ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Δρ. Μόνικα Σιακού Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχολογίας Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Αποτελεσματικό Μαθησιακό Περιβάλλον Είναι οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί για να κάνουν την εμπειρία στην τάξη θετική και εποικοδομητική. Συχνά αποκαλούνται διαχείριση της τάξης και περιλαμβάνουν : Πρόληψη και αντιμετώπιση της ανάρμοστης συμπεριφοράς Την αποτελεσματική χρήση του χρόνου μαθήματος Την δημιουργία ατμόσφαιρας που συντελεί στο ενδιαφέρον και την αναζήτηση Την παροχή ευκαιριών για δραστηριότητες που ενεργοποιούν το νου και την φαντασία των μαθητών

Η τάξη της κ. Καβάλο … Τηρεί όλα τα ποίο πάνω ωστόσο ακόμα και μια τάξη με καλή δίχειρη είναι βέβαιο ότι θα περιλαμβάνει μεμονωμένους μαθητές με ανάρμοστη συμπεριφορά Η κ. Καβάλο επικεντρώνεται στην πρόληψη αλλά είναι επίσης έτοιμη να επέμβει αν παραστεί ανάγκη ώστε η συμπεριφορά των μαθητών να παραμείνει σε απόδωκα όρια.

Διαχείριση τάξης Η διαχείριση της σχολικής τάξης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι μαθητές εύκολα παραβαίνουν τους σχολικούς κανόνες. Η αντιμετώπιση, ωστόσο, κάθε παραβατικότητας και ο παιδαγωγικός έλεγχος είναι υπόθεση που απαιτεί τεχνικές και αρκετή ικανότητα. Άλλος εκπαιδευτικός ζητά αυστηρότητα στην τάξη, άλλος είναι αρκετά «επιεικής». Μάλιστα ο «επιεικής» πολλές φορές «χάνει» τον έλεγχο της τάξης και αρχίζει τις τιμωρίες φοβούμενος την ακύρωση του ρόλου του

Διαχείριση τάξης Οι μαθητές αποδέχονται τον εκπαιδευτικό που «κρατά» την τάξη χωρίς τιμωρίες. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; Αυστηρός, δίκαιος, επικοινωνιακός, ευσυνείδητος, καλός δάσκαλος και παιδαγωγός με στρατηγικές παιδαγωγικού ελέγχου. Απαιτείται ακόμη στενή συνεργασία εκπαιδευτικών, γονέων και μαθητών για τη διαμόρφωση κανόνων στο σχολείο. Οι μαθητές πειθαρχούν στους κανόνες και στα πρότυπα. Απαιτούν εκπαιδευτικούς ικανούς να διαχειριστούν την τάξη με υψηλό βαθμό εκπαιδευτικής και κοινωνικής συνείδησης.

Στρατηγικές διαχείρισης συνηθισμένων ανάρμοστων συμπεριφορών Αρχή ελάχιστης παρέμβασης 1. Πρόληψη 2. Μη λεκτικά σήματα 3. Έπαινος της σωστή συμπεριφοράς που είναι ασύμβατη με την ανάρμοστη 4. Έπαινος άλλων μαθητών 5. Λεκτικές υπομνήσεις 6. Επανειλημμένες υπομνήσεις 7. Επακόλουθα

Στρατηγικές διαχείρισης σοβαρότερων προβλημάτων συμπεριφοράς Εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς – η εφαρμογή των αρχών της συμπεριφοριστικής μάθησης στην κατανόηση και την αλλαγή της συμπεριφοράς Βασική αρχή – αν μια συμπεριφορά επιμένει στο χρόνο. Για να μειώσουμε τις ανάρμοστες συμπεριφορές στην τάξη πρέπει να κατανοήσουμε καταρχάς ποιοι ενισχυτές τις συντηρούν.

Στρατηγικές διαχείρισης σοβαρότερων προβλημάτων συμπεριφοράς 1. Προσοχή του εκπαιδευτικού Δώστε προσοχή στους συγκεκριμένους μαθητές όταν τα παν καλά Μπορεί να αποδειχτεί αποτελεσματικά η επιβολή μιας περιόδου απομάκρυνσης 2. Προσοχή των συνομηλίκων Ομαδικές επιβραβεύσεις 3. Απαλλαγή από δυσάρεστες καταστάσεις η δραστηριότητες Απαλλαγή από ανία, απογοήτευση, κόπωση ή δυσάρεστες δραστηριότητες

Διαμόρφωση και υλοποίηση προγράμματος εφαρμοσμένης ανάλυσης συμπεριφοράς 1. Αναγνώριση των συμπεριφορών-στόχων και των ενισχυτών 2. Προσδιορισμός ενός βασικού επιπέδου της συμπεριφοράς-στόχου 3. Επιλογή ενός ενισχυτή και κριτηρίων για την ενίσχυση 4. Αν είναι αναγκαίο, επιλογή μιας τιμωρίας και κριτήριων για τιμωρία 5. Παρατήρηση της συμπεριφοράς κατά την εφαρμογή του προγράμματος και σύγκριση της με το βασικό επίπεδο 6. Όταν το πρόγραμμα λειτουργήσει επιτυχώς, μείωση της συχνότητας ενίσχυσης

Προγράμματα πρόληψης Δημιουργούμε ένα ασφαλές και προκοινωνονικό περιβάλλον στην τάξη και συζητάμε ανοικτά για επικίνδυνες συμπεριφορές και τρόπους αποφυγής τους Δίνουμε την ευκαιρία στους μαθητές να παίξουν προκοινωνικούς ρόλους ως εθελοντές, δάσκαλοι ή ηγέτες σε δραστηριότητες που ωφελούν το σχολείο και την κοινότητα Η δημιουργία δημοκρατικών, συμμετοχικών τάξεων

Προγράμματα πρόληψης Η προσδοκίες που αφορούν την συμμόρφωση των μαθητών στους κανόνες του σχολείου πρέπει αν εκφράζονται συστηματικά Ενισχύοντας την συνεπή παρουσία στο σχολείο Αποφεύγοντας την ομαδοποίηση σε κατευθύνσεις Ζητώντας την συμμέτοχη της οικογένειας Χρησιμοποιώντας τη διαμεσολάβηση από συνομήλικους Αποφύγετε τη χρήση αποβολής με μοναδική εξαίρεση τις σοβαρότερες ανάρμοστες συμπεριφορές

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!