ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΓΕΝΕΣΙΑΣ ΠΛΑΓΙΩΝ ΤΟΜΕΩΝ

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Επιδημιολογία Διάγνωση Αιτιολογία Ανάγκη θεραπείας ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Εναλλακτικές θεραπείας – Κριτήρια επιλογής Ορθοδοντική σύγκλειση χώρου Προσθετική αποκατάσταση Στήριξη σε γειτονικά δόντια Εμφύτευμα

Συχνότητα συγγενών ελλείψεων Νεογιλά δόντια0.4% Τρίτοι γομφίοι25% Άλλα μόνιμα δόντια5-10% 35/4545% 15/2525%  12/2220% ( %) 31/415% 32/42 2% Άλλα3% Grahnén, 1956; Haavikko, 1971; Hustadbraten, 1973; Ravn and Nielsen, 1973; Thilander and Myrberg, 1973; Bergström, 1977; Locht, 1980; Rölling, 1980; Lervik and Cowley, 1983; Bredy et al., 1991; Aasheim and Ögaard, 1993; Endo et al., 2006; Fekonja, 2005

Αμφοτερόπλευρη έλλειψη πλαγίων συχνότερη ετερόπλευρης έλλειψης Stamatiou and Symons, 1991 ♀ > ♂ Μικρή τάση Bergström, 1977; Rölling, 1980; Brook, 1984; Aasheim and Ögaard, 1993

Συχνά ανωμαλίες σχήματος-μεγέθους υπάρχοντος πλαγίου τομέα σε περιπτώσεις ετερόπλευρης έλλειψης (Νάνος 22) (Έλλειψη 12) Markovic, 1982; Brook, 1984; Lai and Kim Seow, 1989

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ! Ακτινογραφικά

Κληρονομικότητα Αιτιολογία Aνωμαλίες διάπλασης

! ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ψυχολογικοί λόγοι Αυτοεκτίμηση Αντιδράσεις από κοινωνικό περίγυρο Stricker, 1970; Shaw et al., 1980; Hobkirk et al., 1994 Θεωρήθηκαν με αυξημένη τάση για επιθετική συμπεριφορά Shaw, 1981

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ  Ορθοδοντική σύγκλειση χώρου  Προσθετική αποκατάσταση (συχνά απαιτείται ορθ. διάνοιξη χώρου) Ακίνητη προσθετική με στήριξη σε γειτονικά δόντια Εμφύτευμα

ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Εξαρτάται από: Προφίλ Τύπο σύγκλεισης, χώρο Μορφολογία, χρώμα γειτονικών δοντιών Ηλικία Οικονομία

Ευνοϊκά για ορθοδοντική σύγκλειση χώρου προφίλ

Προφίλ που δεν ευνοούν την ορθοδοντική σύγκλειση χώρου

Τύπος σύγκλεισης - Χώρος Για ορθοδοντική σύγκλειση χώρου δεν ενδείκνυται: Μία σταθερή Cl.I σχέση Γενικευμένη περίσσεια χώρου Cl.III σχέση

Σχήμα – Μέγεθος – Χρώμα γειτονικών δοντιών Ευνοϊκή μορφολογία κυνόδοντα για μετατροπή του σε πλάγιο τομέα Μεγάλη χρωματική απόκλιση μεταξύ κεντρικών τομέων – κυνοδόντων, που μπορεί να βελτιωθεί με λεύκανση κυνοδόντων

Ηλικία Οι ενήλικες ασθενείς επιζητούν γρήγορη θεραπεία, οπότε η ορθοδοντική σύγκλειση χώρου δεν είναι πρώτη επιλογή Οικονομία

ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΣΥΓΚΛΕΙΣΗ ΧΩΡΟΥ Η συνηθισμένη εγγύς ανατολή των κυνοδόντων διευκολύνει τη θεραπεία

Εξαγωγή νεογιλών πλαγίων τομέων και κυνοδόντων νωρίς Έναρξη ορθοδοντικής θεραπείας μετά την ανατολή των μονίμων κυνοδόντων-προγομφίων

Cl.ICl.II Ορθοδοντική σύγκλειση χώρου με μετακίνηση κυνόδοντα και οπισθίων δοντιών εγγύς

Cl.II, αυξημένη οριζόντια πρόταξη Cl.II, συνωστισμός Cl.II

Cl.I με συνωστισμό κάτω Εξαγωγές προγομφίων κάτω Cl.I Μία οδοντική μονάδα λιγότερη/τεταρτημόριο

Cl.II με οπισθογναθισμό κάτω γνάθου Διόρθωση σκελετικής δυσαρμονίας (ενεργοποιητής) Ορθοδοντική σύγκλειση (μετακινήσεις εγγύς) Cl.I Cl.II

Αφαίρεση οδοντικής ουσίας κοπτικά Ανασύσταση της εγγύς κοπτικής γωνίας με σύνθετη ρητίνη Αφαίρεση οδοντικής ουσίας όμορα, προστομιακά, και υπερώια Για βελτίωση του σχήματος-χρώματος κυνόδοντα σε θέση πλαγίου

Λεύκανση κυνόδοντα Εγγύς-υπερώια στροφή του προγομφίου Επιμήκυνση μύλης προγομφίου μασητικά για απόδοση κυνοδοντικής προστασίας Όψη πορσελάνης (Zachrisson and Stenvik, 2004; Rosa and Zachrisson, 2001; Zachrisson, 1975; 1978)

Για βελτίωση αισθητικής περιγράμματος ελευθέρων ούλων (όταν αποκαλύπτονται ούλα στο χαμόγελο) Το σχετικό επίπεδο των ελευθέρων ούλων των προσθίων δοντιών μπορεί να βελτιωθεί με μετακίνηση των δοντιών κατά το κατακόρυφο Kinzer and Kokich, 2007

ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Στήριξη σε γειτονικά δόντια ή εμφύτευμα Oρθοδοντική διάνοιξη χώρου

Oρθοδοντική διάνοιξη χώρου

Προσθετική αποκατάσταση Ακίνητη προσθετική με στήριξη σε γειτονικά δόντια Συγκολλούμενη υπερώια με σύνθετη ρητίνη Συχνά και ως μεταβατική αποκατάσταση μέχρι την τοποθέτηση εμφυτεύματος

Συγκολλούμενη υπερώια, ολοκεραμική Cakan et al., 2009

! Αυξημένες πιθανότητες αποκόλλησης Probster and Henrich, 1997; Priest, 1996; Hanson, 1994; Williams et al., 1989 Όταν υπάρχει αυξημένη κινητικότητα Κεντρικός τομέας και κυνόδοντας κινούνται σε διαφορετικές διευθύνσεις Αυξημένη κατακόρυφη πρόταξη Αυξημένη χειλική απόκλιση ! Διαφάνεια δοντιού / εύρος παρειογλωσσικά Σκιά από μεταλλικό σκελετό Kokich and Kinzer, 2005

Κατακόρυφη πρόταξη Creugers et a l., 1992 Περιορισμένη επιφάνεια που μπορεί να καταλάβει η προσθετική εργασία ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ Χειλική απόκλιση Ισχυρότερες δυνάμεις τάσης

Γέφυρα ολικής επικάλυψης Όταν υπάρχει παλαιότερη τέτοια αποκατάσταση Όταν η κατάσταση των δοντιών στηριγμάτων το επιβάλλει Παλαιά Νέα

Γέφυρα ολικής επικάλυψης Για διευκόλυνση προσθετικής αποκατάστασης η πιθανή προηγηθείσα ορθοδοντική θεραπεία μεταξύ άλλων να αποσκοπεί: Στην παραλληλότητα αξόνων-χειλικών επιφανειών κεντρικών τομέων/κυνοδόντων Φορά ένθεσης – αποφυγή εκτεταμένης αποκοπής οδ.ουσίας Στην ελαφρά αυξημένη οριζόντια πρόταξη Δυνατότητα για ευρύτερους συνδέσμους προς αποφυγή θραύσης

Υγιέστερο περιοδόντιο σε ορθοδοντική σύγκλειση Καμία διαφορά σε λειτουργία και ΚΓΔ Μεγαλύτερη ικανοποίηση ασθενών με ορθοδοντική σύγκλειση χώρου Ορθοδοντική σύγκλειση χώρου Προσθετική αποκατάσταση στηριζόμενη σε γειτονικά δόντια 9.6 και 7.1 χρόνια μετά Nordquist and McNeil, 1975; Robertsson and Mohlin, 2000

Προσθετική αποκατάσταση Eμφύτευμα Υψηλά ποσοστά επιβίωσης Weng et al., 2003; Davarpanah et al., 2002; Romeo et al., 2002; Noak et al., 1999 Δεν απαιτείται παρασκευή γειτονικών δοντιών Τοποθέτηση μετά το τέλος της αύξησης

ΧΩΡΟΣ Εύρος πλαγίου τομέα: 5-7mm Προσδιορίζεται με ακρίβεια από: Το χρυσό κανόνα (το κάθε δόντι φαίνεται 61.8% ευρύτερο από το δόντι που βρίσκεται άπω από αυτό) Τον πλάγιο τομέα του άλλου ημιμορίου (εάν υπάρχει και είναι φυσιολογικός) Την ανάλυση Bolton Διαγνωστικό set-up

Για το σχηματισμό μεσοδόντιων θηλών απαιτείται mm απόσταση μεταξύ κεφαλής εμφυτεύματος και γειτονικών δοντιών (Saadun et al., 2004) Χώρος ανάμεσα στις ρίζες! Τουλάχιστον 5 mm

Κατά την ορθοδοντική διάνοιξη χώρου πολλές φορές οι μύλες αποκλίνουν και οι ρίζες συγκλείνουν Ακτινογραφικός έλεγχος παραλληλότητας ριζών και επάρκειας χώρου με οπισθοφατνιακό ακτινογράφημα πριν την αφαίρεση των ορθοδοντικών μηχανισμών !

Χειλική απόκλιση των τομέων Σύγκλειση ριζών Περιορισμός διαθέσιμου για εμφύτευμα χώρου Κinzer and Kokich, 2005

Tα τελευταία χρόνια, υπάρχει η τάση να θεωρείται το εμφύτευμα ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση για την αντιμετώπιση της συγγενούς έλλειψης πλαγίων τομέων άνω γνάθου. Θα πρέπει όμως σύμφωνα με τους Zachrisson και Stenvik (2004) να έχουμε υπόψη μας τα εξής:

1.Αλλαγές στη θέση των δοντιών ενώ το εμφύτευμα παραμένει σταθερό, λόγω: αύξησης (ακόμα και μετά την ενηλικίωση) υποτροπής (από προηγηθείσα ορθοδοντική θεραπεία) 2.Κυνόδοντας σε θέση πλαγίου προσομοιάζει περισσότερο χρωματικά στα γειτονικά δόντια από στεφάνη επί εμφυτεύματος, ειδικά αν έχει λευκανθεί (Τuverson, 2004). Η εμφάνισή του βελτιώνεται περαιτέρω με ανασύσταση εγγύς κοπτικής γωνίας ή όψη πορσελάνης. 3.Υφιζήσεις και γκριζωπά όρια στεφάνης Κατά τα 60 και πλέον έτη που θα διατηρηθεί η προσθετική εργασία, λίγες πιθανότητες υπάρχουν να παραμείνει αναλλοίωτη η φατνιακή ακρολοφία και τα ούλα γύρω από το εμφύτευμα.

4.Απουσία μεσοδόντιας θηλής ειδικά της άπω του εμφυτεύματος, αιμορραγία, αυξημένες τιμές κατά την περιοδοντική ανίχνευση, φλεγμονή (Chang et al., 1999) 5.Απώλεια φατνιακού οστού χειλικά εμφυτεύματος και αποχρωματισμός ούλων ( Τhilander et al., 2001 ) 6.Απώλεια φατνιακού οστού γειτονικών δοντιών Από την άπω επιφάνεια του κεντρικού τομέα 3.2 mm μετά 3 χρόνια και 4.3 mm μετά 10 χρόνια. Όσο μικρότερη είναι η απόσταση εμφυτεύματος-δοντιού, τόσο μεγαλύτερη η απώλεια οστού Τhilander et al., 2001; Esposito et al., 1993; Andersson et al., 1995

Οποιαδήποτε λύση αποτελεί συμβιβασμό για την αισθητική, την υγεία του περιοδοντίου και τη λειτουργία Robersson and Mohlin, 2000