Αποστολίδου Ευτέρπη Φυσιολογία Νοέμβριος 2013 Το πεπτικο συστημα Αποστολίδου Ευτέρπη Φυσιολογία Νοέμβριος 2013

Σχηματική απεικόνιση πεπτικού συστήματος

ΤΟ ΣΤΟΜΑ, Η ΓΛΩΣΣΑ, ΟΙ ΟΔΟΝΤΕΣ

ΟΙ ΣΙΕΛΟΓΟΝΟΙ ΑΔΕΝΕΣ ΦΑΡΥΓΓΑΣ ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ ΟΙ ΣΙΕΛΟΓΟΝΟΙ ΑΔΕΝΕΣ ΦΑΡΥΓΓΑΣ ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ Εγκάρσια τομή της πεπτικής οδού

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Τομή του γαστρικού τοιχώματος σε μεγάλη μεγέθυνση ώστε να φαίνονται οι αδένες

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Διασπά την τροφή Συνεχίζει την πέψη Εκκρίνει τον ενδογενή παράγοντα Υπάρχουν 3 τύποι κυττάρων Βλεννώδη Θεμέλια-πεψινογόνο-χυμοσίνη Τοιχωματικά-υδροχλωρικό οξύ-γαστρίνη

Παραμονή τροφής στον στόμαχο 30΄έως 3 ώρες Το υδροχλωρικό οξύ εξυπηρετεί Παρέχει όξινο περιβάλλον για την δράση των πεπτικών ενζύμων Σκοτώνει τα βακτήρια Ελέγχει τον πυλωρό Αναστέλλει την αμυλάση του σιέλου Μετατρέπει το πεψινογόνο σε πεψίνη Όταν φτάσει σε σε συγκεκριμένο βαθμό οξύτητας ο πυλωρός χαλαρώνει και περνάει τροφή στο 12λο για να ξανακλείσει ο πυλωρός Η ανάμιξη της τροφής στον στόμαχο εξυπηρετεί την αδρή γαλακτοματοποίηση

ΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ – μήκος 6 μέτρα Το δωδεκαδάχτυλο, το πάγκρεας και η χοληδόχος κύστη Τομές λεπτού εντέρου

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Λάχνες που περιέχουν αιμοφόρα και χυλοφόρα αγγεία Τομή τοιχώματος του λεπτού εντέρου

ΟΙ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΕΨΗΣ Κεφαλική Γαστρική Εντερική φάση

ΤΟ ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ 1,5 μέτρο

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Να απορροφάει νερό και άλατα Να αποβάλλει τα κόπρανα Τα κόπρανα αποτελούνται από νερό κυτταρίνη νεκρά βακτήρια Υπολείμματα τροφών όπως λιπαρά οξέα βραχείας αλύσσου (SCFA)

ΤΟ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ Λειτουργίες του περιτοναίου Λειτουργίες του περιτοναίου Πρόληψη τριβής κοιλιακών οργάνων Σύνδεση κοιλιακών οργάνων με το κοιλιακό τοίχωμα Προσαγωγή αγγείων και νεύρων Καταπολέμηση λοιμώξεων

ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

ΤΟ ΗΠΑΡ

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ Αποθηκευτικές Βιταμίνης Α , D, B12 Αποθήκευση σιδήρου Γλυκόζης Εκκριτικές λειτουργίες Έκκριση χολής Μεταβολικές Αποθήκευση λίπους Διάσπαση αμινοξέων Αποτοξίνωση Σύνθεση βιταμίνης Α Παραγωγή θερμότητας Σύνθεση πρωτεινών πλάσματος Διάσπαση ιστικών κυττάρων Μετατροπή υδατανθράκων σε λίπος Σύνθεση προθρομβίνης και ινωδογόνου Παραγωγή αντισωμάτων Παραγωγή ηπαρίνης

Η ΕΚΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣ ίκτερος προκαλείται όταν η χολή εισέρχεται στο αίμα Η χολή αποτελείται από νερό Χολικά άλατα (χοληστερίνη) Χολολίθους Βοηθάει στην γαλακτοματοποίηση & σαποωνοποίηση λιπών Διεγείρει τον περισταλτισμό του εντέρου Απεκκρίνει χρωστικές και τοξικές ουσίες Απαλοίφει την δυσάρεστη οσμή των κοπράνων

ΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ Θρυψινογόνο Αμυλάση Λιπάση 25% α εκκρίνουν γλυκαγόνη Εκκρίνει Θρυψινογόνο Αμυλάση Λιπάση Τα νησίδια του Langerhans 25% α εκκρίνουν γλυκαγόνη 75% β ινσουλίνη Επί σακχαρώδους διαβήτη προκαλείται άθροιση κετονικών σωμάτων , προιόντων της διάσπασης των λιπαρών οξέων

Η ΠΕΨΗ

Ο ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Συνίσταται σε δύο διεργασίες Τον αναβολισμό και Τον καταβολισμό Οι λειτουργίες του μεταβολισμού είναι οι εξής: Παροχή ενέργειας με την μορφή της τριφωσφορικής αδενοσίνης Ανταλλαγή του άνθρακα μεταξύ των μορίων διαφόρων τύπων

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΚΙΤΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Τα πιο πολύπλοκα δομικά θρεπτικά συστατικά Αποτελούνται από άνθρακα, οξυγόνο, υδρογόνο, άζωτο, θείο, φωσφόρο Είναι οι μόνες ουσίες που περιέχουν άζωτο Ανευρίσκονται τόσο στα φυτά όσο και στα ζώα Αποτελούνται από απλούστερες ουσίες τα αμινοξέα Υπάρχουν 20 αμινοξέα 10 αμινοξέα είναι απαραίτητα προσλαμβανόμενα από τις τροφές γιατί δεν τα παράγει το ίδιο το σώμα Οι ζωικές πρωτείνες είναι πλήρεις πρωτείνες γιατί περιέχουν και τα 10 απαραίτητα αμινοξέα σε καλές αναλογίες Οι φυτικές πρωτείνες είναι ατελείς γιατί περιέχουν μόνον μερικά απαραίτητα αμινοξέα σε χαμηλές αναλογίες

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Διασπώνται σε μονοσακχαρίτες για να απορροφηθούν Περιλαμβάνουν τα σάκχαρα και το άμυλο που είναι αδιάλυτο στο νερό Περιέχουν άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο στην αναλογία του νερού Προέρχονται από φυτικές κυρίως τροφές Κατά την πέψη διασπώνται σε νερό και διοξείδιο του άνθρακα Πέπτονται, απορροφώνται και καίγονται εύκολα στους ιστούς Υπάρχουν 3 τύποι σακχάρων: Απλά σάκαχαρα (γλυκόζη, φρουκτόζη) Δισακχαρίτες (σακχαρόζη, λακτόζη) Πολυσακχαρίτες (άμυλο) και μη αμυλούχοι πολυσακχαρίτες (φυτικές ίνες)

ΛΙΠΗ Περιέχουν άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο με μεγάλη όμως αναλογία οξυγόνου Είναι καλύτερο καύσιμο γιατί 1gr λίπους παράγει διπλάσια ενέργεια από 1 gr σακχάρου Αποτελούνται από γλυκερόλη και λιπαρά οξέα Τα λίπη διασπώνται πλήρως μόνον αν μεταβολίζονται μαζί με σάκχαρα, αλλιώς δημιουργείται σοβαρή οξέωση (διαβητικοί, νηστεία) Τα ζωικά λίπη είναι περισσότερο πολύτιμα ως τροφές επειδή περιέχουν τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α και D

ΝΕΡΟ H2O Αποτελεί τα δύο τρίτα του σώματος Χρειαζόμαστε 2-3 λίτρα νερό ημερησίως για: Κατασκευή ιστών Αναπλήρωση σωματικών υγρών Απέκκριση άχρηστων προιόντων μεταβολισμού Παραγωγή πεπτικών και λιπαντικών υγρών Παραγωγή ιδρώτα και ψύξη του σώματος

ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑ Ημερήσιες ανάγκες 3-4 gr NACL (κοινού άλατος) Στο πλάσμα υπάρχουν 155 mmol/L θετικά φορτισμένων ιόντων που εξισορροπούνται από 155 mmol/L αρνητικά φορτισμένων ιόντων Η πλειοψηφία αυτών προέρχεται από το χλώριο 102 mmol/L και το νάτριο mmol/L Ιχνοστοιχεία είναι ηλεκτρολύτες που είναι απαραίτητοι σε πολύ μικρές ποσότητες ( Fe, Zn, Mg, Cu, Mo, F, I, Se, Cr)

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΑΛΑΤΑ Τα άλατα παράγονται από την δράση οξέος σε ένα μέταλλο Είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του σώματος και της δραστηριότητας των ιστών Παρέχουν στα υγρά του σώματος τους ηλεκτρολύτες με + ή – φορτία Το Ca , ο Fe, το Ι είναι τα μόνα μέταλλα των οποίων η πρόσληψη μπορεί να μην επαρκεί. Τα άλλα υπάρχουν σε επαρκείς ποσότητες στις τροφές Το NaCl υπάρχει σε όλους τους ιστούς ως ο,9% Το Κ είναι το ενδοκυττάριο + φορτισμένο ιόν Οι ενήλικες χρειάζονται 400-500mg Ca ημερησίως Ph απαραίτητος για την ανάπτυξη των ιστών Το Ιώδιο απαραίτητο για τον σχηματισμό θυρεοειδικών ορμονών

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Ουσίες «συντονιστές», ούτε καύσιμα, ούτε δομικές Βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στις φρέσκες τροφές Η έλλειψή τους προκαλεί στερητικά Σήμερα παρασκευάζονται συνθετικά Η ανακάλυψή τους έγινε τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο

ΟΙ ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

ΟΙ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

ΔΙΑΙΤΑ Φυσιολογική ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη = 1180 έως 2550 θερμίδες 35% των θερμίδων σε λίπος (10% από κορεσμένα λίπη) 10-15% των θερμίδων σε πρωτείνες (50 gr ημερησίως) 50-55% των θερμίδων σε σύνθετους υδατάνθρακες (τα μη γαλακτούχα σάκχαρα π.χ γλυκόζη < 1%) Έως 6 gr άλατος την ημέρα, έως 3,5 gr K την ημέρα Τα συμπληρώματα γενικά δεν θεωρούνται απαραίτητα πλην ειδικών περιπτώσεων, π.χ συμπλήρωμα φυλλικού οξέος στις γυναίκες που πρόκειται να κυοφορήσουν Για την διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους εξισορροπούμε την διαιτητική πρόσληψη με την επαρκή σωματική δραστηριότητα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Ποια είναι τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά Ονομάστε τους διαφορετικούς τύπους σακχάρου Ποια η λειτουργία του ασβεστίου στο σώμα Επιλέξτε μια βιταμίνη και εξηγείστε τι συνεπάγεται η έλλειψη της από την δίαιτά μας Ποια είναι η αξία των λαχανικών στην διατροφή μας