ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΙΙΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Η υπερβολική και η πέραν του φυσιολογικού ορίου αύξηση του σωματικού βάρους που οφείλεται στην εναπόθεση λίπους στον λιπώδη ιστό χαρακτηρίζεται ως παχυσαρκία. Επομένως η παχυσαρκία διαχωρίζεται από το επιπλέον βάρος, το οποίο αναφέρεται στο βάρος που είναι πάνω από τα μέτρα που ορίζουν οι εταιρίες ασφαλειών ζωής. Η μέτρηση του βάρους είναι απλή και ανέξοδη, ενώ του λίπους δεν είναι απλή αλλά ούτε και φθηνή. Το ακριβές σημείο στο οποίο η αύξηση του βάρους – πέρα από την εμφάνιση – απειλεί την υγεία κυμαίνεται από 5%-30% πάνω από την τιμή του ιδανικού ή επιθυμητού βάρους.

ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Είναι η παχυσαρκία που βασίζεται στην αύξηση του μεγέθους (υπερτροφική) και του αριθμού (υπερπλαστική) των λιποκυττάρων του λιπώδους ιστού. Οι ενήλικες – είτε είναι φυσιολογικού βάρους είτε είναι παχύσαρκοι – έχουν ορισμένο αριθμό λιπωδών κυττάρων στο σώμα. Παχυσαρκία που εμφανίζεται στην ενήλική ζωή συνδέεται μόνο με αύξηση του μεγέθους των λιποκυττάρων. Η αύξηση του αριθμού των λιπωδών κυττάρων χαρακτηρίζει την παχυσαρκία που εμφανίζεται στα βρέφη και τα μικρά παιδιά. Η υπερπλαστική μορφή προδιαθέτει για παχυσαρκία, αφού κάθε κύτταρο έχει την τάση να συγκεντρώνει «φυσιολογική» ποσότητα λίπους. Οι σημερινές συνήθειες της διατροφής των βρεφών – ιδιαίτερα η διατροφή με υψηλή ενεργειακή πυκνότητα – οδηγούν στη σύνθεση νέων λιποκυττάρων και στην ως εκτούτου αύξηση του αριθμού τους. Η υπερπλαστική παχυσαρκία είναι περισσότερο ανθεκτική στη θεραπεία από την υπερτροφική. Το μέγεθος του λιποκυττάρου επηρεάζει το μεταβολισμό του έτσι ώστε δευτερογενή μεταβολικά φαινόμενα (αυξημένη πχ αντίσταση στην ινσουλίνη με υπερμεγέθη λιπώδη κύτταρα) οδηγούν σε αυξημένες απαιτήσεις ινστουλίνης και τάση για την ανάπτυξη διαβήτη.

ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΛΙΠΟΥΣ Διακρίνεται στην : Γενικευμένη παχυσαρκία: καλύπτει όλες τις περιοχές του σώματος. Παχυσαρκία άνω περιοχής του σώματος: εντοπίζεται στην κεντρική περιοχή του και ορίζεται ως κοιλιακή ή ανδροειδής ή ανδρική παχυσαρκία Παχυσαρκία κάτω περιοχής του σώματος: εντοπίζεται κυρίως στην περιφέρεια και ορίζεται ως περιφερική ή γλουτιαία ή μηριαία ή γυναικεία παχυσαρκία.

ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΣΠΛΑΧΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΡΙΟΥ ΛΙΠΟΥΣ Η παχυσαρκία σπλαχνικού λίπους χαρακτηρίζεται από σαφή συγκέντρωση λίπους στην κοιλιακή κοιλότητα ενώ η παχυσαρκία του υποδόριου λίπους, η συγκέντρωση του λίπους εμφανίζεται στον υποδόριο ιστό.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Αρκετές μελέτες έχουν δείξει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον των παχύσαρκων παρά των φυσιολογικών ατόμων. Ο ρόλος της κληρονομικότητας στην εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την άποψη κάποιων ερευνητών οφείλεται περισσότερο στις συνήθειες του φαγητού που αποκτούν τα παιδιά από τους γονείς τους, στην πολιτιστική τους παιδεία και στην γενικότερη αντίληψη του τρόπου ζωής παρά στην κληρονομική τάση για παχυσαρκία. Οι κληρονομικότητα της παχυσαρκίας αφορά είτε τη γενικευμένη εναπόθεση λίπους ή την τοπική κατανομή του λίπους του σώματος.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΥΠΟΘΑΛΑΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Στον υποθάλαμο βρίσκονται τα κέντρα της πείνας, της όρεξης και του κορεσμού. Αν υπάρξει βλάβη σε κάποιο από αυτά, μπορεί να εμφανιστεί παχυσαρκία παθολογικής αιτιολογίας όπως στις παρακάτω καταστάσεις: Σε τραύμα Σε φλεγμονή (εγκεφαλίτιδα) Σε διαφόρους όγκους

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Σύνδρομο Frohlich: τα συμπτώματα του συνδρόμου αυτού εμφανίζονται σε αγόρια ηλικίας 3-6 ετών και είναι: παχυσαρκία, μικρά και κρυμμένα γεννητικά όργανα, μειωμένη ανάπτυξη. Σύνδρομο Cushing: εμφανίζεται σε γυναίκες στη τρίτη ή τέταρτη δεκαετία της ηλικίας τους. Χαρακτηρίζεται από αυξημένη έκκριση γλυκοκορτικοειδών που προκαλούν το πασίγνωστο σχήμα του «φεγγαριού» στο πρόσωπο, το κόκκινο χρώμα το και παχυσαρκία κυρίως της κεντρικής περιοχής του σώματος με λεπτά άκρα. Άλλα επίσης κλινικά χαρακτηριστικά αυτού του συνδρόμου είναι υπερτρίχωση, ακμή, ραγάδες που εμφανίζονται σε πολλά σημεία του σώματος, υπέρταση, οστεοπόρωση και αμηνόρροια. Ερμαφροδιτισμός: οι άνδρες εμφανίζουν χαρακτηριστικά και των δύο φύλων, διαταραχή των γεννητικών οργάνων και παχυσαρκία του τύπου Cushing.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Υπογοναδισμός: περίπου οι μισοί των ευνούχων είναι παχύσαρκοι, αν και δεν είναι απαραίτητα υπέρβαροι αφού η μυϊκή τους μάζα έχει μειωθεί. Στην περίπτωση αυτή το λίπος συσσωρεύεται στους γλουτούς, στήθος, κοιλιά και βραχίονες. Υποθυρεοειδισμός: χαρακτηρίζεται από μειωμένη παραγωγή των ορμονών Τ3 και Τ4 θυροξίνη με αποτέλεσμα μείωση της μεταβολική ς δραστηριότητας, υποκινητικότητα και αύξηση του σωματικού βάρους. Σύνδρομο Stein – Leventhal: είναι γνωστό σήμερα σαν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και εμφανίζεται σε νέες γυναίκες οι οποίες δευτερευόντως εμφανίζουν διαταραχές της εμμήνου ρήσεως και υπερανδρογοναιμία, μερικές φορές δε παχυσαρκία.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Φαινοθειαζίνες Οιστρογόνα Κατασταλτικά Αντικαταθλιπτικά ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΗ ΛΗΨΗ ΦΑΓΗΤΟΥ Πείνα – όρεξη Διατροφική συμπεριφορά

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ Ψυχολογικές διαταραχές Στρες ΕΛΑΤΤΩΜΕΝΗ Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ - Είναι αξιόλογο ότι οι ανθρωπομετρικές μελέτες των λαών που είναι παραδοσιακά κυνηγοί και γεωργοί δεν αναφέρουν παχυσαρκία. Αντίθετα πολλές μελέτες των παραδοσιακών κοινωνιών, που υφίστανται την πρόοδο του εκσυγχρονισμού αναφέρουν ταχύτατη αύξηση στη συχνότητα της παχυσαρκίας.