Ιερός Ναός Παναγίας Κοσμοσώτ η ρας Φερών Γυμνάσιο Φερών Εργασία των μαθητριών : Παρασχάκη Μ., Δανίδου Μ., Τσιαβδαριδου Κ., Μπακόλα Φ., Τερζή Α., Σιδερίδου Μ.

 Ιερός Ναός Παναγίας Κοσμοσώτηρας Φερών

Ιστορικό της Μονής μ. Χ. οικοδομείται από τον Ισαάκιο Κομνηνό, γιό του Αλέξιου και της Ειρήνης. Έχοντας ανακαινίσει την Μονή της Χώρας και τον Ναό του Αγίου Στεφάνου του Αυρηλιανού στην Κωνσταντινούπολη, έρχεται κοντά στις εκβολές του Έβρου τον οποίο ονομάζει Μαρίτζα, και στον τόπο αυτό που ήταν γεμάτος φίδια και σκορπιούς και που λεγόταν βηρός, δηλαδή βαλτόνερα, οικοδομεί με βαθιά ευλάβεια ένα ολόκληρο οχυρωμένο μοναστηριακό συγκρότημα, το οποίο παίρνει από την περιοχή το όνομά του : " Μονή της Βήρας, Παναγία η Κοσμοσώτειρα ".

Περιλαμβάνει  το κεντρικό καθολικό αφιερωμένο στη Κοσμοσώτ η ρα Θεομήτορα με περιμετρικές πτέρυγες κελιών, περίπου 40 για τους μοναχούς.  Σήμερα διατηρείται καλύτερα ο πύργος για τα σήμαντρα, ύψους 8 μέτρων τετράγωνος εξωτερικά και κυκλικός εσωτερικά.

Εσωτερικά …  κτίρια όπως η τράπεζα των μοναχών, το σκευοφυλάκιο, το βεστιάριο και το συγκρότημα των λουτρών.  εσωτερική αυλή που ήταν και εκείνη τειχισμένη με περίφραξη.  Η κύρια πύλη βρισκόταν βόρεια, μία ήταν στα ανατολικά και μία στα δυτικά. Από την ανατολική πύλη μπορούσαν να μπαίνουν στην Μονή και οι γυναίκες, μόνο στον εξωτερικό αυλόγυρο και μόνο τρεις φορές τον χρόνο.

Εξωτερικά υπήρχε  δεύτερος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Προκόπιο, ο οποίος δεν σώζεται  βιβλιοθήκη, σκευοφυλάκιο, βεστιάριο, ξενώνας, λουτρά, δεσποτικό διαμέρισμα, και κάποια ακόμη διαμερίσματα για φιλοξενία επισήμων  γηροκομείο ή νοσοκομείο  στάβλοι, εργαστήρια μεγάλες αποθήκες  πιο πέρα από τον εξωτερικό περίβολο βρισκόταν, με δική του περίφραξη και παρεκκλήσιο, το νεκροταφείο των μοναχών  Υδραγωγείο

Τυπικό της Μονής  Η Μονή χαρακτηρίζεται ως « ολότελα ελεύθερη, αυτοδέσποτη, ιδιοδέσποτη ».  Ο αριθμός των μοναχών οριζόταν σε 74 συνολικά, ηλικίας κάτω των 30 αλλά άνω των 26 ετών.  Η εκλογή του ηγούμενου της μονής γινόταν από όλη την αδελφότητα και χειροτονούνταν από τον μητροπολίτη Τραϊανουπόλεως.  Ο ηγούμενος είχε απόλυτη εξουσία  Δικαιούταν δικό του αλιευτικό σκάφος στον ποταμό Έβρο ( Μαρίτζα ).

Τυπικό της Μονής  Οριζόταν με λεπτομέρειες :  η φιλανθρωπία ( χρήματα και καθημερινά διανέμονταν τροφή σε ενδεείς )  η Λατρευτική τάξη εορτών  τα διακονήματα ( π. χ. του τραπεζάρχη, του κελλάριου )  η περιουσία της Μονής  η κοινή ενδυμασία των μοναχών  η καθημερινή τροφή των μοναχών  η περίθαλψη των ασθενών  η παρουσία μόνιμου γιατρού  η εθιμοταξία της πανήγυρης τα Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου )

Τυπικό της Μονής  Επιπλέον αναφέρονται :  Οικισμοί και χωριά π. χ. Βήρος.  Γεφύρια π. χ. « Αειδαροπνίκτης » πιθανόν δυτικά των Φερών.  Η κατασκευή της δεξαμενής υδάτων των υδρευτικών έργων και λουτρών εκτός της Μονής. Ο ηγούμενος φροντίζει το νερό να είναι πόσιμο και διαυγές.  Η αγορά των υλικών για την οικοδόμηση της Μονής.

Τυπικό της Μονής  Αναφέρει τη βοήθεια της Θεοτόκου στην υλοποίηση του σχεδίου « οιάπερ θησαυρός ».  Ορίζεται η Μονή να είναι άβατη για τις γυναίκες ( μπορούν να παρευρίσκονται κατά τις Θεομητορικές εορτές ).  Στηλιτεύει τη συνήθεια απεικόνισης των κτητόρων και απαγορεύει τη χρήση της στη Μονή.  Ορίζει να ταφεί στη Μονή, αν και δεν έχει εντοπιστεί ο τάφος του και να μνημονεύεται καθημερινά, ώστε ο Θεός να συγχωρήσει τις αμαρτίες του.

Αρχιτεκτονική  Μέσο μήκος του ναού 23 μέτρα και μέσο πλάτος 17 μέτρα.  Το ύψος του τρούλου είναι 17 μέτρα.  Κτίσμα μεσαίου μεγέθους, με αναλογίες που στην αρχαιότητα συμβόλιζαν ένα ιδανικό σχήμα και κατ ’ επέκταση την αρμονία του κόσμου.

Γλυπτική  Τέσσερις συνολικά κίονες, ανά δύο ζεύγη, με ύψος 3,60 μ. από στιλβωμένο σκοτεινόχρωμο μάρμαρο και επάνω κιονόκρανο με άβακα.  Επί Τουρκοκρατίας καλύφθηκαν με γύψινη επένδυση  Το αρχικό τέμπλο του Ναού δεν σώζεται.

Τοιχογραφίες  Επί Τουρκοκρατίας οι τοιχογραφίες καλύφθηκαν με σοβά.

 Οι μορφές των τοιχογραφιών παρουσιάζονται πλατιές με στρογγυλά πρόσωπα και με απλή φωτοσκίαση, εμφανίζουν υπερβολικό ρεαλισμό και διακρίνονται από πολύ “ λαϊκό πνεύμα ”.

Παραστάσεις στρατιωτικών αγίων ή των κτητόρων (;)

Ο Μονοκέφαλος Αετός

 Βρίσκεται εντοιχισμένο στο νοτιοανατολικό εξωτερική πλευρά της τοιχοποιΐας του Ναού.  Ο μονοκέφαλος αετός ήταν σύμβολο της Δυναστείας των Κομνηνών της Τραπεζούντας.  Πιστοποιεί ότι στη μονή της Κοσμοσώτηρας ενταφιάστηκε πράγματι μέλος της βασιλικής οικογένειας και αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι εδώ υπάρχει μαυσωλείο της οικογένειας των Κομνηνών

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !!!