1 Σχεδιασμός πολυμεσικών εφαρμογών για μουσεία

Ιστορικό Το 1992 συστάθηκε κατάλληλη επιτροπή από τον οργανισμό ICOM (International Council of Museums) για τη μελέτη χρήσης πολυμέσων στα μουσεία (Multimedia Working Group – MMWG) Η συγκεκριμένη ομάδα εστίασε στη μελέτη της χρήσης των νέων τεχνολογιών για την προβολή μουσειακών συλλογών Τα νέα μέσα αλληλεπίδρασης εισήγαγαν νέους τρόπους για την επικοινωνία του γενικού πλαισίου και του νοήματος των εκθεμάτων 2/16

Ιστορικό Το 1995 εκπονήθηκε μια μελέτη που υποστήριζε ότι τα πολυμέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα μουσεία για δύο πολύ σημαντικούς και διακριτούς λόγους:  Ως επικοινωνιακά εργαλεία (εντός και εκτός μουσείου)  Ως εργαλεία τεκμηρίωσης (βάσεις δεδομένων, στοιχεία) 3/16

Πολυμέσα Οι ψηφιακές εφαρμογές πολυμέσων δίνουν στον επισκέπτη του μουσείου περιεχόμενο που βασίζεται σε πολλαπλά μέσα (πέραν του κειμένου) Συμπεριλαμβάνουν αλληλεπιδραστικά πολυμέσα και υπερμέσα 4/16

Χρήση πολυμέσων στα μουσεία Μια επίσκεψη σε μουσείο είναι μια «πολυμεσική» εμπειρία (εικόνα – περιγραφή) Οι πολυμεσικές εφαρμογές υπό αυτή την έννοια «δένουν» πολύ καλά με τους στόχους των μουσείων Επιτρέπουν αλληλεπιδραστική πλοήγηση, διαχείριση πληροφορίας, αναζήτηση και είναι ικανά να εκπληρώσουν εκπαιδευτικούς/ερμηνευτικούς στόχους, έρευνα και τεκμηρίωση 5/16

Πολυμέσα και επισκέπτες Υποστηρικτικά: κιόσκια, παροχή συνοδευτικών πληροφοριών Εκθέματα: πλήρως ενσωματωμένο περιβάλλον στον εκθεσιακό χώρο Ενίσχυση εμπειρίας χρήστη Αλλαγή πλαισίου παρατήρησης: τα εκθέματα είναι ομαδοποιημένα με συγκεκριμένο τρόπο στα μουσεία Mε τις πολυμεσικές εφαρμογές είναι δυνατή η συγκριτική επεξεργασία τους σε οποιοδήποτε επιθυμητό πλαίσιο 6/16

Πολυμέσα και επισκέπτες Ο χώρος περιορίζει την προβολή συλλογών (πολλά εκθέματα παραμένουν σε αποθήκες) Σύγκριση - αντιπαράθεση εκθεμάτων Αυξάνεται η ενασχόληση με τα εκθέματα Συνοδευτικές πληροφορίες όπως χαρτογράφηση εκθέσεων 7/16

Αφηγηματική επικοινωνία Η χρήση παιχνιδιών και εικονικής πραγματικότητας έχει κατηγορηθεί για διάσπαση προσοχής στα μουσεία Αντίθετα οι εφαρμογές μπορούν να ενεργοποιούν τους επισκέπτες (π.χ. παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού, κουίζ κ.λπ.) Εξομοιώσεις (π.χ. προβολή κατασκευής πλοίου, δραστηριότητα συναρμολόγησης) 8/16

Ηλεκτρονικοί κατάλογοι Ψηφιακή καταλογογράφηση έκθεσης Προγραμματισμός περιήγησης 9/16

Προώθηση Επίσκεψη έκθεσης εξ αποστάσεως (σχολεία, σπίτι) Διαφήμιση Μέσα: Διαδίκτυο, οπτικοί δίσκοι, συσκευές αποθήκευσης Υπηρεσίες: κατάλογος, εικονική ξενάγηση, αναπαράσταση, σχολιασμός 10/16

Ερμηνεία Η τεχνολογία πρέπει να χρησιμοποιείται συνοδευτικά Φιλικότητα στο χρήστη (διεπαφής, περιεχομένου) Απλότητα Έκταση / Βάθος θεματολογίας 11/16

Πολυμέσα στις εκθέσεις - λειτουργίες Η τεχνολογία «συντηρεί» τα εκθέματα (μέσω αναπαράστασης) Οι εκθέσεις είναι «ερμηνείες» των συλλογών Λειτουργίες μουσειακών εκθέσεων:  Κοινωνικές – προσήλωση στα χαρακτηριστικά του κοινού  Αισθητικές – συναισθηματική ενεργοποίηση  Γνωσιολογικές – περιβάλλον αυτομόρφωσης 12/16

Χαρακτηριστικά εκθέσεων Η δομή της έκθεσης τονίζει τα εκθέματα; Βοηθά στην εκτίμηση από τους επισκέπτες; Μπορούν να βρουν αυτό που θέλουν; Υπάρχει ομοιογένεια στην έκθεση ή είναι ασύνδετη; Ενθαρρύνεται η γνώση; 13/16

Ενίσχυση γνώσης Παιδαγωγικές τεχνικές Σαφείς στόχοι και οργάνωση Πλεονεκτήματα πολυμέσων:  Παροχή ποικιλίας ετερογενούς υποστηρικτικής πληροφορίας  Αποκαλύπτουν ένα υποσύνολο των διαθέσιμων εκθεμάτων και προσαρμόζονται στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες 14/16

Προβληματισμοί Διάσπαση προσοχής από τα εκθέματα Αλληλεπίδραση ακατάλληλη με το πνεύμα του μουσείου Παραβίαση ατμόσφαιρας έκθεσης Απομόνωση επισκεπτών που δεν έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία 15/16

Πολυμέσα στο σχεδιασμό εκθέσεων Σημαντικές παράμετροι: σκοπός, περιεχόμενο, δομή, κοινό, επικοινωνιακή προσέγγιση Βασικές αρχές:  Χαοτική δομή οδηγεί σε σύγχυση – χρειάζεται καθοδήγηση  Οπτική μονοτονία οδηγεί σε πλήξη  Η γνώση της μορφής της έκθεσης εκ των προτέρων οδηγεί σε αποτελεσματικότερη κατανόηση Ιδανικό βοήθημα: ένα μηχάνημα που καθοδηγεί, ξεναγεί, εξηγεί και απαντά σε όλες τις πιθανές ερωτήσεις 16/16

Πολυμέσα στην καταλογογράφηση Κιόσκια πληροφοριών Χαρακτηριστικά:  Προσέλκυση ενδιαφέροντος  Σύντομες περιγραφές εκθέσεων, αιθουσών και κυριότερων εκθεμάτων  Εναλλακτική ιεράρχηση πληροφοριών  Οδηγίες πλοήγησης  Συμπληρωματικό μέσο στις οδηγίες της υποδοχής  Αποφυγή λεπτομέρειας, οικονομία χρόνου  Καίρια τοποθέτηση 17/16

Πολυμέσα στην ξενάγηση Συμπλήρωση ξεναγών Περιεκτικές περιγραφές και συμπληρωματικές πληροφορίες Αποτελεσματική διεπαφή Πρόταση προσωπικού πλάνου ξενάγησης Περιορισμοί:  Συνωστισμός από κακή μελέτη τοποθέτησης  Ενοχλητικοί ήχοι – διάσπαση προσοχής  Υψηλό κόστος φορητών συσκευών 18/16

Πολυμέσα στη μελέτη έκθεσης Προβολή επιπλέον υλικού μη διαθέσιμου, ενισχύει την κατανόηση και εμβάθυνση Αποφυγή γραμμικής πλοήγησης 19/16

Πολυμέσα στην επεξήγηση Η παροχή πληροφοριών είναι απαραίτητη στη διάδοση γνώσεων στους επισκέπτες Εστίαση στις ανάγκες των επισκεπτών Η τεχνολογία πρέπει να περνάει απαρατήρητη Τοποθέτηση στην περιοχή των εκθεμάτων που επεξηγούνται Υψηλή πιστότητα περιεχομένου 20/16

Πολυμέσα και συναισθηματική εμπλοκή Ερεθίσματα που εισάγουν τους επισκέπτες στην ατμόσφαιρα της έκθεσης Εικονική πραγματικότητα Παιχνίδια που ενεργοποιούν (π.χ. αναζήτηση θυμάτων του Ολοκαυτώματος στο αντίστοιχο μουσείο) 21/16

Πολυμέσα στην αξιολόγηση Κουίζ, ερωτηματολόγια Εστίαση προσοχής Θετική ενίσχυση Προβληματισμός ως προς την αποτελεσματικότητα του ελέγχου γνώσεων 22/16

Πολυμέσα σε υπάρχουσες εκθέσεις Όταν ο σκοπός της έκθεσης δεν είναι ξεκάθαρος στους επισκέπτες Η οργάνωση της έκθεσης δεν είναι αποτελεσματική Οι επισκέπτες δεν αντιλαμβάνονται διαφορετικές πτυχές των εκθεμάτων (π.χ. τελετουργικές, χρηστικές, αισθητικές, γεωγραφικές) Οι επισκέπτες δεν αφομοιώνουν τις πληροφορίες 23/16

Πού τοποθετούνται; Απομακρυσμένα από τα εκθέματα όταν:  Δεν έχουν σχέση με τα εκθέματα που προβάλλονται  Παρέχουν εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες  Πρέπει να έχουν δυνατό ήχο από ηχεία  Απαιτούν ειδικές συνθήκες και χώρους (π.χ. εικονική πραγματικότητα, χαμηλός φωτισμός) 24/16

Πού τοποθετούνται; Κοντά στα εκθέματα όταν:  Έχουν άμεση σχέση με τα εκθέματα που προβάλλονται  Η παρουσία τους δεν παρενοχλεί την περιήγηση του επισκέπτη  Ο τύπος διάδοσης της πληροφορίας δεν έρχεται σε σύγκρουση με το περιβάλλον του μουσείου 25/16

Βιβλιογραφία International Council of Museums (ICOM) - Introduction to Multimedia in Museums 26/16