Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση

Διαφορετικές προσεγγίσεις Συνάρτηση παραμέτρων που σχετίζονται με : το αναλυτικό πρόγραμμα τη βαθμίδα εκπαίδευσης που αφορά η εισαγωγή τους προς επίτευξη γνωστικούς στόχους τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες, την περίοδο της εισαγωγής το επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης τις φιλοσοφικές και ιδεολογικές θεωρήσεις των πρωτεργατών.

Φάσεις εισαγωγής Xρονολογική εξέλιξη και φάσεις της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής στην εκπαίδευση Πως οι υπολογιστές και οι ΤΠΕ εισήχθηκαν στο εκπαιδευτικό σύστημα

Πρώτη Φάση (πριν το 1970) Μέσα (Media) και τεχνολογίες Προγραμματισμένα βιβλία Εκπαιδευτική τηλεόραση

Δεύτερη Φάση ( ) Ο υπολογιστής και οι γλώσσες προγραμματισμού Ο υπολογιστής ως διδακτικό εργαλείο πιλοτικές εφαρμογές (κυρίως σε επίπεδο λυκείων)

Δεύτερη Φάση Η πληροφορική προσέγγιση Έμφαση στον προγραμματισμό Basic για εκμάθηση του προγραμματισμού Εξάπλωση της γλώσσας και της θεωρίας της Logo

Δεύτερη Φάση Διδασκαλία με τη Bοήθεια Yπολογιστή Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή (Δι.B.Y.) - Computer Assisted Instruction (CAI) ή Μάθηση με τη Bοήθεια Yπολογιστή - Computer Assisted Learning (CAL). H πλειονότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Δι.B.Y., κατά την περίοδο εκείνη δεν είναι παρά προγράμματα εξάσκησης και πρακτικής εφαρμογής (drill and practice) και πολύ λίγα είναι αυτά που αφορούν εναλλακτικές εφαρμογές (όπως προγράμματα προσομοιώσεων και έμπειρα διδακτικά συστήματα)

Τρίτη Φάση ( ) μέσο/αντικείμενο εκπαίδευσης Εκπαιδευτικό λογισμικό διαφόρων τύπων Διδασκαλία της πληροφορικής

Τρίτη Φάση Πληροφορική για Όλους σφαιρική προσέγγιση: προτείνει τους "Υπολογιστές στα Σχολεία" (Micros in Schools) στην Αγγλία, την "Πληροφορική Για Όλους" (Informatique Pour Tous - IPT) στη Γαλλία αντίστοιχα προγράμματα εισαγωγής των υπολογιστών εξελίσσονται στις ΗΠΑ και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες στις ΗΠΑ η εισαγωγή υπολογιστών στο σχολικό σύστημα προωθήθηκε από ερευνητές και εκπαιδευτικούς, αλλά κυρίως από τη βιομηχανία και την αγορά.

Τρίτη Φάση Περίοδος γενικευμένης εισαγωγής Περίοδος γενικευμένης εισαγωγής της πληροφορικής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Συνυφασμένη με τη αλματώδη εξέλιξη των προσωπικών υπολογιστών, της αντίστοιχης πτώσης των τιμών τους και τις ελπίδες που είχαν εναποτεθεί στην πληροφορική επανάσταση.

Τέταρτη Φάση (μετά το 1990) Τεχνολογίες ως μέσο Πολυμέσα – υπερμέσα Δίκτυα υπολογιστών... Εικονικές πραγματικότητες

Πρότυπα εισαγωγής Της Πληροφορικής και των ΤΠΕ γενικότερα στην εκπαίδευση Από την εισαγωγή στην ενσωμάτωση

Tρεις διαφoρετικές προσεγγίσεις Η πληροφορική ως αυτόνoμo γνωστικό αντικείμενο που μπoρεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα σπουδών και να διδαχθεί σε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η πληροφορική ως μέσo γνώσης, έρευνας και μάθησης που διαπερνά όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Η πληροφορική ως στoιχείo της γενικής κουλτoύρας αλλά και κοινωνικό φαινόμενο.

A. ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο (τεχνοκεντρική προσέγγιση) Τεχνοκεντρικό ή κάθετο πρότυπο

B. μέσα σε όλα τα μαθήματα (ολοκληρωμένη προσέγγιση) ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής προσέγγισης της μάθησης Ολοκληρωμένο ή οριζόντιο πρότυπο

Γ. ως συνδυασμός των δύο προηγούμενων τρόπων (πραγματολογική προσέγγιση) Πραγματικό ή «ρεαλιστικό» πρότυπο Συνδυάζει τις δύο προηγούμενες προσεγγίσεις με όρους του εφικτού

Η διδασκαλία της Πληροφορικής: τεχνοκεντρικό πρότυπο κυριάρχησε κατά τη δεκαετία του 70, κυρίως στις υψηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης. από τη στιγμή που ένα νέο μάθημα καθιερώνεται στο αναλυτικό πρόγραμμα, είναι εύλογο να τεθούν και τα συνακόλουθα ερωτήματα που αφορούν το περιεχόμενό του, τους στόχους του, τα ερωτήματα που θέτει η διδασκαλία του, και συνεπώς την ύπαρξη μιας διδακτικής του προσέγγισης.

Το πρότυπο αυτό χαρακτηρίζεται από τεχνοκρατικό ντετερμινισμό και έχει ως βασική επιδίωξη την απόκτηση γνώσεων πάνω στη λειτουργία των υπολογιστών και την εισαγωγή στον προγραμματισμό τους. Η πληροφορική στα πλαίσια αυτά θεωρείται ως αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο, και στη διεθνή βιβλιογραφία απαντάται με τον όρο απομονωμένη τεχνική προσέγγιση ή κάθετη προσέγγιση. Η διδασκαλία της Πληροφορικής: τεχνοκεντρικό πρότυπο

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ σε όλο το εύρος του αναλυτικού προγράμματος: ολοκληρωμένο πρότυπο ολοκληρωμένη προσέγγιση Ένταξη των ΤΠΕ μέσα σε όλα τα μαθήματα ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής προσέγγισης της μάθησης

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ σε όλο το εύρος του αναλυτικού προγράμματος: ολοκληρωμένο πρότυπο Το πρότυπο αυτό εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα και χαρακτηρίζεται από το ότι και η διδασκαλία της χρήσης των ΤΠΕ και η χρήση τους ενσωματώνεται στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα του προγράμματος σπουδών (αποδίδεται και με τον όρο οριζόντια ή ολιστική προσέγγιση). Δεν εφαρμόζεται παρά μόνο πιλοτικά

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ σε όλο το εύρος του αναλυτικού προγράμματος: ολοκληρωμένο πρότυπο Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, τα θέματα που αφορούν στους υπολογιστές και στις ΤΠΕ διδάσκονται μέσα από όλα τα γνωστικά αντικείμενα του σχολείου και δεν συνιστούν ιδιαίτερο γνωστικό αντικείμενο. Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης πιστεύουν ότι η διασπορά της διδασκαλίας και της χρήσης της πληροφορικής σε όλο το φάσμα του προγράμματος σπουδών και όχι η ένταξή του σε ένα ιδιαίτερο αντικείμενο, μπορεί να βοηθήσει την ουσιαστική και από κοινού δημιουργική συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ σε όλο το εύρος του αναλυτικού προγράμματος: ολοκληρωμένο πρότυπο Η προσέγγιση αυτή προϋποθέτει σημαντικά διαφορετικές εκπαιδευτικές αντιλήψεις, τόσο στην επιλογή της γνώσης και της διδακτικής πρακτικής, όσο και στην εκπαίδευση και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών και στην υλικοτεχνική υποδομή. Οι ανατροπές που θα προκαλέσει στο πρόγραμμα σπουδών η εφαρμογή της προσέγγισης αυτής, την καθιστούν βραχυπρόθεσμα μη εφαρμόσιμη.

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση: πραγματολογικό πρότυπο Η πραγματολογική προσέγγιση, στην τρέχουσα τουλάχιστον εκδοχή της, συνιστά συνδυασμό της τεχνοκεντρικής και της ολοκληρωμένης προσέγγισης Συνιστά μια μεταβατική, "εφικτή" λύση, απαραίτητη για ένα τουλάχιστον χρονικό διάστημα μέχρι την πλήρη ένταξη των ΤΠΕ σε όλο το αναλυτικό πρόγραμμα.

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση: πραγματολογικό πρότυπο Το πρότυπο αυτό, χαρακτηρίζεται από τη διδασκαλία ενός αμιγούς μαθήματος γενικών γνώσεων πληροφορικής και την προοδευτική ένταξη της χρήσης των νέων τεχνολογιών ως μέσο στήριξης της μαθησιακής διαδικασίας σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του προγράμματος σπουδών.

Η πληροφορική και οι ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση: πραγματολογικό πρότυπο Στη βιβλιογραφία αποδίδεται και με τον όρο εφικτή ή μικτή προσέγγιση. Η έμφαση στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης, δίνεται στις γνωστικές και τις κοινωνικές διαστάσεις της χρήσης της πληροφορικής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η προσέγγιση αυτή γνώρισε πολλές διακυμάνσεις πριν σταθεροποιηθεί στους προσανατολισμούς του κυρίως αναφορικά με τη χρήση του πληροφορικού μέσου.

Θεωρίες μάθησης και ΤΠΕ βασικές θεωρίες μάθησης πως οι θεωρίες αυτές επιδρούν στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστή μοντέλα σχεδίασης και οι συνεπαγόμενες αρχές ανάπτυξης εκπαιδευτικών εφαρμογών

Θεωρίες μάθησης και υπολογιστικά περιβάλλοντα τρεις κύριες ψυχολογικές θεωρίες στην ανάπτυξη υπολογιστικών περιβαλλόντων μάθησης: Συμπεριφορισμός (behaviorism), Γνωστικές θεωρίες: –τον οικοδομισμό ή δομητισμό (constructivism) με τις διάφορες εκδοχές του (κλασικός οικοδομισμός και κονστρακτιονισμός (constructionism)) –θεωρία επεξεργασίας της πληροφορίας Θεωρία της δραστηριότητας (activity theory) που προέρχεται από τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης.

Πρόβλημα πολλές εκπαιδευτικές εφαρμογές με τη χρήση της πληροφορικής έχουν κυρίως σχεδιαστεί και καθοδηγηθεί από την πρόοδο της τεχνολογίας και όχι από την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην ψυχολογία της μάθησης.

Οι συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις Δίνουν έμφαση στην αναμετάδοση της πληροφορίας και στην τροποποίηση της συμπεριφοράς. Το πλαίσιο αυτό προσφέρει μια πολύ «τεχνική» προσέγγιση των αντίστοιχων εκπαιδευτικών εφαρμογών: αυτό που προέχει είναι ο ξεκάθαρος και λειτουργικός ορισμός των παιδαγωγικών και διδακτικών στόχων που πρέπει να επιτευχθούν.

Οι οικοδομητιστικές (γνωστικές) προσεγγίσεις Αναγνωρίζουν ότι τα παιδιά, πριν ακόμα πάνε στο σχολείο διαθέτουν γνώσεις και αυτό που χρειάζεται είναι να βοηθηθούν ώστε να οικοδομήσουν νέες γνώσεις πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν. Τα παιδιά, κάτω από αυτό το πρίσμα, συμμετέχουν ενεργά στην οικοδόμηση των γνώσεών τους. Το πλαίσιο αυτό οδηγεί στην άποψη ότι η εκπαίδευση πρέπει να έχει ως κύριο σκοπό να βοηθήσει τους μαθητές να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στις άτυπες και τις τυπικές γνώσεις τους.

Οι κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Δεν μπορούν να δουν τη μαθησιακή δραστηριότητα έξω από το κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται. Οι γνωστικές διεργασίες δεν νοούνται συνεπώς ως αυτόνομες οντότητες αλλά συστατικά ενός οργανωμένου όλου, του νου, ο οποίος λειτουργεί και αναπτύσσεται μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον ιστορικά προσδιορισμένο.