Ένας δρόμος μια ιστορία 1ο Γυμνάσιο Σάμου

Εισαγωγικό Σημείωμα Μέσα στο πλαίσιο αυτής της σχολικής χρονιάς στο μάθημα του Project ερευνήσαμε τις οδούς της Σάμου και την προέλευση των ονομάτων τους. Κατά την διάρκεια της εργασίας αυτής χωριστήκαμε σε ομάδες και μοιραστήκαμε τις οδούς. Μέσα από την ομαδική εργασία ανακαλύψαμε χρήσιμες πληροφορίες για τις οδούς, μάθαμε να λειτουργούμε ομαδικά και πιστεύουμε πως αυτό θα είναι ένα χρήσιμο υλικό για τα αρχεία της Σάμου.

Διαδικασία Ονοματοδοσίας Οδών 1)Πρόσκληση των μελών της επιτροπής 2)Παρόντες, απόντες (πρακτικό) 3)Απόφαση επιτροπής Σάμου 4)Η επιτροπή αποφασίζει ομόφωνα 5)Διαβίβαση Αποφάσεων της επιτροπής 6)Βιογραφικό Θεμιστοκλή Σοφούλη Διαδικασία Μετονομασίας Οδών 1)Πρόσκληση των μελών της επιτροπής 2)Συνεδρίαση της επιτροπής 3)Πρόταση Μετονομασίας οδών και απόφαση κατά πλειοψηφίας 4)Πρακτικό: Ομόφωνα αποφασίζει 5)Απόφαση Επιτροπής 6)Αποδεικτικό Δημοσίευσης Απόφασης 7)Αποστολή Απόφασης του ΔΣ

Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων ΑΡΘΡΟ 8 Ονομασία και μετονομασία συνοικιών, oδών και πλατειών. Η ονομασία συνοικιών, οδών και πλατειών γίνεται με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, οι οποία λαμβάνεται ύστερα από εισήγηση του οικείου τοπικού συμβουλίου ή παρέδρου και σύμφωνη γνώμη επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν: α. Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης ή της Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης του νομού, ως πρόεδρος. β. Δύο εκπρόσωποι της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, που ορίζονται με τους αναπληρωτές τους από τη Διοικούσα Επιτροπή της και γ. Δύο καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κλάδου ΠΕ02,οι οποίοι ορίζονται, μαζί με τους αναπληρωτές τους, από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Η Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ο γραμματέας και ο αναπληρωτής του ,οι οποίοι είναι υπάλληλοι της Περιφέρειας του κλάδου ΠΕ Διοικητικού. Η μετονομασία επιτρέπεται, για εξαιρετικούς λόγους και γίνεται με την ίδια διαδικασία.

Ο Αύγουστος Ντάελ, Βαυαρός Βαρόνος, είχε εγκατασταθεί από τα χρόνια ακόμα της Ηγεμονίας στη Σάμο σαν οινέμπορος και ναυτικός πράκτορας ξένων εμπορικών βαποριών, ήταν δε καθολικός στο θρήσκευμα , πλούσιος και άγαμος. Ύστερα από λίγο καιρό, ήρθε από τη Σμύρνη στη Σάμο , για επίσκεψη συγγενών της , μια πολύ όμορφη καθολική κοπέλα, η Νοεμή Giraud, όμορφη, μα φτωχή. Μετά από την γνωριμία τους εκείνος την ερωτεύτηκε και αργότερα την ζήτησε σε γάμο. Ο Αύγουστος αγόρασε στη γυναίκα του Νοεμή ένα μεγάλο κτήμα στο βαθύ, στην οδό Λεωφόρο Καραθεοδωρή. Δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων ο Αύγουστος Νταέλ πέθανε κι έτσι η Νοεμή απέμεινε μόνη της. Ο Γαρουφαλλής ο οποίος υπήρξε στενός φίλος της οικογένειας Νταέλ, έμαθε από τη Νοεμή ότι ήταν βαριά άρρωστη, με καρκίνο. Του ζήτησε να φτιάξει μία διαθήκη στην οποία με το θάνατο της θα έδινε ένα μεγάλο ποσοστό χρημάτων σε ορφανοτροφείο αρχικά, όπου αργότερα από συζήτηση με τον καλό αυτό φίλο της οικογένειας αποφάσισε να δώσει χρήματα σε μία πτέρυγα γηροκομείου. Τελικά ό,τι αποφάσισε έγινε μετά το θάνατο της όπου η επιθυμία της να μείνει στην ιστορία πραγματοποιήθηκε, καθώς προς τιμήν της ονόμασαν την οδό εκείνη Νοεμής Νταέλ.

Οδός Καλομοίρη Ο Μανώλης Καλομοίρης γεννήθηκε στην Σμύρνη στις 14 Δεκεμβρίου 1883 και πέθανε στις 3 Απριλίου 1962. Είναι ο Ιδρυτής της Εθνικής Μουσικής Σχολής της Ελλάδας. Συνέθεσε πολλά έργα και έγραψε έργα για παιδιά. Υπήρξε ακόμα συγγραφέας παιδαγωγικών βιβλίων για την θεωρία της μουσικής.

Οδός Γυμνασιάρχου Κατεβαίνη Στην οδό Γυμνασιάρχου Κατεβαίνη στεγάστηκαν κτήρια στις δεκαετίες 60 και 70, όπως το Γυμνάσιο και το Λύκειο Θηλέων, στην συνέχεια το 2ο Γυμνάσιο και μετά το 1ο Δημοτικό. Αργότερα λειτούργησε το Πυθαγόρειο Γυμνάσιο ως το 1934 και μετά δημιουργήθηκε η ανάγκη για νέο διδακτήριο. Στην συγκεκριμένη οδό φοίτησαν στο Πυθαγόρειο Γυμνάσιο 3.201 Σαμιώτες και 509 μαθητές από άλλα μέρη.

Οδός Λυκούργου Λογοθέτη   Ο Λυκούργος Λογοθέτης γεννήθηκε στο Νέο Καρλόβασι της Σάμου, το 1772. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Παπλωματάς. Τελείωσε την Πορφυριάδα Σχολή, έφυγε για την Πόλη. Εκεί διορίστηκε Γραμματέας του Ηγεμόνα της Βλαχίας Κωνσταντίνου Υψηλάντη. Στην ίδια θέση έμεινε και όταν Ηγεμόνας έγινε ο Αλέξανδρος Σούτσος. Αυτός τον προβίβασε σε Λογοθέτη. Το 1802 γύρισε στην Πόλη. To 1806 συναντήθηκε με μια Επιτροπή Καρμανιόλων, που πήγε να παραπονεθεί στο Σουλτάνο ενάντια στους Καλικαντζάρους. Μαζί τους γύρισε στη Σάμο και έγινε αρχηγός των Καρμανιόλων. Οι Καλικάντζαροι θέλοντας να απαλλαγούν από τέτοιο επικίνδυνο αντίπαλο, τον κατηγόρησαν ψεύτικα, σαν αντάρτη στην Τούρκικη Κυβέρνηση. Ο Σουλτάνος διάταξε τη φυλάκισή του στην αρχή και την εξορία του στο Άγιο Όρος. Αργότερα αποφυλακίστηκε και διορίστηκε Γραμματέας του Αγίου Όρους. Οι φίλοι του κατάφεραν την αθώωσή του και το γυρισμό του στη Σάμο, το 1810. Παντρεύτηκε την αδερφή του Καπετάν Σταμάτη από το Μαραθόκαμπο, τη Πουλουδίτσα και διορίστηκε Προεστός των επτά χωριών του Καρλοβάσου. Το κόμμα του έχασε πάλι και αναγκάστηκε να φύγει στη Κέρκυρα. Ύστερα από δύο χρόνια, γύρισε πίσω στη Σάμο. Μα μόλις έφτασε στο Βαθύ, οι Καλικάντζαροι τον έπιασαν και τον έκλεισαν στη φυλακή της Χώρας. Με χρήματα και με πολλά μέσα τα κατάφερε και βγήκε. Μα επειδή συνέχισαν οι Καλικάντζαροι το κυνηγητό, έφυγε κρυφά με καΐκι στη Σμύρνη. Εκεί, τον συνάντησε ο Παπάς, τον έκανε Φιλικό και του άλλαξε και το όνομα. Από Γιώργη τον έβγαλε Λυκούργο. Δύο χρόνια μετά, έφυγε από τη Σμύρνη για τη Σάμο. Όμως το καΐκι αναγκάστηκε από την κακοκαιρία να τον πάει στην Πάτμο. Εκεί άλλος Φιλικός ο Δημήτρης Θέμελης του έδωσε έγγραφο του Αλέξανδρου Υψηλάντη, που τον διόριζε Αρχιστράτηγο της Σάμου. Έφυγε αμέσως, με το διορισμό στο χέρι. Στη Σάμο έφτασε στις 24 Απριλίου 1821. Αργά κάπως. Γιατί οι Σαμιώτες ξεσηκώθηκαν μόνοι πριν από μια εβδομάδα. Οι φιλικές και εχθρικές σχέσεις του με διάφορα πρόσωπα δεν του θολώνουν την εικόνα. Όμως αντιμετώπισε σφοδρότατες εχθρότητες. Διδάχθηκε από Ούγγρο γιατρό στο Ιάσιο λατινικά, ιταλικά καθώς και στοιχεία ιατρικής και φαρμακευτικής. Οι αντίπαλοί του τον συκοφάντησαν, τον καταδίωξαν με φανατισμό, σκότωσαν φίλους του και πολλές φορές αποπειράθηκαν να σκοτώσουν και τον ίδιο. Είχε την ιδέα ότι η επιτυχία της ελληνικής επανάστασης ήταν αναπόφευκτη. Υπήρξε λαϊκός ηγέτης και Δημοκρατικός. Αναγνωρίζεται επισήμως από τον σαμιακό λαό ως μονάρχης. Πέτυχε ως ηγέτης. Η τουρκική εξουσία ανέλαβε να τον φυλακίσει, να τον καταδικάσει σε θάνατο και να τον εξορίσει.

Οδός Πυθαγόρα Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος γεννήθηκε στην Σάμο το 580 π.Χ. Πέθανε στο Μεταπόντιον της Ιταλικής Λευκανίας το 496 π.Χ. Ήταν σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής. Είναι γνωστός για το Πυθαγόρειο Θεώρημα και είναι ο θεμελιωτής των ελληνικών μαθηματικών.

Οδός Θεμιστοκλή Σοφούλη Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης γεννήθηκε στο Βαθύ της Σάμου το 1860 και πέθανε στην Αθήνα στις 24 Ιουνίου του 1949. Ήταν αρχαιολόγος και πολιτικός. Χρημάτισε πρωθυπουργός της χώρας για μικρό χρονικό διάστημα κατά την δεκαετία του 1920. Ως αρχαιολόγος συμμετείχε σε πολλές ανασκαφές στην αρχαία Μεσσήνη το 1895.

Οδός Δαμιανός Α’ Πατριάρχης Γεννήθηκε στον Μαραθόκαμπο Σάμου το 1848 και σπούδασε στο Πυθαγόρειο Γυμνάσιο. Για μερικά χρόνια, υπηρέτησε ως δικαστικός υπάλληλος. Παντρεύτηκε την κόρη του ιερέα Παπαχάρακα από τον Μαραθόκαμπο με την οποία απέκτησε μια κόρη. Σε λίγο διάστημα έχασε και τις δύο, έτσι το 1881 πήγε στα Ιεροσόλυμα, όπου εισήλθε στο ναό της Αναστάσεως. Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και το 1881 στάλθηκε στην Ιβηρία Καυκάσου, όπου υπηρέτησε επί μία εξαετία και μετά μετατέθηκε στην Κωνσταντινούπολη στο αξίωμα του γενικού επιτρόπου. Το 1897 εξελέγη Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Πέθανε στο Ιεροσόλυμα το 1931.

Οδός Μυκάλης :

Οδός Καπετάν Σταμάτη Ήταν κυρίως γνωστός ως καπετάν Σταμάτης. Αγωνιστής του 1821, από τη Σάμο. Επιδόθηκε στο ναυτικό επάγγελμα σε νεαρή ηλικία και προσλήφθηκε από τον ονομαστό καταδρομέα Νικόλαο Κεφάλα, ο οποίος τον έκανε πλοίαρχο. Όταν αποχώρησε από την υπηρεσία του Κεφάλα, προσκολλήθηκε στον διάσημο καταδρομέα Αντώνιο Ανδρόνικο και έγινε υποπλοίαρχος του καταδρομικού του. Κατά την Επανάσταση διορίστηκε χιλίαρχος από τον αρχηγό των Σάμιων, Λυκούργο Λογοθέτη, ο οποίος ήταν γαμπρός του. Στις αρχές Ιουλίου του 1821, ο τουρκικός στόλος πολιόρκησε τη Σάμο, ο καπετάν Σ., μαζί με λίγους άντρες, πολέμησε στο ακρωτήριο Τζωρτζή και σκότωσε τον αρχηγό των Τούρκων Καπλάν αγά. Από τότε το ακρωτήριο εκείνο ονομάστηκε Καβο-φονιάς. Η ελληνική κυβέρνηση του απένειμε το βαθμό του συνταγματάρχη και τον τίμησε με το μετάλλιο του Αγώνα και το χρυσό σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στη Χαλκίδα και κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη (1861).

Οδός Ελένης Σβωρόνου Η Ελένη Σβορώνου ήταν κόρη του Σταύρου και της Φιορίτσας Σβορώνου οι οποίοι κατάγονταν από την Κεφαλονιά. Ο παππούς της, Γεράσιμος Σβορώνος, αξιωματικός του Ρωσικού στρατού και μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ήρθε στη Σάμο το 1808. Η Ελένη γεννήθηκε στη Νέα Έφεσο μεγάλωσε όμως, ανατράφηκε και εκπαιδεύτηκε στη Σάμο. Τελείωσε τις σπουδές της και αφιερώθηκε στη φιλολογία. Είχε ποιητικό ταλέντο, το οποίο "σκόρπισε" τα τελευταία 18 χρόνια. Τα ποιήματά της δημοσιεύτηκαν σε γαλλικά περιοδικά, διότι έχουν κατά το πλείστων ως γνώρισμα τις αντιθέσεις και ως απαύγασμα των αντιθέσεων αυτών μια βαθιά φιλοσοφική παρατήρηση." Στους τόμους των ημερολογίων αυτών υπάρχουν έργα της Σβορώνου, στα οποία φαίνεται το ταλέντο της. Έγραφε κάθε λεπτομέρεια στα έργα της και βαθιές παρατηρήσεις. Η δεύτερη ποιητική της συλλογή εκδίδεται το 1910 στο δικό της τυπογραφείο. Αφιερώνεται στον Μαργαρίτη Ευαγγελίδη, καθηγητή Πανεπιστημίου και πρόεδρο του Συλλόγου Μικρασιατών "Ανατολή". Ξεκίνησε το ημερολόγιο με το όνομα Αιγαίο (1905- 1906) και συνέχισε σαν Μικρασιάτικο Ημερολόγιο. Από το 1909 ως το 1919 στο τυπογραφείο της Ελένης Σβορώνου κυκλοφορεί στη Σάμο , Τουρκία, Ελλάδα, Ευρώπη, Αίγυπτο, Κύπρο, Ρωσία, Αμερική και Αγγλικές αποικίες. Τέλος, λίγα από τα ποιήματά της είναι: Δανεική καρδιά, Θρήνος (Ξύπνα), Ο Βασιλιάς και οι βάτραχοι (Αισώπου Μύθοι), Στη Σαμιώτικη Σημαία (όταν μετά την ένωση υψώθηκε η γαλανόλευκη), ο Σεισμός (1904 κατά την διάρκεια σεισμού).

Οι μαθητές του πρώτου γυμνασίου Σάμου της 3ης τάξης που συμμετείχαν είναι αλφαβητικά : Αζίζ Αλέξανδρος, Γρύλλης Δημήτρης, Ευαγγέλου Ειρήνη, Ζαρμπάνης Μανώλης, Καλογραίας Γιάννης, Καραθανάση Ηλιάνα, Κλώθου Λουκία, Κομνηνού Σταματία, Μπάλλα Διαμαντής, Ντάση Αθηνά, Σαούλη Ευδοξία, Σαρρέας Κλέαρχος, Σκοπελίτης Χρήστος, Σταυριανού Φυλλιώ, Τσιώλη Κατερίνα. Η υπεύθυνη καθηγήτρια Μ. Παπαστέργιου ΠΕ07 Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις υπηρεσίες που μας βοήθησαν στην συγκέντρωση του υλικού μας, οι οποίες είναι ονομαστικά: Το γηροκομείο Σάμου, η δημοτική βιβλιοθήκη, το ιστορικό αρχείο, ο Δήμος Σάμου και τέλος η αποκεντρωμένη διοίκηση Αιγαίου, που χωρίς την βοήθεια τους δεν θα είχαμε καταφέρει την πολύτιμη συγκέντρωση όλων αυτών των πληροφοριών.

Βιβλιογραφία Συλλογικό έργο. Από την αυτονομία στο εθνικό κράτος. Η ενσωμάτωση της Σάμου στην Ελλάδα. Πρακτικά Συνεδρίου. Γενικά αρχεία του κράτους. Αρχεία νομού Σάμου (Σάμος 2014). Γεωργίου-Αναγνώστη Κλεάνθη – ΑΠΑΝΤΑ (Επιμέλεια-Υπομνήματα Μ.Γ Βαρβούνης). Νικόλαος Δημητρίου – Πνευματικό ίδρυμα Σάμου (Βιβλιοθήκη επιστημονικών εκδόσεων – Αθήνα 1995). Ιωάννης Δ .Βακιρτζής - Ιστορία της ηγεμονίας της Σάμου 1834-1912 (Αθήνα 2007). Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου – Ένας συνταγματικός δημοκράτης ηγέτης κατά την επανάσταση του ‘21. Ο Γ.Λογοθέτης Λυκούργος της Σάμου 1772-1850 (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης - Αθήνα 2014). Διονύσης Χουρχούλης – Θεμιστοκλής Π. Σοφούλης Πολιτική Βιογραφία (Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων – Αθήνα 2014). Φωτογραφικό λεύκωμα: Γεώργιος Ν .Κουρέρης – Ηγεμονική Σάμος. Φωτογραφικό λεύκωμα: Ντίνος Θ. Κόγιας – Σάμος 1862-1920.