Διασκευή 7 Διαλέγοντας χαρακτήρες Ο κινηματογραφικός χαρακτήρας δεν είναι περισσότερο άνθρωπος από την Αφροδίτη της Μήλου. Ένας κινηματογραφικός χαρακτήρας είναι ένα έργο τέχνης, μια μεταφορά για την ανθρώπινη φύση. Σχετιζόμαστε με τους χαρακτήρες σαν να είναι αληθινά πρόσωπα αλλά δεν είναι : είναι ανώτεροι από την πραγματικότητα. Story, Robert McKee

Πρώτη προσέγγιση Η επιλογή των απαραίτητων χαρακτήρων για την αφήγηση μιας ιστορίας είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία. Ένα μυθιστόρημα μπορεί να είναι γεμάτο με εντυπωσιακούς χαρακτήρες αλλά είναι αδύνατο να χωρέσουν στη διάρκεια μιας δίωρης ταινίας. Δουλειά αυτού που κάνει τη διασκευή είναι να επιλέξει, να κόψει να συνδυάσει ή και να επινοήσει χαρακτήρες. Βασικές ερωτήσεις που πρέπει να απαντήσει στην προεργασία είναι οι παρακάτω : 1. Ποιόν χαρακτήρα πρέπει να χρησιμοποιήσω; 2. Ποιόν να κόψω; 3. Ποιόν πρέπει να ξεκαθαρίσω; 4. Ποιοι χαρακτήρες πρέπει να αλλάξουν δραστικά;

Βρίσκοντας τον πρωταγωνιστή Στα περισσότερα βιβλία ο πρωταγωνιστής είναι εμφανής ακόμα κι όταν η ιστορία του αναπτύσσεται μέσω ενός αφηγητή (σε τρίτο ή σε πρώτο πρόσωπο). Ο αφηγητής έχει σημαντική λειτουργία στη λογοτεχνία, καθώς έχει τη δυνατότητα να μπαίνει στο μυαλό του πρωταγωνιστή, να τον αναλύει και να κάνει σημαντικές διαπιστώσεις για ολόκληρο το σύμπαν της ιστορίας. Μερικές φορές μάλιστα καταλήγει να είναι περισσότερο ενδιαφέρον από τον πρωταγωνιστή. Για αυτό είναι απαραίτητο, κατ΄αρχήν να ήμαστε σίγουροι ότι ο κεντρικός μας χαρακτήρας είναι τόσο ενδιαφέρον και συμπαθής ώστε μπορεί να φέρει την ιστορία χωρίς τη βοήθεια του αφηγητή.

Διακρίνοντας τις λειτουργίες των χαρακτήρων . Το σύνολο των χαρακτήρων σε ένα μυθιστόρημα δεν χωράει σε ένα φιλμ. Πρέπει να γίνει μια συνειδητή και αυστηρή επιλογή των χαρακτήρων που υπηρετούν την ιστορία, την πλοκή αλλά και το θέμα και την αισθητική της ταινίας. Γενικά υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες χαρακτήρων που ενσωματώνονται με επιτυχία σε μια αφήγηση.

Doing Characters Είναι οι χαρακτήρες που “αφηγούνται” την ταινία. Ο πρωταγωνιστής, ο ανταγωνιστής και ο καταλύτης που με μια δράση ή την αποκάλυψη πληροφοριών κινεί την ιστορία προς τα εμπρός. Αυτοί είναι οι πιο ενεργοί και οι πιο σημαντικοί χαρακτήρες σε μια ταινία

Helping to reveal Characters Οι βοηθοί της αποκάλυψης του κεντρικού χαρακτήρα έχουν συνήθως δύο κατευθύνσεις: την ερωτική και το ρόλο του έμπιστου. Εξαιτίας τους, ο χαρακτήρας γίνεται περισσότερο επικοινωνιακός και αποκαλύπτει διαστάσεις του που δεν υπάρχουν περιθώριο να αποκαλυφθούν στο πλαίσιο της κεντρικής ιστορίας. Οι περισσότερες ταινίες έχουν Love interest. Σε πολλές υπάρχει ο ρόλος του έμπιστου. Ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος ρόλος είναι απαραίτητοι αλλά όταν υπάρχουν εξυπηρετούν στη διευκρίνιση και την πολυδιάστατη ανάπτυξη των κεντρικών χαρακτήρων.

Theme Characters Πολύ συχνά τα μυθιστορήματα ή τα θεατρικά κατευθύνονται από το θέμα, για αυτό και περιέχουν χαρακτήρες που συντελούν στην καλύτερη κατανόηση και εμβάθυνση του θέματος. Αυτοί οι χαρακτήρες δύσκολα ενσωματώνονται στο σώμα μιας αφήγησης. Στις ταινίες από την άλλη αυτοί οι χαρακτήρες πρέπει να συνδέονται με τη δράση της ταινίας. Έτσι μπορεί να πρέπει ένας θεματικός χαρακτήρας να αποκτήσει μια αφηγηματική λειτουργία – μπορεί να γίνει καταλύτης ή πρόσωπο ερωτικού ενδιαφέροντος ή έμπιστος.

Color and Texture Characters Χαρακτήρες ήσσονος αφηγηματικής αξίας συχνά χρησιμοποιούνται για να προσθέσουν αισθητική χροιά στην ταινία. Είναι αξιομνημόνευτοι, διασκεδαστικοί, ενδιαφέροντες χαρακτήρες που υπάρχουν στο σύμπαν μιας ταινίας – μια αστεία σερβιτόρα, ο ρεσεψιονίστ ενός ξενοδοχείου, η νευρική νοσοκόμα κ.ο.κ.

Κόβοντας χαρακτήρες Πόσοι χαρακτήρες είναι πολλοί; στα περισσότερα σενάρια οι βασικοί χαρακτήρες δεν ξεπερνούν τους εφτά. Στο περιθώριο αυτών των χαρακτήρων μπορούν να υπάρχει μια πληθώρα δισδιάστατα ανεπτυγμένων χαρακτήρων αλλά αν πρέπει να εμβαθύνουμε στην προσωπικότητα και τις σχέσεις, εφτά χαρακτήρες είναι όριο.

Συνδυάζοντας χαρακτήρες Στα μυθιστορήματα, συχνά, συναντούμε χαρακτήρες με συναφείς λειτουργίες. Μια ομάδα από επιχειρηματίες, αντιπάλους, συγγενείς, πελάτες ή στρατιώτες μπορεί να έχουν μια θεματική λειτουργία. Σε μια ταινία είναι απαραίτητο να συγχωνευθούν οι χαρακτήρες σε κάποιους που θα φέρουν πιο καθαρά τη λειτουργία τους. Το να συνδυάζουμε χαρακτήρες δε σημαίνει ότι προσθέτουμε τις ποιότητες δύο χαρακτήρων σε έναν : μπορεί να σημαίνει ότι κόβουμε εντελώς τον ένα και κρατάμε μόνο μια ατάκα ή ένα χαρακτηριστικό του(που το αποδίδουμε στον άλλο). Η διαδικασία συνδυασμού χαρακτήρων συνήθως σημαίνει να βάζεις τον εαυτό σου στη θέση του κοινού και να αναρωτιέσαι πόσους χαρακτήρες είσαι σε θέση να παρακολουθήσεις. Παρόλο που μια ταινία όπως κι ένα μυθιστόρημα μπορούν να μας δείξουν ένα cast χιλιάδων ανθρώπων, οι ταινίες δουλεύουν αποτελεσματικότερα με τον τρόπο του θεατρικού έργου- επικεντρώνοντας σε ένα μικρό αριθμό ανθρώπων σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Αρεστοί και ενδιαφέροντες χαρακτήρες Για τον Αριστοτέλη η ηθογράφηση πρέπει να ανταποκρίνεται σε τέσσερις προϋποθέσεις: Το χρηστόν- ο χαρακτήρας πρέπει να κινείται από αγαθές προθέσεις. Το αρμόττον – οι αντιδράσεις του πρέπει να είναι ανάλογες με το φύλο, την ηλικία, την κοινωνική θέση κ.α του ήρωα. Το όμοιον – παρά την ανωτερότητά του, ο ήρωας δεν πρέπει να βρίσκεται σε τόσο μεγάλη απόσταση από το θεατή, ώστε να αποκλείεται η συμπάθεια του τελευταίου για την τύχη του. Το ομαλόν – η συμπεριφορά του ήρωα δεν πρέπει να παρουσιάζει διακυμάνεις, άλματα, ανακολουθίες. Χ. Καλογεροπούλου, Σενάριο(αναφορά στο Δανιήλ Ιακώβ, Ζητήματα λογοτεχχνικής θεωρίας στην Ποιητική του Αριστοτέλη)

Αρεστοί και Ενδιαφέροντες χαρακτήρες ΙΙ Το να συμπαθούμε τους χαρακτήρες είναι πολύ σημαντικό για να παρακολουθήσουμε την ταινία σε όλο το μήκος της. Μερικές φορές ένας εντυπωσιακός χαρακτήρας μπορεί να υποκαταστήσει με επιτυχία ένα συμπαθή. Αν έχουμε μια ιστορία με αρνητικούς χαρακτήρες έχουμε δύο επιλογές : είτε κάνουμε το περιβάλλον ακόμα χειρότερο (ώστε το κοινό να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες μας), είτε δημιουργούμε συμπαθείς υποστηρικτικούς χαρακτήρες ώστε να δώσουμε στο κοινό τη δυνατότητα να συνάψει σχέση εμπάθειας με κάποιους από τους χαρακτήρες. Οι χαρακτήρες πρέπει να είναι επίσης ενδιαφέροντες. Για το λόγο αυτό αναζητούμε τις λεπτομέρειες εκείνες (που είτε υπάρχουν στο βιβλίο, είτε τις επινοούμε) που κάνουν τους χαρακτήρες άξιους παρακολούθησης .

Ποιότητες του Πρωταγωνιστή Πρέπει να έχει μεγάλη θέληση. Έχει μια συνειδητή επιθυμία. Αλλά και μια ασυνείδητη επιθυμία (η οποία σε πολλές περιπτώσεις έρχεται σε αντίθεση με τη συνειδητή). Ο Πρωταγωνιστής έχει εκείνες τις ανθρώπινες ποιότητες για να κυνηγήσει το Αντικείμενο του Πόθου του. Ο Πρωταγωνιστής πρέπει να έχει τουλάχιστον μια ευκαιρία να πετύχει αυτό που κυνηγάει. Ο Πρωταγωνιστής έχει την επιθυμία και την ικανότητα να κυνηγήσει το αντικείμενο της συνειδητής ή ασυνείδητης επιθυμίας του μέχρι τέλους, στα ανθρώπινα όρια, όπως αυτά ορίζονται από το γένος και τις ιδιαίτερες συνθήκες της ταινίας. Ο Πρωταγωνιστής πρέπει να συνδέεται με το κοινό με μια σχέση of empathy : μπορεί να είναι ή να μην είναι συμπαθείς. Story, Robert McKee. 

Εντοπίζοντας την κεντρική σύγκρουση Μια ακόμα παράμετρος επιλογής χαρακτήρων είναι ο εντοπισμός και η επιλογή των χαρακτήρων εκείνων που έχουν μια εμφανή σύγκρουση με κάποιον. Εάν η σύγκρουση βρίσκεται μέσα στο χαρακτήρα(όπως συχνά συμβαίνει στο μυθιστόρημα) και όχι ανάμεσα σε χαρακτήρες, αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα καθώς η εσωτερική σύγκρουση είναι δύσκολο να οπτικοποιηθεί. Σύγκρουση μπορεί να εντοπιστεί και σε κρίσιμες συναισθηματικά στιγμές, στιγμές που ένας χαρακτήρας νιώθει έντονα πληγωμένος, εξαντλημένος ή φοβισμένος. Συνήθως τέτοιου είδους συναισθήματα δηλώνουν την ύπαρξη σύγκρουσης με κάποιον.

ερωτήσεις Τι πρέπει να ξέρω για το περιεχόμενο των χαρακτήρων μου; Καταλαβαίνω την κουλτούρα τους; Κατανοώ τους ρυθμούς, τα πιστεύω, τις συμπεριφορές που είναι κομμάτι της κουλτούρας της οποίας είναι μέρος; Έχω συναντήσει, μιλήσει και περάσει χρόνο με ανθρώπους τέτοιας κουλτούρας; Καταλαβαίνω τους τρόπους με τους οποίους μοιάζουν και τους τρόπους που είναι διαφορετικοί από μένα; Τους έχω κατανοήσει σε τέτοιο βάθος έτσι ώστε να μην δημιουργήσω ένα στερεότυπο βασισμένο σε μια ή δύο περιπτώσεις; Είμαι εξοικειωμένος με τη δουλειά που κάνουν οι χαρακτήρες μου; Έχω καταλάβει πως αισθάνεται κάποιος που κάνει αυτή τη δουλειά, τις ιδιαιτερότητές της, το ειδικό λεξιλόγιο που μπορεί να χρησιμοποιεί; Γνωρίζω που ζουν οι χαρακτήρες μου; έχω την αίσθηση της ζωής , της καθημερινής πραγματικότητας που βιώνουν στο χώρο που μένουν; Γνωρίζω τις μυρωδιές, τους ήχους, την αίσθηση ζωής του χώρου στον οποίο τους τοποθετώ; Καταλαβαίνω πως αυτό το περιβάλλον είναι διαφορετικό από το δικό μου και πως επηρεάζει αυτό το χαρακτήρα των ηρώων; Εάν το σενάριο αφορά μια διαφορετική χρονική περίοδο, γνωρίζω αρκετά ιστορικά στοιχεία για την περίοδο;  Linda Seger, Creating unforgettable characters.