ΟΜΑΔΑ: ΙΩΑΝΝΑ ΤΖΙΜΠΑΡΑ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΜΑΡΙΝΑΚΗΣ, ΝΙΟΒΗ ΦΘΕΝΑΚΗ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ 1
Εισαγωγή - Παιδική παχυσαρκία Μιλώντας για παιδική παχυσαρκία το πρώτο που μας έρχεται συνήθως στο μυαλό είναι κάποιο πολύ παχύ παιδί. 2
Επειδή η εικόνα του παχύσαρκου παιδιού ταυτίζεται με αυτή του χοντρού παιδιού πολλοί γονείς συνειδητοποιούν την κατάσταση αρκετά αργά. 3
Ορισμός Ως παχυσαρκία ορίζεται η αύξηση του λίπους πάνω από κάποια όρια. 4
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος για τους ενήλικες είναι διαφορετικός και υπάρχουν ειδικές καμπύλες ανάπτυξης που εκτιμούν τον Δείκτη Μάζας Σώματος ανά ηλικία όπως επίσης και Διεθνείς πίνακες που αναγράφουν τα όρια του Δείκτη Μάζα Σώματος για παιδιά και εφήβους από 2-18 ετών. 5
Ένας πρακτικός τρόπος για να μετρήσουμε την παχυσαρκία είναι ο υπολογισμός του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και η σύγκρισή του με κάποιες τιμές αναφοράς. ΔΜΣ = Βάρος (σε κιλά) / Ύψος x Ύψος (σε μέτρα). Πίνακας με τις διεθνείς οριακές τιμές του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) για υπέρβαρα και παχύσαρκα αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 2-18 ετών. 6
7
Με πρώτα τα παιδιά της Αμερικής, στην παγκόσμια κατάταξη, τα ελληνόπουλα κατέχουν την δεύτερη θέση σε σχέση με την παχυσαρκία. Τα τελευταία δέκα χρόνια η αύξηση της παχυσαρκίας φτάνει στο 54% σε παιδιά 6-11 ετών και το 40% σε εφήβους ετών. 8
Διατροφή των παιδιών - Μεσογειακή διατροφή Η Μεσογειακή διατροφή βασίζετε πάνω στην διατροφή των κατοίκων της Μεσογείου και ειδικά της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο πολλοί επιστήμονες συστήνουν την Μεσογειακή διατροφή ως ένα από τα υγιεινά και ισορροπημένα μοντέλα διατροφής. 9
10
Ποιες είναι οι καθημερινές διατροφικές συνήθειες; Πόσο πιστά ακολουθούμε τη Μεσογειακή διατροφή; 11
Αποτελέσματα Στο πλαίσιο της ερευνητικής μας εργασίας, φτιάξαμε ένα ερωτηματολόγιο, σχετικά με τις καθημερινές διατροφικές συνήθειες ηλικίας 12 με 14 ετών. Τα αποτελέσματα που πήραμε από τις απαντήσεις τους είναι τα εξής: 12
13
14
Κατηγορίες τροφίμων Τα τρόφιμα μιας εβδομάδας ξεκινώντας από το πρωινό 15
Αιτίες Πρώτη και κύρια αιτία είναι η παντελής έλλειψη πρωινού από το διαιτολόγιο των περισσοτέρων παιδιών και εφήβων. Δεύτερον, τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια στροφή των παιδιών σε έναν λιγότερο θρεπτικό τρόπο διατροφής, ο οποίος χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση έτοιμου φαγητού και σακχαρούχων αναψυκτικών. Σήμερα, το 1/3 των παιδιών τρώει περίπου κάθε μέρα έτοιμο φαγητό. Η κατανάλωση αναψυκτικών από τα παιδιά έχει διπλασιαστεί συγκριτικά με το
Η αλλαγή της ποιότητας και του τρόπου κατανάλωσης των γευμάτων έχει επηρεάσει σημαντικά το βάρος των εφήβων. Ρόλο στην διατροφή των παιδιών παίζει επίσης το μορφωτικό επίπεδο των γονιών και η κοινωνικό – οικονομική κατάσταση. Ένας βασικός λόγος, έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα υψηλά σε ενέργεια, λιπαρά και απλά σάκχαρα τρόφιμα είναι πιο φτηνά συγκριτικά με τα πιο υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα. 17
Φάσεις που πρέπει να δίνεται προσοχή Εγκυμοσύνη 4-7 ετών όπου γίνεται απότομη αύξηση του λιπώδους ιστού Εφηβεία 18
Συνέπειες παιδικής παχυσαρκίας Υψηλή πίεση, διαβήτη τύπου2,υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, με αποτέλεσμα καρδιολογικά προβλήματα. Προβλήματα στις αρθρώσεις και στα κόκαλα από το βάρος που τους «ζητείται» να σηκώσουν. Δυσκολίες στον ύπνο, με συνέπεια να ξυπνούν κουρασμένα. 19
Δυσκολία στην αναπνοή (π.χ. λαχάνιασμα) και άρα δυσκολία στο να ασχοληθούν με δραστηριότητες όπως γυμναστική, παιχνίδι, τρέξιμο κ.τ.λ. Επιβαρύνεται το συκώτι και η χολή Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει αστάθεια στον κύκλο της εμμηνορροϊκής περιόδου. 20
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Οι στόχοι της αντιμετώπισης πρέπει να είναι οι εξής: Υιοθέτηση σωστής διατροφικής συμπεριφοράς Συστηματική φυσικής δραστηριότητα Αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών της παχυσαρκίας Συνεχής έλεγχος σωματικού βάρους Επιτυχής θεραπεία θεωρείται η διατήρηση του βάρους Αδυνάτισμα είναι επίσης το να ψηλώνει το παιδί χωρίς να παίρνει βάρος 21
ΡΟΛΟΣ ΓΟΝΕΩΝ Οι γονείς, πρέπει να είναι έτοιμοι για μόνιμες αλλαγές από την στιγμή που θα πάρουν την απόφαση επέμβασης. Πρέπει επίσης να είναι απόλυτα ενήμεροι με τις επιπλοκές της παχυσαρκίας στο παρόν και στο μέλλον. Έχει μεγάλη σημασία να ενθαρρύνουν και όχι να επικρίνουν. Όταν το παιδί δείχνει να κάνει βήματα προόδου, αυτοί πρέπει να το επιβραβεύουν, όχι όμως με φαγητό. Από τις καλύτερες επιβραβεύσεις είναι να δείχνουν ότι είναι πάντα δίπλα του και βρίσκουν χρόνο να ασχολούνται μαζί του στον ελεύθερο χρόνο τους. 22
Τέλος, πρέπει να ασχολούνται οι ίδιοι με την προετοιμασία του φαγητού, και να επιδιώκουν να τρώνε όλοι μαζί σαν οικογένεια. Θέλει μεγάλη προσοχή όταν αφήνουν τα παιδιά με τις γιαγιάδες και τους παππούδες. Έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης στην άνοδο της παχυσαρκίας. 23
Σωστό ή λάθος; Αν οι γονείς είναι αδύνατοι αυτό σημαίνει ότι έχουν εξασφαλίσει χωρίς καμιά προσπάθεια και το ιδανικό σωματικό βάρος του παιδιού τους; Αν οι γονείς είναι υπέρβαροι αυτό εξασφαλίζει και αυξημένο σωματικό βάρος στο παιδί χωρίς δυνατότητα διαφοροποίησης; Δίνουμε στα παιδιά μας μόνο τα γονίδιά μας ή μήπως και τις συνήθειές μας; Ποιο από τα δύο είναι ικανότερο να διαμορφώσει το σώμα μας και εντέλει την υγεία μας ; 24
Η αλήθεια βρίσκεται στο ότι ακόμη και εάν υπάρχει «γενετική προδιάθεση», είναι στο χέρι των γονιών το να φτιάξουν ή όχι ένα «ευνοϊκό περιβάλλον» για παραπανίσια κιλά. 25
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η πρόληψη κοστίζει πολύ λιγότερο από την θεραπεία και την αντιμετώπιση. Έτσι, από τη μια χρειάζεται η αντιμετώπιση των ήδη υπαρχουσών περιπτώσεων, και από την άλλη ο περιορισμός των νέων. 26
Με την σημερινή οικονομική κατάσταση, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα αύξησης των κρουσμάτων κι όχι μείωσης όπως δείχνει αρχικά. Γι’ αυτόν τον λόγο ας είμαστε ευαισθητοποιημένοι και ας προσπαθήσουμε μέσα στον όλο πανικό, να διατηρήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. 27
28