Ξεκινούν από μικροτραυματισμούς που δεν αποτελούν αιτία διακόπης του προγράμματος άσκησης Η μη ορθή θεραπεία του μικροτραυματισμού, καταλήγει σε χρόνια μορφή και οι συχνές επαναλήψεις του, οδηγούν σε κάκωση υπέρχρησης
Προδιαθεσικά αίτια α) Λανθασμένη προπόνηση ( υπερβολική διάρκεια, ένταση προπόνησης, όχι ικανά διαστήματα αποθεραπείας και ανάπαυσης, ανισότιμη κατανομή δύναμης στους μύες, η μη ορθή τεχνική)
β) Μορφολογικές ανωμαλίες γ) Διαταραχές στη λειτουργική συνεργασία μυών – τενόντων - με την άυξηση της ηλικίας, αυξάνει η δύναμη και μειώνεται η ευλυγισία δ) ακατάλληλα υποδήματα ε) κακή φυσική κατάσταση
Συχνοί τύποι κακώσεων υπέρχησης Α) Κατάγματα κόπωσης Χρόνιες οστικές αντιδράσεις στην κόπωση, επανειλημένες μικροκακώσεις στον οστίτη ιστό Οστά κάτω άκρων σε δρομείς (μηριαίο οστό, κνήμη, αστάγαλος, μετατάρσια) Μη ορθή ενδυνάμωση, ακατάλληλες αγωνιστικές επιφάνειες
Α) Κατάγματα κόπωσης
Πόνοςσε όλο το μήκος του οστού και εντοπισμένος στην περιοχή της βλάβης Δεν φαίνονται σε απλό ακτινογραφικό έλεγχο, αλλά σε αξονική τομογραφία ή σπινθιρογράφημα οστών Ανάπαυση ή αν εμφανιστεί κάταγμα - ακινητοποίηση
Συχνοί τύποι κακώσεων υπέρχησης Β) Τενοντίτιδες Χρόνια φλεγμονή του τένοντα ενός μυός εξαιτίας επανειλημμένων μικροκακώσεων ή αυξημένης επιβάρυνσης
Β) Τενοντίτιδες Οξύ στάδιο – πόνος στην περιοχή του τένοντα κατά την προθερμανση και μετά την άσκηση Χρόνια μορφή – συνεχής πόνος
Συχνοί τύποι κακώσεων υπέρχησης Γ) Κακώσεις στις προσφύσεις των τενόντων Τοπικά σύνδρομα υπέρχρησης, τενοντοπεριοστίτιδες – αποτέλεσμα μικροκακώσεων στην περιοχή κατάφυσης των τενόντων στο περιόστεο
Γ) Κακώσεις στις προσφύσεις των τενόντων Κακή τεχνική, μορφολογικές ανωμαλίες Χαρακτηριστική η επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow)
Επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow) Φλεγμονή της απονεύρωσης του βραχέως κερκιδικού μυός, του εκτείνοντα του καρπού, του κοινού εκτείνοντα των δακτύλων
Γ) Κακώσεις στις προσφύσεις των τενόντων Σύνδρομο πρόσκρουσης (ώμος του κολυμβητή) Φλεγμονή κατάφυσης των τενόντων του δικέφαλου βραχιόνιου και του υπερακάνθιου μυός
Γ) Κακώσεις στις προσφύσεις των τενόντων Οστεοχονδρίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος (ποδοσφαιριστές)
Συχνοί τύποι κακώσεων υπέρχησης Δ) Χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας
1.Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις 1.Κακώσεις οργάνων θώρακα 1. Κακώσεις οργάνων κοιλίας
Κακώσεις στα πιο διαδεδομένα αθλήματα και προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας
Ποδόσφαιρο Η συχνότητα τραυματισμών ανέρχεται στο 7% των ποδοσφαιρικών αγώνων Πιο συχνοί οι τραυματισμοί στα γόνατα, τα σφυρά και το κεφάλι
Προδιαθεσικοί παράγοντες 1.Καιρικές συνθήκες (βροχή, χιόνι) 2.Κατανομή των τραυματισμών στη διάρκεια του αγώνα (τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται στο 2 ο ημίχρονο και στο 20 – 30 λεπτό κάθε ημιχρόνου) 3. Γηπεδικές συνθήκες (απουσία χλοοτάπητα, φυσικές ανωμαλίες του ξηρού γηπέδου, συγκέντρωση νερού σε κάποια σημεία)
Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας Να προηγείται προθέρμανση πριν το 2 ο ημίχρονο Να αποαγορεύεται η διαξαγωγή αγώνων σε μη κατάλληλο γήπεδο Να επιδένονται τα σφυρά των παικτών Να χρησιμοποιούνται πάντα επικαλαμίδες και κατάλληλα παπούτσια με καρφιά
Μπάσκετ – Βόλλεϋ – Χάντμπωλ Συχνότερα προβλήματα στα γόνατα και σφυρά λόγω συνεχών αλμάτων και πτώσεων Οι πιο συχνοί τραυματισμοί σε ακατάλληλα γήπεδα (π.χ. τσιμέντο και όχι το κατάλληλο ξύλινο παρκέ)
Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας Χρησιμοποίηση γηπέδων με μεσαίο βαθμό ελαστικότητας (παρκέ – ξύλινα) Καθαρισμός γηπέδου από σκόνες, χώματα, ιδρώτα Ατομική προστασία παικτών με περιδέσεις σφυρών, χρησιμοποίηση επιγονατίδων (βόλλευ) Προστατευτικά αφρολέξ στα δοκάρια του φιλέ, στη μπασκέτα
Αντισφαίριση - τένις Τραυματισμοί σε όλο το σώμα, συχνότεροι στον ώμο, τον αγκώνα και το γόνατο
Αντισφαίριση - τένις ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ: 1.Προτίμηση μαλακών γηπέδων 2.Κατάλληλος εξοπλισμός
Αντισφαίριση - τένις Τραυματισμοί σε όλο το σώμα, συχνότεροι στον ώμο, τον αγκώνα και το γόνατο
Ενόργανη – ρυθμική γυμναστική Ανταγωνιστική εξέλιξη των ασκήσεων, δυσκολότερες και επικινδυνότερες ασκήσεις Τραυματισμοί στα σφυρά και τον καρπό, ωμοπλάτη περιαρθρίτιδα ώμου (ενόργανη) Κακώσεις από το χειρισμό οργάνων
Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας Σωστή τοποθέτηση οργάνων – καθημερινός έλεγχος καλής κατάστασης Αντιολισθιτικό δάπεδο – κατάλληλος τάπητας Πολλά στρώματα γυμναστικής Προστατευτικά μέσα – σχοινί – ζώνη ασφαλείας – μαγνησία) Σωστές συνθήκες αερισμού, φωτισμού και θερμοκρασίας Ησυχία για αυτοσυγκέντρωση του αθλητή
Αθλήματα στίβου - δρόμοι o Κάτω άκρα, θλάσεις, ρήξεις μυών Μέτρα ασφαλείας: κατάλληλο δάπεδο – ταρτάν για την απορρόφηση κραδασμών έλεγχος εμποδίων προσοχή στους δρόμους εκτός σταδίου για τους μαραθωνίους
Αθλήματα στίβου - ρίψεις o Θλάσεις μυών ράχης και ώμων και διατρέμματα γονάτων Μέτρα ασφαλείας: Προστατευτικό δικτυωτό κουβούκλιο ασφαλείας στη βαλβίδα Καταλληλότητα οργάνων επίβλεψη προσπαθειών – να τηρείται η σειρά ρίψεων
Αθλήματα στίβου – άλματα o Κυρίως τραυματισμοί γονάτων Μέτρα ασφαλείας: Κατάλληλο δάπεδο ταρτάν Προστατευτικά στρώματα έλεγχος σκάματος, ποιότητας και ποσότητας άμμου έλεγχος βαλβίδων
Πάλη Επαφές και έντονες συγκρούσεις γόνατο, αυχενική μοίρα ΣΣ, ώμους, πρόσωπο, κνήμη και ποδοκνημική Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας: έλεγχος κατάστασης του χώρου (ταπί σε 3 μέτρα απόσταση από τα γύρω αντικείμενα) Χρησιμοποίηση βοηθητικών στρωμάτων Σταθερές κλιματολογικές συνθήκες
Κολύμβηση Ανεπαρκής χλωρίωση ή υπερχλωρίωση Δερματοπάθειες από μύκητες, ουρολοιμώξεις, επιπεφυκίτιδες, ωτίτιδες
Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας Συχνός αντιμυκητιακός καθαρισμός της πισίνας Μπάνιο αθλητών πριν την προπόνηση – αγώνα Τακτική δερματολογική εξέταση Ελάχιστο βάθος 2 μέτρα Θερμοκρασία 25 – 28 ο C Υγρασία < 70% Ειδικά σκουφάκια – γυαλιά Παρουσία ναυαγοσώστη, συνεχής επίβλεψη προπονητή
Οι πρώτες βοήθειες που μπορεί να δώσει κανείς σε μια αθλητική κάκωση οποιασδήποτε μορφής συνοψίζονται στο ακρωνύμιο ΚΑΠΑ
Κ: Κρυοθεραπεία η εφαρμογή πάγου άμεσα μετά τον τραυματισμό έχει αποδειχθεί πως αποτελεί την πιο ευεργετική παρέμβαση που μπορεί να κάνει κανείς Α: Ανάπαυση διακοπή αθλητικής δραστηριότητας και αποφυγή χρήσης του πάσχοντος άκρου μέχρι να εκτιμηθεί από ειδικό
Π: Περίδεση Ο ελαστικός επίδεσμος προλαμβάνει το οίδημα και περιορίζει την κίνηση, αποτρέποντας έτσι περαιτέρω βλάβες Α: Ανύψωση το πάσχων σκέλος πρέπει να ανυψώνεται πάνω από το επίπεδο της καρδιάς, για να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος
Αυτά που ΔΕΝ πρέπει να κάνει κανείς μετά από τραυματισμό και για τουλάχιστον 72 ώρες (τρία 24ωρα) συνοψίζονται στο ακρωνύμιο ΜΑΖΑ Αυτά που ΔΕΝ πρέπει να κάνει κανείς μετά από τραυματισμό και για τουλάχιστον 72 ώρες (τρία 24ωρα) συνοψίζονται στο ακρωνύμιο ΜΑΖΑ
Μ: Μασάζ Η σύγχρονη ιατρική απαγορεύει τις μαλάξεις ή τρίψιμο της τραυματισμένης περιοχής αμέσως μετά τον τραυματισμό. Αν και ανακουφίζει πρόσκαιρα, γνωρίζουμε πλέον πως μακροπρόθεσμα κάνει κακό. Α: Άσκηση Η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες δεν θα πρέπει ποτέ να γίνεται αν δεν έχει προηγηθεί εκτίμηση από ειδικό. Ακόμα και θεραπευτικές ασκήσεις καλό είναι να αποφεύγονται τις πρώτες 72 ώρες.
Ζ: Ζέστη Όσο ανακούφιση και αν προσφέρει, η εφαρμογή θερμότητας είναι επιβλαβής σε μια αθλητική κάκωση. Για τις πρώτες 72 ώρες, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση θερμοφόρας, θερμαντικών αλοιφών και γενικά οτιδήποτε αυξάνει την θερμοκρασία στην τραυματισμένη περιοχή Α: Αλκοόλ Το αλκοόλ αναστέλλει την επούλωση του οργανισμού και θα πρέπει να αποφεύγεται τις πρώτες 72 ώρες.
1.ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ Ο προπονητής ακούει πάντα τα παράπονα των αθλητών Οι αγώνες ομαδικών αθλημάτων πρέπει να γίνονται μόνο σε κατάλληλα γήπεδα Εξοπλισμός Ιατρικές εξετάσεις
2. ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ: Α) ΓΕΝΙΚΗ Γενικές ενεργητικές ασκήσεις μεγάλων μυϊκών ομάδων Αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος, θερμοκρασίας του σώματος Συνδυασμός τζοκινγκ, βάδισης, ενεργητικών ασκήσεων άνω και κάτω άκρων, ενεργητικής ευκαμψίας
2. ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ: Β) ΕΙΔΙΚΗ Έμφαση στην περιοχή που επιβαρύνεται περισσότερο κατά την εκτέλεση του αθλήματος Ασκήσεις μίμησης της τεχνικής του αθλήματος χωρίς χρησιμοποίηση οργάνων
1. Φυσιολογικές επιδράσεις της προθέρμανσης Αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος Αύξηση του καρδιακού ρυθμού Αύξηση του μεταβολισμού Αύξηση της ταχύτητας μετάδοσης νευρικών ερεθισμάτων
2. Φυσιολογικές επιδράσεις της προθέρμανσης Αύξηση ικανότητας για εργασία Μείωση της μυϊκής έντασης Αύξηση της μυϊκής ελαστικότητας Αύξηση της ψυχολογικής διάθεσης του αθλητή
3. Ένταση και διάρκεια της προθέρμανσης Η ένταση δεν πρέπει να είναι μεγάλη έτσι ώστε να κουράσει τον αθλητή Η επίδραση διαρκεί εως και 45 λεπτά Για να διατηρηθεί πρέπει να φορεθούν φόρμες από πάνω
4. Ένταση και διάρκεια της προθέρμανσης Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες Εξαρτάται από τη φυσική κατάσταση του αθλητή Πριν τους αγώνες πολύ προσεκτικά με ιεραρχία ενεργητικές ασκήσεις και διατάσεις
3. ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η επιστροφή του αθλητή στα πριν από την προσπάθεια φυσιολογικά επίπεδα Απομάκρυνση γαλακτικού οξέος Παθητική αποθεραπεία (μαλάξεις, δινόλουτρα) Ενεργητική (ελαφρύ τζοκινγκ, ασκήσεις, διατάσεις)
4. ΕΥΚΑΜΨΙΑ Βελτιώνει την τροχιά κίνησης μιας άρθρωσης Δίνει ένα περιθώριο ασφαλείας στις αρθρώσεις Προσαρμόζει μυς – τένοντες – οστά στις απαιτήσεις των σπορ συντονίζει όλο το μυοσκελετικό σύστημα προλαβαίνοντας τους τραυματισμούς
Το ανθρώπινο σώμα είναι μία τέλεια φτιαγμένη μηχανή που χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα