Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori)

Επιπολασμός & επίπτωση της Η.pylori λοίμωξης Η λοίμωξη από Hp παρουσιάζει παγκόσμια κατανομή, αποτελεί ίσως την πλέον διαδεδομένη λοίμωξη ( 50% του πληθυσμού της γης) Η λοίμωξη από Hp παρουσιάζει παγκόσμια κατανομή, αποτελεί ίσως την πλέον διαδεδομένη λοίμωξη ( 50% του πληθυσμού της γης) Ο επιπολασμός και η επίπτωση όμως διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών Ο επιπολασμός και η επίπτωση όμως διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών

Στης αναπτυσσόμενες χώρες (Λ. Αμερική, Αφρική, ΝΑ Ασία) ο επιπολασμός είναι ιδιαίτερα υψηλός όπου το 80-90% του πληθυσμού έχει προσβληθεί κυρίως κατά την παιδική ηλικία. Η επίπτωση σ’ αυτή τη χρονική περίοδο είναι 2-5% ετησίως. Στης αναπτυσσόμενες χώρες (Λ. Αμερική, Αφρική, ΝΑ Ασία) ο επιπολασμός είναι ιδιαίτερα υψηλός όπου το 80-90% του πληθυσμού έχει προσβληθεί κυρίως κατά την παιδική ηλικία. Η επίπτωση σ’ αυτή τη χρονική περίοδο είναι 2-5% ετησίως. Σε αντίθεση με τις αναπτυγμένες χώρες (Δ. Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία) όπου η συχνότητα της λοίμωξης στα παιδιά είναι χαμηλή και η επίπτωση είναι 0,5-1% ετησίως. Σε αντίθεση με τις αναπτυγμένες χώρες (Δ. Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία) όπου η συχνότητα της λοίμωξης στα παιδιά είναι χαμηλή και η επίπτωση είναι 0,5-1% ετησίως. Επιπολασμός & επίπτωση της Η. pylori λοίμωξης

Παράγοντες Κινδύνου Το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και οι συνθήκες διαβίωσης στα παιδικά χρόνια αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες μόλυνσης με H. pylori τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες Το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και οι συνθήκες διαβίωσης στα παιδικά χρόνια αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες μόλυνσης με H. pylori τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες

Επιπολασμός H. pylori

Η λοίμωξη από H.p σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες Η λοίμωξη από H.p σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες αντί Η.p IGg Hλικία (έτη)

Πηγές – τρόποι μετάδοσης Το H.P έχει απομονωθεί ή καλλιεργηθεί σε : Πηγές – τρόποι μετάδοσης Το H.P έχει απομονωθεί ή καλλιεργηθεί σε :  Σίελο  Οδοντική πλάκα  Γαστρικό υγρό  Κόπρανα  Λύματα  Νερό ύδρευσης (Peru)  Ωμά λαχανικά  Γάτες και αλλά κατοικίδια ζώα Ferguson D et al1993 Krajdens M et al 1982 Shames B et al1989 Thomas et al1992 Kelly S et al1994 Westblom T et al 1993 Hopkins RJ et al1993 Handt LK et al 1994

Τρόποι μετάδοσης Στοματο-στοματική Στοματο-στοματική Κοπρανοστοματική Κοπρανοστοματική

Φυσική ιστορία της H. pylori λοίμωξης Suerbaum & Michetti, NEJM, 2002 Παιδική ηλικία Προχωρημένη ηλικία Χαμηλό επίπεδο παραγωγής οξέος Οξεία H.Pylori Λοίμωξη Φυσιολογικός Βλεννογόνος Χρόνια H.Pylori Λοίμωξη Υψηλό Επίπεδο παραγωγής οξέος Γαστρίτιδα Άντρου Μη Ατροφική Πανγαστρίτιδα Ατροφική Γστρίτιδα Σώματος Έλκος Δωδεκαδακτύλου MALT Λέμφωμα Γαστρικό Έλκος Εντερική Μεταπλασία Ασυμπτωματική H.Pylori Λοίμωξη Δυσπλασία Γαστρικός Καρκίνος

Suerbaum & Michetti, NEJM, 2002 Παθοφυσιολογία της H. pylori λοίμωξης

Το H. pylori Θεωρείται σήμερα ως το κυριότερο αίτιο του πεπτικού έλκους (ΠΕ) και της χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδος του άντρου. Η δε θεραπεία εκρίζωσης προκαλεί: Το H. pylori Θεωρείται σήμερα ως το κυριότερο αίτιο του πεπτικού έλκους (ΠΕ) και της χρόνιας ατροφικής γαστρίτιδος του άντρου. Η δε θεραπεία εκρίζωσης προκαλεί: Γρήγορη βελτίωση των κλινικών συμπτωμάτων Γρήγορη βελτίωση των κλινικών συμπτωμάτων Ταχεία επούλωση των ΠΕ Ταχεία επούλωση των ΠΕ Μείωση των υποτροπών και των επιπλοκών Μείωση των υποτροπών και των επιπλοκών Μείωση του κόστους θεραπείας της νόσου Μείωση του κόστους θεραπείας της νόσου H. pylori και πεπτικό έλκος

Αιτιοπαθογένεια πεπτικού έλκους ΕΛΚΟΣ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟΥ ΕΛΚΟΣ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟΥ ΕΛΚΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ ΕΛΚΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ

Μηχανισμοί βλάβης του γαστρικού βλεννογόνου από H.pylori λοίμωξη Τοπική δράση Παραγωγή τοξινών vacA cagA Eπίδραση στην ανοσιακή απάντηση Παραγωγή κυτταροκινών ↑ ιντερλευκίνης 8(IL-8) ↑ χημειοταξίας ↑ φλεγμονωδών κυττάρων απελευθέρωση φλεγμονωδών μεσολαβητών ↑ παραγωγής ανοσοσφαιρινών(IgA,IgG) Eπίδραση στην έκκριση οξέος Aρχικά υποχλωρυδρία Eπακόλουθα υπερχλωρυδρία ↑ επιπέδων γαστρίνης ορού ↑ επιπέδων N- μεθυλ ισταμίνης στο θόλο Yπεργαστριναιμία ↑ Parietal cells Eπίδραση στην έκκριση διττανθρακικών στο δωδεκαδάκτυλο ↓ Έκκρισης των διττανθρακικών

Επίπτωση γαστρικού καρκίνου

H. Pylori και γαστρικός καρκίνος  Forman, BMJ, 1991  Nomura, NEJM, 1991  Parsonnet, NEJM, 1991 RR: 2,1 – 8,7 Huang, Gastro, 1998 (μεταανάλυση): RR: 2

Μοντέλο γαστρικής καρκινογένεσης Φυσιολογικός Βλεννογόνος Χρόνια ενεργός Γαστρίτιδα Γαστρική Ατροφία Εντερική Μεταπλασία H.pylori Δυσπλασία Γαστρικός Καρκίνος Ανοσιακή απάντηση, Δίαιτα Γαστρίνη, Γονίδια ξενιστή Αχλωρυδρία Καρκινογόνα

H. Pylori και γαστρικός καρκίνος Uemura, NEJM, Ιάπωνες 1526 Ιάπωνες 1246 H. pylori (+)1246 H. pylori (+) 280 H. pylori (-)280 H. pylori (-) Μέσος χρόνος παρακολούθησης: 7,8 έτη Μέσος χρόνος παρακολούθησης: 7,8 έτη

Ανανέωση (turnover) επιθηλιακών κυττάρων και γαστρική καρκινογένεση  Fas – FasL και H. pylori  Απόπτωση επιθηλιακών κυττάρων  Χρονιότητα λοίμωξης ↑ απόπτωσης ↑ απόπτωσης ↓ ↑ πολλαπλασιασμού ↑ πολλαπλασιασμού ↓ ↑ πιθανότητας ↑ πιθανότητας καρκινογένεσης καρκινογένεσης Archimandritis, Clin Exp Immunol, 2000 Sougioultzis, Mod Pathol, 2003

Κακοήθη έλκη Κακόηθες έλκος άντρουΚακόηθες έλκος θολοσωματικής

Τρόποι διάγνωσης Ηp Μη επεμβατικοί Μη επεμβατικοί Επεμβατικοί Επεμβατικοί

Μη επεμβατικές μέθοδοι Μέθοδος διάγνωσης Τι μετράμε ΕυαισθησίαΕιδικότηταΕπανέλεγχος μετά θεραπεία? Σχόλια Ορολογική μέθοδος με ELISA IgG 75-93% 75-93% % Όχι Ευκολία. ΙgG Abs  σταδιακά και παραμένουν για έτη. Εξέταση κοπράνων HpSA H..Pylori antigens 95-98% 92-95% Όχι Η λήψη κοπράνων περιορίζει τη χρήση της Urea Breath Test Urea Breath Test Αντίδραση ουρεάσης %95%Ναι  ευαισθησίας από αντιεκκριτική αγωγή Elisa ούρων IgG70-96%77-85%Όχι ηλικιωμένοι ασθενείς; Όχι ευρέως διαθέσιμη Εlisa σιέλου IgG82-91%71-85%Όχι ηλικιωμένοι ασθενείς; Όχι ευρέως διαθέσιμη String Test Καλλιέργεια ή PCR της γαστρική βλέννης 75-80%75-100%Όχι Όχι απόλυτα μη επεμβατική

όχι αντιβίωση για τουλάχιστον 30ημέρες όχι PPI’s, για τουλάχιστον 30 ημέρες όχι βισμούθιο για τουλάχιστον 30 ημέρες 94% ευαισθησία 98% ειδικότητα Urea Breath Test

Τρόποι διάγνωσης - επεμβατικοί Μέθοδος διάγνωσης Τι μετράμε ΕυαισθησίαΕιδικότηταΕπανέλεγχοςμετάθεραπεία?Σχόλια Χρώση ιστοτεμαχίων γαστρικού βλεννογόνου (τροποποιημέν η Giemsa) Ιστολογική ταυτοποίηση του μικροοργανισμού (Giemsa, Warthin- Starry) 82%-95% 99%-100% Ναι Gold standard εξέταση Rapid Urease Test (CLO- Test) Δοκιμασία ουρεάσης σε γαστρική βιοψία 70%-80% 100% Ναί Η ευασθησία της μειώνεται με την καταστολή οξέος Καλλιέργεια Παρουσία του μικροβίου. Ευαισθησία στα αντιβιοτικά 70%-80% 100% Ναί Χρησιμοποιείται στην περίπτωση πολλαπλών αποτυχιών της θεραπείας εκρίζωσης. Χρειάζεται ειδικό εργαστήριο

Νεότερες Τεχνικές Ανίχνευσης του Ηp κατά την ενδοσκόπηση Η Η.pylori λοίμωξη προκαλεί ειδικές διαταραχές της αρχιτεκτονικής του γαστρικού βλεννογόνου εμφανείς κατά τη διάρκεια μεγεθυντικής ενδοσκόπησης Η Η.pylori λοίμωξη προκαλεί ειδικές διαταραχές της αρχιτεκτονικής του γαστρικού βλεννογόνου εμφανείς κατά τη διάρκεια μεγεθυντικής ενδοσκόπησης Υag, Endoscopy, 2005 Υag, Endoscopy, 2005 Με τη χρήση συνεστιακού Laser ενδοσκοπίου είναι δυνατή η άμεση αναγνώριση του οργανισμού Με τη χρήση συνεστιακού Laser ενδοσκοπίου είναι δυνατή η άμεση αναγνώριση του οργανισμού Kiesslich, Gastro, 2005 H μέτρηση της αμμωνίας και του γαστρικού pH κατά την ενδοσκόπηση παρέχουν σαφή στοιχεία της παρουσίας του Ηp H μέτρηση της αμμωνίας και του γαστρικού pH κατά την ενδοσκόπηση παρέχουν σαφή στοιχεία της παρουσίας του Ηp Tucci, Endoscopy, 2005

Μη καλά σχεδιασμένες μελέτες Μικρός αριθμός ασθενών Πιθανή συσχέτιση του Η.Pylori με πληθώρα εξωγαστρικών νοσημάτων

Eξωγαστρικές συσχετίσεις Η.pylori λοίμωξης Αυτοάνοσα νοσήματα Θυρεοειδίτιδα Hashimoto Θυρεοειδίτιδα Hashimoto Σύνδρομο Sjögren Σύνδρομο Sjögren Σύνδρομο Guillain Barre Σύνδρομο Guillain Barre Ρευματοειδής αρθρίτιδα Ρευματοειδής αρθρίτιδα Οροαρνητική Οροαρνητική σπονδυλαρθροπάθεια σπονδυλαρθροπάθεια Πορφύρα Henoch-Schonlein Πορφύρα Henoch-Schonlein Nοσήματα του ήπατος Kίρρωση Kίρρωση Hπατοκυτταρικό Ca Hπατοκυτταρικό Ca Hπατική εγκεφαλοπάθεια Hπατική εγκεφαλοπάθεια Xολολιθίαση Καρκίνος του παγκρέατος Καθυστερημένη εμμηναρχή Υπερεμεσία της κυήσεως Παιδιατρικά νοσήματα Αναστολή ανάπτυξης στα παιδιά Σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου Nόσος Parkinson Nόσος Altzheimer Eλάττωση BMI Eλάττωση BMI Mονοκλωνική γαμμαπάθεια Mονοκλωνική γαμμαπάθεια

Eξωγαστρικές συσχετίσεις Η.pylori λοίμωξης Αιματολογικά νοσήματα Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα Ένδεια βιταμίνης Β12 Ένδεια βιταμίνης Β12 Αγγειακά νοσήματα Στεφανιαία νόσος Στεφανιαία νόσος Ιδιοπαθής ημικρανία Ιδιοπαθής ημικρανία Φαινόμενο Raynaud Φαινόμενο Raynaud Οφθαλμολογικά νοσήματα Αραχνοειδίτιδα Αραχνοειδίτιδα Γλαύκωμα Γλαύκωμα Δερματολογικά νοσήματα Χρόνια ιδιοπαθής κνίδωση Ροδόχρους ακμή Αφθώδης στοματίτιδα Γυροειδής αλωπεκία Πνευμονολογικά νοσήματα Χρόνια βρογχίτιδα Πνευμονική ΤΒC Bρογχεκτασίες Ca πνευμόνων Nεφρική ανεπάρκεια Σακχαρώδης διαβήτης Νεοπλασίες παχέος εντέρου