ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΕΤΑ & ΗΘΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ TEI Κρήτης Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Tel.: E-class:

Στόχος Μελέτη των ηθικών και δεοντολογικών προεκτάσεων της ΕΤΑ. Παρουσίαση των βασικών αρχών της ερευνητικής ηθικής και ανάλυση των ηθικών παραμέτρων της κοινωνιολογικής έρευνας. Περιγραφή των αρχών του διεθνή κώδικα ερευνητικής δεοντολογίας του ESOMAR Εξέταση ορισμένων επιλεγμένων αποσπασμάτων του κώδικα ICC/ESOMAR. Παρουσίαση των σημαντικότερων σημείων του διεθνή κώδικα επαγγελματικής ηθικής του WAPOR Εξέταση ορισμένων επιλεγμένων αποσπασμάτων του κώδικα ερευνητικής δεοντολογίας του MRS και του ΣΕΔΕΑ.

Προσδοκώμενα αποτελέσματα (1) Μετά την μελέτη του κεφαλαίου, ικανοί να:  Αναλύσετε τα σημαντικότερα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από τις δραστηριότητες της ETA  Προσδιορίσετε το πλέγμα των ηθικών και κοινωνικών προεκτάσεων της έρευνας τουριστικού μάρκετινγκ  Περιγράψετε 7 κοινά αποδεκτές βασικές αρχές ερευνητικής ηθικής  Δώσετε τους ορισμούς των μερών που εμπλέκονται στην έρευνα μάρκετινγκ, σύμφωνα με τις αρχές του ESOMAR  Περιγράψετε επιλεγμένα αποσπάσματα του κώδικα του ICC/ESOMAR σχετικά με δικαιώματα αποκρινόμενων  Περιγράψετε επιλεγμένα αποσπάσματα του κώδικα του ICC/ESOMAR σχετικά με τις επαγγελματικές υποχρεώσεις των ερευνητών

Προσδοκώμενα αποτελέσματα (2)  Περιγράψετε επιλεγμένα αποσπάσματα του κώδικα ICC/ESOMAR για τα αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις ερευνητών και πελατών  Εξηγήσετε τις βασικές αρχές ερευνητικής δεοντολογίας για συλλογή πληροφοριών μέσω Internet, σύμφωνα με τις αρχές του ESOMAR.  Αναλύσετε τις σημαντικότερες υποχρεώσεις των ερευνητών προς τους πελάτες, σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του WAPOR.  Αναλύσετε τις σημαντικότερες υποχρεώσεις των ερευνητών προς τους αποκρινόμενους, σύμφωνα με κώδικα δεοντολογίας WAPOR.  Αναλύσετε τις σημαντικότερες υποχρεώσεις των ερευνητών του κώδικα του WAPOR για την ερευνητική αναφορά που συντάσσουν και τα αποτελέσματα που παραδίδουν στους πελάτες τους.  Περιγράψετε κανόνες που καλύπτουν σχέσεις μεταξύ διαφορετικών ερευνητών, σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του WAPOR.  Εξηγήσετε τις βασικές αρχές ερευνητικής δεοντολογίας του κώδικα του MRS.  Περιγράψετε τις σημαντικότερες αρχές επαγγελματικής πρακτικής και ερευνητικής δεοντολογίας, σύμφωνα με τον κώδικα του ΣΕΔΕΑ.

Έννοιες-Κλειδιά Δεοντολογικές προεκτάσεις της έρευνας μάρκετινγκ Ηθικά διλήμματα της έρευνας αγοράς Βασικές αρχές ερευνητικής ηθικής Έρευνα μάρκετινγκ, Ερευνητής (researcher) Πελάτης (client). Αποκρινόμενος (respondent) Συνέντευξη (interview), Αρχείο Κώδικας αρχών του ICC/ESOMAR Κώδικας δεοντολογίας του WAPOR Κώδικας επαγγελματικής πρακτικής του ΣΕΔΕΑ Δικαιώματα των αποκρινόμενων Επαγγελματικές υποχρεώσεις των ερευνητών Αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις ερευνητών και πελατών Σχέσεις μεταξύ διαφορετικών ερευνητών

Εισαγωγή Ζητήματα: Πληροφορίες περιλαμβάνουν στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα. Στοιχεία που συλλέγονται συνήθως αξιοποιούνται από επιχειρήσεις. Η ΕΤΑ εμφανίζει ένα ιδιόμορφο πλέγμα ηθικών και κοινωνικών προεκτάσεων. Εγείρονται ερωτήματα όπως: √Ποιος έχει δικαίωμα να μελετά συμπεριφορά και προτιμήσεις του κοινού; √Με ποιο τρόπο πρέπει να προσεγγίζονται τα άτομα ενός δείγματος ώστε να μην παρενοχλούνται και να μη μειώνεται η αξιοπρέπεια τους; √Ποιοι άνθρωποι επιτρέπεται να αποτελούν αντικείμενο έρευνας και πως διασφαλίζονται τα δικαιώματα τους; √Μέχρι ποιου σημείου θεωρείται θεμιτή η έρευνα της συμπεριφοράς των καταναλωτών; √Πως πρέπει να διαφυλάσσονται τα αποτελέσματα μιας έρευνας αγοράς; √Πως μπορούν να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των εντολοδόχων και εντολέων μιας έρευνας; Ηθικά διλήμματα. Είναι αδύνατο να δοθούν επαρκείς απαντήσεις. Όμως, υπάρχουν ορισμένες ευρέως αποδεκτές αρχές που πρέπει να τηρεί με προσοχή κάθε ευσυνείδητος ερευνητής. Ακόμα, διεθνείς οργανώσεις κύρους έχουν αναπτύξει ηθικούς κώδικες ερευνητικής δεοντολογίας

Βασικές αρχές ερευνητικής ηθικής Κοινά αποδεκτές βασικές αρχές ερευνητικής ηθικής: Ερευνητής πρέπει πάντοτε να ζητά την συγκατάθεση του δυνητικού ερωτώμενου πριν την έναρξη οποιασδήποτε δραστηριότητας. Ποτέ δεν πρέπει να ασκείται ψυχολογική πίεση ή οποιαδήποτε άλλη παρενόχληση για την συμμετοχή στην έρευνα. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίνεται στις περιπτώσεις όπου τα άτομα που εξετάζονται είναι ανήλικα. Απαραίτητα να ενημερώνονται οι γονείς ή κηδεμόνες τους και να ζητείται η συγκατάθεσή τους. Ερευνητής είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τον δυνητικό ερωτώμενο για τους λόγους για τους οποίους γίνεται η έρευνα καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της. Όλοι οι δυνητικά ερωτώμενοι πρέπει να ενημερώνονται προκαταβολικά σχετικά με το δικαίωμα τους να αποσυρθούν από την έρευνα οποιαδήποτε χρονική στιγμή της εξέλιξης της το επιθυμούν. Οι αποκρινόμενοι έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν ανά πάσα στιγμή τα στοιχεία του ερευνητή καθώς και του οργανισμού που διεξάγει την έρευνα. Η ανωνυμία των ερωτώμενων και η εμπιστευτικότητα των στοιχείων που συλλέγονται πρέπει να διασφαλίζεται καθ’ όλη την διάρκεια της έρευνας. Η διαδικασία πρέπει να λαμβάνει υπόψη ατομικά δικαιώματα ερωτώμενων.

Διεθνείς κώδικες ερευνητικής δεοντολογίας ICC/ESOMAR (International Chamber of Commerce/European Society for Opinion and Marketing Research). WAPOR (World Association for Public Opinion Research) MRS (Market Research Society). Ελλάδα: του ΣΕΔΕΑ (Σύλλογος Εταιριών Δημοσκόπησης & Έρευνας Αγοράς). Ζητήματα που καλύπτουν οι παραπάνω κώδικες: Δικαιώματα των αποκρινόμενων μιας έρευνας Επαγγελματικές υποχρεώσεις των ερευνητών Αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις ερευνητών και πελατών Συλλογή πληροφοριών μέσω του Internet Υποχρεώσεις των ερευνητών προς τους πελάτες τους Υποχρεώσεις των ερευνητών προς τους αποκρινόμενους Υποχρεώσεις των ερευνητών σχετικά με αναφορά και αποτελέσματα. Σχέσεις μεταξύ διαφορετικών ερευνητών.

Διεθνής κώδικας δεοντολογίας του ICC/ESOMAR Επιλεγμένα αποσπάσματα του Κώδικα του ICC/ESOMAR Δικαιώματα των αποκρινόμενων Επαγγελματικές υποχρεώσεις των ερευνητών Αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις ερευνητών και πελατών

Κώδικες δεοντολογίας Διεθνής Κώδικας επαγγελματικής ηθικής του WAPOR Κώδικας ερευνητικής δεοντολογίας του MRS Κώδικας επαγγελματικής πρακτικής του ΣΕΔΕΑ Υποχρεώσεις των ερευνητικών οργανισμών προς τους ερωτώμενους Προδιαγραφές για παρουσίαση των αποτελεσμάτων

ΠΕΡΙΛΗΨΗ  Η έρευνα αγοράς εμφανίζει ένα ιδιόμορφο πλέγμα ηθικών και κοινωνικών προεκτάσεων. Εγείρονται ηθικά ερωτήματα  Κοινά αποδεκτές βασικές αρχές ερευνητικής ηθικής  Ευρέως αποδεκτοί διεθνείς κώδικες ερευνητικής δεοντολογίας: ICC/ESOMAR (International Chamber of Commerce/European Society for Opinion and Marketing Research). WAPOR (World Association for Public Opinion Research) MRS (Market Research Society). Στην Ελλάδα: του ΣΕΔΕΑ (Σύλλογος Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς).  Ζητήματα που καλύπτουν οι παραπάνω κώδικες: υποχρεώσεις και δικαιώματα όλων των εμπλεκομένων

Βιβλιογραφία Χρήστου Ε., (1999), « Έρευνα Τουριστικής Αγοράς », Εκδόσεις Interbooks: Αθήνα (Κεφάλαιο 10 ο )