Παράγραφοι-σύνδεση-σχέση με το κείμενο 3 παράγραφοι στο κείμενο του Καποδίστρια: 1) η έλλειψη κρατικής οργάνωσης, όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση ο Καποδίστριας. 2) Η ανόρθωση των οικονομικών του Κράτους από τον Καποδίστρια 3) Η οργάνωση της εκπαίδευσης από τον Καποδίστρια. ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ Α) έλλειψη οργάνωσης Β) ανόρθωση οικονομικών Γ) οργάνωση εκπαίδευσης

ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ Νοηματική ενότητα και αυτοτέλεια=ενιαίο πληροφοριακό σύνολο (δεν πρέπει το ίδιο μήνυμα να συνεχίζεται και στην επόμενη παράγραφο!!!) Αλλαγή αράδας= εξωτερικό γνώρισμα Έκφραση ενός κύριου νοήματος, που μπορεί να δηλωθεί με έναν πλαγιότιτλο. (οι πλαγιότιτλοι βοηθούν στην αρχική κατανόηση του κειμένου, αλλά και στην τελική ανακεφαλαίωσή του!!).

ΑΣΚΗΣΗ ΣΩΣΤΟΥ ΧΩΡΙΣΜΟΥ ΣΕ 2 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥΣ Μόλις μαθεύτηκε πως στη Σμύρνη ξεμπάρκαρε ο Ελληνικός Στρατός και τα πέντε γειτονικά τουρκοχώρια γίνηκαν στάχτη! Νέα στάχτη, νέες συμφορές που θα φέρουνε κι άλλες κι άλλες! Μα ποιος μπορούσε να κάνει τέτοιον απλό λογαριασμό μέσα στο μεθύσι της νίκης… Τη μέρα που έφτασε ο Ελληνικός Στρατός στο χωριό μας, ο κόσμος έχασε το νου του. Από νωρίς πήρανε να χτυπούν οι καμπάνες, μα δεν ήταν ο συνηθισμένος χτύπος∙ ήτανε κατιτίς το πρωτάκουστο.

Προτάσεις: βασικές & συμπληρωματικές πληροφορίες

Ρηματικό και ονοματικό μέρος & συμπληρώματα ή εξειδικεύσεις Παράδειγμα με εξειδικεύσεις του ονοματικού μέρους της πρότασης Παράδειγμα με εξειδικεύσεις του ονοματικού μέρους της πρότασης: Κοίταζε ο Αντώνης τις βαρκούλες, που ανεβοκατέβαιναν λοξά, σαν στραβολαιμιασμένες απάνου στα κύματα, και θυμούνταν τον Σεβάχ τον Θαλασσινό, που σε αμέτρητες βρέθηκε φουρτούνες, που καραβοτσακίστηκε και θαλασσοπνίγηκε τόσες φορές, και όλο τάβγαζε πέρα και δεν πνίγονταν ποτέ. (Π. Δέλτα, Τρελαντώνης) Βασική πληροφορία σε κύρια πρόταση+ εξειδικεύσεις του ονοματικού μέρους (αντικειμένου: βαρκούλες) + επέκταση με 2 η κύρια πρόταση +εξειδικεύσεις του ονοματικού μέρους (του αντικειμένου: Σεβάχ).

Ρηματικές εξειδικεύσεις

Ανακεφαλαίωση

Λειτουργικά στοιχεία της παραγράφου: λέξεις- κλειδιά Μέσα στην παράγραφο, 1 ή 2 προτάσεις μας δίνουν τις βασικές πληροφορίες, ενώ άλλες προτάσεις και προσδιορισμοί τις συμπληρώνουν, τις αποσαφηνίζουν ή τις εμπλουτίζουν με δευτερεύουσες πληροφορίες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και μέσα στην ίδια την πρόταση: 1 ή περισσότερες λέξεις έχουν μεγαλύτερο βάρος (=λέξεις-κλειδιά) και μας δίνουν τη δυνατότητα να ‘’ξεκλειδώσουμε’’ την πρόταση. Βλ. ανασυγκρότηση, ανόρθωση της οικονομίας, δημιούργησε Τράπεζα. Οι λέξεις-κλειδιά είναι αυτές που συγκρατούμε στη μνήμη μας όταν ακούμε μια ομιλία ή διαβάζουμε ένα κείμενο. Τις σημειώνουμε και με τη βοήθειά τους, αναπαράγουμε από μνήμης το νόημα!! Επίσης, με τις λέξεις κλειδιά και το κύριο νόημα, μπορούμε να αναπτύξουμε τις παραγράφους ενός κειμένου. (θα το δούμε στην παραγωγή κειμένου)

Ανακεφαλαίωση: Λέξεις-κλειδιά