ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Καρδιαγγειακές Επιπλοκές Συνήθεις μετεγχειρητικές επιπλοκές από το καρδιαγγειακό είναι το shock, η αιμορραγία, η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή. SHOCK. Το shock είναι μια απειλητική για τη ζωή μετεγχειρητική επιπλοκή. Είναι αποτέλεσμα ανεπαρκούς αιμάτωσης των ζωτικών οργάνων, αδυναμίας χρήσης του οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών από τους ιστούς ή αδυναμίας απομάκρυνσης από αυτούς των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού. Το υπογκαιμικό shock, που αποτελεί την πλέον συνηθισμένη μορφή shock κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής περιόδου, είναι αποτέλεσμα ελάττωσης του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος. Η ελάττωση του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος εμφανίζεται μετά από απώλεια αίματος, πλάσματος ή, λιγότερο συχνά, μετά από έντονα και παρατεταμένα επεισόδια εμέτου ή διάρροιας. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τη βαρύτητα του shock.

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ. Αιμορραγία ονομάζεται η υπερβολική απώλεια αίματος. Υπάρχει ο κίνδυνος για λανθάνουσα, εσωτερική αιμορραγία από κάποιο αιμοφόρο αγγείο το οποίο δεν έχει απολινωθεί ή καυτηριασθεί, ή εξαιτίας τρώσης κάποιου αιμοφόρου αγγείου από έναν σωλήνα παροχέτευσης. Η αιμορραγία είναι δυνατόν να είναι και εξωτερικά εμφανής, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που ο θρόμβος που έχει σχηματιστεί στο σημείο της τομής αποκολληθεί ή δεν έχει σχηματιστεί καλά. Η αιμορραγία ενδέχεται, επίσης, να είναι αποτέλεσμα διαταραχών της πήξης του αίματος. Οι διαταραχές αυτές της πηκτικότητας πιθανόν να είναι αποτέλεσμα μιας παθολογικής κατάστασης ή παρενέργεια των φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής.

Κατά την εκτίμηση του ασθενούς με αιμορραγία, τα ευρήματα συνήθως εξαρτώνται από την ποσότητα του αίματος που έχει χαθεί και από τον ρυθμό της απώλειας. Στα αρχικά στάδια της αιμορραγίας εμφανίζει ανησυχία και άγχος ενώ σε όψιμα στάδια, θα εμφανίσει συμπτώματα χαρακτηριστικά του shock. Εάν η αιμορραγία είναι εξωτερική, η απώλεια αίματος θα είναι εμφανής. Η φροντίδα του ασθενούς που αιμορραγεί, εστιάζεται στον έλεγχο της αιμορραγίας (δηλαδή στη διακοπή της απώλειας αίματος) και στην αποκατάσταση του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος.

ΕΝ ΤΩ ΒΑΘΕΙ ΦΛΕΒΟΘΡΟΜΒΩΣΗ. Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση συνίσταται στη δημιουργία ενός θρόμβου αίματος στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο, σε συνδυασμό με φλεγμονή του τοιχώματος του εν λόγω φλεβικού δικτύου. Πρόκειται για επιπλοκή που παρατηρείται συνηθέστερα κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής περιόδου και αφορά κυρίως τα κάτω άκρα. Είναι αποτέλεσμα συνδυασμού αρκετών παραγόντων, όπως του τραυματισμού κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, της εφαρμογής πίεσης κάτω από τα γόνατα και της επιβράδυνσης της ροής του αίματος κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή και μετά από αυτή. Ιδιαίτερο κίνδυνο εμφάνισης εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης διατρέχουν οι ασθενείς ηλικίας άνω των 40 ετών οι οποίοι:

Έχουν υποβληθεί σε ορθοπεδική χειρουργική επέμβαση στα κάτω άκρα ή σε ουρολογική, γυναικολογική, μαιευτική, ή νευροχειρουργική επέμβαση. Πάσχουν από κιρσούς κάτω άκρων. Έχουν ιστορικό θρομβοφλεβίτιδας ή πνευμονικής εμβολής. Είναι παχύσαρκοι. Υποφέρουν από λοίμωξη. Εμφανίζουν κακοήθη νόσο

Συνήθη ευρήματα κατά την εκτίμηση του ασθενούς είναι ο πόνος ή το αίσθημα συσφιγκτικού άλγους (κράμπα) στην προσβεβλημένη κνήμη ή μηρό. Είναι δυνατόν, επίσης, να παρατηρηθούν ερυθρότητα και οίδημα ολόκληρου του κάτω άκρου σε συνδυασμό με ελαφρά αύξηση της θερμοκρασίας. Ενδέχεται να παρουσιάζει θετικό σημείο Homans (πόνος στη γαστροκνημία κατά τη ραχιαία κάμψη του άκρου ποδός). Η νοσηλευτική φροντίδα του ασθενούς με εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση εστιάζεται στην πρόληψη της αποκόλλησης μέρους του θρόμβου και της εμβολής αυτού καθώς μεταφέρεται με την κυκλοφορία του αίματος στην καρδιά, στον εγκέφαλο ή στους πνεύμονες, καθώς και στην πρόληψη της δημιουργίας νέων θρόμβων και στην υποβοήθηση των φυσιολογικών μηχανισμών του οργανισμού του ασθενούς για τη διάλυση των θρόμβων. Η νοσηλευτική φροντίδα περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:

Χορήγηση αντιπηκτικών και αναλγητικών, σύμφωνα με τις οδηγίες (συνήθως δε χορηγούνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μαζί με αντιπηκτικά, καθότι έτσι αυξάνεται η αντιπηκτική τους δράση). ·Παρακολούθηση των εργαστηριακών παραμέτρων πηκτικότητας του αίματος. ·Παραμονή του ασθενούς σε κατακεκλιμένη θέση και διατήρηση του προσβεβλημένου άκρου στο ύψος της καρδιάς ή σε υψηλότερο επίπεδο. ·Τοποθέτηση μακριών ελαστικών καλτσών που φτάνουν ως το μηρό ή συσκευών για τη διέγερση της φλεβικής επιστροφής του αίματος. ·

Αποφυγή της συμπίεσης της προσβεβλημένης περιοχής και αποφυγή των μαλάξεων στην περιοχή αυτή. Εφαρμογή θερμότητας εξωτερικά, σύμφωνα με τις οδηγίες. ·Καταγραφή της περιμέτρου της γαστροκνημίας ή του μηρού σε κάθε αλλαγή βάρδιας. Εκπαίδευση και υποστήριξη του ασθενούς και της οικογένειας. Αξιολόγηση του χρώματος και της θερμοκρασίας του προσβεβλημένου άκρου σε κάθε αλλαγή βάρδιας.

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ. Η πνευμονική εμβολή οφείλεται στη μετανάστευση ενός θρόμβου αίματος ή άλλου υλικού και την ενσφήνωσή του σε κάποιον κλάδο της πνευμονικής αρτηρίας. Στο χειρουργημένο ασθενή με εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, το ενδεχόμενο απόσπασης ενός τμήματος του θρόμβου από το φλεβικό τοίχωμα και μετανάστευσής του στους πνεύμονες, την καρδιά ή τον εγκέφαλο αποτελεί μια σταθερή αιτία ανησυχίας. Η πρώιμη διάγνωση αυτής της δυνητικά απειλητικής για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκής, εξαρτάται από την εγρήγορση και την οξυδέρκεια του νοσηλευτή και από τη συνεχή εκτίμηση του ασθενούς κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής περιόδου. Τα συνήθη ευρήματα κατά την εκτίμηση του ασθενούς με πνευμονική εμβολή περιλαμβάνουν ελαφρά έως μέτρια δύσπνοια, θωρακικό άλγος, εφίδρωση, άγχος, ανησυχία, ταχύπνοια και ταχυκαρδία, αρρυθμίες, βήχα και κυάνωση. Η βαρύτητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από το βαθμό απόφραξης της πνευμονικής κυκλοφορίας, ενώ δεν αποκλείεται να επέλθει ακόμα και αιφνίδιος θάνατος, αν αποφραχθεί κάποιος βασικός κλάδος της πνευμονικής αρτηρίας.

Στη φροντίδα του ασθενούς που παρουσιάζει πνευμονική εμβολή, ιδιαίτερη σημασία έχει η σταθεροποίηση της αναπνευστικής και καρδιαγγειακής λειτουργίας ενώ ταυτόχρονα καταβάλλονται προσπάθειες για την πρόληψη της δημιουργίας νέων εμβόλων. Η νοσηλευτική φροντίδα περιλαμβάνει τα εξής μέτρα: ·Άμεση ειδοποίηση του ιατρού και της προϊσταμένης. ·Συχνή εκτίμηση και καταγραφή των δεδομένων που αφορούν τη γενική κατάσταση του ασθενούς και των ζωτικών του σημείων. ·Διατήρηση του ασθενούς σε θέση κατάκλισης και ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού. ·Παροχή οξυγόνου σύμφωνα με τις οδηγίες και παρακολούθηση του κορεσμού του αρτηριακού αίματος σε οξυγόνο με παλμικό οξύμετρο. ·Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών σύμφωνα με τις οδηγίες, ώστε να διατηρείται το ισοζύγιο των υγρών και να προλαμβάνεται η υπερφόρτωση της κυκλοφορίας με υγρά. ·Χορήγηση αντιπηκτικών σύμφωνα με τις οδηγίες. ·Χορήγηση αναλγητικών και κατασταλτικών ώστε να μην υποφέρει (προσοχή καταβάλλεται για την πρόληψη της καταστολής του αναπνευστικού). ·Μέτρα ψυχολογικής υποστήριξης για τον ασθενή και την οικογένεια.