ΦΥΣΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 1 Μάθημα 9 ο Παρεμβαλλόμενα ρεύματα (interferential currents-IFC)
Ορισμός Ρεύμα συχνότητας 4000 Hz η οποία ρυθμικά αυξάνεται και ελαττώνεται ως προς το εύρος της ρυθμικά (από 0 και Hz) Παράγεται από την συμβολή των κυμάτων 2 μέσης συχνότητας ημιτονοειδών ρευμάτων (Nemec, 1950) Τα 2 ρεύματα που συμβάλλουν έχουν συνήθως ίδια ένταση φάσεων (και παλμών) και διαφορετική συχνότητα φάσεων (και παλμών) μεταξύ τους Με αυτόν τον τρόπο τα ρεύματα είτε αθροίζονται είτε αναιρούνται και προκύπτει το ¨παρεμβαλόμενο ρεύμα¨. Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 2
Όταν 2 ημιτονοειδή ρεύματα ίδιας έντασης φάσεων και διαφορετικής συχνότητας συμβάλουν παράγεται ένα νέο ρεύμα στην περιοχή συμβολής τους η συχνότητα είναι ίση με την διαφορά συχνοτήτων των δύο ρευμάτων (υπερισχύουσα συχνότητα) και η ένταση των φάσεων του νέου ρεύματος άλλοτε αυξάνει και άλλοτε ελαττώνεται ανάλογα με το αν τα κύματα των δύο συμβαλλόμενων βρίσκονται σε φάση ή σε διαφορά φάσης. Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 3 Αν οι συχνότητες των ρευμάτων που συμβάλλουν είναι και Hz τότε το νέο ρεύμα που παράγεται στην περιοχή συμβολής θα έχει συχνότητα 100Hz ενώ η συχνότητα του νέου ρεύματος θα είναι 4050Hz
Συχνότητα διαμορφωμένου εύρους Δυο ρεύματα 4000 Hz και 4100 Hz αναμιγνύονται όποτε Προκύπτει ένα ρεύμα 4050 Hz με ευρος μέσης συχνότητας 100HZ
Όταν 2 ημιτονοειδή ρεύματα ίδιας συχνότητας και ίδιας έντασης συμβάλλουν και τα κύματά τους βρίσκονται ακριβώς σε φάση εποικοδομητική συμβολή: ενίσχυση των εντάσεων των φάσεων λόγω άθροισης μεταξύ τους Όταν τα κύματα των ρευμάτων βρίσκονται σε ακριβή διαφορά φάσης συμβαίνει το φαινόμενο της καταστρεπτικής συμβολής αμοιβαία εξουδετέρωση φάσεων Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 5 Συχνότητα διαμορφωμένου εύρους
Στα ρεύματα χαμηλής συχνότητας ο μέγιστος ερεθισμός παρατηρείται επιφανειακά κάτω από την περιοχή εφαρμογής των ηλεκτροδίων Στα ρεύματα μέσης συχνότητας ο μέγιστος ερεθισμός παρατηρείται εν τω βάθει κάτω από την περιοχή εφαρμογής των ηλεκτροδίων Στα παρεμβαλλόμενα ρεύματα ο μέγιστος ερεθισμός παρατηρείται εν τω βάθει στην περιοχή συμβολής των 2 ρευμάτων 6 ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΩΝ
Κατεύθυνση μέγιστου αποτελέσματος συμβολής Το μεγαλύτερο αποτέλεσμα από την συμβολή των 2 ρευμάτων παρουσιάζεται στο σημείο όπου τα κύματά τους διασταυρώνονται. Η διασταύρωση των κυμάτων με συνέπεια το μεγαλύτερο αποτέλεσμα συμβολής γίνεται σε γωνία 45 ο σε κάθετα σχετιζόμενα 4 ηλεκτρόδια των 2 κυκλωμάτων Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 8
Στατικό πεδίο συμβολής Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 9
Μέγιστο-ελάχιστο αποτέλεσμα συμβολής Το μέγιστο αποτέλεσμα συμβολής (μεγαλύτερη ένταση) παρατηρείται στη νοητή ευθεία που ενώνει κάθε ζεύγος ηλεκτροδίων Το ελάχιστο αποτέλεσμα συμβολής (ελάχιστη ένταση) παρατηρείται στη νοητή ευθεία που ενώνει δύο ηλεκτρόδια διαφορετικού κυκλώματος Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 10
Εφαρμογή 2 ηλεκτρόδιων Δεν εισχωρει τοσο βαθια οσο η εφαρμογη με τα τεσσερα ηλεκτροδια αλλα είναι πιο ακριβής Όταν ο στόχος είναι ένας μυς ή μια μυϊκή ομάδα τότε καλό είναι να χρησιμοποιείται ένα κανάλι
Ηλεκτρόδια Μεταλλικά ηλεκτρόδια τοποθετημένα σε βρεγμένες σπογγώδεις θήκες Ηλεκτρόδια «βεντούζες» με βρεγμένους σπόγγους και τοποθετημένα με αναρρόφηση Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση αναρρόφησης όταν υπάρχει ευαισθησία του δέρματος και η τοποθέτησή τους απευθείας πάνω σε οίδημα Οι σπόγγοι πρέπει να είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να αποφεύγεται η επαφή των μεταλλικών ηλεκτροδίων με το δέρμα Όταν χρησιμοποιείται αναρρόφηση γίνεται μικρο-μάλαξη που ερεθίζει τους δερματικούς υποδοχείς και προκαλεί περαιτέρω αγγειοδιαστολή Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 12
Εφαρμογή «Vector rotation» Μια λειτουργία που προσφέρουν οι συσκευές παρεμβαλλόμενων ρευμάτων είναι αυτή του vector rotation (ανυσματική περιστροφή) Επιτυγχάνεται μέσω της ρυθμικής αυξομείωσης της έντασης του ρεύματος μεταξύ ενός ζεύγους ηλεκτροδίων & ταυτόχρονα της αντίθετης μεταβολής στο άλλο ζεύγος μέσα σε λίγα sec ή msec. Φανταστείτε το σαν περιστροφή του σχήματος στο μέσο της εικόνας. Περισσότερες νευρικές ίνες ερεθίζονται (παράλληλα με την πορεία του ρεύματος) όταν η ένταση αυξάνεται & λιγότερες όταν μειώνεται. Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 13
Τοποθέτηση ηλεκτροδίων Τα ηλεκτρόδια πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε η περιοχή συμβολής να συμπίπτει με την περιοχή που απευθύνεται η θεραπεία Συνήθως προτείνεται να χρησιμοποιούνται τα ηλεκτρόδια με το μεγαλύτερο δυνατό μέγεθος έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πιο ανώδυνη μεταφορά ρεύματος στους ιστούς Χρησιμοποιείται συνήθως η 4-πολική εφαρμογή Κάθε ζεύγος ηλεκτροδίων έχει συνήθως ξεχωριστό χρώμα, ώστε τα ηλεκτρόδια του ίδιου κυκλώματος να τοποθετούνται απέναντι το ένα από το άλλο Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 14
Παράμετροι εφαρμογής Η συχνότητα σύμφωνα με τον τύπο, την κατάσταση, την ένταση και την εντόπιση του προβλήματος που πρόκειται να θεραπεύσουμε α) Hz αναλγησία : μεγάλες εμμύελες ίνες στα οπίσθια κέρατα, μπλοκάροντας τις μικρές ίνες του πόνου Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 15
β)0 -10 Hz σταθερή μυϊκό ερεθισμό γ)0-100 Hz αγγειοδιαστολή
Η ένταση των ρευμάτων ο ασθενής να το αισθάνεται ευχάριστα και προσέχουμε όταν ρυθμίζουμε την ένταση πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το μέγεθος των ηλεκτροδίων (μικρότερα ηλεκτρόδια – μεγαλύτερη πυκνότητα ρεύματος)
Φυσιολογικά αποτελέσματα 1.Μπορούν να προκαλέσουν και μυϊκό (μη ικανοποιητικός για ενίσχυση της μυϊκής δύναμης) και αισθητικό ερεθισμό 2.Αύξηση εν τω βάθει κυκλοφορίας και της λεμφικής 3.Μείωση μυϊκού σπασμού 4.Μείωση πόνου οφειλόμενου σε οίδημα, ισχαιμία 5.Μείωση οιδήματος μέσω μηχανισμών: 1) μυϊκής αντλίας (περιοδική σύσπαση σκελετικών & λείων μυών λόγω κινητικού ερεθισμού) & 2) γαλβανοτακτισμού (εξαναγκασμένη μετακίνηση ιόντων που απαρτίζουν το οίδημα χάρη στη διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος) 6.Όταν χρησιμοποιείται μεταβαλλόμενη συχνότητα επιτυγχάνεται: 1) ο συνδυασμός αισθητικού και κινητικού ερεθισμού & 2) η μείωση της πιθανότητας του φαινομένου προσαρμογής Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 18
Επιδράσεις Νευρικές Πύλη πόνου (διέγερση περιφερικών νεύρων μεγάλης διαμέτρου) Κατιούσας καταστολής πόνου μέσω ερεθισμού των κεντρομόλων Αδ και C ινων. Μ ε αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η δραστηριότητα στις ίνες και απελευθερώνονται ανασταλτικοί νευροδιαβιβαστες στο νωτιαίο επίπεδο. Τερματισμός μετάδοσης δυναμικών ενέργειας μέσω αυξησης του οδου και της συναπτικης κόπωσης
ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Αύξηση Αιματικής ροή – Μείωση οιδήματος Ήπια μυϊκή συστολή- Δράση αυτόνομου ΝΑ που οδηγεί σε ελάττωση του τόνου των αιμοφόρων αγγείων Βελτίωση κυκλοφορίας αίματος Μειώση οιδήματος Απομάκρυνση χημικών ουσιών που ερεθίζουν τις νευρικές απολήξεις του πόνου Μείωση πίεσης ιστών
ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Μυϊκός ερεθισμός Όσο αυξάνεται η ένταση του παρεμβαλλομένου ρεύματος παρατηρείται μια προοδευτική επιστράτευση των αισθητικών και κινητικών απαντήσεων Χρήση ως μέθοδος μυϊκής επανεκπαιδευσης
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Οξείες ή χρόνιες επώδυνες καταστάσεις Πόνος και άλλα συμπτώματα συμπαθητικής προέλευσης Μετατραυματικός ή μετεγχειρητικός πόνος Μυϊκός σπασμός Εξαρθρήματα Διαστρέμματα Ρήξεις μαλακών μορίων Θυλακίτιδα, υμενίτιδα, τενοντίτιδα Δυσκαμψία Άσκηση μυών πυελικού εδάφους ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κακοήθειες Φλεγμονώδεις διεργασίες Εγκυμοσύνη και έμμηνος ρύση Πάνω στο θώρακα (μπορεί να προκαλέσει κοιλιακή μαρμαρυγή) Εν τω βάθει φλεβίτιδες Βακτηριδιακές λοιμώξεις: κίνδυνος εξάπλωσης. Πάνω στο οίδημα Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 22
Πλεονεκτήματα Εφαρμογή με πλακέ ηλεκτρόδια δεν προκαλεί δερματικό ερεθισμό Αν και μέσης συχνότητας, με συχνότητες 4000Hz, συναντούν χαμηλή χωρητική αντίσταση και μπορούν να διεισδύσουν σε ικανοποιητικό βάθος Με την κατάλληλη τοποθέτηση των ηλεκτροδίων μπορεί να προκληθεί έντονο αποτέλεσμα συμβολής και να επικεντρωθεί αυτό στην πάσχουσα εν τω βάθει περιοχή Παρέχουν δυνατότητα ταυτόχρονης σπασμολυτικής, αντιφλεγμονώδους και αναλγητικής δράσης σε εν τω βάθει προσβεβλημένους ιστούς Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 23
Μειονεκτήματα Με χρήση βεντουζών μπορεί να προκαλέσουν δερματικό ερεθισμό ή εκχυμώσεις Δεν είναι γνωστές (εκτός από την συχνότητα), λεπτομέρειες για τις παραμέτρους του ρεύματος που παράγεται Οι μηχανισμοί δράσης τους σχετικά με την ελάττωση ή αναστολή του πόνου, δεν έχουν τεκμηριωθεί επιστημονικά Δεν μπορεί να εφαρμοστούν στην ηλεκτροδιαγνωστική Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 24
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ (από την υψηλή πυκνότητα ρεύματος-όταν το σημείο επαφής του ηλεκτροδίου με το σώμα μικραίνει) ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΝΑΥΤΙΑ ΕΜΕΤΟΣ ΖΑΛΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ
Εφαρμογή πάνω στο επώδυνο σημείο Κατάλληλη τοποθέτηση των ηλεκτροδίων ώστε το διαμορφωμένο ρεύμα να διέρχεται από το επώδυνο σημείο Χρήση διαφορετικών μεγεθών ηλεκτροδίων Βασιλειάδη Κ, PT, MSc 26
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ 10-15΄(ΌΧΙ ΝΑ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΑ 20΄) 10΄ΕΠΩΔΥΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΜΕ ΤΟ TENS
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΑΚΣΗΣΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΙΔΙΚΕΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΜΕΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ)