Δημόσια διοίκηση Διακρίσεις και ταξινομήσεις Αικατερίνη Ν. Ηλιάδου
Έννοια όρου διοίκηση Λειτουργικό κριτήριο (ουσιαστική έννοια) = Διενέργεια νομικών πράξεων και υλικών ενεργειών για την επίτευξη ενός σκοπού Ιδιωτική διοίκηση (πχ. διατάξεις ΑΚ) Δημόσια διοίκηση – χάριν της επιδίωξης δημοσίου σκοπού & με προνόμια δημόσιας εξουσίας – Κυριαρχική Δημόσια Διοίκηση Περιοριστική «Παροχική» / παραγωγική - επιχειρηματική δραστηριότητα Ρυθμιστική – Συναλλακτική Διοίκηση (χρήση μέσων ιδιωτικού δικαίου – συνδυασμός με υποχρεώσεις δημοσίου δικαίου) Κυβερνητική λειτουργία Οργανικό κριτήριο (τυπική έννοια – 101 επ. Σ) = φορέας της αρμοδιότητας Δημόσια Νομικά Πρόσωπα – ΝΠΔΔ (φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων) – ΝΠΙΔ με κρατικούς πόρους ή που ασκούν δημόσια εξουσία (υλικό – περιουσιακό κριτήριο) Δημόσιος τομέας (άρθρο 51 του Ν.1892/1990) Ευρύτερος δημόσιος τομέας Διοικητικό όργανο(φορέας αρμοδιότητας, δημόσιας εξουσίας που απονέμεται από την έννομη τάξη) ΝΠ διφυούς χαρακτήρα
Διφυή ΝΠ – παραδείγματα (1) ΣτΕ 99/2002 ΕΚΕΠΙΣ (Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Δομών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης) =ΝΠΙΔ, αρμοδιότητα πιστοποίησης των ΚΕΚ, προκειμένου αυτά να αποκτήσουν δικαίωμα υλοποίησης των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ → Έλεγχος κτιριακών και υλικοτεχνικών υποδομών των εν λόγω κέντρων & των προγραμμάτων κατάρτισης, της επάρκειας και των επαγγελματικών προσόντων των εκπαιδευτικών τους) Ενεργεί ως ΝΠΔΔ και ασκεί δημόσια εξουσία = Διφυούς χαρακτήρα
Διφυή ΝΠ – παραδείγματα (2) ΣτΕ 891/2008 (Ολ.): Από τις διατάξεις αυτές του άρθρου 970 του Α.Κ., ερμηνευομένου υπό το φως του άρθρου 5 του Συντάγματος, με το οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, ειδικώς δε, όταν πρόκειται για ευαίσθητα οικοσυστήματα, και υπό το φως του άρθρου 24 αυτού, συνάγεται ότι η πράξη, με την οποία, στα πλαίσια της διαχειρίσεως των κοινοχρήστων πραγμάτων, παραχωρούνται ιδιαίτερα δικαιώματα επ΄ αυτών, ανήκει στον πυρήνα της κρατικής εξουσίας, αφού η παραχώρηση αυτή έχει ως άμεση και αναγκαία συνέπεια την ευθεία επέμβαση στο δικαίωμα των τρίτων προς ακώλυτη χρήση του κοινοχρήστου πράγματος, σύμφωνα με τον προορισμό του. Κατ΄ ακολουθίαν, η εν λόγω κρατική αρμοδιότητα δεν είναι δυνατόν να ασκείται, υφ΄ οιανδήποτε νομική μορφή, από νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ή ιδιώτη (πρβλ. 1934/1998, Ολ.). Εξάλλου, η παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων πραγμάτων αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. Και ναι μεν δεν αποκλείεται η επιδίωξη και ταμιευτικού σκοπού, μόνον όμως δευτερευόντως και εφόσον δεν αναιρείται ο κατά τα ανωτέρω προέχων σκοπός. Ενόψει των ανωτέρω, πράξεις της Διοικήσεως, με τις οποίες παραχωρούνται ιδιαίτερα δικαιώματα επί κοινοχρήστων πραγμάτων, στις οποίες περιλαμβάνονται και εκείνες με τις οποίες παραχωρείται η συνολική διαχείριση και εκμετάλλευση αυτών, καθώς και εκείνες, με τις οποίες καθορίζεται χρηματικό ποσό ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση τέτοιου δικαιώματος, αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, διότι εκδίδονται κατ΄ ενάσκηση δημοσίας εξουσίας και αποβλέπουν σε δημόσιο σκοπό. Βλ. προσφάτως ΣτΕ Δ’ Τμ. 257/2011
Δημόσια υπηρεσία Λειτουργική – ουσιαστική έννοια: Η δραστηριότητα των ΔΝΠ ή ιδιωτών κατά παραχώρηση για τν παροχή αγαθών ή υπηρεσιών στους διοικούμενους, με στόχο την ικανοποίηση βασικών αναγκών όπως προβλέπεται από την έννομη τάξη Δεν περιλαμβάνει τη ρυθμιστική αρμοδιότητα ΔΝΠ Οργανική έννοια= οργανωτικοί σχηματισμοί του Δημοσίων και των ΔΝΠ για την επιδίωξη των σκοπών που τους έχουν ανατεθεί με μέσα δημόσιας εξουσίας Δεν περιλαμβάνει τα ΔΝΠ κατά το υλικό / περιουσιακό κριτήριο