Περιεχόμενα Α’ Μέρος: Καλλιεργητικές φροντίδες 1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝΑ 2. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ 3. ΑΡΔΕΥΣΗ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ 4. ΘΡΕΨΗ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΣΗ 5. ΠΑΓΕΤΟΙ – ΑΝΤΙΠΑΓΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 6. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ -ΜΕΤΑΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ Β’ Μέρος: Είδη Εσπεριδοειδών 1. ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΕΙΔΗ 2. ΜΑΝΤΑΡΙΝΟΕΙΔΗ

1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝΑ Κατάλληλο περιβάλλον Υπήνεμο, με άφθονη υγρασία και Θερμοκρασίες όχι πολύ υψηλές (optimum 24 0 C), όχι όμως χαμηλές (minimum C) Εδάφη μεγάλης γκάμας (pΗ > ), ελάχιστου βάθους εκ. και με πολλή οργανική ουσία Κατάλληλο υποκείμενο: Έδαφος - Θερμοκρασία – ασθένειες Κατάλληλη ποικιλία: Συγγένεια με υποκείμενο Απαιτήσεις Αγοράς για προδιαγραφές προϊόντος

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Προετοιμασία εδάφους: Καθάρισμα από πέτρες, Βαθύ όργωμα, Ισοπέδωση, Στραγγιστικό δίκτυο Λίπανση: βασική (Φωσφορικά – καλιούχα - κοπριά) Εποχή φύτευσης: Άνοιξη / Φθινόπωρο Αποστάσεις φύτευσης Κουμ κουάτ 2-3Χ2-3μ. Κιτριές 3-4Χ3-4μ. Μανταρινιές-Περγαμόντο4-5Χ4-5μ Πορτοκ.-Γρέιπ-φρουτ-Φράππες-Λιμεττίες 5-6Χ5-6μ Λεμονιές 6-8Χ6-8μ

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ 1. Τακτικά ποτίσματα (κάθε 4-7 ημέρες) 2. Λίπανση  Από αρχές άνοιξης - μέσα καλοκαιριού  1-2 λιπάνσεις τον μήνα  Μικρές ποσότητες λιπάσματος κάθε φορά 3. Καταπολέμηση ζιζανίων  Με όργωμα ή φρεζάρισμα (όχι ζιζανιοκτόνα) 4. Σχηματισμός σκελετού κόμης δένδρου  Κορυφολόγημα πρώτων βλαστών (20-30 εκ)

2. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Καλλιέργεια = Αναμόχλευση ή κατεργασία επιφανειακού στρώματος του εδάφους Με την καλλιέργεια πετυχαίνουμε Καταστροφή ζιζανίων, Παράχωμα κοπριάς ή χόρτων Διόρθωση δομής εδάφους (για καλύτερο αερισμό του, απορρόφηση νερού και συγκράτηση υγρασίας, αλλά και περιορισμό εξάτμισης - καταστροφή τριχοειδών) Διαμόρφωση επιφάνειας εδάφους (αυλάκια, λεκάνες κλπ) Αλλά και ζημιές, λόγω: Συμπίεσης εδάφους (κακή διαπερατότητα), Ευκολότερη αποσύνθεση οργανικής ουσίας Καταστροφής μέρους του επιφανειακού ριζικού συστήματος

Τι εφαρμόζεται συνήθως στη πράξη... Φρεζάρισμα ή δισκάφισμα ή εφαρμογή ζιζανιοκτόνων Μέσα καλλιέργειας του εδάφους Σκάλισμα ή τσάπισμα Δισκάφισμα με ελαφρό μηχάνημα Φρεζάρισμα με ελαφρό μηχάνημα Χρόνος καλλιέργειας 1. Χειμώνα ή αρχές άνοιξης 2. Τέλος άνοιξης 3. Τέλος φθινοπώρου

Ζιζάνια: βλαβερά στον εσπεριδοειδώνα;  Ανταγωνιστές ως προς τα θρεπτικά στοιχεία και νερό (εμπλουτισμός σε οργανική ουσία)  Εστίες μόλυνσης  Εμπόδια στην εκτέλεση εργασιών, κίνδυνος πυρκαγιάς  Επιτείνουν τις ζημίες από παγετούς (?)  Αντιαισθητικά (?) Συμβίωση - συνεργασία ή ανταγωνισμός; Αναζητείται σήμερα

Αρχές χρήσης και εφαρμογής ζιζανιοκτόνων Καυστικά ή ορμονικά, Εκλεκτικά ή μη Δόση με βάση την έκταση Τοξικά σε δενδρύλλια ηλικίας <4-5 ετών Ψεκαστήρες χαμηλής πίεσης Δισδιάλυτα (ανακίνηση διαλύματος ) Μία γενική εφαρμογή και συμπληρωματικές / τόπους Η δράση τους επηρεάζεται από:  Εξωτ. παράγοντες (Υγρασία, θερμοκρασία τύπος εδάφους κλπ)  Σταδίο ανάπτυξης ζιζανίου Καλό πλύσιμο ψεκαστικών μηχανημάτων μετά εφαρμογή ζιζανιοκτόνου

3. ΑΡΔΕΥΣΗ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ Με το πότισμα έχουμε Μεγαλύτερη ανάπτυξη δένδρων Μεγαλύτερη παραγωγή δένδρων Μεγαλύτερους καρπούς, πιο ζουμερούς (περισσότερο χυμό) Μικρότερη καρπόπτωση τον Ιούνιο Μικρότερη περιεκτικότητα καρπών σε σάκχαρα Τρόποι ποτίσματος  Με κατάκλιση  Με αυλάκια  Με τεχνική βροχή  Με Σταγόνες  Υπόγεια...

Πότε και πόσο ποτίζουμε Έναρξη: νωρίς την άνοιξη Τέλος: στα πρωτοβρόχια Συχνότητα ποτίσματος ανάλογα με:  Τύπο εδάφους  Θερμοκρασία αέρα  Φυσιολογικό στάδιο δένδρων  Ποτίσματα  σε τακτά χρονικά διαστήματα  με τα πρώτα συμπτώματα μαρασμού  με ειδικά όργανα και  μετά από εξέταση εδάφους

Αποφεύγουμε τα ποτίσματα Κατά την διάρκεια ανθοφορίας (ανθόπτωση) Πρώτο στάδιο καρπόδεσης (καρπόπτωση) Ποσότητα νερού κατά το πότισμα Πρέπει να βραχεί καλά όλο το στρώμα του εδάφους που περιέχει το ριζικό σύστημα Ποιότητα νερού Τα εσπεριδοειδή είναι ευαίσθητα στα άλατα και ειδικότερα στο Χλώριο και το Νάτριο

4. ΘΡΕΨΗ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΣΗ Μακροστοιχεία: N, P, K, Ca, Mg, S, … Μικροστοιχεία ή Ιχνοστοιχεία: B, Fe, Mn, Zn, Cu, Mo,... Έλλειψη – περίσσεια Εποχή λίπανσης - Είδος λιπάσματος Τρόπος εφαρμογής - Ποσότητα Προσδιορισμός λιπαντικών αναγκών Πειράματα για Πρωτόκολλα Λίπανσης, με Αναλύσεις εδάφους Φυλλοδιαγνωστική Αναλύσεις εσοδείας (προϊόντος)

Συγκέντρωση θρεπτικών ανόργανων στοιχείων σε φύλλα πορτοκαλιάς Ανόργανα στοιχεία ΈλλειψηOptimumMaximumΤοξικότητα Ν % Ρ % Κ % Ca % Mg % S % 2.2 – > 3 > 0.30 > 2.4 > 7 > 0.8 > 0.60 B ppm Fe ppm Mn ppm Zn ppm Cu ppm Mb ppm > 260 > 250 >1000 > 200 > 20 > 100

5. ΠΑΓΕΤΟΙ - ΑΝΤΙΠΑΓΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Παγετοί ακτινοβολίας- Φερτοί παγετοί Πρώιμοι - Όψιμοι παγετοί Ελαφροί (-2 ο C) - Μέτριοι (-4 o C) - Ισχυροί (<-4 o C) Ζημίες δένδρων (Φύλλα, βλαστοί, ξύλο) στην ανθοφορία (μερική ή ολική καταστροφή) στους καρπούς (φλοιός, χυμός) Αντοχή σε παγετό : Τρίφυλλη πορτοκαλιά > Κουμ κουάτ > Satsuma > Μανταρινιές λοιπές > Νεραντζιά > Περγαμόντο > Γκρεϊπ-Φρουτ > Πορτοκαλιά > Φράππα > Λεμονιά > Λιμεττία > Κιτριά

Μέσα - μέθοδοι αντιπ. προστασίας Προληπτικά Εκλογή Ποικιλίας- Υποκειμένου Εκλογή Αγρού Καλή Άρδευση, λίπανση Καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών Καταπολέμηση ζιζανίων Σχήμα δένδρων Κλάδευμα δένδρων Προστατευτικά Καλύμματα (π.χ. άχυρα) Ανεμοθραύστες Παραπετάσματα καπνού Θερμάστρες Αναμίκτες αέρος Ελικόπτερα Χαμηλή τεχνητή βροχή Συνδυασμός διαφόρων μέσων...

6. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ - ΜΕΤΑΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ Ξηρός καιρός κατά τη συγκομιδή Όχι παραμονή στο έδαφος (χόρτα...) Αποφυγή κτυπημάτων και τραυματισμών Συσκευαστήριο: διαλογή, απολύμανση, παραφίνη, τυποποίηση, συσκευασία Συνθήκες Συντήρησης: 4-6 ο C (όχι όλα, μερικά πιο ευαίσθητα) 85-95% Σχ. Υγρασία