Τα αναμνηστικά κέρματα των 2 ευρώ είναι ειδικά κέρματα που εκδίδονται από τις χώρες μέλη της ευρωζώνης με την ευκαιρία κάποιας ιστορικής επετείου ή για τον εορτασμό ή προς τιμή κάποιου σύγχρονου γεγονότος. Έχουν νόμιμη ισχύ και χρησιμοποιούνται κανονικά στις συναλλαγές, όπως τα συνηθισμένα κέρματα ευρώ. Δεν πρέπει να συγχέονται με τα συλλεκτικά κέρματα μεγαλύτερης αξίας από χρυσό ή ασήμι που εκδίδονται για Η κάθε χώρα μέλος της ευρωζώνης είχε μέχρι το 2012 το δικαίωμα να εκδίδει το πολύ ένα αναμνηστικό κέρμα κάθε χρόνο. Από το 2012 κάθε χώρα μπορεί να εκδίδει δύο αναμνηστικά κέρματα.

Οι χώρες της ευρωζώνης χρωματισμένες ανάλογα με τον αριθμό αναμνηστικών κερμάτων €2 που έχουν εκδώσει (Μέχρι ) 17 με με 16 9 με 12 5 με 8 1 με 4 κανένα δεν είναι μέλη της ευρωζώνης

Τα κέρματα αυτά έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά και ιδιότητες, καθώς και την ίδια κοινή όψη, με ένα κανονικό κέρμα των 2 ευρώ. Η άλλη όψη, που αντικαθιστά την εθνική όψη του συνηθισμένου κέρματος, έχει το σχέδιο επιλογής της χώρας με θέμα το γεγονός ή το πρόσωπο που τιμάται. Τα αναμνηστικά κέρματα απαντούν μόνο στην ονομαστική αξία των 2 ευρώ και έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος σε όλη τη ζώνη του ευρώ, δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιούνται –και πρέπει να γίνονται αποδεκτά– όπως οποιοδήποτε άλλο κέρμα ευρώ συλλεκτικούς σκοπούς και δεν χρησιμοποιούνται στις καθημερινές συναλλαγές.

 Τα κέρματα αυτά εκδίδονται στην πλειονότητά τους για τον εορτασμό ιστορικών επετείων ή για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον σε σύγχρονα γεγονότα ιστορικής σημασίας. Το πρώτο αναμνηστικό κέρμα των 2 ευρώ εκδόθηκε το 2004 από την Ελλάδα με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και μέχρι σήμερα (Φεβρουάριος 2016) έχουν εκδοθεί συνολικά 234  Η κάθε χώρα της ζώνης του ευρώ είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την έκδοση κερμάτων. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσον αφορά τα αναμνηστικά, όπως και όλα τα άλλα κέρματα, είναι να εγκρίνει τη μέγιστη ποσότητα που μπορεί να εκδώσει η κάθε χώρα.

Τα δώδεκα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιφέρεια του κέρματος περιβάλλουν το σχέδιο ενός αρχαίου αγάλματος που αναπαριστά έναν δισκοβόλο κατά την προσπάθειά του να ρίξει τον δίσκο. Η βάση του αγάλματος καλύπτει µικρό τµήµα της εξωτερικής στεφάνης του κέρματος (εξωτερικό µέρος). Αριστερά βρίσκεται το λογότυπο των Ολυμπιακών Αγώνων «ΑΘΗΝΑ 2004» και οι πέντε ολυμπιακοί κύκλοι, και δεξιά ο αριθμός «2» και η λέξη «ΕΥΡΩ», το ένα επάνω στο άλλο. Το έτος έκδοσης αναγράφεται χωρισμένο σε δύο µέρη εκατέρωθεν του αστεριού που βρίσκεται στο κατώτατο κεντρικό σημείο, ως εξής: 20*04, ενώ το σήμα του νομισματοκοπείου βρίσκεται επάνω αριστερά από το κεφάλι του αθλητ ή. Ημερομηνία έκδοσης 14 Μαρτίου 2004 ΘΕΜΑ Ολυμπιακοί Αγώνες 2004 «Αθήνα 2004»

Το κέρμα εκδίδεται με την ευκαιρία της 2500ής επετείου της Μάχης του Μαραθώνα. Στο κέντρο του κέρματος η σύνθεση στην οποία απεικονίζεται μία ασπίδα και ένας δρομέας/πολεμιστής συμβολίζει τον αγώνα για την ελευθερία και τα ιδεώδη τα οποία αντιπροσωπεύει η Μάχη του Μαραθώνα. Το πτηνό στην ασπίδα συμβολίζει τη γέννηση του δυτικού πολιτισμού στη σημερινή του μορφή. Ημερομηνία έκδοσης Οκτώβριος 2010 ΘΕΜΑ 2500ή επέτειος της Μάχης του Μαραθώνα

Το κέντρο του κέρματος δείχνει το έμβλημα των αγώνων, ήλιο που ακτινοβολεί, την πηγή της ζωής που υπογραμμίζει την αριστεία και δύναμη του αθλητή που συμμετέχει στους αγώνες. Η αριστεία απεικονίζεται με κλαδί ελιάς και η δύναμη με τη μορφή σπείρας στο κέντρο του ήλιου. Γύρω από την εικόνα αναγράφεται η ένδειξη XIII Special Olympics W.S.G. Athens 2011 καθώς και η εκδότρια χώρα Ελληνική Δημοκρατία. Ημερομηνία έκδοσης Ιούνιος 2011 ΘΕΜΑ 13οι Special Olympics που έλαβαν χώρα στην Αθήνα τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2011

Πορτραίτο του Πλάτωνα (κατατομή). Στα αριστερά: οι λέξεις «2 400 χρόνια από την ίδρυση της Ακαδημίας Πλάτωνος» και «Ελληνική Δημοκρατία» σε αρχαία ελληνική γραμματοσειρά. Στα δεξιά: «2013» και το μονόγραμμα του Ελληνικού Νομισματοκοπείου. Στο κάτω μέρος, «ΣΤΑΜ» (μονόγραμμα του δημιουργού Γ. Σταματόπουλου) Ημερομηνία έκδοσης 1 Οκτωβρίου 2013 ΘΕΜΑ 2400ή επέτειος της ίδρυσης της Ακαδημίας Πλάτωνος

Το εσωτερικό μέρος του κέρματος απεικονίζει Κρήτες αντάρτες που σηκώνουν την ελληνική σημαία, συμβολική παράσταση του κρητικού αγώνα για την Ένωση με την Ελλάδα. Στο άνω μέρος, σε καμπύλη και με κεφαλαία γράμματα το όνομα της χώρας έκδοσης «Ελληνική Δημοκρατία» στα ελληνικά. Στο κάτω μέρος οι λέξεις: «100 χρόνια από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα» στα ελληνικά. Στα δεξιά: « » και το μονόγραμμα του Ελληνικού Νομισματοκοπείου. Στο κάτω μέρος, «ΣΤΑΜ» (μονόγραμμα του δημιουργού Γ. Σταματοπουλου). Ημερομηνία έκδοσης 1 Οκτωβρίου 2013 ΘΕΜΑ 100ή επέτειος της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα

Το εσωτερικό μέρος του κέρματος απεικονίζει προσωπογραφία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Στο βάθος εμφαίνεται χαρακτηριστική μορφή από το έργο του, ενδεικτική της τεχνικής του. Στα αριστερά: Το έτος 2014 και η υπογραφή του καλλιτέχνη («Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Εποίει»). Στα δεξιά: Το διακριτικό σήμα του νομισματοκοπείου του ελληνικού κράτους. Ολόκληρο το σχέδιο περιβάλλεται από επιγραφή στα ελληνικά «ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ » και το όνομα της χώρας έκδοσης, «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ». Στον εξωτερικό δακτύλιο του κέρματος απεικονίζονται τα δώδεκα αστέρια της ευρωπαϊκής σημαίας. Ημερομηνία έκδοσης 24 Σεπτεμβρίου 2014 ΘΕΜΑ 400 χρόνια από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ( ).

Το εσωτερικό μέρος του κέρματος απεικονίζει επτάκτινο αστέρι όπου αναγράφεται στην ελληνική γλώσσα η φράση: «150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ », το όνομα της χώρας έκδοσης, «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», και το διακριτικό σήμα του νομισματοκοπείου του ελληνικού κράτους. Στα διαστήματα μεταξύ των άκρων των ακτίνων του αστεριού εμφανίζονται τα σύμβολα των Ιονίων Νήσων. Ολόκληρο το σχέδιο περιβάλλεται από ένα διακοσμητικό σχηματοποιημένο σχέδιο κύματος. Στον εξωτερικό δακτύλιο του κέρματος απεικονίζονται τα δώδεκα αστέρια της ευρωπαϊκής σημαίας. Ημερομηνία έκδοσης 24 Σεπτεμβρίου 2014 ΘΕΜΑ 150ή επέτειος της Ένωσης των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα ( ).

Το σχέδιο απεικονίζει τον Σπύρο Λούη και το κύπελλο που του απονεμήθηκε, με φόντο το Παναθηναϊκό Στάδιο. Περιμετρικά στην εσωτερική επιφάνεια αναγράφονται το όνομα της χώρας έκδοσης «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» και «75 ΧΡΟΝΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΣΠΥΡΟΥ ΛΟΥΗ» (στα ελληνικά). Επάνω από το κύπελλο αναφέρεται το έτος έκδοσης «2015» και δεξιά απεικονίζεται ένα ανθέμιο (το σήμα του Ελληνικού Νομισματοκοπείου). Στο κάτω μέρος του σχεδίου είναι ορατό το μονόγραμμα του καλλιτέχνη (Γεωργίου Σταματόπουλου). Στον εξωτερικό δακτύλιο του κέρματος απεικονίζονται τα 12 αστέρια της ευρωπαϊκής σημαίας. Ημερομηνία έκδοσης 23 Δεκεμβρίου 2015 ΘΕΜΑ 75 χρόνια μνήμης Σπύρου Λούη