ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 2015/2016

ΠΕΠΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ Οι τροφες αφου μασηθουν στη στοματικη κοιλοτητα και καταποθουν στη συνεχεια περνανε -στο φαρυγγα -στον οισοφαγο -στο στομαχι οπου διασπωνται σε μικροτερα κομματια υπο την επιδραση του υδροχλωρικου οξεος. Στον 12δακτυλο την πρωτη μοιρα του λεπτου εντερου οι τροφες διασπωνται σε στοιχεια ικανα να απορροφηθουν από ειδικες ουσιες που παραγονται στο παγκρεας και το συκωτι.

Σε αυτό το επιπεδο και σε συνεχομενα τμηματα του λεπτου εντερου (νηστιδα και ειλεο) γινεται από το βλεννογονο το πιο μεγαλο μερος της απορροφησης των πρωτεινων, των λιπων, των σακχαρων, των βιταμινων και των αλατων. Στο παχυ εντερο εκκρινονται διαφορες μεταβολικες ουσιες αχρηστες για τον οργανισμο, απορροφαται το νερο και σχηματιζονται τα κοπρανα. Η τροφη προωθειται στο εντερο με περισταλτικες κινησεις.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Το στομαχι ειναι μια σακοειδης διευρυνση του πεπτικου σωληνα που βρισκεται μεταξυ οισοφαγου και εντερου. Η ικανοτητα διατασης του στομαχου διαφερει αναλογα με την ηλικια και το φυλο, αλλα κυρια με το τροπο διατροφης. Είναι πιο ανεπτυγμενο σε ατομα που τρωνε ανωμαλα και περισσοτερο.

Το στομαχι εμφανιζει 2 επιφανειες, την μπροστινη και την πισω, που ενωνονται κατά μηκος των 2 τοξων: -το δεξιο (ελασσον τοξο) -το αριστερο (μειζον τοξο). Το στομαχι βρισκεται σε επαφη προς τα πανω με τον οισοφαγο διαμεσου του καρδιακου στομιου και προς τα κατω με το 12δακτυλο, διαμεσου του πυλωρικου στομιου.

Αποτελειται από 3 κυρια τμηματα: -πυθμενα -σωμα -πυλωρο Αποτελειται από 3 κυρια τμηματα: -πυθμενα -σωμα -πυλωρο. Ο πυθμενας είναι ένα ειδος θολου που σχηματιζει το πανω τμημα, το σωμα ακολουθει τον πυθμενα, κατεβαινει σχεδον καθετα από πανω προς τα κατω και στενευει συνεχιζοντας στον πυλωρο που αποτελει το κατωτερο τμημα του στομαχου και καταληγει στο πυλωρικο αντρο.

Στα τοιχωματα του στομαχου παρατηρειται μια προοδευτικη παχυνση από το βυθο προς τον πυλωρο. Αποτελειται από 4 στοιβαδες από τα μεσα προς τα εξω: -βλεννογονος -υποβλεννογονος -μυικη -ορογονος.

Καθετα στην επιφανεια του βλεννογονου του στομαχου βρισκονται διαταγμενοι οι γαστρικοι αδενες. Τους διακρινουμε σε αδενες του βυθου, του σωματος,καρδιακους και του πυλωρου. Η πρωτη κατηγορια αδενων εκκρινει υδροχλωρικο οξυ και πεψινη και η δευτερη κατηγορια εκκρινει βλεννα που προστατευει το γαστρικο βλεννογονο από τη δραση του υδροχλωρικου οξεος και από τα μηχανικα ερεθισματα της τροφης που ερχεται σε επαφη με τη γαστρικη επιφανεια.

Στο επιπεδο των αδενων του πυθμενα εκκρινεται μια πρωτεινη που κανει δυνατη την απορροφηση της Β12. Μια ελλειπης απορροφηση της Β12 είναι παραγοντας που προκαλει την κακοηθη αναιμια.

ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΚΕΝΩΣΗ Η εκκριση των γαστρικων υγρων ελεγχεται από : -ένα νευρογενη μηχανισμο (πνευμονογαστρικο νευρο) -και από έναν ορμονικο μηχανισμο (γαστρινη). Ο νευρογενης μηχανισμος είναι αντανακλαστικης φυσης. Τα ερεθισματα που προερχονται από τους δεκτες της γευσης, της οσφρησης η αλλης φυσης συγκλινουν στον πυρηνα του πνευμονογαστρικου (στον εγκεφαλο). Από αυτό το σημειο φευγουν εντολες για τους αδενες του πυθμενα και του σωματος του στομαχου που με αυτό το τροπο διεγειρονται για την παραγωγη μεγαλυτερης ποσοτητας υδροχλωρικου οξεος και πεψινης.

Αυτή είναι η λεγομενη ψυχικη η νευρικη φαση της εκκρισης του γαστρικου υγρου. Η φαση που ακολουθει είναι η γαστρικη όταν η τροφη ερθει σε επαφη με τα τοιχωματα του στομαχου. Μετα από αυτό ο βλεννογονος του στομαχου παραγει την γαστρινη που περνωντας στην κυκλοφορια διεγειρει τους αδενες του πυθμενα.

Τα λιπη στο στομαχι και στο 12δακτυλο προκαλουν την απελευθερωση της εντερογαστρινης που εκκρινεται κυρια στο 12δακτυλο ασκωντας ανασταλτικη δραση στους γαστρικους αδενες που παραγουν γαστρικο υγρο. Ο ξαφνικος φοβος προκαλει μειωση της γαστρικης εκκρισης. Το ιδιο και η ψυχικη καταθλιψη. Εχθροτητα και εκνευρισμος προκαλουν αυξηση της εκκρισης και κινητικοτητας του στομαχου.

ΚΕΝΩΣΗ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Το περιεχομενο του στομαχου μετα από ένα κανονικο γευμα τον εγκαταλειπει μεσα σε 3-4 ωρες. Αν το γευμα είναι ρευστο περναει κατευθειαν στο εντερο αμεσως μετα την αφιξη του στο στομαχι. Το ψωμι και τα ζυμαρικα παραμενουν στο στομαχι λιγοτερο χρονο από το κρεας και αυτό λιγοτερο χρονο από τα λιπη. Οι περισταλτικες κινησεις που γενικα προκαλουνται από την παρουσια τροφης στο στομαχι, αρχιζουν κοντα στο καρδιακο στομιο και μετα αφου διατρεξουν ολους τους μυς του σωματος και του πυλωρικου αντρου, καταληγουν σε μια συσπαση του πυλωρου.

Το στομαχι σε νηστεια είναι φυσιολογικα μικρο σε ογκο, χαλαρο και δεν παρουσιαζει συσπασεις. Αν περασει αρκετη ωρα που είναι κενο κανει εντονες συσπασεις. Αυτες οι συσπασεις συμπιπτουν με την αισθηση πεινας και ονομαζονται (συσπασεις πεινας).

ΕΜΕΤΟΣ Προξενειται διαμεσου συσπασης του πυλωρου,χαλαρωσης του γαστροοισοφαγικου στομιου και από αντιπερισταλτικες κινησεις του στομαχου , αμεσες δηλ. με αντιθετη κατευθυνση, που από το στομαχι προκαλουν αναγωγη της τροφης στον οισοφαγο,προκαλωντας την εξαγωγη του από τη στοματικη κοιλοτητα. Ο μηχανισμος του εμετου οφειλεται σε διεγερση του εγκεφαλικου κεντρου του εμετου που στελνει ερεθισματα διαμεσου της γαστροοισοφαγικης νευρωσης με τροπο ώστε να πραγματοποιουνται εκεινες οι λειτουργικοανατομικες διαφοροποιησεις (χαλαρωση) που προκαλουν το φαινομενο.

Το κεντρο του εμετου μπορει να διεγερθει από ερεθισματα που προερχονται από αλλα εγκεφαλικα κεντρα (οξυ αλγος,συγκινησεις) και από αισθητικα ερεθισματα (μυρωδια,γευσεις, ανεπιθυματα θεαματα). Ο εμετος μπορει να αποτελεσει σημαντικο σημαδι καποιας σοβαρης νοσου, όπως η μηνιγγιτιδα, ενδοκρανιακες χωροκατακτητικες επεξεργασιες, νοσοι που προκαλουν αυξηση της ενδοκρανιας πιεσης που διεγειρει το κεντρο του εμετου. Ο εμετος συχνα εμφανιζεται αντανακλαστικα σε φλεγμονωδες επεξεργασιες της κοιλιακης χωρας.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ Ο βλωμος μετα την καταποση περναει από το φαρυγγα στον οισοφαγο. -σωληνας 25 εκατοστα μηκος. -βρισκεται στο λαιμο πισω από την τραχεια που συνδεεται με το στομαχι διαμεσου του καρδιακου στομιου. -το καρδιακο στομιο λειτουργει σαν βαλβιδα που φυσιολογικα παρουσιαζει έναν αλφα βαθμο τονου. -αυτος ο μυικος τονος νικιεται από την ωθηση της τροφης που κατεβαινει προς τα κατω ενώ χρειαζεται μια μεγαλυτερη πιεση για να ξαναγυρισει η τροφη στον οισοφαγο.

Ο σφιγκτηρας του καρδιακου στομιου φυσιολογικα χαλαρωνει όταν φτασει μια περισταλτικη κινηση που συνοδευει το βλωμο. Όταν η συνεργασια αυτων των δυο λειπει εχουμε αχαλασια. Η τροφη δεν μπορει πια να περασει στο στομαχι παρα μονο όταν συσσωρευτει αρκετη ποσοτητα στον οισοφαγο, τετοια που να νικησει την αντισταση του καρδιακου στομιου. Ο οισοφαγος τοτε διατεινεται στο κατω τριτημοριο του. Ο ασθενης διαμαρτυρεται για οπισθοστερνικο καυσο και αναγωγη, δηλ. επιστροφη του περιεχομενου στο στομα. Η αγωγη είναι χειρουργικη.

ΒΛΑΒΕΣ ΑΠΟ ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ Αν το αντικειμενο είναι αιχμηρο τοτε θα προκαλεσει τραυματισμους στο βλεννογονο του οισοφαγου. -τοτε θα εχουμε αισθηση οισοφαγικου καυσου και αλγους. -μικροβιακη μολυνση στο τραυματισμενο τμημα του οισοφαγου. -επακολουθουν λοιμωξεις. -δυσκολια στην καταποση της τροφης. Ακτινογραφια η οισοφαγοσκοπιση για εντοπισμο του αντικειμενου.

ΡΗΞΗ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ ΑΙΤΙΑ: -εξωτερικα από διατιτραινοντα τραυματα η αιχμηρα αντικειμενα. -από μεσα από αιχμηρα αντικειμενα που καταπιε ο ασθενης. -ελκη που συνοδευουν τον ογκο του οισοφαγου μπορουν να προκαλεσουν διατρηση του οισοφαγικου τοιχωματος. -ξαφνικη διαταση του οισοφαγου όπως σε εμετο ειδικα σε αλκοολικους.

Συμπτωματα: Ξαφνικο οπισθοστερνικο αλγος με αμεση επιπλοκη το καρδιοκυκλοφορικο σοκ που οδηγει πολύ γρηγορα σε θανατο.

ΒΛΑΒΕΣ ΑΠΟ ΚΑΥΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Οι ουσιες ( καυστικη σοδα, θειικο οξυ, υδροχλωρικο οξυ ) όταν ερθουν σε επαφη με το βλεννογονο της στοματικης κοιλοτητας του φαρυγγα ,του οισοφαγου,του στομαχου και σε όλα τα επιπεδα προκαλουν βλαβες. Στον οισοφαγο στο επιπεδο των στενωματων του οι καυστικες ουσιες σταματανε περισσοτερο χρονο προκαλωντας σοβαρες αλλοιωσεις στα τοιχωματα. Στις σοβαροτερες περιπτωσεις επερχεται πολύ γρηγορα ο θανατος από αιμορραγιες, από διατρηση του οισοφαγου, από σοκ.

Αν η ποσοτητα του καταποθεντος καυστικου είναι μικρη, εκτος από τον εντονο οπισθοστερνικο καυσο υπαρχει δυσκολια στην καταποση, όχι μονο στην στερεη τροφη αλλα και στα υγρα. Στην συνεχεια η διατροφη καλυτερευει αλλα μπορει να παραμεινει μια ουλη στην θεση της πληγης και ξαναρχιζει το φαινομενο της δυσφαγιας.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: -επειγουσα θεραπεια , χορηγηση αραιων διαλυματων οξεων (χυμο λεμονιου, νερο με ξυδι) αν η καυστικη ουσια είναι αλκοολικη (σοδα ,ποτασσα ). -αρκετη ποσοτητα από γαλα αν η καυστικη ουσια είναι καποιο οξυ. -πληση στομαχου.

Βλαβες από παλινδρομηση του υδροχλωρικου οξεος από το στομαχι στον οισοφαγο. Π.χ: .-σε ορισμενες παθολογικες καταστασεις, όπως στο μικρο σε μηκος οισοφαγο, στην παραοισοφαγικη κηλη. Κατω από την επιδραση του οξεος σχηματιζονται ελκη που προκαλουν οπισθοστερνικο αλγος και δυσφαγια.

Επιπλοκες: -διατρηση οισοφαγου -καρκινωμα οισοφαγου Επιπλοκες: -διατρηση οισοφαγου -καρκινωμα οισοφαγου. Θεραπεια: -μειωση του υδροχλωρικου οξεος στο στομαχι -αποφυγη καπνισματος -αποφυγη οινοπνευματος -χειρουργικη παρεμβαση.

ΟΞΕΙΑ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ Οξεια παθηση του γαστρικου βλεννογονου. Συμπτωματα: -στομαχικο αλγος διαφορης εντασης -ναυτια η εμετος. Αιτια: -χημικοι η μικροβιακοι παραγοντες -φαρμακα -οινοπνευμα -καπνισμα -πικαντικα φαγητα (πιπερι, καφες, ζεστες τροφες, κρυες τροφες ).

Στις γαστριτιδες από φαρμακα μπορει να παρουσιαστει αιμορραγια από διαβρωσεις του βλεννογονου που εκδηλωνεται με αιμα στα εμεσματα (αιματεμεση), και στα κοπρανα (μελαινα). Στις λοιμωξεις αντιθετα πιο εντονα είναι η καταβολη της γενικης καταστασης του ασθενη και ο πυρετος.

Θεραπεια: -διαιτα -νηστεια για 24-48 ωρες με χορηγηση υγρων τροφων και σουπες που δεν ερεθιζουν το στομαχι. -σε περιπτωση που το αιτιο είναι βακτηριδιο είναι απαραιτητη η χορηγηση αντιβιοτικων.

ΧΡΟΝΙΑ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ Η μακροχρονια επιδραση του οινοπνευματος, του καπνισματος, των ερεθιστικων τροφων, των τοξικων ουσιων με τη παροδο του χρονου προκαλουν αλλοιωσεις στο βλεννογονο του στομαχου που τεινει στην ατροφια. Ο βλεννογονος είναι λεπτος, εξαφανιζεται ένα μεγαλο μερος αδενων ειδικα αυτων στο πυθμενα. Αναπτυξη αυτοανοσων μηχανισμων που δευτεροπαθως οδηγουν στην καταστροφη του βλεννογονου.

-εμφανιζονται στο αιμα αντισωματα κατά των συστατικων του βλεννογονου -εμφανιζονται στο αιμα αντισωματα κατά των συστατικων του βλεννογονου. -οικογενειακη προδιαθεση. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ: -αισθηση βαρους στο στομαχι -αλγος,ενοχλησεις στο στομαχι -απωλεια βαρους -ανορεξια -καμια φορα εμετοι.

Επιπλοκη της ατροφικης γαστριτιδος είναι η κακοηθης αναιμια από ελλειψη Β12. Η ανεπαρκης απορροφηση οφειλεται στην ελλειψη καποιου παραγοντα που ελευθερωνεται από τους γαστρικους αδενες που εχουν υποστει σοβαρη βλαβη. Σιδηροπενικη αναιμια. Προδιαθεση για καρκινωμα στομαχου. Δεν υπαρχει ειδικη θεραπεια. .

ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ ΑΠΟ ΣΤΡΕΣ Ξαφνικη αιματεμεση η παρουσια αιματος στα κοπρανα. Αιτια: -φαρμακα -οινοπνευμα -σοβαρα εγκαυματα -σε σπουδαστες κατω από στρες.

Μηχανισμος: -αυξημενη εκκριση υδροχλωρικου οξεος και πεψινης Μηχανισμος: -αυξημενη εκκριση υδροχλωρικου οξεος και πεψινης. -εξασθενιση του προστατευτικου φραγμου του βλεννογονου που οφειλεται σε απελευθερωση κορτιζονης από τα επινεφριδια. -αγγειοσυσπαση που μειωνει το αποθεμα οξυγονου του γαστρικου βλεννογονου και το κανει ευαισθητο στη δραση του υδροχλωρικου οξεος και της πεψινης.

Σχηματιζονται μικροδιαβρωσεις οι οποιες προκαλουν μικροαιμορραγιες που περιοριζονται στο βλεννογονο,υποβλεννογονιο χιτωνα και ποτε δεν ξεπερνουν τη μυικη στοιβαδα ( όπως αντιθετα συμβαινει στο χρονιο ελκος ). Η εξελιξη της νοσου συνδεεται με την ενταση της αιμορραγιας και τις πιθανες υποτροπες.

Θεραπεια: -μεταγγισεις -φαρμακα -χειρουργικη επεμβαση.

ΠΥΛΩΡΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ Στενωση του πεπτικου σωληνα στο επιπεδο της πυλωρικης μοιρας. Το περιεχομενο του στομαχου δεν μπορει να προωθηθει προς τα κατω αλλα εξερχεται με εμετους αμεσως μετα το τερματισμο του γευματος χωρις να προηγηθει ναυτια. Αδυναμια πεψης και απορροφησης τροφων και συνεχεις εμετοι που οδηγουν στην απωλεια βαρους και στην αφυδατωση.

ΠΥΛΩΡΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ Εμφανιζεται κυριως στους ενηλικες. Η παιδικη μορφη εκδηλωνεται περιπου την τριτη εβδομαδα της ζωης και συνοδευεται από υπερτροφια της μυικης στοιβαδας του πυλωρου. Ο σωληνας αποφρασσεται από την αυξημενη μυικη παχυνση. Η μορφη του ενηλικα είναι και αυτή επακολουθο της μυικης υπερτροφιας που προκαλειται από το παρατεταμενο πυλωροσπασμο, σε αντιδραση του γαστρικου ελκους που βρισκεται κοντα στον πυλωρο.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ -είναι η συνεχεια του στομαχου και καταληγει εκβαλλοντας στο παχυ εντερο. -μακρυς σωληνας κυλινδρικου σχηματος περιπου 6 μετρα μηκος. -στο επιπεδο του γινονται οι περισσοτερες διεργασιες της πεψης και απορροφησης των συστατικων της τροφης.

Χωριζεται σε 3 τμηματα: -12δακτυλο οπου εκβαλλουν οι αγωγοι του παγκρεατος και του ηπατος. -την νηστιδα -τον ειλεο. Τα τοιχωματα του λεπτου εντερου από την εσωτερικη επιφανεια προς την εξωτερικη αποτελουνται από τις παρακατω στοιβαδες: -βλεννογονο -υποβλεννογονο -μυικη και ορογονος στοιβαδα.

Η βλεννογονος στοιβαδα ξεκινωντας από το τελευταιο τμημα του 12δακτυλου ανυψωνεται σχηματιζοντας πτυχες εγκαρσιες που ονομαζονται κυκλοτερεις πτυχες η πτυχες του Kerkring. Η ελευθερη επιφανεια του βλεννογονου του λεπτου εντερου καθως και του τμηματος που ανυψωνεται και σχηματιζει τις κυκλοτερεις πτυχες μοιαζει με βελουδο. Αυτό οφειλεται στην παρουσια λεπτων προεξοχων που ονομαζονται εντερικες λαχνες.

Εξαιτιας της παρουσιας των λαχνων και των εντερικων κυκλοτερων πτυχων αυξανεται κατά πολύ η απορροφητικη επιφανεια του λεπτου εντερου . Τα κυτταρα που επενδυουν το βλεννογονο αποτελουνται κυρια από τα κυλινδρικα κυτταρα φαινεται ότι στην ελευθερη επιφανεια καθενος από αυτά τα κυτταρα υπαρχουν πολυαριθμες προσεκβολες που ονομαζονται μικρολαχνες και φαινονται στην επιφανεια του εντερικου σωληνα.

Οι μικρολαχνες αυξανουν ακομα περισσοτερο την απορροφητικη ικανοτητα του βλεννογονου. Μεταξυ των κυλινδρικων κυτταρων βρισκονται στα μεσοδιαστηματα τα καλυκοειδη κυτταρα, που παραγουν βλεννα και αυτά που λεγονται εντεροχρωμιοφιλα κυτταρα ,εξαιτιας της υπαρξης σε αυτά κοκκιων που χρωματιζονται εργαστηριακα με χρωμιο και αργυρο.

Αυτά τα κοκκια περιεχουν μια σημαντικη ουσια την σεροτονινη της οποιας η λειτουργια είναι η υποβοηθηση των περισταλτικων κινησεων του εντερου. Στο μεσοδιαστημα μεταξυ των λαχνων ανοιγονται οι ποροι των αδενων του Galeazzi και του Brunner,των οποιων το εκκριμα είναι βλεννωδη τυπου.

ΠΕΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΣΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Η πεψη των τροφων στο λεπτο εντερο πραγματοποιειται κατω από την επιδραση του: -παγκρεατικου υγρου. -του εντερικου υγρου. -της χολης.

Παγκρεατικο υγρο: 2 επιμερους υγρα. -200 μεχρι 800 cc την μερα πλουσιο σε διτανθρακικο οξυ που εξουδετερωνει την οξυτητα του γαστικου υγρου. -το άλλο υγρο είναι πλουσιο σε ενζυμα, θρυψινη, λιπαση,αμυλαση, μαλταση, που δρουν στην πεψη των πρωτεινων, των λιπαρων ουσιων και των σακχαρων. Η εκκριση του παγκρεατικου υγρου αρχιζει λιγα λεπτα μετα την εναρξη του γευματος, αυξανει ολο και περισσοτερο με τη διοδο του γαστρικου περιεχομενου στο 12δακτυλο και διαρκει περιπου 2-3 ωρες. Η εκκριση ελεγχεται από ένα νευρογενη μηχανισμο και έναν ορμονικο μηχανισμο.

ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ: Η διαταση του στομαχου προκαλει διεγερση του πνευμονογαστρικου νευρου που δρα στο επιπεδο των εξωκρινων κυτταρων του παγκρεατος, προκαλωντας μια εκκριση όχι αφθονη αλλα πλουσια και πυκνη σε ενζυμα. ΟΡΜΟΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ: Όταν το περιεχομενο του στομαχου ερθει σε επαφη με το βλεννογονο του 12δακτυλου και της νηστιδας, ελευθερωνεται από αυτή μια ορμονη που χυνεται στα τριχοειδη αιμοφορα αγγεια και ερεθιζει τα παγκρεατικα κυτταρα (η εκκριματινη είναι αυτή η ουσια ).

ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ: Η συμμετοχη του στην πεψη είναι λιγοτερο σημαντικη ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ: Η συμμετοχη του στην πεψη είναι λιγοτερο σημαντικη. Αποτελειται κυρια από βλεννωδη ουσια. Τα ενζυμα (πεπτιδαση, λιπαση) που ανευρισκονται σε αυτό ισως δε θεωρουνται προιοντα εκκρισης αλλα παραγωγα της καταστροφης των κυτταρων του βλεννογονου.

ΧΟΛΗ: Αποτελει το τριτο κατά σειρα υγρο που παραγεται από το συκωτι και συγκεντρωνεται στη χοληδοχο κυστη και χυνεται στο 12δακτυλο διαμεσου του χοληδοχου πορου. Εχει χρωμα κιτρινο-καφε-πρασινο. Περιεχει χολικα αλατα, χοληστερινη, και χολερυθρινη. Η χολερυθρινη είναι προιον αποσυνθεσης της αιμοσφαιρινης του ερυθρου αιμοσφαιριου.

Λειτουργιες χολης: -απομακρυνση ξενων για τον οργανισμο ουσιων,καταστρεπτικων για τον οργανισμο,όπως η χολερυθρινη διασπαση και αφομοιωση των λιπων και των βιταμινων Α,D,E,K. -ρυθμιστικη δραση στην κινητικοτητα του εντερου. Ο σχηματισμος της χολης συνδεεται με ορμονικα ερεθισματα η παρουσια τροφης στο 12 δακτυλο, απελευθερωνει μια ορμονη την εκκριματινη που όχι μονο διεγειρει την παγκρεατικη εκκριση αλλα αυξανει την παραγωγη χολης από το σηκωτι.

Μια άλλη ορμονη που ενεργοποιειται είναι η χολοκυστοκινινη που προκαλει τη συσπαση της χοληδοχου κυστης με εκθλιψη της χολης , που λιμναζει σε αυτή στο 12δακτυλο. Η αφομοιωση της τροφης πραγματοποιειται σε 3 κυριες φασεις.

-διελευση των μοριων στο εσωτερικο των κυτταρων του βλεννογονου που βρισκονται στην εσωτερικη επιφανεια του εντερικου σωληνα. -μεταφορα από τον κυτταρικο πολο που βλεπει προς το εσωτερικο του αυλου του εντερικου σωληνα στον αντιθετο πολο του κυτταρου. -αποδοση αυτων στα υγρα του σωματος (αιμα,λεμφο).

Το ταξιδι των μοριων από το εντερο στην κυκλοφορια μπορει να γινει ξαφνικα η διαμεσου συγκεκριμενων κυτταρικων συστηματων τα οποια λεγονται συστηματα μεταφορας. Στην πρωτη περιπτωση μιλαμε για παθητικη απορροφηση, στη δευτερη οπου υπαρχει μια δαπανη ενεργειας από τον οργανισμο μιλαμε για ενεργητικη απορροφηση..

ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΤΕΡΟΥ Το κυριο ερεθισμα που προκαλει τις περισταλτικες κινησεις δινεται από τη διαταση των εντερικων τοιχωματων που προκαλειται από την αφιξη του γαστρικου περιεχομενου στο 12δακτυλο. Υπαρχουν 2 τυποι κινησεων: -περισταλτικες χωρις προωθηση -προωθητικες κινησεις .

Περισταλτικες κινησεις χωρις προωθηση που αποτελουνται από περισταλτικα κυματα συντομα και χωρις συντονισμο που αναμειγνυουν το περιεχομενο και διευκολυνουν την επαφη με τα πεπτικα υγρα, διευκολυνοντας την απορροφηση. Προωθητικες περισταλτικες κινησεις που σπρωχνουν προς τα κατω το εντερικο περιεχομενο. Η ταχυτητα με την οποια το εντερικο περιεχομενο προωθειται είναι περιπου 2-3cm το λεπτο.

ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ Είναι η συνεχεια του λεπτου εντερου και είναι το τελευταιο τμημα του πεπτικου σωληνα. Διατρεχει την κοιλιακη χωρα διαγραφοντας μια μεγαλη καμπυλη που περικλειει τη μαζα του λεπτου εντερου, κατεβαινει προς την λεκανη και καταληγει στον πρωκτο. Μερη παχεος εντερου: -τυφλο -ανιον -εγκαρσιο -κατιον -σιγμοειδες. -ορθο.

Το παχυ εντερο αποτελειται από τους ιδιους χιτωνες που αποτελειται και το λεπτο. Στο μυικο χιτωνα απουσιαζουν οι κυκλοτερεις πτυχες και οι λαχνες για αυτό η επιφανεια είναι επιπεδη και λεια. Η μυικη στοιβαδα δε σχηματιζει όπως το λεπτο εντερο ένα ενιαιο στρωμα αλλα αποτελειται από 3 μυικα στρωματα που κατά μηκος γινονται 2 στο επιπεδο του σιγμοειδους.

Το παχυ εντερο χωριζεται σε 3 τμηματα: -εγγυς -μεσαιο -απω τμημα Το παχυ εντερο χωριζεται σε 3 τμηματα: -εγγυς -μεσαιο -απω τμημα. Στο εγγυς συνεχιζεται η διαδικασια της πεψης και της αφομοιωσης του ρευστου περιεχομενου που εχει αρχισει στο λεπτο εντερο. Στο μεσαιο τμημα απορροφαται ένα μερος του νερου με αποτελεσμα το σχηματισμο κοπρανων σκληρης συστασης. Το απω τμημα αποτελει την αποθηκη των κοπρανων.

Τα κοπρανα βαθμιαια εισερχονται στο ορθο, διανοιγοντας το τμημα του πρωκτου και όταν η πιεση μεσα στο ορθο φθασει σε καθορισμενες τιμες εμφανιζεται η επιθυμια για κενωση. Αν η επιθυμια δεν πραγματοποιηθει εμφανιζεται η αντανακλαστικη κενωση. Το αντανακλαστικο συνισταται σε μια ενεργητικη περισταλτικη συσπαση του κολου ταυτοχρονα με τη χαλαρωση του σφιγκτηρα του πρωκτου.

ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑ Η σκωληκοειδης αποφυση είναι ένα υποτυπωδες οργανο που αποτελειται στο μεγαλυτερο μερος του από λεμφικο ιστο, ομοιο με εκεινο των αμυγδαλων, που τοποθετειται γενικα στη βαση του τυφλου. Η οξεια σκωληκοειδιτιδα είναι η φλεγμονη της σκωληκοειδους αποφυσης. Αιτια: -κολοβακτηριδιο -στρεπτοκοκκος -σταφυλοκοκκος -αλλα.

Οι βακιλοι φτανουν στην αποφυση η διαμεσου της κυκλοφοριας του αιματος η διαμεσου του πεπτικου σωληνα. Μια προδιαθεσικη κατασταση είναι η λιμναση των κοπρανων στη σκωληκοειδη αποφυση. Συνεπεια της φλεγμονης είναι το οιδημα και η συμφορηση του βλεννογονου της σκωληκοειδους αποφυσης. Η καταστροφη των αμυντικων κυτταρων του αιματος και των βακτηριδιων προκαλει το σχηματισμο πυωδους περιεχομενου που μπορει να προκαλεσει διατρηση των διαφορων χιτωνων της αποφυσης και διαχυση στην περιτοναικη κοιλοτητα. Ετσι δημιουργειται μια σοβαρη επιπλοκη η περιτονιτιδα.

Συμπτωματα οξειας σκωληκοειδιτιδας: -ξαφνικο εντονο αλγος Συμπτωματα οξειας σκωληκοειδιτιδας: -ξαφνικο εντονο αλγος. -εντοπιζεται στο δεξιο λαγονιο βοθρο. -ναυτια, εμετος. -μπορει να υπαρξει πυρετος.

Θεραπεια: -χειρουργικη αφαιρεση μεσα σε 24 ωρες από την κριση. -συντηριτικη θεραπεια σε ηπια κλινικη εικονα της κρισης. -αναπαυση, νηστεια, εφαρμογη παγου στο επωδυνο κοιλιακο τοιχωμα. -χορηγηση αντιβιοτικων. -αποφυγη από το χοιρινο κρεας και τους χυμους.

Χρονια σκωληκοειδιτιδα είναι η υποτροπιαζουσα σκωληκοειδιτιδα όταν μεταξυ των επεισοδιων της σκωληκοειδιτιδας υπαρχουν περιοδοι χωρις ενοχληματα. Συμπτωματα: -αλγος ποικιλης εντασης συνηθως μετα από φυσικη κουραση η λαθεμενη διαιτα. -βαρος μετα τα γευματα ,ναυτια, δυσκιλιοτητα, κεφαλαλγιες. Θεραπεια: -χειρουργικη -αποφυγη ερεθιστικων ουσιων, αχρηστων ουσιων -διορθωση δυσκοιλιοτητας.

ΠΕΡΙΤΟΝΙΤΙΔΑ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ: Ορογονος μεμβρανη που περικλειει όλα τα οργανα της κοιλιας. Με τις πτυχες του τα στερεωνει στο πισω τοιχωμα του και τα ενωνει μεταξυ τους. Αιτια: -διαμπερη τραυματα της κοιλιας. -τραυματικη η παθολογικη ρηξη των κοιλιακων σπλαχνων με διαχυση στην περιτοναικη κοιλοτητα του σηπτικου περιεχομενου από μεταδοση της φλεγμονωδους επεξεργασιας στο περιτοναιο από μια φλεγμονη καποιου οργανου και χωρις να είναι απαραιτητη η διατρηση (σκωληκοειδιτιδα) από μεταφορα των βακτηριδιων με το αιμα.

Αλλοιωσεις από το περιτοναιο: -εξαφανιση της φυσιολογικης στιλπνοτητας Αλλοιωσεις από το περιτοναιο: -εξαφανιση της φυσιολογικης στιλπνοτητας. -εμφανιση ενός υγρου που τα χαρακτηριστικα του εξαρτωνται από την παθογονο δραση των βακτηριδιων. -η σοβαροτητα της διαχυτης οξειας περιτονιτιδας οφειλεται στη μεγαλη εκταση που εχει η επιφανεια του περιτοναιου που για αυτό το λογο μπορει να απορροφηθει μια μεγαλη ποσοτητα τοξινων διαμεσου της λεμφικης η της αιματικης οδου.

Εξαιτιας της δρασης πανω στα αγγεια αυτων των τοξικων προιοντων και εξαιτιας του παραλυτικου ειλεου που εμφανιζεται σε αντιδραση της φλεγμονης του περιτοναιου, εγκαθισταται πολύ γρηγορα μια εικονα σοκ. -ξαφνικος πονος. -συσπαση τοιχωματων κοιλιας. -πυρετος. -ωχρο καθιδρο προσωπο. -βαθουλωμενες οφθαλμικες κογχες. -ξηροτητα χειλιων. Θεραπεια:χειρουργικη.

ΦΥΜΑΤΙΩΔΗΣ ΠΕΡΙΤΟΝΙΤΙΔΑ Μολυνση διαμεσου αιματικης οδου από το βακιλο του Κοch. -παρουσια ασκιτη με παρουσια φλεγμονωδους υγρου. -ινωση. -συμφυσεις.

ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΩΣΗ Ειδικα στο κολο,λιγοτερο στο 12δακτυλο και στη νηστιδα. Το οργανο από εξω παρουσιαζει σακοειδες εσοχες που το μεγεθος τους ποικιλει από κοκκου πιπεριου μεχρι κουκουτσιου. Τα εκκολπωματα που επικοινωνουν με το εντερο περιεχουν φυσικα κοπρανα η είναι αδεια. Στο επιπεδο των εσοχων μπορουν να εγκατασταθουν μικροβια και να προκαλεσουν φλεγμονη εκκολπωματιτιδα. Συμπτωματα: -πυρετος -κοιλιακο αλγος -ναυτια ,διαταραχες κενωσης. Επιπλοκη:διατρηση.

ΕΚΚΟΛΠΩΜΑ MECKEL Είναι υπολοιμα του πορου που στη εμβρυικη ηλικια βαζει σε επικοινωνια τον αμνιακο σακο με τον ομφαλιο λωρο του εντερου του εμβρυου. Βρισκεται στο ελευθερο χειλος του ειλεου, φυσιολογικα κλεινει μετα τη γεννηση. Όταν παραμεινει ανοιχτο η υπαρξη στο βλεννογονο χιτωνα νησιδιων από γαστρικο βλεννογονο που εκκρινει υδροχλωρικο οξυ και πεψινη μπορει να προκαλεσει ελκος του εκκολπωματος. Η εγκατασταση μικροβιων μπορει να προκαλεσει φλεγμονη. Επιπλοκη:διατρηση, περιτονιτιδα Θεραπεια επιπλοκων χειρουργικη.

ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΦΡΑΞΗ Το περιεχομενο των στερεων ,υγρων, η αεριων του εντερου δεν προωθειται. Αποφραξη μπορει να σχηματιστει από ανατομικης φυσης εμποδιο (μηχανικος ειλεος). Από ανεπαρκεια των περισταλτικων κινησεων (παραλυτικος ειλεος).

ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ Αιτια: -αποφραξη από μαζα παρασιτων, χολολιθων, υπολειμματα τροφης. -στενωση του σωληνα λογω ογκου. -συμπιεστικα φαινομενα με στενωση λογω ογκων στο εξωτερικο του εντερου. -εγκολεασμος εντερου. -συστροφη τμηματος εντερου γυρω από τον αξονα του.

ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ Παραλυση των μυων του εντερικου τοιχωματος, με απωλεια του μυικου τονου και των περισταλτικων κινησεων. Αιτια: -αντιδραση. -κοιλιακα τραυματα. -περιτονιτιδα. -κολικοι της χοληδοχου κυστεως. -φαρμακα (αλκαλοειδη του οπιου, μορφινη). -τοξικες ουσιες.

Επακολουθα: -φλεγμονες. -διαταση εντερικου σωληνα. -ρηξη εντερου Επακολουθα: -φλεγμονες. -διαταση εντερικου σωληνα. -ρηξη εντερου. -απωλεια νερου και ηλεκτρολυτων. -αφυδατωση και σοκ. -εντονα κοιλιακα αλγη. -εμετος. -μετεωρισμος. Θεραπεια:σε μηχανικο ειλεο χειρουργιο,σε δυναμικο ειλεο διορθωση των παθολογικων αιτιων που το προκαλεσαν.

ΕΝΤΕΡΙΤΙΔΕΣ ΚΑΙ ΚΟΛΙΤΙΔΕΣ Φλεγμονωδη αντιδραση με οιδημα στο επιπεδο του εντερικου βλεννογονου του λεπτου και του παχεος εντερου. Αιτια: -ιοι (echo, coxcackie), ιος της ηπατιτιδας. -βακτηριδια: E coli,streptococco viridans, staphylococcus aureus. -τοξινες. -μυκητες. -παρασιτα. -χημικες ουσιες. -αλλεργιογονες ουσιες σε ευαισθητα ατομα.

Κλινικη εικονα: -διαρροιες -κοιλιακο αλγος -εμετος -κενωσεις 4-5 μεχρι παρα πολλες το 24ωρο. -κοπρανα πρασινωπα αραια με παρουσια βλεννας -απωλεια υγρων και ηλεκτρολυτων -αφυδατωση και κυκλοφορικο σοκ. Θεραπεια: -ενυδατωση -συμπτωματικη αγωγη -αντιβιοτικα και χημειοθεραπευτικα.

Τα πιο συχνα παρασιτα του εντερου: -ασκαριδες -οξυουροι -ταινιες -αγκυλοστομα

ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΟΡΘΟΥ Η προπτωση του βλεννογονου παρατηρειται ιδιαιτερα σε παιδια στην προσπαθεια που γινεται από τους κοιλιακους μυς στο κλαμα. Στις επομενες ηλικιες αυτος ο τυπος προπτωσης συνδεεται με την υπαρξη αιμορροιδων οι οποιες σπρωχνουν τον βλεννογονο προς τα μπρος και τον ωθουν εξω από το στομιο του πρωκτου. Σε ολικη προπτωση υπαρχουν 2 παραγοντες προδιαθεσης του ατομου, η υπερβολικη κινητικοτητα της διευρυνσης του ορθου και η ανεπαρκεια των συστηματων στηριξης του ορθου. Η προπτωση του βλεννογονου ανατασσεται αυτοματα ενώ η ολικη χρηζει χειρουργιου.

ΡΑΓΑΔΕΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΥ Είναι μια εξελκωση σχηματος σχισμης του τελικου τμηματος του βλεννογονου του ορθου με θεση στο πισω τοιχωμα του πρωκτου. Αιτια αγνωστη (ιδιαιτερα στις γυναικες ηλικιας 20-40 ετων), ορμονικες επιδρασεις. -πονος λιγο μετα την κενωση, φτανει στην μεγαλυτερη του ενταση και σταματαει μετα από μια η 2 ωρες και ξαναεμφανιζεται στην επομενη κενωση. Θεραπεια είναι το χειρουργιο.

ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ Είναι η διογκωση των φλεβιδιων που σχηματιζουν το αιμορροιδικο πλεγμα που βρισκεται κατω από το βλεννογονο του ορθου. Η αυξηση της πιεσης στο συστημα της πυλαιας φλεβας διοχετευει το αιμα διαμεσου της ανω αιμορροιδικης φλεβας στις κατω και μεση αιμορροιδικες φλεβες που διογκωνονται και υποκεινται σε βλαβες , εξαιτιας της υπερβολικης ποσοτητας αιματος που περιεχουν. Προδιαθεσικοι παραγοντες: υποτονικοτητα των φλεβικων τοιχωματων.

Εσωτερικες αιμορροιδες:δεν εξερχονται από το στομιο του πρωκτου Εσωτερικες αιμορροιδες:δεν εξερχονται από το στομιο του πρωκτου. Εξωτερικες αιμορροιδες:τμηματα του αιμορροιδικου πλεγματος που είναι διογκωμενα εξερχονται από τον πρωκτο σπρωχνοντας προς τα εξω το βλεννογονο του ορθου. -απωλεια αιματος. -πονος. -θρομβοφλεβιτιδα. Θεραπεια:σε σοβαρη μορφη χειρουργικη επεμβαση.

ΠΕΠΤΙΚΟ ΕΛΚΟΣ Εμφανιζεται μετα από την αμεση δραση της γαστρικης εκκρισης (υδροχλωρικο οξυ, πεψινη ) επι του βλεννογονου του στομαχου και χαρακτηριζεται από βλαβες στο στομαχι, 12δακτυλο και οισοφαγο, σπανια σε αλλα τμηματα του εντερου. Τα πιο συχνα ελκη είναι το 12δακτυλικο και το γαστρικο. Το 12δακτυλικο είναι 3-4 φορες συχνοτερο. Το γαστρικο προσβαλλει περισσοτερο την πυλωρικη μοιρα του στομαχου και το ελασσον τοξο του στομαχου (85% γαστρικου ελκους). Εμφανιζεται μεταξυ 35-64 χρονων. Επιπλοκες:διατρηση και αιμορραγια.

Αιτια; -περιβαλλοντικοι παραγοντες (γεωγραφικη κατανομη, κοινωνικες ταξεις, επαγγελματα). -παραγοντες διαπλασης (ομαδα αιματος, το φυλο, γαστρικη δραστηριοτητα εκκρισης). -στις ινδιες η σχεση 12δακτυλικου ελκους και γαστρικου είναι 30/1. -το 12δακτυλικο ελκος είναι πιο συχνο στην Σκωτια και Αγγλια. -το 12δακτυλικο ελκος είναι πιο συχνο στους γιατρους, διευθυντες. -το 12δακτυλικο ελκος είναι συχνοτερα σε ατομα με ομαδα αιματος Ο -το ανδρικο φυλο προσβαλλεται περισσοτερο από το γυναικειο -παρατηρειται μια εξαφανιση του ελκους στην εγκυμοσυνη, με επανοδο του μετα τον τοκετο και τη εμμηνοπαυση -η αφθονια των γαστρικων κυτταρων που εχουν την ιδιοτητα να εκκρινουν και είναι παροντα στους ελκοπαθεις.

Επιθετικοι παραγοντες: -εκκριση υδροχλωρικου οξεος και πεψινης -μπορει να εκδηλωθει το ελκος και σε φυσιολογικη η ελαττωμενη γαστρικη εκκριση -εμφανιζεται στην πορεια νευρολογικων νοσηματων (μηνιγγιτιδα, εγκεφαλιτιδα, εγκεφαλικοι ογκοι) -τραυματα, εγκαυματα,καταγματα,χειρουργικες επεμβασεις μπορουν να προκαλεσουν οξεια ελκη -ψυχολογικο στρεςς -φαρμακα (κορτιζονη, ασπιρινη,ΜΣΑΦ,ACTH) -οινοπνευμα, νικοτινη -αλλοιωση κινητικοτητας -στενωση πυλωρικου αντρου -παλινδρομηση χολης.

ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΑΜΥΝΑΣ -επιβραδυνση στην αναπαραγωγη η επιταχυνση στην καταστροφη των κυτταρων μπορουν να δημιουργησουν ρηγματα διαμεσου των οποιων το οξυ μπορει να διεισδυσει στο εσωτερικο των κυτταρων. -ελαττωση των παραγοντων που μειωνουν την γαστρικη εκκκριση. Σε φυσιολογικες συνθηκες η εκκριση του στομαχου σταματαει λογω ορισμενων μηχανισμων που εδρευουν: Α)στο αντρο (η αυξηση της οξυτητας μπλοκαρει την παραγωγη γαστρινης) Β)στο 12δακτυλο (η αφιξη του οξεος μπλοκαρει την εκκριση της γαστρινης).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Υποκειμενικα: -περιοδικος πονος με αυξησεις στην ενταση εναλλασομενες με περιοδους πληρους ηρεμιας. -διαρκεια πονου 1-2 εβδομαδες συνηθως αρχες ανοιξης και φθινοπωρου. -η κλινικη εικονα μπορει να εμφανιστει μετα από κακη διατροφη, στρεςς, κουραση.

Γαστρικο ελκος-περιοδος ηρεμιας μετα το γευμα που διαρκει από μιση ωρα μεχρι μιαμιση ωρα, ακολουθει πονος διαρκειας 1-2 ωρων που σταματαει ξαφνικα πριν η αμεσως μετα το επομενο γευμα η με αλκαλικα. Στο 12δακτυλικο ελκος-περιοδος χωρις πονο μετα το φαγητο 2- 4 ωρων, ακολουθει η εμφανιση του πονου που σταματαει μονο με νεα εισοδο τροφων η με αλκαλικα.

Η εμφανιση του πονου είναι τοσο πιο καθυστερημενη οσο πιο χαμηλα εδρευει το ελκος: -στα 30-40 λεπτα μετα το γευμα στην καρδιακη μοιρα. -μεχρι 3-4 ωρες στη 12δακτυλικη μοιρα ,νυχτερινη εξαρση μεταξυ 1-3 μετα τα μεσανυχτα, η εμφανιση πονου μεταξυ 9-11 το πρωι.

Ποιοτητα πονου: -αισθηση επωδυνης πεινας. -κενη σφιξη στομαχου. -καουρα. -τυφλος βαθυς πονος. -εσωτερικη αισθηση αδημονιας. -συνοδεια από ναυτια, εμετο, εξασθενιση.

Θεση: -επιγαστρικη σε μια ζωνη διαμ. 2-5 εκ. -επεκταση προς δεξιο υποχονδριο. -μοιαζει με πονο των χοληφορων οδων, προς την ραχη, εάν το 12δακτυλικο ελκος διηθη το παγκρεας. -αμφοτεροπλευρο αλγος στις τελευταιες πλευρες, η μονο στον αριστερο λαγωνιο βοθρο, η ανωδυνο, η στο στερνο. Γαστρικη πληροτητα, ερυγες δυσφαγια,ανορεξια,εκνευρισμος,ευκολη κοπωση,σιελορροια.

Ελκος οπισθεν του βολβου: -5-10% των 12δακτυλικων ελκων Ελκος οπισθεν του βολβου: -5-10% των 12δακτυλικων ελκων. -βρισκεται εξω από το 12δακτυλικο βολβο. -πονος εντοπισμενος στην ραχη. -εμφανιζεται στο τελος της μερας η κατά την νυχτα -αιμορραγικες επιπλοκες και διαλειπουσα εντερικη αποφραξη.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΛΚΟΥΣ -βασει συμπτωματων -ακτινολογικος ελεγχος -ερευνα αιματος στα κοπρανα -ενδοσκοπιση -εξεταση γαστρικης εκκρισης.

ΔΙΗΘΗΣΗ -το ελκος μπορει να φερει ολικη διατρηση των τοιχωματων του στομαχου,12δακτυλου η της νηστιδας. -μπορει να παραμεινει καλυμμενο από συμφυσεις. -η διηθηση μπορει να πραγματοποιηθει στα παρακειμενα οργανα, παγκρεας, ηπαρ, χοληδοχο κυστη, χοληφορα αγγεια. -τα αναστομωτικα ελκη μπορει να διατρησουν το θωρακικο τοιχωμα. -ελκη στομαχου, 12δακτυλου, αναστομωτικου στομιου μπορει να ανοιξουν προς το παχυ εντερο.

ΟΥΛΟΡΡΙΚΝΩΣΕΙΣ Συσφιξη στο μεσο του στομαχου (στενωση δικην κλεψυδρας η μεσογαστρικη). Παραμορφωτικες αλλοιωσεις από χρονια γαστρικα ελκη. Αυτο συμβαινει όταν το ελκος υποκειται σε μερικη επουλωση με ινωση. Τελικο αποτελεσμα είναι ο χωρισμος του στομαχου σε 2 μερη με μια ζωνη συσφιξης που προξενειται από το ελκος και την ινωση.

Συμπτωματα:ομοια με αυτά της στενωσης του πυλωρου Συμπτωματα:ομοια με αυτά της στενωσης του πυλωρου. Διαγνωση:ακτινολογικη, ενδοσκοπικη. Θεραπεια:χειρουργικη. Συσφιξη ελασσονος τοξου: -σμικρυνση του ελασσονος τοξου του στομαχου που οφειλεται σε ουλωδη ιστο. -προκαλει καθυστερυση στην κενωση του στομαχου. Θεραπεια :μερικη τομη.

ΠΥΛΩΡΙΚΗ ΚΑΙ 12ΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ Επακολουθα αντιδρασεων του συνδετικου ιστου ( μυικη υπερτροφια,φλεγμονη, οιδημα του ελκους, σπασμος). Κακοηθης εξαλλαγη: -συμβαινει στο γαστρικο ελκος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΛΚΟΥΣ -Διαιτα -Αναπαυση -Αποφυγη επιβαρυντικων παραγοντων -Φαρμακευτικη αγωγη (αντιχολινεργικα, σπασμολυτικα, αγχολυτικα,αντιοξινα,αναστολεις αντλιας πρωτονιων) -Χειρουργικη θεραπεια : Α.υποτροπες για 2 χρονια σχεδον Β.2 η περισσοτερα επεισοδια αιμορραγιας από το ελκος Γ.οξεια διατρηση από το ελκος Δ.οταν το γαστρικο ελκος δεν επουλωνεται μετα από 6 μηνες θεραπειας Ε.οταν το γαστρικο ελκος είναι σε θεση του αντρου Ζ.στις 12δακτυλικες στενωσεις, πυλωρου και μεσογαστρικες του ελκους. -γαστρεκτομη και διατομη του πνευμονογαστρικου.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΗΠΑΤΟΣ -βρισκεται στη δεξια ανω κοιλιακη χωρα και καλυπτεται από τις τελευταιες 6-7 πλευρες. -χωριζεται σε 2 τμηματα η λοβους -μεικτος αδενας (εξωκρινης γιατι παραγει τη χολη που χυνεται στο εντερο, ενδοκρινης γιατι διοχετευει στο αιμα τις διαφορες ουσιες που εχουν μετασχηματιστει στο εσωτερικο του). -βασικη δομη αποτελειται από το λοβιδιο, που αποτελειται από τα ηπατικα κυτταρα που βρισκονται ακτινωτα γυρω από την κεντρικη φλεβα. -μεταξυ των κυτταρων περνανε τα τριχοειδη αγγεια που μεταφερουν το φλεβικο αιμα, πλουσιο σε κάθε ειδους οργανικες ουσιες, και το αρτηριακο αιμα, που διοχετευεται από την ηπατικη αρτηρια.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΗΠΑΤΟΣ Μεταβολισμος χολερυθρινης. Η χολερυθρινη παραγεται από την καταστροφη των ερυθρων αιμοσφαιριων,ενωνεται με την λευκωματινη, πρωτεινη του αιματος και οδηγειται στο σηκωτι. Σε αυτό το επιπεδο μετασχηματιζεται και μετα αποβαλλεται με τη χολη. Η αυξηση της χολερυθρινης στο αιμα δινει μια χαρακτηριστικη κιτρινη χροια στο σκληρο του οφθαλμου και στο δερμα.

Μεταβολισμος χοληστερινης Μεταβολισμος χοληστερινης. Στο εσωτερικο των ηπατοκυτταρων γινεται η συνθεση της χοληστερινης. Ενα μερος αποβαλλεται με τη χολη, ένα άλλο μεταττρεπεται σε χολικα οξεα, που και αυτά αποβαλλονται με τη χολη. Σε αυτή τη δευτερη ποσοτητα που είναι αφθονοτερη από την πρωτη οφειλεται η πεπτικη δραση και η αφομοιωση των λιπων σε συνεργασια με την παγκρεατικη λιπαση.

Μεταβολισμος πρωτεινων Μεταβολισμος πρωτεινων. Στο συκωτι οφειλεται η παραγωγη των πρωτεινων του πλασματος από αμινοξεα που στο μεγαλυτερο μερος τους προερχονται από τις τροφες. Διαταραχες σε αυτην τη κατευθυνση προκαλουν τη συσσωρευση πλασματικου υγρου στην περιτοναικη κοιλοτητα (ασκιτης).

Μεταβολισμος γλυκιδιων Μεταβολισμος γλυκιδιων. Το σηκωτι τεινει να διατηρησει σε φυσιολογικα επιπεδα τη γλυκοζη στο αιμα.Αυτην τη λειτουργια την επιτελει το σηκωτι σε συνεργασια με την υποφυση, την ενδοκρινη μοιρα του παγκρεατος, το θυρεοειδη και τα επινεφριδια. Μεταβολισμος λιπιδιων. Τα λιπαρα οξεα μετατρεπονται σε χρησιμες ουσιες για τους ιστους.

Πηξη αιματος. Το σηκωτι παραγει το μεγαλυτερο μερος των παραγοντων της πηξης του αιματος μεταξυ αυτων και την προθρομβινη και το ινωδογονο. Αποτοξινωση και εκκριση. Το σηκωτι επιτελει αυτές τις λειτουργιες διαμεσου 2 μηχανισμων: της συζευξης και της οξειδωσης. Η διεργασια της συζευξης συνισταται στην ενωση της βλαβερης ουσιας με άλλο μοριο, ώστε να σχηματιστει μια ενωση λιγοτερο τοξικη που να αποβαλλεται ευκολοτερα. Με την οξειδωση πραγματοποιειται η πληρης καταστροφη της ουσιας.Με αυτό ο τροπο αδρανοποιουνται χρωστικες ουσιες, βακτηριδια ,φαρμακα,ορμονες.

Μεταβολισμος βιταμινων Μεταβολισμος βιταμινων. Το σηκωτι χρησιμευει σαν οργανο αποθηκευσης πολλων βιταμινων.Οι βιταμινες που περιεχονται στο συκωτι είναι οι :A, K, D, B12. Φαγοκυτταρωση. Εκτελειται από τα κυτταρα του Kupffer που εχουν φαγοκυτταρικη δραση και βρισκονται στα τοιχωματα των ηπατικων κολπων.Το σηκωτι επομενως εχει και αμυντικη δραση εναντιον των βακτηριδιων και των ιων. Αιμοποιητικη δραση. Στο εμβρυο το σηκωτι είναι υπευθυνο για το σχηματισμο των κυτταρων του αιματος.Σε ειδικες καταστασεις παντα με τα κυτταρα του Kupffer καταστρεφει τα ερυθροκυτταρα σε συνεργασια με το σπληνα. τ

ΙΚΤΕΡΟΣ Είναι η κιτρινη χροια που παιρνει το δερμα και ο βλεννογονος λογω αυξησης της χολερυθρινης στο αιμα. Η κιτρινη χροια περιοριζεται στο σκληρο του ματιου. Η χολερυθρινη μεταφερεται από το αιμα στο σηκωτι, οπου παθαινει μια συζευκτικη επεξεργασια και στη συνεχεια αποβαλλεται. Η μη συζευγμενη χολερυθρινη λεγεται εμμεση, ενώ η συζευγμενη αμεση.

Οι ικτεροι μπορει να οφειλονται: -σε υπερβολικη παραγωγη χολερυθρινης , όπως σε αιμολυτικες αναιμιες. Λογω μεγαλυτερης καταστροφης ερυθροκυτταρων , ένα μεγαλο μερος της χρωστικης δεν μπορει να συζευχθει στο σηκωτι που βρισκεται υπερφορτισμενο , για αυτό στην κυκλοφορια θα βρουμε κυρια εμμεση χολερυθρινη, αλλα και αμεση.

Ικτερος μπορει να οφειλεται σε καταστασεις που υπαρχει βλαβη των ηπατοκυτταρων και από τοξικες και από φλεγμονωδεις αιτιες (ηπατιτιδες) θα συμβει μια μειωση της ενεργειας του ενζυμου που διευκολυνει τη συζευξη. Ετσι εχουμε στο αιμα μεγαλη ποσοτητα εμμεσης χολερυθρινης που δεν μπορεσε να συζευχθει.

Στην τριτη κατηγορια ανηκουν οι καταστασεις στις οποιες η χολη δεν μπορει να προωθηθει και να χυθει στο εντερο τα χολικα αλατα, ετσι, απορροφωνται από το αιμα. Όταν το αιμα (λιθοι, ογκοι, συμπιεση των χοληφορων οδων) βρισκεται πανω από το σηκωτι το οργανο διατηρει τη λειτουργικοτητα του, δηλ τη συζευξη, και στην κυκλοφορια, επομενως, θα βρουμε αμεση χολερυθρινη.

ΟΞΕΙΕΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ Η οξεια ηπατιτιδα μπορει να οφειλεται στη δραση τοξικων ουσιων η ιων. Αυτές που οφειλονται σε ιους χωριζονται σε 2 τυπου: -την επιδημικη -την ηπατιτιδα εξ ομολογου ορου.

Η επιδημικη μορφη οφειλεται στον ιο Α και εμφανιζεται ιδιαιτερα σε κλειστες κοινωνιες (κολλεγια, στρατοπεδα). Μεταδοση: -με νερο,τροφιμα που εχουν μολυνθει από τα κοπρανα πασχοντων η υγιων φορεων -η ηπατιτιδα από ορο, οφειλεται σε μολυνση από τον ιο Β και μεταδιδεται από συριγγες και βελονες που χρησιμοποιηθηκαν.

Η ηπατιτιδα από ορο προσβαλλει ατομα οποιασδηποτε ηλικιας Η ηπατιτιδα από ορο προσβαλλει ατομα οποιασδηποτε ηλικιας. Η επιδημικη μορφη ηπατιτιδας προσβαλλει νεους κατω των 30 ετων. Οι βλαβες που προκαλουν στο σηκωτι και για τις 2 μορφες είναι οι ιδιες και εχουν να κανουν με την καταστροφη των κυτταρων οπου ο ιος εγκαθισταται.

Σε ηπατιτιδα από ιο Α υπαρχει εγκατασταση του ιου στον πεπτικο σωληνα Σε ηπατιτιδα από ιο Α υπαρχει εγκατασταση του ιου στον πεπτικο σωληνα. -υπαρχει ναυτια -εμετος -διαρροια. Σε ηπατιτιδα από ιο Β η εγκατασταση του ιου είναι στο αιμα. -ικτερικη φαση -σκουρα ουρα -κιτρινοι χιτωνες ματιων -μετα εξαπλωση του ικτερου σε ολο το δερμα -αυξηση της χολερυθρινης και των ηπατικων ενζυμων.

Η οξεια ιογενης ηπατιτιδα στην οξεια μορφη της θεραπευεται στην πλειονοτητα των περιπτωσεων. Στην περιπτωση της ηπατιτιδος από ορο μπορει να υπαρξει κεραυνοβολα εξελιξη της νοσου. Μπορει να υπαρξει μετατροπη σε χρονιες μορφες που μπορει να εξελιχθουν σε κιρρωση του ηπατος. Θεραπεια:-αναπαυση -ελαφρια γευματα -αποφυγη αλκοολ -διακοπη καπνισματος -η βιταμινη Β,C,K και ορισμενα αμινοξεα εχουν ηπατοπροστατευτικη δραση.

ΧΡΟΝΙΕΣ ΗΠΑΤΟΠΑΘΙΕΣ Υπαρχει η παρουσια φλεγμονωδων εστιων στο σηκωτι. Μπορει να ακολουθησουν επεισοδια οξειας ηπατιτιδας. Η εξελιξη μπορει να είναι καλη η να εξελιχθει σε κιρρωση. Θεραπεια:αναπαυση.

ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ Παθολογικες καταστασεις που οφειλονται σε διαφορες αιτιες: -δηλητηριαση από μανιταρια. -υποσιτισμος (ελλειψη βιταμινων η αμινοξεων). -χρονια υπερβολικη καταναλωση ποτων.

ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Χαρακτηριζεται από αλλοιωσεις του ηπατικου κυτταρου, από ινωδη μετασχηματισμο ορισμενων στοιχειων του. Αυξηση της μαζας του συκωτιου και αναγεννητικες διεργασιες που εχουν τη ταση να ανακατασκευαζουν το ηπατικο λοβιδιο που εχει καταστραφει.. Σχηματισμος οζιδιων κυτταρων που πιεζουν τα μικρα αγγεια με αποτελεσμα την παρεμποδιση της κυκλοφοριας του αιματος.Το εμποδιο δημιουργει μια λιμναση και εξοδο του ορου από το εσωτερικο των αγγειων που δικαιολογει τη συσσωρευση υγρου στο περιτοναιο.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ -αντρικο φυλο -ηπατιτιδες -φυματιωση -συφιλης -σαρκοειδωση -μελιταιος πυρετος -αλκοολισμος -μη ισορροπημενες διαιτες

Κλινικη εικονα: -βαρος μετα τα γευματα -ναυτια -ανορεξια -απισχναση -αυξηση ογκου ηπατος και σπληνα -ασκιτης -επιφανειακα φλεβικα δικτυα στην κοιλιακη χωρα -κιρσοι οισοφαγου και αιμορροειδικου πλεγματος -ικτερος μη εντονος -τελος ηπατικη ανεπαρκεια

Θεραπεια: -απομακρυνση παθογονου αιτιας -χορηγηση πρωτεινων -χορηγηση βιταμινων Β -σε ασκιτη χορηγηση διουρητικων -παρακεντηση υγρου

ΧΟΛΙΚΗ ΚΙΡΡΩΣΗ Οφειλεται σε φλεγμονωδες διεργασιες των ενδο η εξω ηπατικων χοληφορων οδων με λιμναση της χολης. -κνησμος -ικτερος.

ΚΙΡΡΩΣΗ ΑΠΟ ΑΙΜΟΧΡΩΜΑΤΩΣΗ Οφειλεται σε συγγενη μεταβολικη ανεπαρκεια. Προοδευτικη συσσωρευση σιδηρου στα ηπατοκυτταρα -χαλκοχροο δερμα -διαβητη από προσβολη του παγκρεατος.

ΠΥΛΑΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Διαμεσου της πυλαιας φλεβας φτανει το φλεβικο αιμα στο συκωτι από το πεπτικο σωληνα, σπληνα και παγκρεας. Η πυλαια φλεβα εκβαλλει στα ηπατικα κολποειδη, τριχοειδη που περνανε αναμεσα από τα ηπατοκυτταρα και που στη συνεχεια ενωνονται με την ηπατικη φλεβα που διοχετευει αιμα στην γενικη φλεβικη κυκλοφορια.

Η πυλαια υπερταση είναι η αυξηση της πιεσης στο εσωτερικο του πυλαιου συστηματος. Αιτιο: -ένα εμποδιο της επαναφορας αιματος στην καρδια -αρχικα το εμποδιο μπορει να βρισκεται στο συκωτι -μετα σε ένα στενωμα του αυλου της πυλαιας φλεβας -λογω υπερβολικης ροης αιματος στην πυλαια φλεβα από το σπληνα σε σπληνομεγαλια.

Κλινικα: Θεραπεια: -κιρσοι οισοφαγου -κιρσοι αιμορροιδικου πλεγματος -αιματεμεση -μελαινα -ασκιτης (λογω πυλαιας υπερτασης και μειωσης των πρωτεινων) -βλαβες σε εγκεφαλικο επιπεδο Θεραπεια: Αντιμετωπιση της αιτιας που προκαλεσε την πυλαια υπερταση.

ΠΑΓΚΡΕΑΣ Αδενας που βρισκεται βαθια στην κοιλια -εχει σχημα σφυριου με κεφαλι, σωμα και ουρα -μηκος 15 εκ, βαρος 80 γρ, -εφαπτεται σχεδον στην σπονδυλικη στηλη -το κεφαλι βρισκεται σε στενη επαφη με το 12δακτυλο -διοχετευει στο 12δακτυλο διαμεσου 2 αγωγων το παγκρεατικο υγρο περιπου 2 λιτρα την μερα.

Παγκρεατικο υγρο: -περιεχει ενζυμα απαραιτητα για την πεψη των τροφων -περιεχει τα κυτταρα που παραγουν ινσουλινη.

ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ Φλεγμωνη του παγκρεατος. Αιτια: -λιθιαση της χοληδοχου κυστης η των χοληφορων -οινοπνευμα -επιπλοκη χειρουργικων επεμβασεων -παρωτιτιδα -φαρμακα

Εκδηλωνεται συνηθως μετα από ένα πλουσιο γευμα -αποτομη εναρξη αλγους στο πιο κεντρικο και πιο ψηλο σημειο της κοιλιακης χωρας που αντανακλα στην ραχη -εμετος -πυρετος -ταχυκαρδια -υποταση.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ Είναι αποτελεσμα πολλων κρισεων παγκρεατιτιδας. Πονοι στο ανω τμημα της κοιλιας με αντανακλαση στην ραχη συνεχεις και ανυποφοροι. Θεραπεια: -ενυδατωση -αντιβιοτικα -αντιμετωπιση αιτιου -χειρουργικη αντιμετωπιση επιπλοκων και αφαιρεση της κυστης σε χολολιθιαση.

ΟΓΚΟΙ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Συμπτωματα: -απωλεια βαρους -πονος -αντανακλα στην ραχη και χαμηλα -ικτερος.

ΛΙΘΙΑΣΗ ΤΩΝ ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ Εμφανιση στις χοληφορες οδους συμπλεγματων που σχηματιζονται από τη συσσωρευση και καθιζηση φυσιολογικων συστατικων της χολης. Οι λιθοι χωριζονται σε: -λιθους από αμιγη χοληστερινη -λιθους χολοχρωστικους η χολερυθρινικοι -λιθους γεωμιγεις χολοχρωστικους -μικτους λιθους από χοληστερινη, χολερυθρινη και αλατα ασβεστιου -λιθοι εκ συνδυασμου επειδη αποτελουνται από ένα κεντρικο πυρηνα χοληστερινης, χολερυθρινης και από ένα εξωτερικο περιβλημα πλουσιο σε χολοχρωστικες και αλατα ασβεστιου.

Η χολη παραγεται από τα ηπατικα κυτταρα και μαζευεται στη χοληδοχο κυστη και από εκει στο 12δακτυλο. Είναι διαλυμα που περιεχει σε υψηλη πυκνοτητα αλατα των χολικων οξεων,χοληστερινη,φωσφολιπιδια,χολοχρωστικα σε διαφορετικη πυκνοτητα στη χοληδοχο κυστη από ότι εκεινη που παραγεται στο ηπαρ.

Στο σχηματισμο λιθων χοληστερινικων συμβαλλουν οι εξης παραγοντες: -αυξηση χοληστερινης -ελαττωμενη διαθεσιμοτητα χολικων οξεων -αυξηση της ελευθερης χολερυθρινης -φλεγμονωδεις καταστασεις.

ΑΙΤΙΑ ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗΣ -παχυσαρκια Συμπτωματα: -ασυμπτωματικη -δυσπεπτικα -καθαρα σακχαρα -παχυσαρκια Συμπτωματα: -ασυμπτωματικη -δυσπεπτικα -κολικος της χολης -εμετος αρχικα τροφικος μετα χολωδης -πυρετος , ριγος -ταχυκαρδια -μυικες συσπασεις

Επιπλοκες: -οξεια χολοκυστιτιδα -υδρωπας της χοληδοχου κυστης -εμπυημα -οξεια γαγγραινωδη χολοκυστιτιδα η περιτονιτιδα από διατρηση -ηπατικο αποστημα.

Διαγνωση: -ακτινογραφια κοιλιας -υπερηχος κοιλιας -καθετηριασμος 12δακτυλου -συμπτωματα -εργαστηριακος ελεγχος

Θεραπεια: -Χολοκυστεκτομη -Διαιτα -Ενυδατωση -Αντιβιωση.