Γρίβα Ευαγγελία Παιδίατρος – Νεογνολόγος Καθηγήτρια ΤΕΙ Ηπείρου Νεογνολογία Γρίβα Ευαγγελία Παιδίατρος – Νεογνολόγος Καθηγήτρια ΤΕΙ Ηπείρου

Νεογνό : βρέφος < 29 ημερών Η νεογνική ηλικία είναι περίοδος ιδιαίτερα κρίσιμη για το βρέφος, το οποίο καλείται να επιτύχει σημαντι­κές μεταβολές στη φυσιολογία του, προκειμένου να προσαρμοσθεί στο νέο, εξωμήτριο περιβάλλον. Νεογνό : βρέφος < 29 ημερών Σύγχρονη Παιδιατρική 2η έκδοση,2011 Lissauer T., Clayden G. Εκδ. Broken Hill Publishers LTD Επίτομη Παιδιατρική, 2011 Καφετζής Δ.& Συνεργ. Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας Επίτομη παιδιατρική, 2010 Ματσανιώτης Νικόλαος Σ.,Καρπάθιος Θεμιστοκλής Ε.,Νικολαΐδου - Καρπαθίου Πολυξένη Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας

Με τον τοκετό και την απολίνωση του ομφαλίου λώρου, διακόπτεται απότομα η ανταλλαγή αερίων, η παροχή θρεπτικών συστατικών προς το έμβρυο και όλες οι λειτουργίες ομοιόστασης που παρέχει ο πλακούντας. Το νεογέννητο πρέπει να αερίσει τους πνεύμονες του και να επιτύχει αποτελεσματική ανταλλαγή αερίων, να διαφοροποιήσει την εμβρυϊκού τύπου κυκλοφορία αίματος σε κυκλοφορία τύπου ενηλίκου, να ενεργοποιήσει το πεπτικό του σύστημα προκειμένου να προσλάβει νερό, ηλεκτρολύτες και όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, να καταφέρει να προσαρμοστεί στο νέο εξωτερικό περιβάλλον και να αποκτήσει καλή θερμορύθμιση. Εξαρτάται πλέον από τη δική του ηπατική λειτουργία για τον επιτυχή μεταβολισμό των θρεπτικών ουσιών, φαρμάκων και τοξικών ουσιών, από το ουροποιητικό του σύστημα για την απέκκριση ουσιών και την ομοιοστασία νερού και ηλεκτρολυτών και από το ανοσολογικό του σύστημα για την προστασία έναντι των λοιμώξεων.

Τα περισσότερα από τα προβλήματα της νεογνικής ηλικίας οφείλονται σε ανεπιτυχή προσαρμογή του νεο­ γνού στην εξωμήτρια ζωή. Η κρισιμότητα της νεογνικής περιόδου εκφράζεται με τη νεογνική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Σε καμία άλλη ηλικία μέχρι την 7η δεκαε­τία της ζωής δεν υπάρχει τόσο υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα.

ΟΡΙΣΜΟΙ Διάρκεια κύησης είναι το χρονικό διάστημα από την πρώτη μέρα της τελευταίας εμμήνου ρύσεως μέχρι τον τοκετό, εκφρασμένο σε συμπληρωμένες εβδομάδες ή μέρες.

Εμβρυϊκός θάνατος : Ο θάνατος που συμβαίνει σε προϊόν σύλληψης πριν τον αποχωρισμό του από τη μητέρα. Διακρίνεται σε πρώιμο και αναφέρεται ως αποβολή και όψιμο , που χαρακτηρίζεται ως τοκετός θνησιγενούς νεογέννητου. Αυτόματη αποβολή: Ορίζεται ως η έξοδος του προϊόντος της σύλληψης πριν από την20 εβδομάδα της κύησης , με βάρος μικρότερο των 500 gr Θνησιγενές νεογέννητο : Το έμβρυο που μετά τη γέννηση δεν εμφανίζει σημεία ζωής , ενώ με βάσει την ηλικία κύησης του θα ήταν βιώσιμο. Βιώσιμο νεογέννητο : Το έμβρυο που μετά τη γέννηση έχει ηλικία κύησης μεγαλύτερη από 22 εβδομάδες Επίτομη Παιδιατρική, 2011 Καφετζής Δ.& Συνεργ. Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας

Περιγεννητική περίοδος (σύμφωνα με τον Παγκό­σμιο Οργανισμό Υγείας) είναι το χρονικό διάστημα από την 22η εβδομάδα κύησης μέχρι και την 1 η εβδομάδα της εξωμήτριας ζωής. Ως νεογνική περίοδος ορίζονται οι 4 πρώτες εβδομάδες της ζωής. Η νεογνική περίοδος διακρίνεται σε πρώιμη (1η-7η μέρα) και όψιμη (8η-28η μέρα).

Διαχωρισμός των νεογνών σύμφωνα με την ηλικία κύησης Πρόωρο θεωρείται το νεογνό που γεννιέται πριν συμπληρώσει 37 εβδομάδες κύησης, τελειόμηνο θεωρείται το νεογνό που γεννιέται μετά τη συμπλή­ρωση της 37ης ως και την συμπλήρωση της 42ης εβδομάδας κύησης και παρατασιακό το νεογνό που γεννιέται μετά τη συμπλήρωση της 42ης εβδομάδας κύησης. Επίτομη παιδιατρική, 2010 Ματσανιώτης Νικόλαος Σ.,Καρπάθιος Θεμιστοκλής Ε.,Νικολαΐδου - Καρπαθίου Πολυξένη Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας

Διαχωρισμός των νεογνών σύμφωνα με το βάρος γέννησης Αν το βάρος γέννησης είναι μικρότερο από 2500 g το νεογνό θεωρείται χαμηλού βάρους γέννησης (ΧΒΓ), αν είναι μικρότερο από 1500 g ονομάζεται πολύ χαμη­λού βάρους γέννησης (ΠΧΒΓ) και αν είναι μικρότερο από 1000 g ονομάζεται εξαιρετικά χαμηλού βάρους γέννησης (ΕΧΒΓ).

Διαχωρισμός των νεογνών σύμφωνα με το βάρος γέννησης Χαμηλού βάρους για την ηλικία κύησης (small for gestational age, SGA) θεωρείται το νεογνό, το βάρος του οποίου είναι μικρότερο από το βάρος που αντι­στοιχεί στη 10η εκατοστιαία θέση (ΕΘ) για την ηλικία κύησης. Κανονικού βάρους για την ηλικία κύησης (appropriate for gestational age, ΑGΑ) θεωρείται το νεογνό, το βάρος του οποίου βρίσκεται μεταξύ 10ης και 90ής ΕΘ για την ηλικία κύησης. Υψηλού βάρους για την ηλικία κύησης (large for gestatinal age, LGΑ) θεωρείται το νεογνό, το βάρος του οποίου είναι μεγα­λύτερο από το βάρος που αντιστοιχεί στην 90ή ΕΘ για την ηλικία κύησης.

Το βάρος γέννησης νεογνών μικρών για την ηλικία κύησης είναι κάτω από τη 10η εκατοστιαία θέση για την ηλικία κύησης τους Τα μικρά για την ηλικία κύησης νεογνά μπορεί να είναι πρόωρα, τελειόμηνα ή παρατασιακά

SGA Mη συμμετρική καθυστέρηση Είναι συνηθέστερη Το βάρος ή η περίμετρος κοιλίας βρίσκεται σε κατώτερη εκατοστιαία θέση από αυτή της κεφαλής Αυτό συμβαίνει όταν ο πλακούντας αδυνατεί να παράσχει επαρκή θρέψη στα όψιμα στάδια τηςκύησης Προσλαμβάνουν βάρος ταχύτατα μετά τη γέννηση

SGA Mη συμμετρική καθυστέρηση

Δίδυμα, ένα εκ των δύο εμφανίζει ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης.

SGA συμμετρική καθυστέρηση Στη συμμετρική καθυστέρηση της ανάπτυξης, η περίμετρος κεφαλής ελαττώνεται εξίσου. Υποδηλώνει παρατεταμένη περίοδο ελαττωμένης ενδομήτριας ανάπτυξης. Αυτά τα νεογνά είναι πιθανότερο να παραμείνουν μικρά, μόνιμα

SGA συμμετρική καθυστέρηση Συνήθως οφείλεται σε μικρό αλλά φυσιολογικό έμβρυο, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε χρωμοσωμική διαταραχή ή σύνδρομο, συγγενή λοίμωξη, κάπνισμα, λήψη ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ από τη μητέρα ή σε χρόνια πάθηση ή υποθρεψία της μητέρας.

Μετά τη γέννηση, αυτά τα νεογνά είναι επιρρεπή σε: Το έμβρυο με ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης (IUGR) κινδυνεύει από : ενδομήτρια υποξία και θάνατο και από περιγεννητική ασφυξία. Μετά τη γέννηση, αυτά τα νεογνά είναι επιρρεπή σε: υποθερμία λόγω της σχετικά μεγάλης επιφά­νειας σώματος σε σχέση με το βάρος τους υπογλυκαιμία λόγω φτωχών αποθηκών λίπους και γλυκογόνου υπασβεστιαιμία πολυκυτταραιμία (φλεβικός αιματοκρίτης >0.65).

LGA - Νεογνό διαβητικής μητέρας

LGA Νεογνά μεγάλα για την ηλικία κύησης Βρίσκονται πάνω από την 90η εκατοστιαία θέση (ΕΘ) Είναι χαρακτηριστικό νεογνών μητέρων με διαβήτη είτε μόνιμο, είτε της κύησης Τα προβλήματα αυτών των παιδιών είναι: Περιγεννητική ασφυξία (δύσκολος τοκετός) Περιγεννητικό τραύμα (δυστοκία ώμων) Υπογλυκαιμία (λόγω υπερινσουλινισμού) Πολυκυτταραιμία

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το σύνολο των θανάτων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της περιγεννητικής περιόδου, επί 1000 γεννήσεων θνησιγενών και ζώντων νεογνών, αποτελεί την περιγεννητική θνησιμότητα. Το 40-50% της περιγεννητικής θνησιμότητας οφείλεται σε ενδομήτριους θανάτους. Οι θάνατοι που συμβαίνουν τις 4 πρώτες εβδομάδες της ζωής, επί 1000 γεννήσεων ζώντων νεογνών απο­τελούν τη νεογνική θνησιμότητα. Οι εμβρυϊκοί θάνατοι σχετίζονται συχνά με πλακουντιακή ανεπάρκεια και ενδομήτρια καθυστέρηση της αύξησης ενώ οι νεογνικοί συνδέονται με χαμηλό βάρος γέννησης ή με παρουσία σοβαρών συγγενών ανωμαλιών

Η περιγεννητική και νεογνική θνησιμότητα αποτελούν τους πλέον αξιόπιστους δείκτες της ποιότητας της Ιατρικής και Νοσηλευτικής περίθαλψης ενός πληθυσμού. Στις ανεπτυγμένες χώρες η περιγεννητική θνησιμότητα πριν 30 χρόνια ήταν 25-30/1000 γεννήσεις Σήμερα 5-10/1000 γεννήσεις

Περιγεννητική φροντίδα Ανάνηψη στην αίθουσα τοκετού Η σωστή ανάνηψη εξαιρετικά σημαντική για την έκβαση του νεογνού Μετάβαση από την εμβρυϊκή στη νεογνική κυκλοφορία Σύγκλειση του ωοειδούς τρήματος Ο αρτηριακός πόρος κλέινει λειτουργικά μέσα στο πρώτο 24ωρο Χάλαση των λείων μυικών ινών της πνευμονικής αρτηρίας

Βαθμολόγηση κατά Apgar Πρόκειται για μια κλίμακα ταχείας βαθμολόγησης που βασίζεται σε συγκεκριμένες αντιδράσεις του νεογέννητου και αποτελεί καλή μέθοδο εκτίμησης της κατάστασης του

Βαθμολόγηση κατά Apgar Παράμετροι Βαθμοί 1 2 Καρδιακή συχνότητα Απούσα Σφύξεις < 100 / min Σφύξεις >100/min Αναπνευστική λειτουργία Ασθενές κλάμα Ζωηρό κλάμα Χρώμα Κυανό ή ωχρό Ροδαλό σώμα, κυανωτικά άκρα Ροδαλό Μυϊκός τόνος Απών Μερική κάμψη άκρων Κάμψη άνω και κάτω άκρων Αντίδραση στα ερεθίσματα Μορφασμοί Ζωηρή , βήχας ή κλάμα

Η βαθμολογία το 1ο min εκφράζει την ενδομήτρια κατάσταση του νεογνού, ενώ Η χαμηλή βαθμολόγηση κατά Apgar στο 1ο min υποδεικνύει την ανάγκη άμεσης παρέμβασης και ανάνηψης του νεογέννητου Χαμηλή βαθμολόγηση κατά Apgar στο 5ο min σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα

Αν η βαθμολόγηση εξακολουθεί να παραμέ­νει χαμηλή στο 15°-20° λεπτό της ζωής, ο κίνδυνος μακροχρόνιας αναπηρίας ή θνησιμότητας αυξάνεται σημαντικά.

Εξέταση νεογνού

Διαταραχές νεογνών που αποκαθίστανται αυτόματα Περιφερική κυάνωση των χεριών και ποδιών Τραυματική κυάνωση Οίδημα βλεφάρων και παραμόρφωση του σχήματος του κρανίου Αιμορραγίες υπό τον επιπεφυκότα Μικρές μαργαριταροειδείς βλάβες κατά μήκος της μέσης γραμμής της υπερώας Κύστεις των ούλων Λευκό κολπικό έκκριμα Τριχοειδές αιμαγγείωμα ή σημάδι πελαργού Νεογνική Κνίδωση ( τοξικό ερύθημα) Κεχρία Ομφαλοκήλη Στρεβλοποδία θέσης Προκεφαλή Διόγκωση μαστού σε νεογνό Μογγολοειδής κηλίδα Βρέφος αρλεκίνος

Πλεονάζοντα δάκτυλα Νεογνικά δόντια Καρδιακό φύσημα Ανωμαλίες της μέσης γραμμής σπονδυλικής στήλης ή κρανίου Ψηλαφητή ή μεγάλη ουροδόχος κύστη Σημαντικές ανωμαλίες Ομαλό αιμαγγείωμα Σηραγγώδες αιμαγγείωμα

Αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίου (συγγενές εξάρθρημα) Χειρισμός Barlow Το ισχίο μετατοπίζεται προς τα πίσω εκτός της κοτύλης Χειρισμός Ortolani Το εξαρθρωμένο ισχίο τοποθετείται πάλι πίσω στην κοτύλη

Βιταμίνη Κ χορηγείται σε όλα τα νεογνά για την πρόληψη της αιμορραγικής νόσου του νεογνού

Βιοχημικός νεογνικός ανιχνευτικός έλεγχος Διεξάγεται σε κάθε νεογνό Δείγμα αίματος ( συνήθως από την πτέρνα) όταν έχει σταθεροποιηθεί η σίτιση 5η- 9η μέρα ζωής Στην Ελλάδα γίνεται έλεγχος για: Υποθυρεοειδισμό Έλλειψη G6PD Φαινυλκετονουρία γαλακτοζαιμία

ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΑΣΦΥΞΙΑ Η επίπτωση αυτής της σοβαρής κατάστασης έχει ελαττωθεί σημαντικά. Εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει σημαντικό αίτιο εγκεφαλικής βλάβης στα παιδιά και η πρόληψη της αποτελεί έναν από τους "στόχους-κλειδιά" της σύγχρονης μαιευτικής.

Η ασφυξία, χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη παροχή οξυγόνου στους ιστούς. Εκδηλώνεται με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους στο έμβρυο και στο νεογνό. Το εμβρυϊκό καρδιοτοκογράφημα (CTG)μπορεί να είναι παθολογικό, αλλά προσφέ­ρει φτωχή αξιολόγηση της βαρύτητας της ασφυ­ξίας εκτός και αν αυτή είναι βαριά. Όμως, όταν είναι φυσιολογικό, το CTG είναι ιδιαίτερα ενδεικτι­κό της απουσίας προβλημάτων ασφυξίας στο νεογνό.

Η ανάλυση δείγματος εμβρυϊκού αίματος ή αίματος ομφάλιου λώρου μπορεί να διαπιστώσει την παρουσία μεταβολικής οξέωσης, αλλά είναι ε­πίσης φτωχός προγνωστικός παράγοντας της νεογνικής έκβασης εκτός και αν η οξέωση είναι πολύ βαριά.

υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια Ο όρος υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια χρησιμοποιείται για την περιγρα­φή των κλινικών εκδηλώσεων εγκεφαλικών βλαβών αμέσως ή έως 48 ώρες μετά την ασφυξία, που συνέβη προγεννητικά, κατά τον τοκετό ή μεταγεννητικά.

υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια ήπια: το νεογνό είναι ευερέθιστο, ανταποκρίνε­ται υπερβολικά στα διεγερτικά ερεθίσματα , μπορεί να εμφανίζει προσήλωση βλέμματος και υπεραερισμό και παρουσιάζει δυσκολίες σί­τισης μέτρια: το νεογνό είναι ληθαργικό, με ελαττω­μένες αυτόματες κινήσεις των άκρων και σπα­σμούς σοβαρή: δεν υπάρχει καμιά αυτόματα κίνηση ή ανταπόκριση σε επώδυνα ερεθίσματα, ο τόνος των άκρων μπορεί να παρουσιάζει διακυμάν­σεις μεταξύ υποτονίας και υπερτονίας, οι σπα­σμοί είναι παρατεταμένης διάρκειας και συχνά ανθεκτικοί στη θεραπεία, υπάρχει πολυοργανική ανεπάρκεια.

Η σωστή αναζωογόνηση και σταθεροποίηση των αρρώστων νεογνών από έμπειρο ιατρικό προσω­πικό θα ελαχιστοποιήσει τις βλάβες από ασφυ­ξία.

Τα νεογνά που έ­χουν ανανήψει πλήρως, βάσει της νευρολογικής ε­ξέτασης, και σιτίζονται φυσιολογικά έως την 10η ημέρα της ζωής τους έχουν άριστη μακροπρόθε­σμη πρόγνωση

Η βαριά υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια έχει θνησιμότητα που προσεγγίζει το 12% και από τα νεογνά που επιβιώνουν το 20% εμφανίζει νευροαναπτυξιακές αναπηρίες, ιδιαίτε­ρα εγκεφαλική παράλυση.

Οι εγκεφαλικές βλάβες λόγω σοβαρής περιγεννητικής ασφυξίας μετά από αιφνίδια βαριά αιμορραγία κατά τον τοκετό ευθύνονται για τη μικροκεφαλία, την τύφλωση, την κώφωση και τη σπαστική τετραπληγία που εμφάνισε αυ­τό το παιδί. '0μως, ποσοστό χαμηλότερο του 15% των περιπτώσεων εγκεφαλικής παρά­λυσης έχει ταυτοποιήσιμο περιγεννητικό αίτιο.

ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ Τα νεογνά μπορεί να τραυματιστούν κατά τη γέν­νηση, ιδιαίτερα αν έχουν κακή θέση ή είναι πολύ μεγάλα για το μέγεθος της πυελικής εξόδου. Τραύματα μπορούν επίσης να προκληθούν από τις λεπίδες λαβίδων ή σε τοκετούς με αναρροφητήρα (ventouse) Ευτυχώς, υπάρχει πια η δυνατό­τητα καισαρικής τομής σε κάθε μαιευτήριο, και οι ηρωικές προσπάθειες επίτευξης κολπικού τοκε­τού που μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά τραύ­ματα του νεογνού έχουν γίνει ιδιαίτερα σπάνιες

Τραύματα μαλακών μορίων Προκεφαλή εκχυμώσεις και οίδημα του τμήματος του κρα­νίου με το οποίο προβάλλει το νεογνό που ε­κτείνεται πέρα από τα όρια των οστών του κρανίου και αποκαθίσταται μέσα σε λίγες ημέ­ρες.

Κεφαλαιμάτωμα: αιμορρα­γία κάτω από το περιόστεο, περιοριζόμενη ε­ ντός των ορίων των κρανιακών ραφών. Συνήθως εμπλέκεται το βρεγματικό οστό. Το κέντρο του αιματώματος δίνει μαλακή αίσθηση. Απο­καθίσταται μέσα σε αρκετές εβδομάδες. Περι­στασιακά συνοδεύεται από γραμμικό κάταγμα κρανίου.

κεφαλαιμάτωμα

Εκχυμώσεις προσώπου μετά από προβολή με το πρόσωπο και στα γεννητικά όργανα και τους γλουτούς μετά από ισχιακή προβολή. Τα πρόωρα νεογνά κάνουν πολύ εύκολα μώλωπες ακόμη και σε ήπια τραύματα. Επιφανειακά τραύματα (αμυχές) στο δέρμα λό­γω ηλεκτροδίων τριχωτού κεφαλής που τοπο­θετούνται κατά τον τοκετό ή λόγω κατά λάθος τομής με το νυστέρι κατά την καισαρική τομή.

Υποεπικράνια αιμορραγία (πολύ σπάνια): μπο­ρεί να συνδυάζεται με βαριά απώλεια αίματος. Σοβαρός ή μοιραίος τραυματισμός (πολύ σπά­νια) λόγω ρήξης του σκηνιδίου της παρεγκεφα­λίδας ή του δρέπανου του εγκεφάλου.

Νευρικές παραλύσεις Οφείλονται σε έλξη των αυχενικών νευρικών ρι­ζών. Μπορούν να συμβούν σε τοκετό με ισχιακή προβολή ή σε δυστοκία ώμων. Ο τραυματισμός των ανώτερων νευρικών ριζών (Α5 και Α6) οδηγεί σε πάρεση Erb. Λιγότερο συχνά, τραυματίζονται οι κατώτερες νευρικές ίνες, οδη­γώντας σε αδυναμία των εκτεινόντων του καρ­ πού και των ενδογενών μυών της άκρας χειρός (παράλυση Klumpke). Οι περισσότερες παραλύ­σεις αποκαθίστανται πλήρως μέσα σε λίγες εβδο­μάδες. Περιστασιακά, μετά από σοβαρό τραυμα­τισμό, η παράλυση είναι μόνιμη. Ολοένα και συ­χνότερα επιχειρείται η χειρουργική αποκατάστα­ση των νεύρων.

Παρά­λυση Erb Το προ­σβεβλημένο άνω ά­κρο κείτεται ευθιασμένο, χαλαρό, με το χέρι σε πρηνή θέ­ση και τα δάκτυλα σε κάμψη {θέση σερβι­τόρου). .

Η πάρεση προσωπικού μπορεί να προκληθεί λόγω συμπίεσης του προσωπικού νεύ­ρου μέσω των μαιευτικών λαβίδων ή στην πύελο της μητέρας. Είναι συνήθως παροδική

Κατάγματα Κλείδα Συνήθως το κάταγμα κλείδας οφείλεται σε δυστο­κία ώμων. Μπορεί να ακουστεί χαρακτηριστικός ήχος κατάγματος κατά τον τοκετό ή το νε­ογνό να παρουσιάζει ελαττωμένες κινήσεις του βραχίονα σύστοιχα με την προσβεβλημένη πλευ­ρά ή να παρατηρηθεί ο σχηματισμός οζιδίου λόγω της δημιουργίας οστικού πώρου πάνω στην κλεί­δα, μερικές ημέρες μετά τον τοκετό. Η πρόγνωση είναι άριστη. Βραχιόνιο/Μηριαίο Συνήθως πρόκειται για κατάγματα του μέσου της διάφυσης τα οποία συμβαίνουν σε ισχιακές προ­βολές. Επουλώνονται ταχύτατα μέσω ακινητο­ποίησης.

ΤΟ ΠΡΟΩΡΟ ΝΕΟΓΝΟ Η εμφάνιση, η πιθανή κλινική πορεία, οι πιθανό­τητες επιβίωσης και μακροχρόνιας πρόγνωσης ε­ξαρτώνται από την ηλικία κύησης κατά τη γέννη­ση. Τα πολύ πρόωρα νεογνά έχουν πολύ λεπτό, σκούρο ερυθρό, διαφανές δέρμα, μη-ψηλαφητό μαζικό αδένα και μη-πλήρως σχηματισμένα μαλα­κά ωτικά πτερύγια. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η κάθοδος των όρχεων στο όσχεο των αγοριών και τα θήλεα έχουν ευρέως διαχωριζόμενα μεγάλα χείλη αιδοίου και προεξέχοντα μικρά χείλη αιδοί­ου.

ΤΟ ΠΡΟΩΡΟ ΝΕΟΓΝΟ Κείτονται με τα χέρια και τα πόδια σε έκταση και έχουν φτωχό μυϊκό τόνο. Η εξωτερική εμφάνι­ση και τα νευρολογικά ευρήματα μπορούν να βαθμολογηθούν έτσι ώστε να γίνει μια πρώτη ε­κτίμηση της ηλικίας κύησης του νεογνού. ( εξέταση Dubowitz)

Η συχνότητα και η βαρύτητα των προβλημά­των που σχετίζονται με την προωρότητα, Ελατ­τώνονται σημαντικά καθώς αυξάνεται η ηλικία κύησης. Τα νεογνά που γεννιούνται μεταξύ της 23ης-26ης εβδομάδας κύησης αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα , χρήζουν πολλών εβδομάδων εντατικής και ειδικής φρο­ντίδας στο νοσοκομείο και έχουν υψηλή συνολική θνησιμότητα. Με τις σύγχρονες μεθόδους εντατι­κής θεραπείας, η πρόγνωση είναι άριστη μετά την 32η εβδομάδα κύησης. Η βαρύτητα της αναπνευ­στικής νόσου ενός νεογνού καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την πορεία και την τελική έκβαση του νεο­γνού

Πρό­ωρο νεογνό σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Ακόμη και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι γονείς θα πρέπει να έχουν την ευ­καιρία να γνωρί­σουν το παιδί τους

Ιατρικά προβλήματα πρόωρων νεογνών Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας Πνευμοθώρακας Άπνοια και βραδυκαρδία Υπόταση Ανοιχτός βοτάλειος πόρος θερμορύθμιση Μεταβολικές διαταραχές (Υπογλυκαιμία , Υπασβεστιαιμία , Ηλεκτρολυτικές διαταραχές , Οστεοπενία προωρότητας Θρέψη Λοιμώξεις Ίκτερος Ενδοκράνιες αιμορραγίες/περικοιλιακή λευκομαλακία Νεκρωτική εντεροκολίτιδα Αμφιβληατροειδοπάθεια προωρότητας Αναιμία προωρότητας Ιατρογενή προβλήματα Βρογχοπνευμονική δυσπλασία (χρόνια πνευμονοπάθεια) Βουβωνοκήλες Ιατρικά προβλήματα πρόωρων νεογνών

Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας(RDS) Στο σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας , το οποίο ονομάζεται επίσης "νόσος υαλοειδούς μεμβράνης", υπάρχει ανεπάρκεια επιφανειοδραστικού παράγοντα, του μείγματος που παράγεται από τα πνευμονοκύτταρα II του κυψελιδικού επιθηλίου, και ελαττώνει την επιφα­νειακή τάση. Παρατηρείται σύμπτωση των κυψε­λίδων και ανεπαρκής ανταλλαγή αερίων. Όσο πιο πρόωρο είναι το νεογνό τόσο πιο μεγάλη η επί­πτωση του RDS. Τα περισσότερα από τα νεογνά που γεννιούνται πριν την 28η εβδομάδα κύησης εμφανίζουν RDSτο οποίο είναι σοβαρότερο στα αγόρια συγκριτικά με τα κορίτσια. Η ανεπάρκεια επιφανειοδραστικού παράγοντα είναι σπάνια σε τελειόμηνα αλλά μπορεί να προκληθεί δευτερογε­νώς λόγω υποξίας, οξέωσης ή υποθερμίας, ιδιαίτε­ρα σε νεογνά διαβητικής μητέρας. Ο όρος "νόσος υαλοειδούς μεμβράνης" προέρχεται από ένα πρωτεϊνούχο εξίδρωμα το οποίο διαπιστώνεται σε δείγματα νεκροψίας.

Βελτίωσαν την πρόγνωση του συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας Τα γλυκοκορτικοειδή, που χο­ρηγούνται προγεννητικά στη μητέρα, διεγείρουν την εμβρυϊκή παραγωγή επιφανειοδραστικού πα­ράγοντα και χρησιμοποιούνται σε περίπτωση που αναμένεται πρόωρος τοκετός. Συνιστάται η χορή­γηση του φαρμάκου 24 ώρες πριν τον τοκετό, έτσι ώστε να μπορέσει να δράσει το φάρμακο. Η ανάπτυξη θεραπείας χορήγησης εξωγενούς επιφανειοδραστικού παράγοντα, απο­τελεί εξέλιξη μείζονος σημασίας. Τα σκευάσματα προέρχονται από εκχυλίσματα πνευμόνων μό­σχων ή χοίρων ή είναι συνθετικά. Εγχύονται άμε­σα στους πνεύμονες μέσω του τραχειοσωλήνα. Πολυεθνικές ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες, δείχνουν ότι η θεραπεία με ε­ξωγενή επιφανειοδραστικό παράγοντα ελαττώνει τη θνητότητα από RDS περίπου κατά 40%, χωρίς να αυξάνει τα ποσοστά νοσηρότητας

Προβλήματα μετά την έξοδο από το νοσοκομείο Γενικά τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα είναι πιο χαμηλού αναστήματος και πιο λεπτόσωμα. Η πιθανότητα επανεισαγωγής στο νοσοκομείο κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ζωής είναι αυξημένη. Τα παιδιά με βρογχοπνευμονική δυσπλασία είναι επιρρεπή σε λοιμώξεις του αναπνευστικού Βουβωνοκήλες (αγόρια)συχνές τους πρώτους μήνες της ζωής

Νευροαναπτυξιακά προβλήματα Διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τα πολύ χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά. Αυτά περιλαμβάνουν: Διαταραχές όρασης Ακοής Εγκεφαλική παράλυση Μαθησιακές δυσκολίες 5-10% εμφανίζουν σοβαρή αναπηρία

Όσον αφορά τις Διαταραχές όρασης Διαταραχές οφθαλμοκινητικότητας (στραβισμός), τύφλωση κυρίως λόγω οπτικής ατροφίας και αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητος, υψηλή μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός Όσον αφορά την Εγκεφαλική παράλυση Παρατηρείται αύξηση στις σπαστικές μορφές, ειδικά της διπληγίας, τετραπληγίας και σπαστικής ημιπληγίας Όσον αφορά τις Μαθησιακές δυσκολίες Είναι πιο επιρρεπή σε ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, ιδιαίτερα σε καθυστέρηση ομιλίας, αδυναμία συγκέντρωσης και προσοχής, δυσκολίες στις ικανότητες λεπτής κινητικότητάς και περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς

Δεξιά σπαστική ημιπληγία Δεξί άνω άκρο υπερπρηνισμενο

Σπαστική τετραπληγία Ψαλιδισμός κάτω άκρων λόγω μεγάλης προσαγωγής των ισχίων Πρηνισμένοι πήχεις Χέρια σφιγμένα σε γροθιές

Σχηματικό διάγραμμα της φλοιονωτιαίας οδού

Ο κίνδυνος ανάπτυξης νευροαναπτυξιακών προβλήμάτων Αυξάνεται σημαντικά αν το νεογνό γεννηθεί σε πολύ πρόωρη ηλικία κύησης Αν παρουσιάζει ανωμαλίες στον υπερηχογραφικό έλεγχο του εγκεφάλου Η παθολογική νευρολογική εξέταση υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο μακροπρόθεσμης αναπηρίας. Σύγχρονη Παιδιατρική 2η έκδοση,2011 Lissauer T., Clayden G. Εκδ. Broken Hill Publishers LTD

Κυστική περικοιλιακή λευκομαλακία

Περι–ενδοκοιλιακή αιμορραγία με εκτεταμένη συμμετοχή του παρεγχύματος

Η εμφάνιση νευροαναπτυξιακών διαταραχών μειώνεται όσο: αυξάνεται η ηλικία κύησης και το βάρος γέννησης