ΛΥΣΣΑ ΚΑΙΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣ ΗΣ Η λύσσα είναι θανατηφόρα ασθένεια των θηλαστικών και του ανθρώπου. Ο ιός εκκρίνεται στο σάλιο των άρρωστων ζώων και μεταδίδεται κυρίως μέσω του δήγματος (δαγκώματος) λυσσασμένου ζώου, συχνότερα σκύλου ή άλλου σαρκοφάγου. Σπάνια από άνθρωπο σε άνθρωπο με το σάλιο Δε μεταδίδεται με το χάιδεμα, την επαφή με ούρα και κόπρανα λυσσασμένου ζώου

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οκτώβριος του 2012 σε κόκκινη αλεπού στην Κοζάνη Διασυνοριακές μετακινήσεις 37 κρούσματα ( ) 2 βοοειδή στην Π.Ε.Κιλκίς Καταστρέφεται με την θερμοκρασία (παστερίωση, βρασμό, ψήσιμο)

* εργαστηριακά αποτελέσματα από το Εργ. Ιολογίας, Εθνικό Κέντρο Αναφοράς για τη Λύσσα, ΚΚΙΑ Π.Ε. εντόπισης ζώουΕίδος ζώουΠλήθος Θεσσαλονίκηςκόκκινη αλεπού9 σκύλος 1 Καστοριάςσκύλος1 Κιλκίςκόκκινη αλεπού16 βοοειδές 2 Κοζάνηςκόκκινη αλεπού2 Πέλλας σκύλος1 κόκκινη αλεπού8 Σερρώνσκύλος1 Τρικάλων γάτα1 κόκκινη αλεπού2 Ενημέρωση 17/1/2014

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ Άγρια ζώα (31 σε κόκκινη αλεπού) Συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές (Δ. και Κ.Μακεδονία και Θεσσαλία) Δεν εντοπίστηκε μέσα σε πόλη

ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ (ιατρική) το χρονικό διάστημα από την είσοδο κάποιου παθογόνου οργανισμού μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτωνιατρική Από λίγες μέρες έως μήνες ή και έτη. Εξαρτάται από: Την απόσταση του σημείου εισόδου του ιού από τον εγκέφαλο Την πυκνότητα αιμάτωσης στο σημείο εισόδου του ιού Τη νεύρωση του σημείου του δήγματος Την ύπαρξη ρουχισμού στο σημείο του δήγματος Τα στελέχη του ιού

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΣΚΥΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΑΤΕΣ Μανιακή μορφή Καταθλιπτική μορφή

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΣΚΥΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΑΤΕΣ 1 Μανιακή μορφή (αυξημένη ανησυχία και νευρικότητα, φωτοφοβία, περιφέρεται χωρίς σκοπό, ευερέθιστο, ανόρεχτο, ελαφρά αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, επιθετικότητα, αυτοτραυματισμοί, σιελλόροια λόγω σπασμών στους μύες της κατάποσης, αλλαγές στο γαύγισμα λόγω παράλυσης των φωνητικών χορδών, γενικευμένοι σπασμοί του σώματος, θάνατος)

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΣΚΥΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΑΤΕΣ 2 Καταθλιπτική μορφή (συνήθως δεν εμφανίζουν τη φάση υπερδιέγερσης, αλλά παράλυση τραχήλου και άφθονη σιελλόροια, γενικευμένη παράλυση, θάνατος) Διάρκεια νόσου 1-11 μέρες

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΒΟΟΕΙΔΗ Κυρίως με την παραλυτική μορφή (ασυντόνιστες κινήσεις οπισθίων άκρων, δακρύρροια, καταρροή ρινικού βλεννογόνου) Σπάνια επίθεση σε άλλα ζώα και σε ανθρώπους Ανησυχία, πριαπισμός, κνησμός στο σημείο εισόδου του ιού Τέλος σταματά ο μηρυκασμός, το ζώο πέφτει στο έδαφος αδυνατώντας να ξανασηκωθεί και πεθαίνει ΠΡΟΣΟΧΗ όταν παρατηρούμε έντονη διαταραχή συμπεριφοράς, όπου δεν πλησιάζουμε και καλούμε κτηνίατρο

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΑΓΡΙΑ ΖΩΑ Αλλαγή στη συμπεριφορά και τις συνήθειες (π.χ. η αλεπού περιφέρεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και δείχνει να μη φοβάται την ανθρώπινη παρουσία) Δύσκολο να εκτιμηθούν τα συμπτώματα

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Τα πρώιμα συμπτώματα μοιάζουν με της γρίπης (πυρετός, κεφαλαλγία, δυσφορία) Περίοδος διέγερσης (ευαισθησία σε φως και ήχους και αυξημένη σιελλόροια) Υδροφοβία (λόγω σπασμών στους μύες της κατάποσης) Σπασμοί στους μύες του λάρυγγα, του φάρυγγα κατά την πόση ακόμα και από τη θέαση υγρών) Σπασμοί των αναπνευστικών μυών Γενικευμένοι σπασμοί θάνατος Διάρκεια νόσου 2-10 μέρες πριν επέλθει ο θάνατος

ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ; Η λύσσα προλαμβάνεται κατά 100% στον άνθρωπο, με προϋπόθεση την άμεση και κατάλληλη ιατρική φροντίδα (εμβολιασμός και έλεγχος των ζώων, εκπαίδευση ατόμων υψηλού κινδύνου, πρόσβαση ατόμων με δήγμα στις δομές παροχής ιατρικής φροντίδας). Παρ’ όλα αυτά, περισσότεροι από άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, κυρίως στην Αφρική και την Ασία.

ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ 1 Εξαρτάται από: Τις συνθήκες (επιθετικότητα, απάθεια, σιελλόροια, αλλαγή φωνής..) Το είδος του ζώου Τη γεωγραφική περιοχή το είδος της έκθεσης(τρώση επιδερμίδας με εκροή αίματος, επαφή σάλιου με βλεννογόνους ή ανοιχτές πληγές, γρατζούνισμα, αμυχή, απλή επαφή)

ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ 2 δυνατότητα αποστολής δείγματος σε εργαστήριο και έγκαιρης λήψης αποτελέσματος Δυνατότητα παρακολούθησης ζώου μέχρι και 15 ημέρες Έγκαιρο καθαρισμό Αν μετά το 15θήμερο παρατηρηθούν συμπτώματα λύσσας, δε συντρέχει λόγος θεραπείας, γιατί τη στιγμή της επίθεσης δε βρισκόταν ο ιός στο σάλιο του ζώου.

ΜΕΤΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΗΓΜΑ 1 Περιποίηση τραύματος (θεράποντας ιατρός, διεξοδικός καθαρισμός τραύματος με άφθονο νερό και σαπούνι για 5’ τουλάχιστον Αλκοολούχο ή ιωδιούχο αντισηπτικό Αναζήτηση ιατρικής φροντίδας το συντομότερο Αντιτετανικός ορός και αντιμικροβιακή προφύλαξη(αν κρίνεται σκόπιμο)

ΜΕΤΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΗΓΜΑ 2 Αντιλυσσικός εμβολιασμός (για προφυλακτική ανοσοποίηση 3 δόσεις) (για μετεκθεσιακή προφύλαξη 5 δόσεις) Αντιλυσσικός ορός Συνδυασμός ορού και εμβολίου Ενδομυικά

ΜΕΤΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΗΓΜΑ 3 Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να μεριμνήσει προκειμένου το ζώο να τεθεί άμεσα υπό παρακολούθηση από κτηνίατρο για 15 ημέρες. Έτσι θα εκτιμηθεί καλύτερα η ανάγκη υποβολής σας σε προφυλακτική αγωγή για λύσσα.

ΠΡΟΛΗΨΗ 1 Ο άμεσος και σχολαστικός καθαρισμός των τραυμάτων Η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας πλήρης εμβολιασμός των κατοικιδίων κατά της λύσσας

ΠΡΟΛΗΨΗ 2 Εάν το κατοικίδιό σας δαγκώσει ή τραυματίσει (π.χ.γρατζουνίσει) κάποιο άτομο : Ανταλλάξτε πλήρη στοιχεία επικοινωνίας με το άτομο που τραυματίστηκε από το ζώο σας. Οδηγήστε άμεσα (εντός 24ώρου) το ζώο σας στον κτηνίατρο, προκειμένου να τεθεί υπό παρακολούθηση για 15 ημέρες.

ΠΡΟΛΗΨΗ 3 Εάν το ζώο δεν εμφανίσει ασθένεια κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, τότε δεν υπάρχει κίνδυνος. Βοηθήστε στην διαδικασία ελέγχου του ζώου σας ώστε να αποκλεισθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος για το άτομο που τραυματίστηκε από το ζώο σας.

ΔΟΛΩΜΑΤΑ

Μετά από άμεση επαφή με εμβόλιο – δόλωμα : Κίνδυνος έκθεσης στον ιό του εμβολίου υπάρχει για τον άνθρωπο μόνο όταν το υγρό περιεχόμενο της κάψουλας στο εσωτερικό του δολώματος έρχεται σε επαφή με ανοιχτές πληγές, μη επουλωμένα τραύματα ή βλεννογόνο (μάτια, στόμα). Πλύνετε με άφθονο νερό και σαπούνι την περιοχή του δέρματος που ήρθε σε επαφή με το εμβόλιο-δόλωμα. Εναλλακτικά ή συμπληρωματικά, μπορείτε να εφαρμόσετε αλκοολούχο (οινόπνευμα) ή ιωδιούχο διάλυμα (ιώδιο). Πλύνετε με άφθονο νερό τους βλεννογόνους (μάτια, στόμα) που ήρθαν σε επαφή με το εμβόλιο-δόλωμα. Αν είχατε επικίνδυνη επαφή με το εμβόλιο-δόλωμα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια σε Μονάδα Υγείας.

Αν βρείτε εμβόλιο – δόλωμα κατά της λύσσας : Αποφύγετε την επαφή μ’αυτό. Αν χρειαστεί να το απομακρύνετε: ΜΗΝ ΤΟ ΠΙΑΣΕΤΕ ΜΕ ΓΥΜΝΑ ΧΕΡΙΑ. Χρησιμοποιείστε γάντια ή πλαστική σακούλα και τοποθετείστε το σε κοντινή μη πολυσύχναστη περιοχή με σχετική βλάστηση (π.χ. ανάμεσα σε θάμνους), ώστε να μην έρθει σ’επαφή με άνθρωπο. Εναλλακτικά, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το τοπικό Αγροτικό Κτηνιατρείο ή το Τμήμα Κτηνιατρικής.

Αν το κατοικίδιό σας μεταφέρει στο στόμα του ή καταναλώσει το εμβόλιο – δόλωμα που βρήκε, δεν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία του. Αποτελεί ευθύνη όλων των ιδιοκτητών κατοικιδίων (γατών και σκύλων, ιδιαίτερα κυνηγετικών και ποιμενικών) ο αντιλυσσικός εμβολιασμός τους καθώς και η αναφορά στις αρμόδιες Κτηνιατρικές Αρχές κάθε περιστατικού εντοπισμού νεκρών αλεπούδων ή ζώων με επιθετική- αφύσικη συμπεριφορά. Όπως επίσης, αποτελεί ευθύνη των Δήμων η περισυλλογή και ο αντιλυσσικός εμβολιασμός των αδέσποτων ζώων της περιοχής ευθύνης τους.