ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Στέφανος Γρ.Φούσας 14 Ιουλίου 2011
A. Yπάρχουσα κατάσταση Β. Κύρια καρδιαγγειακά προβλήματα Γ. Πρόληψη
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ελλάδα: γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά Ελλάδα: γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά Eκατοντάδες νησιά Οργανωτικές αλλαγές ΕΣΥ Η ανάγκη για αυξημένους οικονομικούς πόρους αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Ι 20 Νοσοκομεία, 52 Κέντρα Υγείας και 313 Περιφερικά Αγροτικά Ιατρεία ΜΕΘ (-) Πολυδύναμα ιατρεία: ελλείψεις Σύστημα τηλεϊατρικής ανύπαρκτο Απειρία των αγροτικών ιατρών Τους χειμερινούς μήνες επιπρόσθετα προβλήματα, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνεται η ζήτηση
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΙ Η αεροδιακομιδή μέσω ελικοπτέρου χρειάζεται τουλάχιστον 3 ώρες Το έτος 2009 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 1.196 αποστολές- πτήσεις, 2.905 ώρες πτήσης και μεταφορά συνολικά 1.646 ασθενών Το κόστος ανά ώρα πτήσης είναι 5.602,6 € για ένα Super Puma και 9.693,8 € για ένα C-130
Καρδιοπάθειες Στεφανιαία νόσος στηθάγχη οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου Στεφανιαία νόσος στηθάγχη οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες Περικαρδίτιδες Ενδοκαρδίτιδες Καρδιακή ανεπάρκεια (π.χ υπερτασική)
Αγγειακά Νοσήματα Εγκεφαλικό επεισόδιο Περιφερική αγγειοπάθεια
Καρδιοπάθειες ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ (ΟΕΜ) Το μέγεθος του προβλήματος 1η αιτία θανάτου 1η αιτία καρδιαγγειακής νοσηρότητας Ακολουθούν Τροχαία Καρκίνος
Καρδιακές παθήσεις 1900 8% όλων των θανάτων 1982 48,2% Θνησιμότητα στις ΗΠΑ Καρδιακές παθήσεις 1900 8% όλων των θανάτων 1982 48,2%
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Παρουσίαση ΠΟΝΟΣ Τυπικός ή παραλλαγές εφίδρωση, τάση προς έμετο … σπανιότερα και μόνο έντονη δύσπνοια, ή εκσεσημασμένη αδυναμία
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Έκβαση 1/5 θάνατος 4/5 Ασπιρίνη και Νοσοκομείο
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Μηχανισμός ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Μηχανισμός Ρήξη / Διάβρωση / Απόσχιση Πλάκας Αιμοπεταλιακός Θρόμβος Απόφραξη
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Αντιμετώπιση Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Αντιμετώπιση ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Αντιμετώπιση Αγγειοπλαστική Θρομβόλυση
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Πόνος στο στήθος ΕΚΑΒ 1ος Χρόνος ΕΚΑΒ Νοσοκομείο 2ος Νοσοκομείο Αγγειοπλαστική 3ος 120 min (2 ώρες)
Ίδια ποσοστά θνητότητας εντός των 30 ημερών για τους ασθενείς που μεταφέρθηκαν για πρωτογενή αγγειοπλαστική με αυτούς που έλαβαν θρομβόλυση προνοσοκομειακά και στην συνέχεια μεταφέρθηκαν για αγγειοπλαστική
ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ (ΟΕΜ) Στους νέους και τις γυναίκες Παλαιότερα – Σήμερα συχνότητα ΟΕΜ σε δύο ομάδες που μέχρι τώρα θεωρούνταν «εκτός κινδύνου».
Φαρμακευτική αγωγή Ασπιρίνη Στατίνη Β-αναστολείς Α-Μεα
ΟΞΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Οι ασθενείς με οξεία καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει να αντιμετωπίζονται επειγόντως σε πρωτοβάθμιο επίπεδο και στη συνέχεια να εισάγονται στο νοσοκομείο Η αρχική θεραπεία εξαρτάται από την αιμοδυναμική κατάσταση του ασθενούς και συγκεκριμένα: Xορηγείται η γνωστή θεραπεία με αγγειοδιασταλτικά, διουρητικά, οξυγονοθεραπεία και μορφίνη και επί μη κλινικής και αεριομετρικής βελτίωσης ο ασθενής εισάγεται στη Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης για περαιτέρω θεραπεία Επί χαμηλής αρτηριακής πίεσης ο ασθενής εισάγεται στη Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης και λαμβάνει ινότροπη υποστήριξη και εξειδικευμένη φροντίδα Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται το υποκείμενο αίτιο Αν το υποκείμενο αίτιο είναι ένα οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, αυτό αντιμετωπίζεται ως ανωτέρω
ΟΞΕΑ ΑΟΡΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Tα οξέα αορτικά σύνδρομα περιλαμβάνουν τον οξύ αορτικό διαχωρισμό, το ενδοτοιχωματικό αιμάτωμα και το διατιτραίνον αθηρωματικό έλκος Στη σωστή διάγνωση θα βοηθήσουν το ιστορικό, η κλινική εικόνα και ο απεικονιστικός έλεγχος (υπερηχογράφημα καρδιάς –διαθωρακικό και διοισοφάγειο- η αξονική και η μαγνητική τομογραφία Ο ασθενής με οξύ αορτικό σύνδρομο πρέπει να σταθεροποιείται όσον αφορά την αρτηριακή πίεση, να εισάγεται στη Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης και να μεταφέρεται επειγόντως σε κέντρο με δυνατότητα χειρουργικής αντιμετώπισης
ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ Η πνευμονική εμβολή είναι μια ύπουλη ασθένεια, που ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό αδιάγνωστης ενδονοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής θνητότητας Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα απεικονιστικής απεικόνισης και υπάρχει ισχυρή κλινική υποψία, ο ασθενής πρέπει να διακομίζεται σε κέντρο με δυνατότητα διενέργειας αξονικής τομογραφίας ή σπινθηρογραφήματος αερισμού- αιμάτωσης Επί αιμοδυναμικής αστάθειας ή στοιχείων σοβαρής αιμοδυναμικής επιβάρυνσης της δεξιάς κοιλίας, ο ασθενής πρέπει να θρομβολύεται και να εισάγεται σε Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης ή να διακομίζεται σε κέντρο με αυτή τη δυνατότητα
ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΕΠΙΠΩΜΑΤΙΣΜΟΣ Ο καρδιακός επιπωματισμός είναι μια σοβαρή και επικίνδυνη για τη ζωή κατάσταση, που πρέπει να διαγιγνώσκεται εγκαίρως, γιατί η έγκαιρη και σωστή διάγνωση θα οδηγήσει σε άμεση και σωτήρια για τη ζωή θεραπεία Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διάγνωση του επιπωματισμού είναι κλινική (δύσπνοια, υπόταση, ταχυκαρδία) και όχι υπερηχογραφική Το υπερηχογράφημα καρδιάς (με τα χαρακτηριστικά ευρήματα) θα βοηθήσει στη διάγνωση και στην εκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης Οι ασθενείς με τη διάγνωση του καρδιακού επιπωματισμού πρέπει να εισάγονται επειγόντως σε Μονάδα Εντατικής Παρακολούθησης για τη διενέργεια περικαρδιοκέντησης ή να διακομίζονται άμεσα σε Θωρακοχειρουργικό Κέντρο με δυνατότητα διενέργειας περικαρδιακού παραθύρου
Εγκεφαλικό επεισόδιο Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα έμφραγμα του εγκεφαλικού ιστού που προέρχεται από διακοπή της ροής αίματος εξαιτίας: • θρόμβου • εμβόλου • αιμορραγίας.
Εγκεφαλικά επεισόδια σε διάφορες χώρες France Germany Greece Italy Spain
αλλά …προτιμότερη η ΠΡΟΛΗΨΗ Ευαισθητοποίηση! Επί υποψίας άμεση αναζήτηση εξειδικευμένης ιατρικής φροντίδας αλλά …προτιμότερη η ΠΡΟΛΗΨΗ
Εργασίες Καρδιολογικής Κλινικής Τζανείου Type 2 diabetes and intravenous thrombolysis outcome in the setting of ST elevation myocardial infarction. Diabetes Care. 2004 Apr;27(4):967-71 Degree of activity at the onset of myocardial infarction and thrombolysis outcome. Int J Cardiol. 2003 Nov;92(1):35-41 Effect of intravenous insulin administration on left ventricular performance during non-ST-elevation acute coronary events in patients with diabetes mellitus. Am J Cardiol. 2003 May 15;91(10):1237-40. C-reactive protein and rapidly progressive coronary artery disease--is there any relation? Clin Cardiol. 2003 Feb;26(2):85-90. C-reactive protein levels on admission are associated with response to thrombolysis and prognosis after ST-segment elevation acute myocardial infarction. Am Heart J. 2002 Nov;144(5):782-9. Diabetes and ST elevation myocardial infarction: how successful is intravenous thrombolysis for the diabetic heart? Diabetes Care. 2002 Oct;25(10):1890-1 The role of strict metabolic control by insulin infusion on fibrinolytic profile during an acute coronary event in diabetic patients. Clin Cardiol. 2000 Mar;23(3):160-4. Comparison of angiographic findings, risk factors, and long term follow-up between young and old patients with a history of myocardial infarction. Int J Cardiol. 1998 Nov 30;67(1):75-80. Moderate alcohol consumption and long term prognosis following successful coronary stenting. ESC Congress. 2004 Sep.
Η συνεισφορά επιλεγμένων παραγόντων στον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσημάτα Υψηλή χοληστερόλη Χαμηλή κατανάλωση φρούτων & λαχανικών υπέρταση Χαμηλή δραστηριότητα Mackay and Mensah, The atlas of heart disease and stroke, WHO 2004
Παράγοντες κινδύνου Κάπνισμα Υπέρταση Σακχαρώδης διαβήτης Δυσλιπιδαιμίες Παχυσαρκία Φυσική δραστηριότητα Κληρονομικότητα Ηλικία Ανδρικό φύλο Τροποποιήσιμοι !! Αιτίες «υποτίμησης» του εμφράγματος στους νέους και τις γυναίκες…
ΠΡΟΛΗΨΗ Διακοπή καπνίσματος
Αρτηριακή Υπέρταση Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι: Συστολική: μικρότερη από 130 mmHg Διαστολική: μικρότερη από 85 mmHg
Μετρήστε σωστά την πίεσή σας Για να μετρήσετε σωστά την πίεσή σας, θα πρέπει να τοποθετήσετε την περιχειρίδα του πιεσόμετρου στον αριστερό ή στο δεξιό βραχίονα, περίπου στο ύψος της καρδιάς, λίγο πιο πάνω από τον αγκώνα, και το ακουστικό πάνω από την αρτηρία που βρίσκεται στη εσωτερική πλευρά της άρθρωσης του χεριού.
Διαβήτης Ο διαβήτης είναι μια συνηθισμένη πάθηση κατά την οποία η ποσότητα γλυκόζης (ζάχαρη-σάκχαρο)στο αίμα είναι υπερβολικά υψηλή Στην Ελλάδα η συχνότητά του είναι 4-6% ( 500.000 κυρίως Έλληνες αλλά και Ελληνίδες) στο σύνολο του πληθυσμού Φυσιολογικές τιμές: 75-105 mg/dl
Πώς θα ξέρω αν έχω διαβήτη; Tα συμπτώματα είναι το αποτέλεσμα των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα Ο διαβήτης τύπου Ι αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα και συνήθως τα συμπτώματα είναι πολύ πιο εμφανή Ο διαβήτης τύπου ΙΙ αναπτύσσεται πιο αργά και μερικοί άνθρωποι μπορεί να μην το αντιληφθούν έγκαιρα
Υπερλιπιδαιμία Με τον όρο υπερλιπιδαιμία υποδηλώνεται η αύξηση της ποσότητας των λιπιδίων στο αίμα. Υπάρχουν αρκετές μορφές λιπιδίων, εκείνα όμως τα οποία έχουν συσχετισθεί με τη στεφανιαία νόσο είναι: ¨ η ολική χοληστερόλη, ¨ η HDL-χοληστερόλη (η οποία αποκαλείται και «καλή χοληστερόλη»), ¨ η LDL-χοληστερόλη (ή «κακή χοληστερόλη») και ¨ τα τριγλυκερίδια.
Επιθυμητές τιμές Οι επιθυμητές τιμές για όλα τα λιπίδια (σε μέτρηση μετά από νηστεία τουλάχιστον 12 ωρών) είναι: Λιγότερο από 190 mg για την ολική χοληστερόλη, Λιγότερο από 115 mg για την LDL-χοληστερόλη, Περισσότερο από 40 mg της HDL-χοληστερόλη για τους άνδρες και 45 mg για τις γυναίκες, Λιγότερο από 150 mg για τα τριγλυκερίδια.
ΠΡΟΛΗΨΗ Απώλεια Βάρους Α. 94cm Γ . 80cm
Παχυσαρκία και παιδιά Η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση πανευρωπαϊκά στην παιδική παχυσαρκία. Ο αριθμός των υπέρβαρων ανθρώπων αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό Σε γενικές γραμμές, αυτό οφείλεται στον καθιστικό τρόπο ζωής αλλά και στην ανθυγιεινή διατροφή Μόνο το 1-2% της παιδικής παχυσαρκίας οφείλεται στην κληρονομικότητα
Περίμετρος μέσης Για τους άνδρες, η μέτρηση αυτή συνιστάται να είναι κάτω από 94 εκ. και για τις γυναίκες κάτω από 80 εκ. Ο συνδυασμός τριών από τα πέντε παρακάτω αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα κινδύνου γνωστό ως ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ HDL χοληστερόλη (καλή) σε άνδρες και στις γυναίκες Αρτηριακή υπέρταση Σάκχαρο Tριγλυκερίδια Koιλιακού τύπου παχυσαρκία
ΠΡΟΛΗΨΗ Βελτίωση διατροφής Μεσογειακή δίαιτα & ελαιόλαδο Μείωση χοληστερίνης Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ
Πρόληψη σοβαρών παθήσεων όπως … Καρδιαγγειακά νοσήματα Καρκινογενέσεις Όλες σχεδόν οι επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν πως … Η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών Πρόληψη σοβαρών παθήσεων όπως … Καρδιαγγειακά νοσήματα Καρκινογενέσεις (Οξείδωση LDL, καταστροφή DNA, παχυσαρκία κλπ)
Mεσογειακή δίαιτα… Η θετική επίδραση της μεσογειακής δίαιτας στη συνολική θνητότητα, στα στεφανιαία επεισόδια και στον καρκίνο, σε άντρες μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. ΑmJMed113:13S,2002
Το εβδομαδιαίο διαιτολόγιο… πρέπει να περιλαμβάνει τα πάντα αλλά στην σωστή αναλογία Τρώμε πολλά φρούτα και λαχανικά. Μας βοηθούν να χορτάσουμε χωρίς να μας δώσουν περιττές θερμίδες Δεν παραλείπουμε γεύματα. Τρώμε 3 ελαφρά γεύματα την ημέρα μαζί με υγιεινά σνακ, όπως φρέσκα φρούτα Προσπαθούμε να τρώμε και λιπαρά ψάρια (π.χ. ρέγκα, σολωμό, σαρδέλες, τόνο) τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα
ΠΡΟΛΗΨΗ Φαρμακευτική αγωγή Ρύθμιση αρτηριακής πίεσης σακχάρου Όταν η διαιτολογική παρέμβαση δεν επαρκεί
ΠΡΟΛΗΨΗ Άσκηση - φυσικής δραστηριότητας 12 χλμ την εβδομάδα ή 3 χλμ την ημέρα γρήγορου συνεχούς βαδίσματος (διάρκεια 30-45 λεπτά) Αίσθημα ευφορίας,αυτοπεποίθησης Μείζον αντικαταθλιπτικό
ΠΡΟΛΗΨΗ Άσκηση - φυσικής δραστηριότητας To ασκημένο άτομο, κάτω από τις καθημερινές καταπονήσεις (ψυχικές και σωματικές) κινδυνεύει πολύ λιγότερο από ένα μη ασκούμενο. Τα άτομα που ασκούνται συστηματικά έχουν ελαττωμένο ιξώδες αίματος και κινδυνεύουν λιγότερο από θρομβοεμβολικά επεισόδια
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Έμφαση σε προγράμματα πρόληψης Αποτελεσματικότερη οργάνωση των Υπηρεσιών Υγείας Ίδρυση Μονάδων Εντατικής Παρακολούθησης Εγκατάσταση συστημάτων τηλεματικής και τηλεϊατρικής παρακολούθησης Υποστήριξη - στελέχωση ασθενοφόρων και πτητικών μέσων Ανάπτυξη συστήματος εκπαίδευσης
Σας Ευχαριστώ…