Ο Ρ ΟΛΟΣ Τ ΗΣ Σ ΤΟΧΟΘΕΣΙΑΣ Γ ΙΑ Τ Η Δ ΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Ο Ρ ΟΛΟΣ Τ ΗΣ Σ ΤΟΧΟΘΕΣΙΑΣ Γ ΙΑ Τ Η Δ ΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Η αποτελεσματικότητα μιας διδασκαλίας κρίνεται στο μέτρο που επιτυγχάνει να τροποποιήσει τη συμπεριφορά των μαθητών προς την επιθυμητή για το δάσκαλο κατεύθυνση και να μην παρεκκλίνει σε ανεπιθύμητες κατευθύνσεις. Η διδασκαλία είναι επιτυχής στο βαθμό που συντελεί έτσι, ώστε να επιτευχθεί αυτό που επιδιώκει. Δηλαδή ο/οι στόχος/οι της. ΓΕΝΙΚΑ
Ο καθορισμός του αντικειμένου για διδασκαλία, η αποδοχή της μορφωτικής του αξίας, το επίπεδο των γνώσεων στο συγκεκριμένο αντικείμενο και τα συναφή του από την τάξη, ποια αποτελέσματα επιδιώκει η διδασκαλία (οι στόχοι της). Η σειρά των ενεργειών για επιτυχή διδασκαλία έχει ως εξής:
Αυτά τα τρία σημεία αποτελούν το πρώτο μέρος της πορείας που είναι η φάση της ανάλυσης. Η διάρκεια αυτής της φάσης είναι ποικίλη και συνήθως αντιστρόφως ανάλογη προς την παιδαγωγική κατάρτιση του διδάσκοντος. Η σειρά των ενεργειών για επιτυχή διδασκαλία έχει ως εξής:
η επιλογή και ο προγραμματισμός του περιεχομένου μάθησης η επιλογή της μεθόδου ο σχεδιασμός της διδασκαλίας (εναρμονισμένοι με τους κανόνες που απορρέουν από τις θεωρίες μάθησης), ο τρόπος αξιολόγησης της επίτευξης των στόχων (φύλλο εργασίας ή τεστ) Η φάση αυτή αποτελεί την σύνταξη Ακολουθούν εμπεριστατωμένη σφαιρική μελέτη γύρω από το θέμα: Ακολουθούν εμπεριστατωμένη σφαιρική μελέτη γύρω από το θέμα :
εκτέλεση Η τρίτη φάση είναι η εφαρμογή των όσων σχεδιάστηκαν στην τάξη και αποτελεί την εκτέλεση. Οι διδακτικοί στόχοι καθορίζονται αφού πρώτα ολοκληρωθεί η ανάλυση και πριν προγραμματιστεί η διδασκαλία * Οι διδακτικοί στόχοι καθορίζονται αφού πρώτα ολοκληρωθεί η ανάλυση και πριν προγραμματιστεί η διδασκαλία *.(EΞΕΛΙΞΗ).(EΞΕΛΙΞΗ) τρόπουςμέσα Περιγράφουν επιθυμητά αποτελέσματα, χωρίς να αναφέρονται στους τρόπους και τα μέσα με τα οποία θα φτάσουμε σ’ αυτά. αποτελέσματα πορεία Προσδιορίζουν αποτελέσματα της διδασκα λίας, αλλά με κανένα τρόπο την πορεία της.
Παιδαγωγικοί Σκοποί ή Παιδαγωγικές Προθέσεις {Educational Goals} Παιδαγωγικοί Σκοποί ή Παιδαγωγικές Προθέσεις {Educational Goals} Γενικά πλαίσια που αναφέρονται στους σκοπούς της Εκπαίδευσης όπως τους έχει θέσει η πολιτεία και εξυπηρετούν την εκάστοτε πολιτική των κυβερνήσεων. Διατυπώνονται στο νόμο πλαίσιο και συμπληρωματικούς νόμους, π.χ Με βάση αυτούς προσδιορίζονται οι σκοποί των επιμέρους βαθμίδων του εκ/κού συστήματος, οι οποίοι με τη σειρά τους αποτελούν τη βάση για την επιλογή των διδασκόμενων μαθημάτων και τον καθορισμό των ειδικών σκοπών του κάθε μαθήματος. Διάκριση σκοπών από στόχους Διάκριση σκοπών από στόχους
Γενικοί διδακτικοί σκοποί μαθήματος Γενικοί διδακτικοί σκοποί μαθήματος Ξεχωριστοί για κάθε μάθημα - στοιχειοθετούν την αναγκαιότητα της διδασκαλίας ενός εκάστου μαθήματος για τους μαθητές έτσι, ώστε να τους καταστήσει ικανούς να αντιμετωπίσουν στο μέλλον σχετικά προβλήματα. Καθορίζονται από την πολιτεία και την αντίστοιχη του μαθήματος επιστημονική κοινότητα και περιέχονται σε νόμους. Π.χ. Προεδρικό διάταγμα 368 Διάκριση σκοπών από στόχους Διάκριση σκοπών από στόχους
Ειδικοί αντικειμενικοί σκοποί ή στόχοι (Objectives for instruction). Ειδικοί αντικειμενικοί σκοποί ή στόχοι (Objectives for instruction). Ακριβείς και πλήρεις περιγραφές των αποτελεσμάτων που επιδιώκονται από τη διδασκαλία κάθε ενότητας για οποιοδήποτε μάθημα. Διάκριση σκοπών από στόχους Διάκριση σκοπών από στόχους
Ειδικοί αντικειμενικοί σκοποί ή στόχοι Ειδικοί αντικειμενικοί σκοποί ή στόχοι Διατυπώνονται Από τους συντάκτες των αναλυτικών προγραμμάτων (curricula) και οριοθετούν την ανάπτυξη του περιεχομένου της ενότητας. Από τους συγγραφείς των διδακτικών βιβλίων στους οδηγούς διδασκαλίας ή/και στα εγχειρίδια των μαθητών. Από τους διδάσκοντες κατά το σχεδιασμό της διδασκαλίας Π.χ. από το αναλυτικό πρόγραμμα της Φυσικής για τη Γ’ γυμνασίου
Αποτελούν τα πιο βασικά κριτήρια για την επιλογή και τον προγραμματισμό του περιεχομένου και των μεθόδων διδασκαλίας. Κατευθύνουν τη διδασκαλία Εστιάζουν την προσοχή των μαθητών σ’ αυτά που πρόκειται να μάθουν. Προσανατολίζουν το μαθητή σε συγκεκριμένες ενέργειες τέτοιες ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι. Αποτελούν τη βάση για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ
Σ’ έναν ορθά διατυπωμένο στόχο διακρίνουμε τρία μέρη Σ’ έναν ορθά διατυπωμένο στόχο διακρίνουμε τρία μέρη. Τη δραστηριότητα στην οποία θέλουμε να προβεί ο μαθητής, τις ακριβείς συνθήκες κάτω από τις οποίες θα εκτελεστεί αυτή η δραστηριότητα και τα κριτήρια για τον έλεγχο της ικανοποιητικής επίδοσης της. ΣΠΟΝΔΥΛΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΣΠΟΝΔΥΛΩΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ
συγκεκριμένη ενέργεια Στην περιγραφή του στόχου εκφράζεται τι πρέπει να μπορεί να κάνει ο μαθητής. Εκφέρεται απαραίτητα με ρήμα που να δηλώνει συγκεκριμένη ενέργεια. Τι εξωτερική συμπεριφορά, δηλαδή, επιδιώκεται από το μαθητή μετά τη διδασκαλία. Με βάση τη δυνατότητα του να συμπεριφέρεται όπως ορίζει το ρήμα, ο κριτής μπορεί να τον αξιολογήσει. * (ρήματα) (ρήματα) Δραστηριότητα Δραστηριότητα:
Ρήματα που επιτρέπουν πολλές ερμηνείες και δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθούν άμεσα από τον αξιολογητή, όπως: να γνωρίσει, να κατανοήσει, να εμβαθύνει, να πιστέψει, να προσέξει, να εσωτερικεύσει, να προβληματίσει, να ευαισθητοποιήσει κτλ. δεν εισάγουν αντικειμενικούς στόχους, αλλά μπορούν να δηλώνουν παιδαγωγικούς σκοπούς (προθέσεις). Δραστηριότητα Δραστηριότητα:
Πρόκειται για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πρέπει να δείξει ο μαθητής ότι πέτυχε το στόχο. Τι επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει και τι όχι. Πολλές φορές οι συνθήκες μπορούν να αντικατασταθούν από ένα παράδειγμα με το πώς θέλουμε να εκτελέσει τη δραστηριότητα ο μαθητής. Στις συνθήκες αποσαφηνίζεται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια η απαίτηση έτσι, ώστε να μη χωρούν παρερμηνείες από τους μαθητές. * (συνθήκες ) (συνθήκες ) Συνθήκες επίτευξης στόχων Συνθήκες επίτευξης στόχων:
Η περιγραφή ενός στόχου μπορεί να διευρύνεται με κριτήρια ποιοτικά, ποσοτικά, ακρίβειας, ταχύτητας κτλ. Με τα κριτήρια προσδιορίζουμε το ικανοποιητικό της απόδοσης στη ζητούμενη από το μαθητή δραστηριότητα, όσον αφορά το πόσο καλά ή πόσο γρήγορα ή το καθορισμό του επιπέδου επίδοσης. Τα κριτήρια πρέπει να είναι λογικά και εύχρηστα.* (κριτήρια) (κριτήρια) Κριτήρια Κριτήρια:
Ένας στόχος μπορούμε να πούμε ότι περιγράφεται ικανοποιητικά και είναι χρήσιμος έχει επεξεργαστεί, έτσι ώστε να δίνονται απαντήσεις στις ερωτήσεις: Τι πρέπει να μπορούν να κάνουν οι μαθητές. Ποιες είναι οι πιο σημαντικές συνθήκες ή περιορισμοί, κάτω από τους οποίους πρέπει να το κάνουν. Πόσο καλή πρέπει να είναι η εκτέλεση, ώστε να είμαστε ικανοποιημένοι. ΣΥΝΟΨΗ ΣΥΝΟΨΗ