ΔΙΕΘΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τι είναι Διεθνοποίηση Επιχειρήσεων;  Οι επιχειρήσεις που ενεργοποιούνται στο διεθνή επιχειρηματικό χώρο διακρίνονται σε 2 γενικές κατηγορίες: 1. Η πρώτη περιλαμβάνει τις επιχειρήσεις που οι δραστηριότητές τους στις διεθνείς αγορές περιορίζονται στις εξαγωγές και εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών 2. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει επιχειρήσεις που, εκτός από την ενασχόλησή τους με εξαγωγές και εισαγωγές, επεκτείνουν και τις παραγωγικές τους δραστηριότητες εκτός των εθνικών συνόρων

Διεθνοποίηση Επιχειρήσεων  Αυτοί που μπαίνουν πρώτοι σε μια διεθνή αγορά συνήθως κερδίζουν μεγάλα μερίδια αγοράς και εξαιτίας των οικονομιών κλίμακας, κάνουν ιδιαίτερα δύσκολη την είσοδο νέων ανταγωνιστών  Οι τάσεις διεθνοποίησης κάνει όλο και πιο δύσκολη την είσοδο νέων ανταγωνιστών  Ευρώπη, Αμερική και Ν.Α. Ασία έλκουν μεγάλο ποσοστό επενδύσεων  Οι αγορές των ανεπτυγμένων χωρών είναι σε μεγάλο βαθμό κορεσμένες  Έχουν αρθεί σε μεγάλο βαθμό οι περιορισμοί στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές  Οι διεθνοποιημένες εταιρείες συχνά ενθαρρύνουν τους προμηθευτές τους να επεκταθούν και αυτοί στο εξωτερικό

Τα Στάδια της Διεθνοποίησης 1. Νέο – Εξαγωγική Επιχείρηση 2. Εξαγωγική Επιχείρηση 3. Νέο – International Επιχείρηση 4. International Επιχείρηση 5. Moultinational - Χωρίς Διεύθυνση Εξαγωγών 6. Moultinational - Με Διεύθυνση Εξαγωγών (15% του τζίρου) 7. Moultinational - Με Διεύθυνση Εξαγωγών 8. Moultinational - Με θυγατρικά υποκαταστήματα 9. Moultinational - Με παραγωγή στο εξωτερικό

Πλεονεκτήματα από τη Διεθνοποίηση 1. Η εκμετάλλευση των οικονομιών κλίμακας 2. Το γνωστό τους όνομα και η φήμη τους 3. Η πρόσβαση σε προηγμένη τεχνολογία και τεχνογνωσία 4. Η πρόσβαση σε μεγάλο όγκο πληροφοριών για νέα προϊόντα, για νέες αγορές και για τις διεθνείς εξελίξεις 5. Η δυνατότητα της απόκτησης παραγωγικών συντελεστών, ενδιάμεσων προϊόντων και πρώτων υλών σε χαμηλότερες τιμές 6. Η διαθεσιμότητα ικανών και έμπειρων διοικητικών στελεχών, καθώς και στελεχών με εκτεταμένη εμπειρία στις διεθνείς αγορές 7. Η δυνατότητα χρηματοδότησης όλων των δραστηριοτήτων τους με σχετικά χαμηλό κόστος 8. Η διαφοροποίηση των επιχειρηματικών κινδύνων

Μειονεκτήματα από τη Διεθνοποίηση 1. Το διαφορετικό κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον 2. Οι διαφορετικές επιχειρηματικές πρακτικές 3. Οι νέοι επιχειρηματικοί κίνδυνοι 4. Οι διαφορετικές διαδικασίες και κανονισμοί 5. Το διαφορετικό νομικό πλαίσιο

Το Παγκόσμιο Περιβάλλον  Στο παρελθόν, οι μάνατζερ αντιμετώπιζαν το παγκόσμιο σύστημα ως κλειστό Κάθε χώρα ή αγορά ήταν απομονωμένη από τις άλλες Οι επιχειρήσεις δεν θεωρούσαν τον παγκόσμιο ανταγωνισμό  Το σημερινό περιβάλλον είναι τελείως διαφορετικό Οι μάνατζερ πρέπει να το εξετάσουν ως μια ανοικτή, ελεύθερη αγορά Οι επιχειρήσεις αγοράζουν και πωλούν σε όλο τον κόσμο Οι μάνατζερ πρέπει να μάθουν να ανταγωνίζονται παγκοσμίως

Δυνάμεις του Γενικού Παγκόσμιου Περιβάλλοντος Εικόνα 1: Δυνάμεις του Γενικού Παγκόσμιου Περιβάλλοντος

Οικονομικά Συστήματα  Οικονομία ελεύθερης αγοράς: παραγωγή προϊόντων/υπηρεσιών σε ιδιωτική ιδιοκτησία Η παραγωγή υπαγορεύεται από την προσφορά και ζήτηση  Ελεγχόμενη οικονομία: αποφάσεις για την παραγωγή παίρνονται από την κυβέρνηση Οι περισσότερες ελεγχόμενες οικονομίες αλλάζουν  Μικτή οικονομία : κάποιοι οικονομικοί κλάδοι ελέγχονται από την κυβέρνηση, κάποιοι άλλοι αφήνονται στους ιδιώτες Πολλές μικτές οικονομίες μετατρέπονται σε ελεύθερες οικονομίες.

Διεθνής Επέκταση  Εισαγωγές και εξαγωγές: Η λιγότερο σύνθετη μέθοδος διεθνούς επέκτασης  Αδειοδότηση: Μια επιχείρηση επιτρέπει σε μια ξένη επιχείρηση να παράγει και να διανείμει αγαθά έναντι κάποιου τέλους  Franchising: Μια επιχείρηση πουλάει σε μια ξένη επιχείρηση το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα και την τεχνογνωσία της σε ανταλλαγή πληρωμής και συμμετοχής στο κέρδος

Διεθνής Επέκταση  Στρατηγικές συμμαχίες: οι μάνατζερ μοιράζονται τους πόρους με μια ξένη επιχείρηση. Οι επιχειρήσεις μοιράζονται τα ρίσκα και τα κέρδη  Θυγατρικές ξένων επιχειρήσεων: μια επιχείρηση επενδύει σε παραγωγή σε μια ξένη χώρα

Διεθνοποίηση  Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Μελέτη του Εθνικού Παρατηρητηρίου των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκε το 2010, προκύπτει ότι υπάρχει υψηλός βαθμός συσχέτισης μεταξύ του επιπέδου διεθνούς παρουσίας και του βαθμού επιτυχίας μιας επιχείρησης.  Ο βαθμός συσχέτισης είναι υψηλότερος σε ορισμένους κλάδους (βαριά βιομηχανία, μεταποίησης, λιανικές πωλήσεις), από ότι σε άλλους(υπηρεσίες, χονδρικό εμπόριο)

Δραστηριοποίηση των εταιριών στο εξωτερικό  Οι επιτυχημένες επιχειρήσεις κυρίως δραστηριοποιούνται σε δυτικές χώρες η χώρες της Ε.Ε. όσον αφορά στις προμήθειές τους και στα Βαλκάνια όσον αφορά στις παραγωγικές δραστηριότητες και στις πωλήσεις.  Για την επιτυχημένη επέκτασή τους στο εξωτερικό, οι επιχειρήσεις επιλέγουν την πρόσληψη διευθυντικών στελεχών και την εξαγορά ή συνεργασία με επιχειρήσεις που διαθέτουν πείρα στη χώρα επέκτασης.

Παγκοσμιοποίηση  Ο όρος περιγράφει το οικονομικό φαινόμενο της απελευθέρωσης των αγορών, διεθνώς, και της δημιουργίας ενιαίων κανόνων στο εμπόριο και, ευρύτερα, στην οικονομική ζωή (φορολογία, κανόνες ανταγωνισμού, μοντέλα λειτουργίας των επιχειρήσεων και του δημόσιου τομέα).

Παγκοσμιοποίηση  Αλλαγές στη παγκόσμιο οικονομία και στις εγχώριες οικονομίες με στόχο τη δημιουργία μιας παγκόσμιας αγοράς, δηλαδή η ανάδυση μιας και μόνης αγοράς εργασίας, κεφαλαίου, προϊόντων και υπηρεσιών.  Οι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην παγκόσμια οικονομία και στις εγχώριες οικονομίες που ωθούν προς την κατεύθυνση ενοποίησης των παγκόσμιων αγορών.

Παγκοσμιοποίηση  Η Παγκοσμιοποίηση είναι το προϊόν μιας σειράς πολιτικών, οικονομικών και τεχνολογικών κραδασμών που άρχισαν στις αρχές του 80 και από τότε επιταχύνθηκαν αλλάζοντας την δομή της παραγωγής. Κίνα(1979), Τείχος του Βερολίνου(1989), Γύρος Ουρουγουάης( ), δημιουργία Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου(ΠΟΕ)  Ανάπτυξη Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) → Μείωση κόστους μεταφοράς Πληροφοριών  Ανάπτυξη Τεχνολογιών Μεταφοράς → Μείωση κόστους μεταφοράς αγαθών, προσώπων, υπηρεσιών  Απελευθέρωση εγχώριων χρηματαγορών (1980) → Αύξηση επενδύσεων στο εξωτερικό και διακυμάνσεις στις αγορές κεφαλαίου

Υπέρ και Κατά της Παγκοσμιοποίησης  Allan Greenspan: «Το ελεύθερο εμπόριο δημιουργεί περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ από αυτές που καταστρέφει. Η εξαγωγή εργασίας αυξάνει την παραγωγικότητα και το βιοτικό επίπεδο». Κλασσική θεωρία Εμπορίου περί ‘Συγκριτικού Πλεονεκτήματος’.  Paul Samuelson: «Η παγκοσμιοποίηση θα έπρεπε να αυξάνει το συνολικό παγκόσμιο εισόδημα και το μέσο βιοτικό επίπεδο, αλλά δεν αποδεικνύεται ότι η πρόοδος μιας χώρας θα εξισορροπεί τις απώλειές της. Ακόμα και εξειδικευμένοι εργαζόμενοι των αναπτυγμένων χωρών μπορούν να χάσουν καθώς η Κίνα να βαθμίζει την οικονομία της»  J. of Economic Perspectives, (2004),vol. 18,Νο3, σσ

Οι Επιχειρήσεις και η Παγκοσμιοποίηση  Μεγάλος αριθμός διαφορετικών προσεγγίσεων και επιτυχημένα ή αποτυχημένα αποτελέσματα. Δηλαδή διαφορετικές λύσεις στις ίδιες οικονομικές προκλήσεις. Επομένως  Η παγκοσμιοποίηση δεν εξηγεί τα πάντα σχετικά με το γιατί μια επιχείρηση διαλέγει μια στρατηγική σε σχέση με κάποια άλλη και γιατί αυτή αποδίδει ή όχι. Π.χ. 1. Η Dell αναθέτει όλη την κατασκευή των εξαρτημάτων της στο εξωτερικό. Η Samsung κατασκευάζει σχεδόν τα πάντα στην έδρα της. 2. Η General Motors επιβιώνει εξοικονομώντας υψηλόμισθη εργασία με εργοστάσια σε φθηνές χώρες, ενώ η Toyota παράγει στη χώρα της ή σε άλλες αναπτυγμένες χώρες.

Επιπτώσεις Παγκοσμιοποίησης  Δημιουργείται σταδιακά μια ομοιογενής παγκόσμια αγορά προϊόντων και υπηρεσιών: Οι επιχειρήσεις μεγαλώνουν για να ανταποκριθούν στο μέγεθος της αγοράς και να περιορίσουν το κόστος τους Ανταγωνισμός με χώρες χαμηλού κόστους παραγωγής Παγκόσμιο πελατολόγιο Παγκοσμιοποίηση προϊόντων: Hollywood Movies, Chinese Food, Barcelona, κλπ  Η τεχνολογική καινοτομία μπορεί να αποτελέσει καταφύγιο από τον ανταγωνισμό χωρών με χαμηλό κόστος παραγωγής

Βιβλιογραφία  «Άξονες Στρατηγικής για τη δημιουργία επιτυχημένων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων», Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας,  Εθνικό Παρατηρητήριο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις: r_Successfull_SME.pdf r_Successfull_SME.pdf  Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, Τμήμα Διεθνούς Συνεργασίας, Διαφάνειες, «Θέματα Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας»,  Σπύρος Βλιάμος, Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σεμινάριο «Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα».  Γιάννης Χαραλαμπίδης, Ανοικτό Σεμινάριο Κατάρτισης στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, Διαφάνειες «Στρατηγική των Επιχειρήσεων»