«Δραστηριότητες από τον κόσμο της φυσικής για το νηπιαγωγείο» Η Γη ως ουράνιο σώμα Η εναλλαγή της μέρας και της νύχτας Πασσά Διονυσία Ψαρρού Αλεξία

Η Γη ως ουράνιο σώμα: Στόχοι Να κατανοήσουν τα παιδιά το σφαιρικό σχήμα της Γης. Να αντιληφθούν ότι η Γη, όπως και οι άλλοι πλανήτες, ανήκει σε ένα σύστημα περιστρεφόμενων πλανητών στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο ήλιος. Να συνειδητοποιήσουν ότι η Γη Είναι μία φυσική περιοχή, στην επιφάνεια της οποίας ζουν και αναπτύσσουν δραστηριότητες οι άνθρωποι. Επίσης, ότι στο γήινο τοπίο εναλλάσσονται γεωφυσικά και τεχνητά στοιχεία.

1η Δραστηριότητα: Το σχήμα της Γης (στόχος: 1) Υλικά/μέσα: Κόλλες Α4 Μαρκαδόρους Διάφορα παιδικά βιβλία για το ηλιακό σύστημα και τη Γη Εικόνες Με αφορμή την 22 Απριλίου ζητάμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν το καθένα τη Γη. Αφού ολοκληρωθούν οι ζωγραφιές παρουσιάζονται στην παρεούλα. Παρουσιάζουμε διάφορες εικόνες με τη Γη από το διάστημα, εικόνες με το ηλιακό σύστημα και το σύμπαν. Φέρνουμε έναν σάκο, ο οποίος περιέχει διάφορα παιδικά βιβλία σχετικά με τη Γη, τους πλανήτες, τον ήλιο και το ηλιακό σύστημα.

Ζητάμε από τα παιδιά να φτιάξουν μία καινούρια ζωγραφιά που θα απεικονίζει τη Γη και να τη συγκρίνουν με την προηγούμενη ζωγραφιά τους. Συζητάμε για τις διαφορές που και τις ομοιότητες που ενδέχεται να υπάρχουν και τονίζουμε το σφαιρικό σχήμα της Γης.

2η Δραστηριότητα: Η Γη και το ηλιακό σύστημα (στόχοι: 1, 2) Υλικά/μέσα: Βίντεο Εκπαιδευτικό παιχνίδι Δείχνουμε στα παιδιά μερικά βιντεάκια στο YouTube Συζητάμε και επικεντρωνόμαστε στα πιο βασικά ζητήματα, όπως το σχήμα της Γης και των πλανητών, τη διαφορά μεγέθους κ.τ.λ. Εκπαιδευτικό παιχνίδι το οποίο λέγεται «Ηλιακό σύστημα» (φουσκωτό). Φουσκώνουμε τους πλανήτες, τους ονομάζουμε και τους τοποθετούμε σε τροχιά γύρω από τον ήλιο, έτσι ώστε να σχηματίσουμε το ηλιακό μας σύστημα.

Τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν το σφαιρικό σχήμα της Γης και των άλλων πλανητών, τη διαφορά στο μέγεθός τους (με έμφαση στη διαφορά μεγέθους ήλιου και γης) και τη θέση του ήλιου στο κέντρο του ηλιακού συστήματος. Περιστρέφουμε τη φουσκωτή Γη γύρω από τον εαυτό της και σιγά-σιγά γύρω από τον ήλιο, αναπαριστώντας τον τρόπο με τον οποίο κινείται η Γη στο ηλιακό σύστημα. Προτρέπουμε τα παιδιά να δοκιμάσουν. https://www.youtube.com/watch?v=hhZpgZI_fnw https://www.youtube.com/watch?v=x33pLP1kYis https://www.youtube.com/watch?v=DNBde-qdKOs https://www.youtube.com/watch?v=XSJI4HB0WAU

3η Δραστηριότητα: Η Γη από ψηλά: φυσικά και τεχνητά στοιχεία (στόχος 3) Υλικά/μέσα: Εικόνα από αεροδρόμιο Γεωμορφολογική υδρόγειο σφαίρα Πολιτική υδρόγειο σφαίρα Βίντεο Δείχνουμε στα παιδιά μία εικόνα στον υπολογιστή από ένα αεροδρόμιο. Ρωτάμε τα παιδιά να μας πουν τι βλέπουν. Θα μιλήσουμε στα παιδιά για τα φυσικά και τεχνητά στοιχεία που υπάρχουν στην επιφάνεια της Γης. Προβάλλουμε ένα βίντεο με ένα αεροπλάνο το οποίο απογειώνεται και σιγά-σιγά απομακρύνεται από την επιφάνεια της Γης.

Συζητάμε με τα παιδιά για το τι/πως βλέπουν, υποθέτοντας ότι βρίσκονται μέσα στο αεροπλάνο και παρατηρούν τη Γη. Φέρνουμε 2 υδρογείους, μία με γεωμορφολογικό χάρτη και μία με πολιτικό. Ρωτάμε τα παιδιά αν ξέρουν τι είναι αυτό ή αν τους θυμίζει κάτι. Τους ζητάμε να μας πουν ποιές διαφορές παρατηρούν. Στη συνέχεια, παίρνοντας μόνο την υδρόγειο με το γεωφυσικό χάρτη, αφήνουμε τα παιδιά να την επεξεργαστούν και να μας δείξουν που βλέπουν βουνά, θάλασσα, λίμνες κ.τ.λ. Φέρνουμε και την υδρόγειο με τον πολιτικό χάρτη, βρίσκουμε τη χώρα μας και όποια άλλη χώρα θέλουν τα παιδιά. Τώρα, έχοντας και τις δύο υδρογείους, συζητάμε και πάλι για ομοιότητες και διαφορές.

https://www.youtube.com/watch?v=vco-Z6Xf7IY

4η Δραστηριότητα (αξιολόγησης):Η κίνηση των πλανητών Ένα παιδί αναλαμβάνει να είναι ο ήλιος . Οκτώ ακόμα παιδιά θα αναπαραστήσουν κάθε έναν από τους 8 πλανήτες. Το παιδί που είναι ο ήλιος στέκεται στο κέντρο. Αφού τα παιδιά-πλανήτες μπουν στη σωστή σειρά, τους ζητάμε να αναπαραστήσουν την κίνηση των πλανητών γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον εαυτό τους. Το παιχνίδι επαναλαμβάνεται για να συμμετέχουν όλα τα παιδιά.

Η εναλλαγή της μέρας και της νύχτας: Στόχοι   Να αντιληφθούν τα παιδιά ότι ο ήλιος και η γη συνυπάρχουν σε ένα ενιαίο χώρο μαζί με άλλους πλανήτες. Να κατανοήσουν ότι η εναλλαγή ημέρας και νύχτας οφείλεται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της.

1η Δραστηριότητα: Φτιάχνοντας το ηλιακό σύστημα (στόχος 1) Υλικά/μέσα: Εικόνες από το ηλιακό σύστημα Βίντεο Πλαστελίνες Ξυλάκια Χαρτάκια Σκούρο/μαύρο χαρτόνι Δείχνουμε και πάλι στα παιδιά εικόνες και βίντεο με το ηλιακό σύστημα και τους πλανήτες. Θέτουμε το ερώτημα «πώς φωτίζεται η Γη;» «από πού και πώς φτάνει το φώς σε αυτή;». Έχοντας σε κάρτες του πλανήτες με τα ονόματά τους και χρησιμοποιώντας πλαστελίνη, ζητάμε από τα παιδιά να φτιάξουν τους πλανήτες και τον ήλιο.

Σε ένα μαύρο/σκούρο χαρτόνι έχουμε σχεδιάσει στη μέση έναν κύκλο και γύρω άλλους 8 ομόκεντρους κύκλους (έναν για κάθε πλανήτη). Αφού τα παιδιά φτιάξουν τους πλανήτες και τον ήλιο με την πλαστελίνη, έχοντας ως βοήθεια το βίντεο αλλά και σχετικές εικόνες, τοποθετούμε στο κέντρο τον ήλιο και κάθε πλανήτη στη σωστή τροχιά. Τοποθετούμε σε κάθε πλανήτη από ένα ξυλάκι στο οποίο είναι κολλημένο ένα λευκό χαρτάκι με το όνομά του. Εντοπίζουμε τη Γη και ζητάμε από τα παιδιά να μας δείξουν ποια κατεύθυνση ακολουθεί το φως από τον ήλιο και φτάνει στη Γη.

2η Δραστηριότητα: Πώς φωτίζεται η γη; (στόχοι: 1, 2) Υλικά/μέσα: Φακός Υδρόγειος σφαίρα Βίντεο Συσκοτίζουμε την τάξη. Παίρνουμε την υδρόγειο σφαίρα και ένα φακό. Υποθέτουμε ότι ο φακός αναπαριστά τον ήλιο που φωτίζει τη Γη. Ανάβουμε το φακό και ρίχνουμε το φως πάνω στην υδρόγειο σφαίρα-γη. Ζητάμε από τα παιδιά να εντοπίσουν ποια περιοχή φωτίζεται και ποιά είναι σκοτεινή.

Έπειτα, τα ρωτάμε , ποιά από τις περιοχές αυτές πιστεύουν ότι έχει μέρα και ποιά νύχτα και του ζητάμε να αιτιολογήσουν την απάντησή τους. Ρωτάμε να μας πουν πως πιστεύουν ότι αλλάζει η μέρα και γίνεται νύχτα και το αντίστροφο. Χρησιμοποιώντας την υδρόγειο σφαίρα και το φακό επαληθεύουμε ή διαψεύδουμε τις απαντήσεις που δόθηκαν. Προβάλλουμε πάλι σχετικό βίντεο με την κίνηση της Γης γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον άξονά της. Πατάμε pause σε διάφορα σημεία και ζητάμε από τα παιδιά κάθε φορά να μας πουν πιο κομμάτι έχει μέρα και ποιό νύχτα και γιατί. https://www.youtube.com/watch?v=x33pLP1kYis  

3η Δραστηριότητα: Google Earth Υλικά/μέσα: εφαρμογή Google Earth Χρησιμοποιώντας την εφαρμογή Google Earth στον υπολογιστή, κατ’ αρχάς αφήνουμε τα παιδιά να πειραματιστούν και να δουν τη Γη. Χρησιμοποιώντας από τη γραμμή εργασιών την καρτέλα προβολή, τικάρουμε τον «ήλιο» και αυτόματα βλέπουμε ότι η μία πλευρά της γης σκοτεινιάζει. Ρωτάμε τα παιδιά να μας πουν τι πιστεύουν ότι συμβαίνει, που είναι μέρα και που νύχτα και συνεπώς από ποια πλευρά είναι ο ήλιος (καθώς δεν τον βλέπουμε).

4η Δραστηριότητα (αξιολόγησης) ): Ποιος έχει μέρα και ποιος νύχτα; Υλικά/μέσα: παιδικό τραγούδι: Η Γειτονιά του Ήλιου - Χ. Κατσιμίχας Στην παρεούλα, τα παιδιά σε ζευγάρια είναι πιασμένα πλάτη - πλάτη και παριστάνουν τη γη. Ένα παιδί στέκεται στο κέντρο και είναι ο ήλιος. Έχουμε βάλει στον υπολογιστή το τραγούδι «Η Γειτονιά του Ήλιου» να παίζει και τα παιδιά στριφογυρίζουν. Μόλις σταματήσει η μουσική, πρέπει να πουν αν έχουν μέρα ή νύχτα, ανάλογα με το ποιο παιδί «βλέπει» ο ήλιος. Αυτοί που έχουν μέρα λένε «καλημέρα» και αυτοί που έχουν νύχτα, ροχαλίζουν. https://www.youtube.com/watch?v=bBllXiXg4Do

5η Δραστηριότητα (αξιολόγησης): Η γη τη μέρα και τη νύχτα Υλικά/μέσα: Χαρτιά Α4 Μαρκαδόρους Σε χαρτί Α4 ζητάμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα μεγάλο κύκλο που αναπαριστά τη Γη. Διπλώνουμε στη μέση το χαρτί ώστε να «χωρίσουμε» τη Γη στα δύο και ζητάμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν από τη μία πλευρά τη Γη την ημέρα και από την άλλη τη νύχτα. Έμφαση και σε ανθρώπινες δραστηριότητες π.χ. στη μεριά της νύχτας ότι είναι κάποιος που κοιμάται.