυρίως σε τουρίστες που επιζητούν την ξεκούραση και τη διασκέδαση στις διακοπές τους. Στο πλαίσιο αυτό προσφέρεται ένα εύρος υπηρεσιών μεταξύ των οποίων και δραστηριότητες ψυχαγωγίας και αναψυχής. Τα resorts αποτελούν σήμερα έναν κυρίαρχο τύπο τουριστικού καταλύματος, ιδιαίτερα στις περιοχές της Καραϊβικής και της Μεσογείου. Ένα all –inclusive πακέτο σε ένα resort, τυπικά περιλαμβάνει όλα τα γεύματα και ποτά, καθώς και ορισμένες αθλητικές ή άλλου τύπου δραστηριότητες. Η ιδέα του all –inclusive ως τουριστικού προϊόντος διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1950 από το Club Med. Από τότε μέχρι σήμερα το all –inclusive αποτελεί ένα δημοφιλές –αν όχι το δημοφιλέστερο- τουριστικό προϊόν σε όλο τον κόσμο.

4. Δραστηριότητες ψυχαγωγίας και άθλησης. Δραστηριότητες animation μπορούν να προσφερθούν σε: Ξενοδοχειακά συγκροτήματα Θεματικά πάρκα Αθλητικές εγκαταστάσεις Κρουαζιερόπλοια Πολιτιστικούς τόπους (μοναστήρια, μουσεία, θέατρα, γκαλερί, κ.α.) Ιστορικούς τόπους (κάστρα, πεδία μάχης, κ.α.) Φυσικό περιβάλλον (ποτάμια, δάση, κ.α.) Εστιατόρια, καφέ, κ.α. ……

Μορφές animation με βάσει τις προσφερόμενες δραστηριότητες: Θεματικά πάρκα Θαλάσσια πάρκα Δραστηριότητες σε Ιαματικές πηγές Αθλητικές δραστηριότητες Πολιτιστικές δραστηριότητες (π.χ συμμετοχή σε φεστιβάλ) Προστατευόμενες περιοχές (π.χ. εθνικά πάρκα) Λογοτεχνικές δραστηριότητες (πχ. δημιουργική γραφή, μελέτη ποίησης) Γαστρονομικές δραστηριότητες (π.χ. μαθήματα μαγειρικής, γευσιγνωσία) Δραστηριότητες ακραίας περιπέτειας (πχ. επίσκεψη σε ακατοίκητα νησιά, απομακρυσμένες περιοχές) Πνευματικές δραστηριότητες (παιχνίδια, διαλογισμός)

Οι υπηρεσίες ψυχαγωγίας & άθλησης πελατών, σε ένα ξενοδοχείο προσφέρονται από το αντίστοιχο τμήμα, που συνήθως ονομάζεται τμήμα animation. Πλήθος δραστηριοτήτων προσφέρονται, όπως: γυμναστική, πνευματικά και κινητικά παιχνίδια, θέατρο, χορός, ζωγραφική, αθλήματα, τοξοβολία, ποδόσφαιρο, κ.α. Ο σκοπός ανάπτυξης δραστηριοτήτων ψυχαγωγίας είναι διττός: να ικανοποιήσει τις ανάγκες των τουριστών για διασκέδαση και άθληση να καλλιεργήσει ευκαιρίες για ουσιαστική κοινωνική συναναστροφή, αλληλόδραση και επικοινωνία μεταξύ των πελατών του ξενοδοχείου. Όλες οι δραστηριότητες πρέπει να έχουν ένα κοινωνικό χαρακτήρα και να ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή. Σε αυτό το στάδιο ο ρόλος του ανιματέρ είναι καίριος, προκειμένου αφενός να κάνει τους τουρίστες να αισθανθούν άνετα και καλοδεχούμενοι, αφετέρου να διατηρήσει μια δυναμική στην ομάδα.

Πηγή: Φιλιππίδης, Γκόλιας, 2001. Στόχος Δραστηριότητα επίτευξης Ανάπτυξη κοινωνικότητας Ομαδικά παιχνίδια: χορός, μουσικές βραδιές, εορτασμός γενεθλίων, κ.α. Ανάπτυξη κινητικότητας Φυσικές δραστηριότητες: περίπατος, κολύμβηση, ορειβασία, κ.α. Ανάπτυξη δημιουργικότητας Ζωγραφική, αγγειοπλαστική, κατασκευές, κ.α. Αναζήτηση περιπέτειας Αναρρίχηση, αλεξίπτωτο πλαγιάς, κατάβαση με κανό ορμητικών νερών, κ.α. Καταπολέμηση του άγχους Διαλογισμός, ανάπαυση, ομαδικές συζητήσεις, γιόγκα, περίπατοι, κ .α.

5. Κριτήρια διαφοροποίησης των υπηρεσιών animation στα ξενοδοχεία. Η ηλικία των πελατών που απευθύνονται Διακρίνονται δυο ομάδες πελατών: τα παιδιά, και οι ενήλικες. Τοποθεσία υλοποίησης των δραστηριοτήτων (εντός ή εκτός ξενοδοχειακού συγκροτήματος) ο βαθμός συμμετοχής των συμμετεχόντων (παθητική ή ενεργητική συμμετοχή)

6. Club Med: Δραστηριότητες ψυχαγωγίας & Άθλησης Μια από τις σημαντικότερες αλυσίδες resorts στον κόσμο. Απασχολεί 20.333 εργαζόμενους και είχε το 2013 ετήσια έσοδα 1,360 δισ. Ευρώ.

Βιβλιογραφία Γλυνιά Ε., Λύτρας Π., Μάρας Δ., (2004), Ανιμάτιον. Ψυχαγωγία & Άθληση στον τουρισμό, εκδόσεις INTERBOOKS, Αθήνα. Λαλούμης Δ., (1992), Ψυχαγωγία & Άθληση Πελατών Ξενοδοχείων, εκδόσεις ΈΛΛΗΝ, Αθήνα. Μάντζιος Ν., Γλυνιά Ε., (2005), «Η αγορά της Άθλησης και Ψυχαγωγίας (Animation) σε Ξενοδοχειακές Μονάδες στην Ελλάδα: Προβλήματα και Προοπτικές», Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισμό, τόμος 3 (1), σελ. 64-76. Sotiriadis M., (2014), “Management and Operational Issues of Animation Services in Resort and All –Inclusive Hotels: Evidence from Greece”, Mediterranean Journal of Social Sciences, vol. 5, No. 20, pp. 692-698. Stamenkovic I., Blesic I., Pivac T., Dzigurski A., (2015), “Attitudes of Participants of Tourist Animation – Case study: Thematic Events as a Practical Training (Novi Sad, Serbia)”, Turizam, vol. 19, Issue 4, pp. 146-154. Φιλιππίδης Δ., Γκόλιας Ν., (2001), Ψυχαγωγία & Άθληση Πελατών Ξενοδοχείων, εκδόσεις ΕΛΛΗΝ, Αθήνα. https://www.clubmed.us/l/in-our-resorts [πρόσβαση 22/11/2016]