ΜΑΘΗΜΑ «ΑΡΧΑΙΟΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ» ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝ. ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ :«Boyne Valley Tombs»  Frank Prendergast ΤΣΙΜΠΛΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 6 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

Μεγαλιθικοί Τάφοι στη Κοιλάδα Boyne της Ιρλανδίας Λίγα λόγια για τον Συγγραφέα : Francis Joseph “Frank” Prendergast Ιρλανδός  81 ετών απεβίωσε Λέκτορας του Εργατικού κόμματος Διετέλεσε ως δήμαρχος της πόλης Limerick Με πτυχίο κοινωνικών και οικονομικών επιστημών, στο Πανεπιστήμιο Cork Εικ.1

Εικ.2Εικ.3

Οι τάφοι της κοιλάδας Boyne επιδεικνύουν την πιο τέλεια φάση την οικοδομικής παράδοσης της Ιρλανδίας. Οι «τάφοι πέρασμα» αποτελούν μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Θεωρούνται εξαιρετικής ιστορικής σημασίας και δεν μπορούν αν συγκριθούν με κάτι αντίστοιχο της υπόλοιπης Ευρώπης. Πουθενά στο κόσμο δεν έχει βρεθεί μια συνεχής κατοίκηση και δραστηριότητα που να σχετίζεται με ένα μεγαλιθικό νεκροταφείο σαν αυτό στη κοιλάδα Boyne. Επίσης, υπήρξε ανθρώπινη κατοίκηση ήδη από τη Μεσολιθική εποχή, αλλά η πιο εντυπωσιακή πολιτισμική της επίδραση είναι φανερή τη Νεολιθική εποχή.

Πληροφορίες σχετικά με το Φυσικό και Πολιτιστικό Τοπίο  γιατί επιλέχθηκε αυτός ο τόπος ; Σημαντικό ερώτημα είναι το γιατί υψηλότερες τοποθεσίες δεν επιλέχθηκαν για την οικοδόμηση ταφικών μνημείων, αλλά επιλέχθηκε η κρυμμένη κοιλάδα Boyne. Απάντηση μπορεί να βρεθεί αν εξεταστούν τα γεωμορφολογικά στοιχεία της περιοχής σε συνδυασμό με τα υλικά οικοδόμησης των ταφών. Έρευνες τις περιοχής αποκάλυψαν τη χρήση του πετρώματος greywacke για την κατασκευή των ταφών. Υπήρξε κάποιο είδος τοπικού λατομείου. Το ποτάμι διευκόλυνε τη μετακίνηση αυτού του λίθινου υλικού μέσω της ροής του, άρα μείωνε την ανθρώπινη προσπάθεια.

Αρχαιολογική περιγραφή Η κοιλάδα έχει 38 γνωστά μνημεία :  20 άρτιοι σωροί λίθων  11 αποσπασματικοί σωροί λίθων  7 κατεστραμμένοι σωροί λίθων Υπάρχουν 32 «τάφοι πέρασμα» και οι μεγαλύτεροι σωροί από πέτρες βρίσκονται στο Knowth και στο Dowth (καθεμιά από 2 τύμβους). Εικ.4 Knowth Eικ.5 Dowth

Μορφολογία νεκρικών θαλάμων : 9 σταυροειδείς 4 πολυγωνικοί 11 μη διαφοροποιημένοι (δεν διαφοροποιείται ο νεκρικός θάλαμος από το πέρασμα) 16 απροσδιόριστοι (είτε λόγω κακής κατάστασης είτε έλλειψη ανασκαφής) Η τέχνη των μεγαλιθικών μνημείων φαίνεται σε λαξευμένων λίθους 12 τύμβων, οι 4 έχουν στηρικτική οροφή και υπάρχουν 28 μετρήσιμοι άξονες προσανατολισμού. Πολλοί «τάφοι πέρασμα» την Ιρλανδίας είναι τοπικά ευθυγραμμισμένοι με τους υψηλότερους ορατούς τάφους. Στο Knowth το πρότυπο ευθυγραμμισμένων τάφων προς το πιθανό ιερό κέντρο είναι εντυπωσιακό και δεν υπάρχει κανένας παραλληρισμός με κάτι αντίστοιχο.

Newgrange Εικ.6

Newgrange Είναι ένα μεγαλιθικό μνημείο της Νεολιθικής Εποχής, ένας «τάφος πέρασμα». Χρονολογείται γύρω στο 3200 π.Χ. Έχει περίπου 86m διάμετρο και ύψος 10m. Ο σωρός λίθων έχει σχήμα οβάλ, κυριαρχεί ο άξονας συμμετρία. Η είσοδος του περάσματος οδηγεί σε σταυροειδή νεκρικό θάλαμο και κάθε μια απ τις 3 εσοχές του θαλάμου περιέχει πέτρινη λεκάνη. Η δίοδος του τάφου προσανατολίζεται με την ανατολή του χειμερινού ηλιοστασίου πίσω από το Redmountain. Επίσης ανασκαφές κοντά στο τύμβο αποκάλυψαν ένα τάφο και ένα είδος τελετουργικής οδού (cursus). Αυτό υποδηλώνει μια παρατεταμένη αλλά σποραδική ανθρώπινη δραστηριότητα.

Αρχαιοαστρονομική προσέγγιση Από τους 220 ιρλανδικούς τάφους πέρασμα που βρέθηκαν, οι 138 (63%) έχει μία σωζόμενη δίοδο και ένα μετρήσιμο αξονικό προσανατολισμό. Έρευνα αποκάλυψε ότι οι 24 (11% των ταφών ή 17% των σωζόμενων περασμάτων) μπορεί να θεωρηθούν ότι έχουν μια αστρονομικά συγκεκριμένη ηλιακή ή σεληνιακή ευθυγράμμιση σε ποικίλο βαθμό. Η αναλογία μεταξύ ηλιακής ή σεληνιακής ευθυγράμμισης είναι 5:1 και υπάρχουν μόνο 2 περιπτώσεις όπου μια ισονύκτια ευθυγράμμιση μπορεί να εντοπιστεί ή υποστηριχθεί. Εικ.8 Εικ.7

Newgrange  Χειμερινό Ηλιοστάσιο Την αυγή στο χειμερινό ηλιοστάσιο, τη μικρότερη μέρα του χρόνου (21 Δεκεμβρίου) και για λίγες μέρες πριν και μετά(19-23 Δεκ.) μία ακτίνα ηλιακού φωτός εισέρχεται από τo άνοιγμα στην κιβωτιόσχημη οροφή (roof-box) και φτάνει στο δάπεδο του θαλάμου έως το πίσω μέρος του. Το φαινόμενο αυτό πρώτος το παρατήρησε εμπειρικά Ο’Kelly(1969), αλλά τεκμηριώθηκε από τον Patrick(1974) Eικ.9

Newgrange  Χειμερινό Ηλιοστάσιο Εικ.10  Εξαιτίας της αλλαγής της κλίσης του ορθοστάτη κατά την περίοδο 5000 χρόνια, η ακτίνα φωτός μπορεί σήμερα να φτάσει μπροστά στο τέλος της εσοχής του νεκρικού θαλάμου.  Στις μέρες μας το φαινόμενο αυτό με το φως του ήλιου να εισέρχεται στο θάλαμο αρχίζει στις 08:58 UTC και λήγει στις 09:12 UTC (διαρκεί μόλις 17΄).  Επειδή το αζιμούθιο της ανατολής του ήλιο στο χειμ.ηλιοστ. μειώνεται περίπου 1 ο.7 και πέφτει έξω από τα φαινομενικά όρια της τετράγωνης οροφής, το ετήσιο αυτό φαινόμενο στο τάφο Newgrange δεν μπορεί να συνεχίσει να συμβαίνει επ’ αόριστον.

Εικ.11 Εικ.12 Εικ.13 Εικ.14

Eικόνες από το εσωτερικό του τάφου.

Τέλος Παρουσίασης