ΕΝΟΤΗΤΑ 1η Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ

1)Σημαντική αύξηση του πληθυσμού 2)Αγροτική επανάσταση Δημιουργία μεγάλων αγροκτημάτων Νέες μέθοδοι καλλιέργειας Χρήση μηχανημάτων 3)Ανάπτυξη εμπορίου Τριγωνικό εμπόριο ανάμεσα σε Ευρώπη, Αφρική και Αμερική Συσσώρευση κεφαλαίων σε Ευρωπαίους επιχειρηματίες Σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές στην Ευρώπη κατά το 17ο και 18ο αιώνα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές στην Ευρώπη κατά το 17ο και 18ο αιώνα 4)Εκβιομηχάνιση - γέννηση της βιομηχανίας Επιχειρηματίες που διέθεταν κεφάλαια Χρήση ισχυρών μηχανών Δημιουργία μεγάλων εργοστασίων Χιλιάδες άνεργοι πρώην αγρότες 5)Βιομηχανική επανάσταση Είναι η πρώτη φάση του φαινομένου που ξεκίνησε στην Μ. Βρετανία ( )

Σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές στην Ευρώπη κατά το 17ο και 18ο αιώνα ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Αστική τάξη ( βιομήχανοι, τραπεζίτες, μεγαλέμποροι ) : ενισχύει διαρκώς τη θέση της Αριστοκράτες: προσπαθούν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους Αγρότες και ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα των πόλεων: ζουν σε άθλιες συνθήκες …..και ενώ συμβαίνουν όλα τα παραπάνω……

….η πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη παραμένει στάσιμη: Απόλυτη μοναρχία: σε όλα σχεδόν τα κράτη της Ευρώπης η εξουσία είναι συγκεντρωμένη στα χέρια του βασιλιά Εξαίρεση η Μ. Βρετανία,όπου μετά την ένδοξη επανάσταση του 1688 αναγνωρίστηκαν ορισμένα δικαιώματα στα μέλη των οικονομικά ισχυρότερων τάξεων. ….ενώ παράλληλα……..

….Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ανοίγει το δρόμο για την απελευθέρωση από τις προλήψεις του Μεσαίωνα Διανοούμενοι και επιστήμονες επιχειρούν, βασισμένοι στη λογική, να ανακαλύψουν φυσικούς νόμους που διέπουν τη λειτουργία του κόσμου

ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ 1.ΦΡΑΝΣΙΣ ΜΠΕΪΚΟΝ 1. Κάθε επιστημονική θέση πρέπει να επαληθεύεται με πείραμα 2.ΡΕΝΕ ΝΤΕ ΚΑΡΤ 2.Ο μόνος δρόμος προς την αληθινή γνώση, είναι η συστηματική αμφιβολία 3. ΤΖΟΝ ΛΟΚ 3.Όλοι οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα 4. ΙΣΑΑΚ ΝΙΟΥΤΟΝ (ΝΕΥΤΩΝ) 4. Νόμος της παγκόσμιας έλξης Το σύμπαν λειτουργεί με βάση φυσικούς νόμους

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ Σημαντικό πνευματικό κίνημα αλλά και βαθύτατα πολιτικό Είναι ουσιαστικά επακόλουθο της επιστημονικής επανάστασης του 17ου αιώνα  Πρωτοεμφανίζεται στην Αγγλία (τέλη 17ου αι.)  Κορυφώνεται στην Γαλλία (18ος αι.)  Εξαπλώνεται στην Ευρώπη και έξω απ’ αυτήν.

Ο Διαφωτισμός αξίωνε αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης, στους κοινωνικοπολιτικούς θεσμούς, την εκπαίδευση, τη θρησκεία. Τάσσεται υπέρ της ατομικής ελευθερίας και ενάντια στην τυραννική διακυβέρνηση της εκκλησίας.

Η καταλυτική δύναμη των πολιτικών ιδεών του Διαφωτισμού, θα φανεί στις δύο μεγάλες επαναστάσεις του 18 ου αιώνα, την αμερικανική (1774) και την γαλλική (1789) και θα αποτελέσουν επίσης τα θεμέλια των σύγχρονων δημοκρατιών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ορισμένοι μονάρχες εφάρμοσαν κάποιες από τις ιδέες του Διαφωτισμού για να γίνει το κράτος τους αποτελεσματικότερο και να ισχυροποιήσουν την εξουσία τους. Αυτή η παραλλαγή απόλυτης μοναρχίας ονομάστηκε ΦΩΤΙΣΜΕΝΗ ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ Φρειδερίκος Β’ της Πρωσίας Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας Ο γιος της Ιωσήφ Αικατερίνη β’ της Ρωσίας

Διαφωτισμός και ΠΟΛΙΤΙΚΗ (1) ΦΥΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: θεμελιώδης πολιτική έννοια του Διαφωτισμού και μια από τις θέσεις- εμβλήματα της αστικής τάξης Όλοι οι άνθρωποι έχουν, μόνο και μόνο επειδή είναι άνθρωποι, ορισμένα δικαιώματα (ζωής, ιδιοκτησίας, ισότητας απέναντι στο νόμο, ελευθερίας σκέψης και έκφρασης), τα οποία δεν μπορεί να καταργήσει καμιά εξουσία.

Διαφωτισμός και ΠΟΛΙΤΙΚΗ (2) Η θεωρία του Κοινωνικού Συμβολαίου ΤΖΟΝ ΛΟΚ Τα άτομα δέχτηκαν να παραχωρήσουν ορισμένες ελευθερίες τους προκειμένου να συμβιώσουν. Το κράτος εγγυήθηκε αυτή την συμφωνία (το κοινωνικό συμβόλαιο) Αν το κράτος παραβεί τους όρους του συμβολαίου και γίνει τυραννικό, οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της αντίστασης

Διαφωτισμός και ΠΟΛΙΤΙΚΗ(3) Γενική βούληση / Ζαν Ζακ Ρουσό Η πολιτική ηγεσία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του λαού και όχι κάποιου ηγεμόνα. Η γενική βούληση είναι η σύνθεση των ατομικών βουλήσεων μέσα από την οποία εκφράζεται το δημόσιο συμφέρον. Η γενική βούληση εκφράζεται με την συμμετοχή του λαού στην λήψη των αποφάσεων.

Διαφωτισμός και ΠΟΛΙΤΙΚΗ(4)  Διάκριση των εξουσιών / Μοντεσκιέ Οι φορείς των εξουσιών θα πρέπει να είναι διαφορετικοί.  Η εκτελεστική εξουσία εφαρμόζει τους νόμους (κυβέρνηση)  Η νομοθετική εξουσία θεσπίζει τους νόμους (βουλή)  Η δικαστική εξουσία ελέγχει την τήρηση των νόμων (δικαστές) Έτσι δεν θα είναι εύκολο οι εκάστοτε φορείς της εκτελεστικής εξουσίας να κάνουν κατάχρηση της δύναμής τους.

Διαφωτισμός και ΘΡΗΣΚΕΙΑ Ντεϊσμός: ο θεός έπλασε τον κόσμο αλλά δεν παρεμβαίνει στη λειτουργία του Ανεξιθρησκία / Βολτέρος Αυστηρή κριτική στην καθολική εκκλησία

Διαφωτισμός και ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ζαν- Ζακ- Ρουσό : Το μόνο μέσο για τη διασφάλιση της συνεχούς προόδου του ανθρώπου είναι η εκπαίδευση Επίσης: κατάργηση της αυθεντίας του δασκάλου / προσωπική αναζήτηση του διδασκόμενου. ( « Αιμίλιος ή περί αγωγής» )

Διαφωτισμός και ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Φυσιοκρατία / Κενέ : η οικονομία θα πρέπει να λειτουργεί φυσικά Οικονομικός φιλελευθερισμός / Άνταμ Σμιθ: το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει παρά ελάχιστα στην οικονομική ζωή

Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού Οι ιδέες του Διαφωτισμού συνοψίστηκαν στην Εγκυκλοπαίδεια, ένα συλλογικό έργο 33 τόμων που περιείχε οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, επιστημονικά και άλλα θέματα με πρωτεργάτες τους: Ντιντερό Ντ’ Αλαμπέρ

Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού Οι ιδέες του Διαφωτισμού Αρχικά διαδόθηκαν στα ανώτερα μορφωμένα κοινωνικά στρώματα. Μέσα από την κυκλοφορία πολλών εκλαϊκευτικών βιβλίων διαδόθηκαν και έγιναν δημοφιλείς σε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας. Σύντομα ξεπέρασαν τα σύνορα της Γαλλίας και διαδόθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη αλλά και έξω από αυτήν.