Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Λογιστική και Ελεγκτική" ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Εισαγωγική εισήγηση Εισηγητής: δρ. Χρήστος Λεμονάκης ή Ακαδημαϊκό Έτος

Page  2 Σκοπός - Στόχος Μαθήματος & Διαλέξεων  Σκοπός των Διαλέξεων του μαθήματος της Λογιστικής Κόστους (Cost Accounting) είναι:  Κατανόηση της έννοιας της Λογιστικής Κόστους  Κατανόηση των εννοιών που συνοδεύουν και συνδέονται άμεσα με τη Λογιστική Κόστους (π.χ. αποθέματα, Άμεσο & Έμμεσο κόστος, παραγωγή, Ομάδα 9, κοστολόγηση δραστηριοτήτων κτλ.)  Θεωρητική γνώση των πρακτικών μεθόδων που χρησιμοποιεί η Λογιστικής Κόστους  Στόχος: Η δυνατότητα μέσω των διαλέξεων της αναλυτικής σκέψης και εφαρμογής τεχνικών και μεθόδων της Λογιστικής Κόστους Εισαγωγική Διάλεξη

Page  3 Κόστος και Κοστολόγηση  Κόστος & Κοστολόγηση Ορισμός Βασικές έννοιες κόστους Μορφές κόστους Μέθοδοι κοστολόγησης Εισαγωγική Διάλεξη

Page  4 Συνοπτική Παρουσίαση Διαλέξεων: Διάλεξη 1 η  «Κόστος»: η οικονομική θυσία που πραγματοποιήθηκε για την επίτευξη ενός σκοπού  Παραγωγή: Πρώτες & Βοηθητικές Ύλες Υλικά & είδη συσκευασίας Εργασία Γ.Β.Ε. (αποσβέσεις μηχανημάτων, ενοίκιο εργοστασίου κτλ.) Κόστος Λειτουργίας: Διοίκησης Χρηματοοικονομικό Διάθεσης (Έμμεσο) Εισαγωγική Διάλεξη

Page  5 Συνοπτική Παρουσίαση Διαλέξεων: Διάλεξη 1 η  Χρησιμότητα Κοστολόγησης: Σχεδιασμός Προγραμματισμός Λήψη Αποφάσεων Κατηγορίες Κόστους: Άμεσο & Έμμεσο Μεταβλητό & Σταθερό Αρχικό Κόστος & Κόστος Μετατροπής κτλ. Μέθοδοι Κοστολόγησης Εσωλογιστική Εξωλογιστική Εισαγωγική Διάλεξη

Page  6 Συνοπτική Παρουσίαση Διαλέξεων: Διάλεξη 2 η & 3 η  Αναλυτική Λογιστική (Ομάδα 9) Ορισμός Δομή & περιεχόμενα Λογαριασμοί & λειτουργία τους Λογιστικές εγγραφές Προσδιορισμός αποτελεσμάτων χρήσης με την Ομάδα 9 Εισαγωγική Διάλεξη

Page  7 Κοστολόγηση και ΕΓΛΣ Εισαγωγική Διάλεξη Ε.Γ.Λ.Σ. Γενική Λογιστική (Ομάδες 1 – 8) Αναλυτική Λογιστική (9 η Ομάδα) Λογαριασμοί Τάξεως (10 η Ομάδα)

Page  8 Υποχρεωτικοί & Προαιρετικοί Λογαριασμοί Εισαγωγική Διάλεξη Λογ/σμόςΤίτλος ΛογαριασμούΥποχρεωτικόςΠροαιρετικός 90Διάμεσοι – Αντικριζόμενοι λογ/σμοίΧ 91 Ανακατάταξη εξόδων-αγορών και εσόδων Χ 92Κέντρα (Θέσεις) κόστουςΧ 93 Κόστος παραγωγής (Παραγωγή σε εξέλιξη) Χ 94ΑποθέματαΧ 95Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστοςΧ 96 Έσοδα – Μικτά αναλυτικά αποτελέσματα Χ 97 Διαφορές ενσωματώσεως και καταλογισμού Χ 98Αναλυτικά αποτελέσματαΧ 99Εσωτερικές διασυνδέσειςΧ

Page  9 ΚΓΛ 90 Εισαγωγική Διάλεξη  90.01: Αρχικά Αποθέματα  90.02: Αγορές  90.06: Οργανικά Έξοδα  90.07: Οργανικά Έσοδα  90.08: Αποτελέσματα  90.09: Υπολογιστικά Έξοδα  90.10: Υπολογιστικά Έσοδα

Page  10 Ενδιάμεσοι Λογαριασμοί Εισαγωγική Διάλεξη

Page  11 ΚΓΛ και Εισαγωγική Διάλεξη

Page  12 Αποθέματα Εισαγωγική Διάλεξη  Αποθέματα Κατηγορίες Μέθοδοι αποτίμησης Διακινήσεις & ημερολογιακές εγγραφές Αποθέματα & λογιστική κόστους

Page  13 Κατηγορίες αποθεμάτων Εισαγωγική Διάλεξη  Κατηγορίες Αποθεμάτων Εμπορεύματα Πρώτες Ύλες Αναλώσιμα Υλικά Υπολείμματα Ημιτελή προϊόντα Έτοιμα προϊόντα Υποπροϊόντα Υλικά και είδη συσκευασίας Αποτίμηση:  FIFO  LIFO  Σ.Μ.Ο.  Πρότυπη Τιμή

Page  14 Ροές κίνησης κατά την κοστολόγηση Εισαγωγική Διάλεξη

Page  15 Πρώτες Ύλες-Λογιστικές Εγγραφές Εισαγωγική Διάλεξη Άμεσες Ύλες Παραγωγή Χ Πρώτες Ύλες Χ Έμμεσες Ύλες Γ.Β.Ε. Ψ Πρώτες Ύλες Ψ Εγγραφή Κόστος Πωληθέντων Τ Έτοιμα Προϊόντα Τ

Page  16 ΚΓΛ 93, 94, Εισαγωγική Διάλεξη

Page  17 Κόστη Εργασίας και ΓΒΕ Εισαγωγική Διάλεξη  Εργασία Κόστος εργασίας Εργασία & ημερολογιακές εγγραφές  Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (Γ.Β.Ε.) Προσδιορισμός έννοιας Επιμερισμός Καταλογισμός Λογιστικός Λογισμός - Υπέρ/Υπό καταλογισμός

Page  18 Κόστη Εργασίας και ΓΒΕ Εισαγωγική Διάλεξη  Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (Γ.Β.Ε.) Συντελεστής Καταλογισμού Επιμερισμός στα Παραγωγικά Τμήματα Βάσεις Επιμερισμού Ημερολογιακές Εγγραφές  Εργασία Σταθεροί Μισθοί (Fixed Salaries) Συντελεστής Αμοιβής Χρόνου (Time Rate) Συντελεστής Αμοιβής με το Κομμάτι (Piecework Rate) Bonus κτλ.

Page  19 Κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής Εισαγωγική Διάλεξη  Κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής Έννοια Κόστος παραγγελίας Λογιστικός χειρισμός με την Ομάδα 9 Συντελεστής επιβάρυνσης

Page  20 Κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής Εισαγωγική Διάλεξη  Κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής Τα παραγόμενα προϊόντα διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τις πρώτες ύλες και την άμεση εργασία που απαιτούνται Εκτέλεση διαφορετικών παραγγελιών ανά εργοστάσιο (μεμονωμένα ή συγχρόνως) Κάθε παραγγελία παραγωγής «εξατομικεύεται» και παρακολουθείται με ειδικό κωδικό (π.χ. παραγγελία Νο 152) όπου καθορίζεται και το κόστος παραγωγής Τα Γ.Β.Ε. πρέπει να καταλογισθούν στις διάφορες παραγγελίες μέχρι την ολοκλήρωση (Γ.Β.Ε. παραγωγής & μη εμφανισμένα – π.χ. λογ/σμός Δ.Ε.Η.) Πλέον κόστος λειτουργίας Πλέον ποσοστό κέρδους

Page  21 Ροές Εγγραφών Εισαγωγική Διάλεξη

Page  22 Κοστολόγηση κατά φάση Παραγωγής Εισαγωγική Διάλεξη  Κοστολόγηση συνεχούς κατά φάση παραγωγής Κοστολόγηση και «Φάση» παραγωγής Ισοδύναμες μονάδες παραγωγής Λογιστική παρακολούθηση της κατά φάση παραγωγής Μέθοδοι αποτίμησης αποθεμάτων

Page  23 Κόστη και φάσεις Εισαγωγική Διάλεξη  «Φάση»: μια οργανωτική ή λειτουργική μονάδα παραγωγής όπου διεξάγεται εξειδικευμένη και επαναλαμβανόμενη μεταποιητική εργασία  Συνεχής παραγωγή (Μαζική) και όχι εξατομικευμένη παραγωγή τυποποιημένων προϊόντων (π.χ. Coca – Cola)  Το κόστος των εξερχόμενων προϊόντων μίας φάσης αποτελεί κόστος παραγωγής της πρώτης ύλης για την επόμενη φάση  Παράλληλη διαδικασία παραγωγής όπου η εκροή της μίας φάσης δεν συνιστά εισροή στην επόμενη φάση  Ισοδύναμες Μονάδες Παραγωγής: Το κόστος ανά μονάδα δεν υπολογίζεται κατά φυσική μονάδα αλλά κατά ισοδύναμη

Page  24 Κόστη και φάσεις Εισαγωγική Διάλεξη

Page  25 Κόστη και συμπαραγωγή ή υποπαραγωγή Εισαγωγική Διάλεξη Κοστολόγηση Συμπαραγώγων & Υποπαραγώγων προϊόντων Εννοιολογικός προσδιορισμός Μέθοδοι επιμερισμού συμπαραγώγων Κόστος υποπροϊόντων Λογιστικός χειρισμός με την Ομάδα 9

Page  26 Κόστη και συμπαραγωγή ή υποπαραγωγή Εισαγωγική Διάλεξη  Συμπαράγωγα (Joint Products): Τα προϊόντα που ξεχωρίζουν από τα κύρια προϊόντα και διατίθενται στην αγορά σαν ξεχωριστά προϊόντα  Υποπροϊόντα (By – Products): Δευτερεύοντα προϊόντα με τα ίδια χαρακτηριστικά παραγωγής (πρώτη ύλη, επεξεργασία κτλ.)  Κοινά έξοδα μέχρι το σημείο Διαχωρισμού – Επιμερισμός (βάσεις)

Page  27 Activity Based Costing – A.B.C. Εισαγωγική Διάλεξη  Κοστολόγηση με βάση τις δραστηριότητες (Activity Based Costing – A.B.C) Έννοια Έμμεσα – γενικά έξοδα Στάδια λειτουργίας A.B.C. Υπολογισμός Κόστους παραγωγής

Page  28 Activity Based Costing – A.B.C Εισαγωγική Διάλεξη  Κοστολόγηση με βάση τις δραστηριότητες (Activity Based Costing – A.B.C): σύστημα κοστολόγησης που βασίζεται στη μέτρηση των δραστηριοτήτων κάθε οικονομικής μονάδας  Το έξοδο κατανέμεται στις δραστηριότητες της οικονομικής μονάδας  Η κάθε δραστηριότητα σχετίζεται με το παραγόμενο προϊόν, υπηρεσία ή έργο

Page  29 Activity Based Costing – A.B.C Εισαγωγική Διάλεξη  Στάδια Λειτουργίας A.B.C.: Εντοπισμός κύριων δραστηριοτήτων σε κάθε τμήμα το οποίο δημιουργείται κόστος (π.χ. παραγωγή, Επεξεργασία κτλ.) Καθορισμός οδηγού κόστους για τον προσδιορισμό του κόστους που προκαλεί κάθε δραστηριότητα (π.χ. ΩΛΜ, Αριθμός παραγγελιών κτλ.) Δημιουργία ενός κέντρου κόστους για κάθε δραστηριότητα (Τα κόστη μηχανών κτλ.) Υπολογισμός Απορρόφησης Κόστους Υπολογισμός του συνολικού κόστους παραγωγής Υπολογισμός του κόστους ανά μονάδα παραγωγής

Page  30 Τέλος Α’ Ενότητας Εισαγωγική Διάλεξη