Η σημασία της σχέσης παιδιού-περιβάλλοντος Είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά είναι ευαίσθητα απέναντι στο δομημένο χώρο. Οι διάφορες αρχιτεκτονικές μορφές επιδρούν στο πνεύμα και τη φαντασία τους Ο Δ Γερμανός γράφει: «Η σημασία της σχέσης του παιδιού-περιβάλλοντος, καθώς και ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του κτισμένου χώρου, που ξεπερνάει τη γεωμετρική του ποιότητα, οδήγησαν στην ολοένα μεγαλύτερη ένταξη του χώρου στα στοιχεία της παιδαγωγικής διαδικασίας». Το σπίτι, ο παιδικός σταθμός, το νηπιαγωγείο και αργότερα το δημοτικό σχολείο είναι οι πρώτες και κύριες αρχιτεκτονικές μορφές με τις οποίες έρχεται σε επαφή το παιδί. Πρέπει λοιπόν να είναι έτσι φτιαγμένα, ώστε να έχουν θετική επίδραση σε αυτό. Ένας παιδικός σταθμός εκτός από ασφαλές και λειτουργικός, πρέπει να είναι και αισθητικά όμορφος. Γιατί αν η αισθητική αποτελεί βασική προϋπόθεση σε μια οποιαδήποτε αρχιτεκτονική σύνθεση, στον παιδικό σταθμό έχει βασική σημασία για την ψυχολογική και αισθητική αγωγή του παιδιού.

Ας δούμε ποιός θα ήταν ο πιο κατάλληλος χώρος για την δημιουργία ενός Βρεφονηπιακού Επιλογή οικοπέδου Για να έχουμε ικανοποιητικό αποτέλεσμα και να ανταποκρίνεται το κτίριο του Β/Σ στις ανάγκες του παιδιού, πρέπει να υπάρχει κατάλληλος χώρος-έκταση τετραγωνικά μέτρα τουλάχιστον. Ο αυλιός χώρος να έχει πράσινο, σε αρκετά ανοιχτό και ελεύθερο χώρο, μακριά από τον θόρυβο της πόλης, τη σκόνη εργοστασίων και αναθυμιάσεων, σε έδαφος ομαλό ή με μικρή κλίση. Όσο το δυνατόν κοντά τις κατοικίες ή τις δουλειές των γονέων των παιδιών Μακριά από τους κινδύνους των τροχοφόρων. Απαγορεύεται η εγκατάσταση των βρεφονηπιακών σταθμών σε οικοδομές, όταν μάλιστα τμήματα των οικοδομών αυτών χρησιμοποιούνται για άλλο σκοπό, έχοντας είσοδο ή έξοδο κοινή με αυτή του Β/Σ. Η οικοπεδική έκταση πρέπει να εκπληρώνει τους όρους χρήσης γης της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας Να απέχει τουλάχιστον 300 μέτρα από την περίμετρο βιομηχανικής ζώνης και ανθυγιεινές και οχληρές εγκαταστάσεις. Να εξυπηρετείται από τα δίκτυα παροχής πόσιμου νερού, αποχέτευσης, ηλεκτρικού ρεύματος και τηλεφώνου. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.- Μακρή Ε. 2001)

Ένας παιδικός σταθμός για να είναι όμορφος & λειτουργικός, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες των παιδιών με βάση τους σκοπούς της σύγχρονης παιδαγωγικής χρειάζεται: Να βρίσκεται σε μια καλή τοποθεσία, αν είναι δυνατόν έξω από το κέντρο της πόλης, μακριά από θορύβους και καυσαέρια. Να έχει καλό προσανατολισμό. Να είναι απλό και μονώροφο κτίριο που να θυμίζει περισσότερο σπίτι. Το κτήριο αυτό μπορεί να είναι ανεξάρτητο ή ενσωματωμένο στο συγκρότημα νηπιαγωγείου. Στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να έχει δική του αυλή και δικό του κήπο. Να έχει μεγάλα κ χαμηλά παράθυρα, που να επιτρέπουν στα παιδιά να βλέπουν έξω, ακόμη και όταν είναι καθισμένα. Να έχει κήπο ή αυλή εξοπλισμένη με διάφορα παιχνίδια. Να έχει χαμηλές οροφές. Οι τάξεις να βγαίνουν απευθείας στην αυλή και στον κήπο.(Ρ. Παπανικολάου, 1994) Η διαρρύθμιση να προβλέπει, εκτός από τις άνετες αίθουσες, χώρο για ρυθμική και παιχνίδια, βεστιάριο, χώρο για τους γονείς, χώρο για εκδηλώσεις. Οι τοίχοι να βάφονται ή να επενδύονται με υλικά σε χαρούμενους χρωματισμούς, να καθαρίζονται εύκολα και να είναι κατά το δυνατόν απορροφητικά. Οι τοίχοι των χώρων υγιεινής και ακαθάρτων να επενδύονται από το δάπεδο μέχρι ύψος 1,60 μέτρα τουλάχιστον με πλακάκια πορσελάνης

ΠΑΙΔΙ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η σημασία του περιβάλλοντος, ιδίως στην τρυφερή παιδική ηλικία, είναι τεράστια. Τα παιδιά χρειάζονται να νιώσουν το περιβάλλον τους σε αρμονία με τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους. Έτσι, αναμφίβολα ο σχολικός χώρος, όπου τα παιδιά περνούν πολλές ώρες της μέρας τους, όχι μόνο καθορίζει τη λειτουργία του χώρου αυτού, αλλά παράλληλα επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την όλη αγωγή τους. Η διαπίστωση αυτή φορτώνει στους ώμους των εκπαιδευτικών τεράστιες ευθύνες. Γιατί θα πρέπει ιδιαίτερα να προσέξουν το πώς θα οργανώσουν το σχολικό περιβάλλον και τη δουλειά τους, ώστε να συμβάλλουν στην αρμονική ανάπτυξη των παιδιών. Οι παιδαγωγοί και οι ψυχολόγοι που ασχολούνται με την αγωγή της προσχολικής ηλικίας θεωρούν ότι οι σωστές κτιριακές εγκαταστάσεις αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία κατάλληλου παιδαγωγικού περιβάλλοντος. Γενικά, η κακή ή ελλιπή αντιμετώπιση του κτηριακού προβλήματος δεν διευκολύνει το έργο της βρεφονηπιοκόμου και εμποδίζει το παιδί «να βρει τη θέση του μέσα στο χώρο που ζει». (Ρ. Παπανικολάου, 1994)

Το πνεύμα και η φαντασία των παιδιών επηρεάζονται από τη Δομή του Χώρου του σχολείου τους. Ο G. Mesmin ονομάζει τη σχολική αρχιτεκτονική «βουβή μορφή διδασκαλίας» και θεώρει σημαντική τη δουλειά του αρχιτέκτονα που σχεδιάζει ένα Κέντρο Προσχολικής Αγωγής τον θεωρεί εξίσου σημαντικό με το ρόλο του παιδαγωγού. «Η σημασία του περιβάλλοντος, καθώς και ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του κτισμένου χώρου, που ξεπερνάει τη γεωμετρική του ποιότητα, οδήγησαν στην ολοένα μεγαλύτερη ένταξη του χώρου στα στοιχεία της παιδαγωγικής διαδικασίας». Το σπίτι, ο παιδικός σταθμός, το νηπιαγωγείο και αργότερα το δημοτικό σχολείο είναι οι πρώτες και κύριες αρχιτεκτονικές μορφές με τις οποίες έρχεται σε επαφή το παιδί. Πρέπει λοιπόν να είναι έτσι φτιαγμένα, ώστε να έχουν θετική επίδραση σε αυτό. Ένας παιδικός σταθμός εκτός από ασφαλές και λειτουργικός, πρέπει να είναι και αισθητικά όμορφος. Γιατί αν η αισθητική αποτελεί βασική προϋπόθεση σε μια οποιαδήποτε αρχιτεκτονική σύνθεση, στον παιδικό σταθμό έχει βασική σημασία για την ψυχολογική και αισθητική αγωγή του παιδιού.

ΠΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ? Η βρεφονηπιοκόμος συντονίζει & οργανώνει το περιβάλλον του Βρεφονηπιακού Σταθμού και βγάζει το πρόγραμμα προσχολικής αγωγής σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών της. Ο ρόλος της βρεφονηπιοκόμου είναι πολύτιμος τόσο για τα παιδιά όσο & για την κοινωνία μας. Στους μικρούς της μαθητές προσφέρει αγάπη, φροντίδα, στοργή & γνώση ώστε ομαλά & με ασφάλεια να διαμορφώσουν τους χαρακτήρες και τις μοναδικές προσωπικότητάς τους. Τα παιδιά που έχουν λάβει τη σωστή αγωγή στη βρεφική και νηπιακή τους ηλικία θα γίνουν αύριο στην ενήλικη ζωή τους σωστά υπεύθυνα και χρήσιμα άτομα για την κοινωνία. Για να αναπτυχθούν σωστά τα παιδιά θα πρέπει η βρεφονηπιοκόμος τους με μεγάλη υπευθυνότητα και περισσή φροντίδα να δημιουργήσει ιδανικό κλίμα ώστε τα βρέφη και τα νήπια που εποπτεύει να αισθανθούν την απαραίτητη ασφάλεια & τη θαλπωρή της. Θα πρέπει να έχει τις κατάλληλες γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και πλήθος από θετικά στοιχεία στο χαρακτήρα της, όπως αγάπη για τον συνάνθρωπο & ειδικά για τα παιδιά, υπομονή, κέφι για δουλειά, υπευθυνότητα, μεράκι και φαντασία. (Λαλούμη Ε.-Βιδάλη, ).

Η καλή επαγγελματίας βρεφονηπιοκόμος θα πρέπει να: 1. Αντιμετωπίζει εξατομικευμένα τα παιδιά 2. Προσέχει ιδιαίτερα όσα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα μάθησης ή συμπεριφοράς 3. Μπορεί να εντοπίζει τυχόν προβλήματα στην φυσιολογική ανάπτυξη των μαθητών της 4.Δίνει βάση όχι μόνο στο τι θα μάθουν τα παιδιά, αλλά και πώς θα το μάθουν ώστε να είναι ευχάριστη η γνωστική αυτή διαδικασία & να τα γεμίζει με χαρά. 5. Είναι σε θέση να προσφέρει στα παιδιά πάντα την υποστήριξη που χρειάζονται για να επιλύσουν με επιτυχία τις δύσκολες καταστάσεις, να τα βοηθά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, να μάθουν να συνεργάζονται. 6. Συνεργάζεται με τους γονείς, ώστε να συμμετέχουν κι αυτοί στην εκπαιδευτική διαδικασία. 7. Μπορεί να διακρίνει τι προκαλεί το ενδιαφέρον των παιδιών, και τι τα κινητοποιεί. 8. Δημιουργεί καταστάσεις προβληματισμού, ενεργοποιεί τη σκέψη των παιδιών, τη δημιουργικότητα τους & τη φαντασία τους, 9. Η βρεφοκόμος θα πρέπει να είναι ο κυματοθραύστης στα οικογενειακά θέματα που φτάνουν να εκφραστούν & τα αντανακλά η συμπεριφορά των παιδιών & στον χώρο του σχολείου. 10. Όταν κάνει τους αντιδραστικούς μαθητές της να ενεργοποιούνται δημιουργικά να νιώθουν ότι είναι ικανοί & υπεύθυνοι τότε η επικοινωνία της ομάδας μπορεί να είναι ομαλή, βελτιώνοντας & εκμηδενίζοντας τις αντιδράσεις & τις αντικοινωνικές συμπεριφορές με ζεστασιά & αγάπη. (Λαλούμη Ε – Βιδάλη ).

ΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ Οι χώροι υγιεινής με τις υγιεινολογικές εγκαταστάσεις είναι (νιπτήρες,& WC, κλπ. στο ύψος των παιδιών). Οι εγκαταστάσεις για την καθαριότητα των παιδιών πρέπει να είναι φτιαγμένες με πολλή φροντίδα. Οι τουαλέτες πρέπει να βρίσκονται σε κατάλληλο μέρος και να είναι ανάλογες με το ύψος των παιδιών και με τον αριθμό τους (μια για κάθε πέντε παιδιά). Κάθε παιδί πρέπει να έχει τα ατομικά του είδη καθαριότητας, ένα ποτήρι, μια οδοντόβουρτσα, σαπούνι και πετσέτα. Οι πετσέτες καλό είναι να είναι κρεμασμένες σε κινητές κρεμάστρες, να είναι τοποθετημένοι σε απόσταση, ώστε να μην αγγίζει η μια την άλλη. Οι οδοντόβουρτσες καλύτερα να βρίσκονται ψηλά. Στις τουαλέτες οι χώροι θα πρέπει να είναι ευχάριστοι, εκτός από τα χρωματιστά ή λευκά πλακάκια τα οποία θα υπάρχουν στους τοίχους, θα μπορούσαν να υπάρχουν αυτοκόλλητες εικόνες λουλουδιών και πετσέτες πολύχρωμες η ανοιχτόχρωμες. (Κυριαζοπούλου Π.- Βαληνάκη, 1977)

Η ΙΜΑΤΙΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Περιλαμβάνει ντουλάπια και κρεμάστρες σε κατάλληλο ύψος (0,80μ.) και απόσταση μεταξύ τους. (0,20μ.) για να μπορούν τα νήπια να τοποθετούν μόνα τους τα ατομικά αντικείμενα και ρούχα τους, όταν έρχονται το πρωί στο σχολείο και να τα ξαναπαίρνουν όταν φεύγουν. Αν δεν υπάρχει ιδιαίτερος χώρος για βεστιάριο, τότε μπορεί να γίνει συνδυασμός ή με μια γωνιά της τάξης τους ή με τον χώρο υποδοχής. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να ξεχωρίζουν τις κρεμάστρες τους και τα ντουλαπάκια τους. Τα βοηθάμε με μία αναγνωριστική εικόνα ή ένα σχέδιο ή άλλο διακοσμητικό. Η καλύτερη λύση είναι το εικαστικό αυτό να το έχει φτιάξει μόνο του το κάθε παιδί. Η βρεφονηπιοκόμος προσέχει το πώς τα παιδιά θα χρησιμοποιούν την ιματιοθήκη, γιατί με σωστή χρήση ασκείται αγωγή. (Κυριαζοπούλου Π.-Βαληνάκη, 1977)

Η ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ Χώρος προετοιμασίας των φαγητών βρεφών & νηπίων. Πιθανά να φιλοξενεί και τη τραπεζαρία για τα μεγαλύτερα παιδιά, με έπιπλα προσαρμοσμένα στην ηλικία τους. Καλό είναι να βρίσκεται μακριά από τις άλλες αίθουσες, για να μην ενοχλούνται τα παιδιά από μυρωδιές ή θορύβους. Προέκταση του χώρου της κουζίνας είναι μια αποθήκη που χρησιμεύει για τη φύλαξη των τροφίμων. ( Κυριαζοπούλου Π.- Βαληνάκη 1977) Η ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΑ Η τραπεζαρία αν υπάρχει, θα πρέπει να είναι ένα φωτεινό δωμάτιο, με μεγάλα παράθυρα και εξοπλισμένο με τα εξής: 1. Τραπεζάκια και καρέκλες, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, τα οποία στρώνονται την ώρα του φαγητού και τοποθετούνται πάνω τους ποτήρια νερού και κουτάλια ή πιρούνια. 2. Ένα τρόλεϊ, με το οποίο μεταφέρεται το φαγητό από την κουζίνα και μοιράζεται στα τραπεζάκια. Τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν σωστά κουτάλια, πιάτα & ποτήρια και να τρώνε μόνα τους. Όταν τα παιδιά τελειώσουν το φαγητό τους, ο χώρος αυτός καθορίζεται, ώστε να είναι έτοιμος για την επόμενη μέρα. (Χρήση τραπεζαρίας μπορεί να γίνει στο χώρο της κάθε τάξης ξεχωριστά με την υψηλή εποπτεία της Βρεφονηπιοκόμου & τη βοήθεια της τραπεζοκόμου) (Καρτασίδου Λ. - Λιώνη Σ.- Μακρή Ε. 2001)

ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΟ & ΧΩΡΟΣ ΑΝΑΠΑΥΣΗΣ Χώρος ανεξάρτητος, μακριά από τους χώρους του παιχνιδιού των άλλων παιδιών. Συνήθως υπάρχει ένα γυάλινο χώρισμα σε ύψος 1,20μ. από το έδαφος ώστε το παιδί να νιώθει ασφάλεια αλλά και η βρεφονηπιοκόμος να μπορεί να το επιβλέψει. Στο χώρο αυτό πρέπει να έχουν προβλεφθεί οι δυνατότητες συσκοτισμού (με κουρτίνες, ο καλός εξαερισμός ώστε να μην υπάρχει καθόλου υγρασία και να επιμεληθούμε με ευχάριστα χρώματα τους τοίχους). Χρειάζεται να υπάρχουν ντουλάπια για τα σκεπάσματα των παιδιών και για τα ρούχα του ύπνου. Το αναπαυτήριο είναι απαραίτητο ειδικά για τους παιδικούς σταθμούς που λειτουργούν πέρα από το πρωινό ωράριο. (Κυριαζοπούλου Π.-Βαληνάκη 1977)

ΤΟ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ & ΣΙΔΕΡΩΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ Ένα δωμάτιο όπου γίνεται η πλύση και το σιδέρωμα του ιματισμού του Σταθμού. Αν δεν υπάρχει ευχέρεια χώρου ή συσκευών για να πλένονται μέσα στο σταθμό, τότε πρέπει να το αναλάβει κάποιος κοντά στο σταθμό. (Κυριαζοπούλου Π.-Βαληνάκη 1977) ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ & ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Τα χρώματα, που θα χρησιμοποιηθούν για τη διακόσμηση ενός παιδικού σταθμού πρέπει να επιλεγούν με προσοχή. Τα χρώματα διακρίνονται σε αυτά που έχουν ενεργητική επίδραση στον ψυχισμό των παιδιών και σε αυτά που δεν προδιαθέτουν την καλή διάθεση. Μέσα στον παιδικό σταθμό υπάρχουν πολλά αντικείμενα και παιχνίδια με ζωηρά χρώματα, έτσι αρκετές φορές είναι προτιμότερο ο χρωματισμός στους τοίχους και τα έπιπλα, να είναι μονόχρωμος. Μπορούμε να κολλήσουμε στους τοίχους όμορφα αυτοκόλλητα με παιδικές παραστάσεις. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001)

ΦΩΤΙΣΜΟΣ & ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Οι χώροι των Παιδικών Σταθμών θα πρέπει να έχουν φυσικό φωτισμό. Πολλοί παιδικοί σταθμοί έχουν προνοήσει γι’ αυτό και έχουν αφήσει ανοιχτό φεγγίτη, ώστε ο χώρος τους να φωτίζεται από το φώς της ημέρας. Σε αυτή τη περίπτωση δε χρειάζονται σχεδόν καθόλου λάμπες. Όταν όμως χρησιμοποιήσουμε λάμπες, είναι προτιμότερο ο φωτισμός τους να προσεγγίζει το φυσικό φωτισμό και έτσι ο χώρος να μην είναι σκοτεινός. Είναι προτιμότερος ο φυσικός αερισμός, από ένα ανοιχτό παράθυρο. Πρέπει να αποφεύγονται οι ανεμιστήρες και κάθε είδος άλλου κλιματισμού. Επίσης απαγορεύεται ο φωτισμός και ο αερισμός διαμέσου φωταγωγών.

ΤΑ ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΤΑ ΧΑΛΙΑ & ΟΙ ΚΟΥΡΤΙΝΕΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ Ο κατάλληλος ιματισμός με όμορφα υφάσματα θα βοηθήσει να δημιουργηθεί μια θερμή ατμόσφαιρα.Οι κουρτίνες στα παράθυρα με ανοιχτόχρωμα χαρούμενα σχέδια ή κάποιες παιδικές παραστάσεις θα συμβάλλουν στο να δημιουργήσουμε κλίμα ζεστασιάς. Τα καλύμματα στα καναπεδάκια, μπορεί να είναι πολύχρωμα, ίδιο ή παρόμοιο ύφασμα με τις κουρτίνες ή στην απόχρωση τους. Τα μαξιλαράκια που κάθονται τα παιδιά να είναι χρωματιστά κι αυτά από ύφασμα με απαλή υφή και όχι δυσάρεστη για τα παιδιά. Ένα πολύχρωμο χαλί, θα μπορούσε να ενισχύσει την ζεστή ατμόσφαιρα, όταν χρειάζεται τα παιδιά να καθίσουν στο πάτωμα, για κάποιο παιχνίδι ή τραγούδι. Κάποιες λεπτομέρειες, όπως πετσετάκια στα ράφια των παιχνιδιών ή τις βιβλιοθήκες είναι μια καλή ιδέα για να αναδειχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η οικογενειακή ατμόσφαιρα που επιδιώκουμε.Τέλος τα υφασμάτινα παιχνίδια, που είναι πολύ αγαπητά στα παιδιά, όπως οι κούκλες & τα αρκουδάκια θα πρέπει και αυτά να έχουν ευχάριστη υφή. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001)

Η ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ Κάθε παιδικός σταθμός πρέπει να διαθέτει ένα σύστημα κεντρικής θέρμανσης, που θα εξασφαλίζει την κατάλληλη θερμοκρασία ακόμη και όταν η εξωτερική είναι 0 βαθμούς Κελσίου. Τα σώματα του καλοριφέρ θα πρέπει να καλύπτονται έτσι ώστε να αποφευχθούν ατυχήματα και να έχουν στρογγυλεμένες τις γωνίες τους. Πρέπει να αποφεύγονται οι ηλεκτρικές θερμάστρες ή θερμάστρες υγραερίου, στους χώρους που βρίσκονται τα παιδιά. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ. Μακρή Ε. 2001) Στο βρεφικό δωμάτιο πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη θέρμανση, οι βρεφονηπιοκόμοι πρέπει να φροντίζουν να διατηρείται το δωμάτιο ζεστό και η θερμοκρασία του σταθερή. Η θερμοκρασία του βρεφικού δωματίου πρέπει να διατηρείται σταθερή στους 18 βαθμούς Κελσίου. (Βρεφοκομία Β’ τάξη 1ου κύκλου, 2001)

ΟΡΙΣΜΟΣ ΓΩΝΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ Γωνιές είναι κατάλληλα διαμορφωμένα λειτουργικά τμήματα μέσα στην τάξη, που διαχωρίζονται ευδιάκριτα το ένα από το άλλο και είναι εξοπλισμένα από διαφορετικό παιδαγωγικό υλικό, το οποίο εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη δραστηριότητα που επιτελείται στη συγκεκριμένη γωνιών

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΓΩΝΙΩΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ Η οργάνωση του σταθμού για διάφορες δραστηριότητες σε γωνιές υλοποιεί τους στόχους του προγράμματος και παράλληλα απλοποιεί τη λειτουργία του.Τα νήπια σκορπίζονται μέσα στην τάξη σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα που έχουν. Οι γωνιές μπορούμε να πούμε ότι είναι η κοινωνία σε σμίκρυνση όπου τα παιδιά μεταφέρουν τις γνώσεις και παίζουν με τις εμπειρίες τους. Μια τάξη μπορεί να περιλαμβάνει γωνιές όπως είναι η γωνιά παρατήρησης- συζήτησης, οικοδομικού υλικού, κουκλόσπιτου, κουκλοθέατρου, μουσικής, η γωνιά μεταμφίεσης κ.α. σίγουρα δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε όλες τις γωνιές μέσα σε μία αίθουσα, η βρεφονηπιοκόμος επιλέγει αυτές που θεωρεί σημαντικότερες για την επιτυχία των στόχων της και αυτές με τις οποίες είναι και η ίδια εξοικειωμένη. Στην αρχή οι γωνιές μπορεί να είναι λίγες και αργότερα ενώ αυξάνονται τα γνωστικά ενδιαφέροντα των παιδιών, αυξάνονται και αυτές. Τις γωνιές μπορούμε να τις χωρίσουμε σε μόνιμες ή εποχιακές. Μόνιμες είναι αυτές που υπάρχουν σταθερά στην αίθουσα όλη τη διάρκεια της χρονιάς και εποχιακές αυτές που αλλάζουν ανάλογα με την εποχή ή την ενότητα που ασχολούμαστε. Η βρεφονηπιοκόμος πρέπει να φροντίζει συνεχώς τις γωνιές, να τις εμπλουτίζει και να τις βελτιώνει. Πρέπει να παρατηρεί τη συμπεριφορά των παιδιών την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων για να καταλάβει, εάν οι γωνιές είναι επαρκείς για την απασχόληση όλων των νηπίων, τι πρέπει να προστεθεί ή να αφαιρεθεί και γενικά αν χρειάζονται αλλαγές. Υπάρχει περίπτωση να αναδιοργανωθεί ή να καταργηθεί μία γωνιά ανάλογα με το 24ενδιαφέρον των νηπίων. Η αλλαγή πρέπει να γίνεται σταδιακά με τη συμμετοχή και των νηπίων γιατί η τάξη είναι και δική τους. Η σωστή και καλαίσθητη οργάνωση σε γωνιές δίνει τη δυνατότητα στα νήπια να οικοδομούν μέσα τους τις διάφορες γνώσεις, να αναπτύσσουν δεξιότητες και να ικανοποιούνται οι πνευματικές, κινητικές, αισθητικές, συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες τους. (Κυριαζοπούλου Π.-Βαληνάκη 1997)

ΟΙ ΓΩΝΙΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Η αξία και η σημασία του παιχνιδιού για την ανάπτυξη του παιδιού έχει αποδειχθεί και υποστηριχθεί από πολλές έρευνες και θεωρίες. Το παιχνίδι παίζει βασικό ρόλο στην κοινωνική, συναισθηματική, σωματική, γλωσσική, γνωστική ανάπτυξη του παιδιού. Η ανάγκη του παιδιού για παιχνίδι είναι το ίδιο σημαντική με την ανάγκη για φαγητό, αγάπη και φροντίδα. Τα παιδιά αρχίζουν να παίζουν με το που έρχονται στον κόσμο, γι’ αυτό η γωνιές παιχνιδιού είναι απαραίτητες σε κάθε τάξη του Β/Σ.(Βρεφοκομία, Β’ τάξη, 1ου κύκλου, 2001) Για να νιώθει ευτυχισμένο το παιδί μέσα στο Β/Σ πρέπει να τα παιχνίδια, τα εργαλεία, το ακατέργαστο υλικό να είναι καλά τακτοποιημένο, να βρίσκονται σε χαμηλά ράφια, να είναι εύκολα για να προκαλούν το ενδιαφέρον του παιδιού. Οι χώροι του Β/Σ πρέπει να χωρίζονται σε γωνιές για να παίζει το παιδί ελεύθερα. η βρεφονηπιοκόμος θα πρέπει οποιαδήποτε στιγμή να μπορεί να επιβλέπει τα παιδιά. Κάθε γωνιά θα πρέπει να έχει το υλικό της καλά προσαρμοσμένο και προετοιμασμένο για τις δραστηριότητες. Οι γωνιές πρέπει να παραμένουν ίδιες για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί αυτό δίνει χαρά στα παιδιά να ξαναβρίσκουν στην ίδια θέση τα αγαπημένα τους αντικείμενα. Σε περίπτωση που φθαρεί το υλικό θα πρέπει να ανανεώνεται για την αποφυγή τραυματισμών των παιδιών

Η ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ & ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ Στη γωνιά αυτή μαζεύονται τα παιδιά, για να παρατηρήσουν και να συζητήσουν μαζί με τη βρεφονηπιοκόμο για κάποιο θέμα. Για να είναι ευχάριστη & πρακτική θα πρέπει να έχει: Μαξιλαράκια ή καρεκλάκια σε σχήμα ημικυκλίου όπου θα κάθονται τα παιδιά για να παρακολουθήσουν το θέμα της συζήτησης ή για να ακούσουν παραμύθια. Να έχει πίνακα, με επιφάνεια από φελλό, με ξύλινο σκελετό και ρόδες για να μετακινείται, στο οποίο θα στερεώνονται οι εικόνες που σχετίζονται με το θέμα. Όσο χρονικό διάστημα κρατήσει η συζήτηση για κάποιο θέμα, τόσο θα παραμείνουν στον πίνακα οι εικόνες και οτιδήποτε σχετικό. Όταν η γωνιά είναι καλά οργανωμένη και τα μέσα που χρησιμοποιεί η βρεφονηπιοκόμος προσεγμένα και ελκυστικά, τότε τα παιδιά παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον το κάθε θέμα συζήτησης. Η ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Η γωνιά του βιβλίου θα πρέπει να έχει απόσταση από τις θορυβώδεις δραστηριότητες και να είναι σε ένα φωτεινό μέρος της αίθουσας, θα διαθέτει μία-δύο βιβλιοθήκες ή ράφια, για να τοποθετούνται εκεί τα βιβλία με τρόπο, ώστε να προσελκύουν τα παιδιά με τα πολύχρωμα εξώφυλλα τους. Το ύψος τους θα είναι ανάλογο με αυτό των παιδιών. Ένα τραπέζι με λίγες καρέκλες. Ένα μέρος της γωνιάς θα είναι στρωμένο με μοκέτα, πάνω στην οποία θα βρίσκονται σκορπισμένα τα μαξιλαράκια, για να μπορούν τα παιδιά και σε αυτό το μέρος να ξεφυλλίσουν το βιβλίο της προτίμησης τους.Η επιλογή των βιβλίων του βρεφονηπιακού πρέπει να να καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία θεματικών. Επιλέγονται εικονογραφημένα βιβλία με ιστορίες και παραμύθια, βιβλία με ζώα και οτιδήποτε άλλο αναπτύσσει την παιδική φαντασία και καλλιεργεί τη γλωσσική τους έκφραση. Σκοπός αυτής της γωνιάς είναι η πρώτη επαφή του παιδιού με το καλό βιβλίο, ετσι θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του περιεχομένου τους. (Παπανικολάου Ρ. 1999)

Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Είναι η γωνιά που περιλαμβάνει ξύλινα έπιπλα ή πλαστικά τουβλάκια σε διάφορα χρώματα, σχήματα και μεγέθη. Περιλαμβάνει διάφορες φιγούρες & ζωάκια, μέσα συγκοινωνίας και άλλα αντικείμενα που δίνουν καλύτερη διάσταση στις κατασκευές των Θα πρέπει να είναι άνετη με οικοδομικό υλικό τακτοποιημένο σε ανοικτά και χαμηλά ράφια για να μπορούν τα παιδιά να το χρησιμοποιούν εύκολα, να είναι ταξινομημένο κατά είδος για να είναι ευκολότερη η χρήση και η τακτοποίηση τους.

Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟΥ Είναι από τις ευχάριστες γωνιές της τάξης, περιλαμβάνει αντικείμενα γνωστά στα παιδιά που τους θυμίζουν το περιβάλλον του σπιτιού τους. Στη γωνιά αυτή μπορεί κανείς να παρατηρήσει πράγματα, τα οποία ανήκουν σε άλλες γωνιές, όπως π.χ. διάφορα είδη από το μανάβικο, βιβλία, πλαστελίνες, μπογιές. Χρειαζόμαστε κούκλα-μωρο ρούχα για τις κούκλες μας, τηλέφωνο κλπ.Τα κατεστραμένα παιχνίδια θα πρέπει να απομακρύνονται. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001)

ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟΥ Στη γωνιά αυτή ανεβάζουμε τη κουκλοθεατρική παράσταση μας. Θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη ατμόσφαιρα και απαραίτητα τεχνικά μέσα, το έπιπλο να είναι σε καλή κατάσταση και στημένο σε τέτοιο μέρος ώστε όταν καθίσουν τα νήπια για να παρακολουθήσουν την παράσταση και να βλέπουν όλα καλά. Τα καρεκλάκια να είναι καθαρά και να ανοιγοκλείνουν εύκολα. Σε περίπτωση έλλειψης χώρου τοποθετούμε ένα παραβάν από χαρτόνι ή κάτι παρόμοιο. Ο χώρος των θεατών εξυπηρετεί να είναι στρωμένος με μοκέτα. (Κυριαζοπούλου Π.-Βαληνάκη 1977) Οι κούκλες φυλάγονται μέσα στο χώρο του κουκλοθέατρου ώστε η βρεφονηπιοκόμος ή τα παιδιά να μπορούν εύκολα να τις επιλέγουν ή να τις χρησιμοποιούν. Πρέπει να είναι προσεγμένες και όχι στοιβαγμένες σε κουτιά γιατί είναι δύσκολο να τις χειριστούν. Τα σκηνικά κρεμιούνται από την οροφή και φυλάσσονται ανοιχτά ή σε ρολά. Ραφάκια στερεωμένα από μέσα διευκολύνουν στην τοποθέτηση διαφόρων αξεσουάρ του έργου. Αν είναι μόνιμη η θέση του κουκλοθέατρου πίσω από τη σκηνή μπορούμε να έχουμε ράφια ή ντουλάπια για την τακτοποίηση όλων των πραγμάτων για τις διάφορες παραστάσεις.

Η μουσική ζωντανεύει τα παιδιά και τα κάνει να χαίρονται. Γι’ αυτό καλό είναι να ακούγεται την ώρα της παράστασης. Καλλιεργείται το μουσικό αίσθημα και συγχρόνως ανεβάζει το επίπεδο της παράστασης. Μπορεί να έχουμε cd που να καλύπτουν διάφορες παραστάσεις, μουσική που ακούγεται σε κάθε έργο προτού ανοίξει η αυλαία, για τα διαλείμματα. Όλα τα cd θα πρέπει να είναι τακτοποιημένα και τοποθετημένα σε θήκες. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001) Η προσφορά του κουκλοθέατρου είναι μεγάλη βοηθά στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και επιδρά ηθικοπλαστικά στην ψυχή και στον χαρακτήρα τους. Τους μεταδίδει αξίες όπως η αγάπη, η συνεργασία, η αλληλοβοήθεια, κινητοποιεί τα παιδιά μας συναισθηματικά και συμβάλει στην εκτόνωση των συναισθημάτων τους. Πλουτίζει το λεξιλόγιο τους και βοηθά να εκφραστούν, καλλιεργεί τη σκέψη τους και διαμορφώνει το χαρακτήρα τους. Βλέποντας διάφορα έργα βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα και αποκτούν αυτοπεποίθηση, αυτογνωσία και τάσεις δημιουργικότητας. Τέλος τα γεμίζει χαρά και ευχαρίστηση, τα ψυχαγωγεί και τα διασκεδάζει. (Κουτσουβάνου Ε. 1990)

ΓΩΝΙΑ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΕΩΝ Μια κρεμάστρα με ρόδες, από αυτές που διαθέτουν τα καταστήματα που πουλάνε έτοιμα ρούχα. Σε μικρές κρεμάστρες κρεμάμε τα διάφορα ρούχα για τις μεταμφίεσεις (πουκάμισα, φούστες, μπλούζες, ζακέτες όπου η βρεφονηπιοκόμος και τα παιδιά φέρνουν από το σπίτι τους). Ο ρόλος της βρεφονηπιοκόμου στην γωνιά αυτή είναι να την οργανώσει με φαντασία, να δίνει ιδέες εφόσον τα παιδιά της το ζητήσουν, να τα ενθαρρύνει εκεί που χρειάζεται και να επεμβαίνει σε δυσκολίες και στα προβλήματα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Η ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Η μουσική δίνει ευκαιρίες στα παιδιά να γνωρίσουν & να εξοικειωθούν με τα μουσικά όργανα και τους ήχους τους. Γι’ αυτό το λόγο εκτός από τις προγραμματισμένες δραστηριότητες με τη βρεφονηπιοκόμο, τα παιδιά είναι όμορφο να πειραματίζονται & μόνα τους με τα μουσικά όργανα κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δράσεων.Μια γωνιά μουσικής της τάξης προκαλεί και κεντρίζει το ενδιαφέρον των μικρών μαθητών. Για να οργανωθεί η γωνιά της μουσικής είναι απαραίτητα: Μουσικά όργανα αυθεντικά & αυτοσχέδια (μαράκες, τρίγωνα, ξυλάκια, ταμπουρίνα, κουδουνάκια), cd, βιβλία με τραγούδια και παρτιτούρες, βιβλία με τις Νότες & την εισαγωγή στη προωδειακή αγωγή. Στη γωνιά μπορούμε να τοποθετήσουμε ακόμη αφίσες που απεικονίζουν μουσικά όργανα, φωτογραφίες από δραστηριότητες των παιδιών και άλμπουμ με μουσικά δρώμενα του σχολείου. (Παπανικολάου Ρ. 1999) Ένα ταμπλό με σταθερά στηρίγματα είναι ιδανικό για την έκθεση των περισσότερων οργάνων, μπορούμε να σχεδιάσουμε το σχήμα των οργάνων με σκοπό όταν τελειώνουν να τα τοποθετούν στην σωστή τους θέση. (Ντολιοπούλου Ε. 2000)

Η ΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Σε έναν πάγκο, τοποθετούνται οι υπολογιστές και ένας εκτυπωτής. Τα προγράμματα πρέπει να είναι κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών ενώ ο χρόνος ενασχόλησης να είναι σύντομος. Ο υπολογιστής αποτελεί βασικό τεχνολογικό μέσο της εποχής μας, το οποίο Πολύ δημιουργικές είναι και οι δραστηριότητες των μαθητών με τη χρήση του Διαδραστικού πίνακα.

ΓΩΝΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ Παιδαγωγικά παιχνίδια μπορεί να είναι τα τουβλάκια, οι κούκλες, τα κουζινικά, αλλά και τα επιτραπέζια, τα σφηνώματα, τα πάζλ, τα αυτοκινητάκια κ.α. Όλα αυτά τα παιχνίδια μπορούν να είναι συγκεντρωμένα σε μία γωνιά για να τα παίρνουν και να τα χρησιμοποιούν εύκολα τα παιδιά. Η γωνιά αυτή είναι απαραίτητο να έχει & τραπέζι παιχνιδιού. Όταν παραλαμβάνουμε ένα νέο παιχνίδι τότε η βρεφονηπιοκόμος εξηγεί τη χρήση του & φροντίζει να τηρούνται οι κανόνες του. Η παιδαγωγός πρέπει να σέβεται το ρυθμό του κάθε παιδιού, να έχει διακριτική παρουσία και να μην επεμβαίνει εάν δεν υπάρχει λόγος. (Ντολιοπούλου Ε. 2000) Μέσω των παιδαγωγικών παιχνιδιών μπορούμε να παρατηρούμε τις συμπεριφορές των μαθητών μας, ποιος παίζει με κέφι, ποιος δυσανασχετεί & ποιος παίρνει πρωτοβουλία. Για την διατήρηση των παιχνιδιών σε καλή κατάσταση, η βρεφονηπιοκόμος πρέπει να εξηγεί ότι δεν πρέπει να τα τσακίζουν ή να τα χαλούν Εάν κάποιο παιχνίδι χαλάσει φροντίζουμε να το αποσύρουμε & να το αντικαταστήσουμε όταν μπορούμε. Πρέπει να τα επιλέγουμε με σκέψη, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών σύμφωνα με την ηλικία τους. Θα πρέπει να αποφεύγονται τα πολύπλοκα παιχνίδια ενώ πρέπει να προτιμούνται αυτά που διεγείρουν τη φαντασία και την περιέργεια των παιδιών. Με τα παιδαγωγικά παιχνίδια καλλιεργούμε τη σκέψη, τις αισθήσεις, συμβάλλουμε στο συντονισμό χεριού-ματιού, ασκούμε την προσοχή, τη μνήμη, καθώς & την περιγραφική ικανότητα των παιδιών. Μέσω των παιχνιδιών τα νήπια, ξεκουράζονται & και χαλαρώνουν.

Η ΓΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΜΑΓΑΖΑΚΙ Το μαγαζάκι δίνει αμέτρητες ευκαιρίες για παχνίδι & πειραματισμό. Σε αυτό το μαγαζάκι «αγοράζουν» και «πουλούν», μιμούνται τις συνομιλίες πωλητών, πελατών, υιοθετούν κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους, κατανοούν την έννοια του βάρους, της ποσότητας, του όγκου αλλά και των χρημάτων, αναπτύσσοντας έτσι την αριθμητική σκέψη τους. Το μαγαζάκι μπορεί να μετατραπεί σε σούπερ μάρκετ, μανάβικο, φαρμακείο, ζαχαροπλαστείο, μαγαζί παιχνιδιών, ανθοπωλείο, ταχυδρομείο, ψαράδικο, περίπτερο, ψιλικατζίδικο και άλλα, ανάλογο με τα γνωστικά ενδιαφέροντα των παιδιών. Ότι αποφασιστεί & προτείνουν τα ίδια τα παιδιά οργανώνεται προσεχτικά, ώστε να είναι ελκυστικό και λειτουργικό. Για να οργανωθεί ένα παιχνίδι χρειάζονται εκτός από το έπιπλο-μαγαζάκι.: Ταμπέλα με το είδος του καταστήματος π.χ. σούπερ μάρκετ, Ανθοπωλείο κλπ. Μια άλλη ταμπέλα θα γράφει από τη μια τη λέξη «ΚΛΕΙΣΤΟ» και από την άλλη τη λέξη «ΑΝΟΙΧΤΟ», μια ζυγαριά, τηλέφωνο για τις παραγγελίες, σακούλες, ποδιά που θα φοράει ο πωλητής ώστε να ξεχωρίζει από τους πελάτες. Τα εμπορεύματα μπορούν να τα φέρουν τα παιδιά από το σπίτι, όπως άδεια κουτιά από γάλα, από σκόνες καθαρισμού, από μπισκότα κλπ.. Πάνω στα είδη του μαγαζιού μπορούν να υπάρχουν τιμές. Σύμφωνα με τους αριθμούς που ξέρουν τα παιδιά Χρήματα. Για τις αγοραπωλησίες του μαγαζιού θα έχουν χρήματα φτιαγμένα από χαρτιά ή καπάκια από ποτά. (Παπανικολάου Ρ. 1999)

ΓΩΝΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΩΝ Είναι μία ενδιαφέρουσα γωνιά που δημιουργεί ερεθίσματα να παρατηρήσουν και να ικανοποιήσουν την περιέργεια τους, γωνιά αυτή εισάγει τα παιδιά στη γνώση, τα μαθαίνει να αγαπούν και να σέβονται τη φύση και το περιβάλλον και τα βοηθά να ανακαλύπτουν. Στη γωνία μπουν να τοποθετηθούν μεγεθυντικοί φακοί, μαγνήτες, καθρέπτες, μπαταρίες, ρολόγια (για να βλέπουν τα παιδιά τον μηχανισμό). Κομμάτια από Πέτρες, μάρμαρα, ξηροί καρποί, σπόροι από καφέ, μπουκάλια, με λάδι, ξύδι κ.α. Όστρακα, σφουγγάρια, βότσαλα, υφάσματα διάφορα (μάλλινα, βαμβακερά, νάιλον). Για τα παραπάνω υλικά δεν χρειάζεται να ξοδέψουμε χρήματα, θα τα προμηθευτούμε από προσφορές των γονέων (Κουτσουβάνου Ε. 1990) Στόχοι της γωνιάς η παρατήρηση, η άσκηση & το πείραμα, η κριτική σκέψη και η σύγκριση. (Καρτασίδου Λ.)

ΓΩΝΙΑ ΚΟΥΖΙΝΑΣ Δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν να φτιάχνουν ένα αληθινό φαγητό, να πλένουν πιάτα, να τακτοποιούν, να στρώνουν τραπέζι. Ο αριθμός των παιδιών που παίζουν πρέπει να είναι περιορισμένος. Η μαγειρική και η τακτοποίηση της κουζίνας είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα με τη βοήθεια της βρεφονηπιοκόμου. Μπορούν οι δράσεις αυτές να υλοποιηθούν στη κουζίνα του σχολειού μαζί με την βρεφονηπιοκόμο Για την οργάνωση της γωνιάς αυτής χρειάζονται: Ένα τραπέζι με μία ή δύο καρέκλες. Νεροχύτες, ηλεκτρική κουζίνα, ψυγείο, πλυντήριο πιάτων. Σκεύη κουζίνας, από μη τοξικό υλικό, εύχρηστα, προσαρμοσμένα στις δυνατότητες των παιδιών. Ποδιές και σκούφοι μαγειρικής. Αναλώσιμα υλικά, τρόφιμα (ντομάτες, πατάτες, πιπεριές κ.α.) χωρίς χημικά πρόσθετα επικίνδυνα για την ατομική ή δημόσια υγεία. Στόχοι αυτής της γωνιάς είναι: Η ανάπτυξη γεύσης και όσφρησης, γνώση της υγιεινής διατροφής, κοινωνικοποίηση, πειθαρχία, τα χρονικά όρια υλοποίησης των δράσεων μας. (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001)

Διαμόρφωση και εξοπλισμός της αυλής Στην αυλή του Β/Σ υπάρχουν διάφορα παιχνίδια για άσκηση και ψυχαγωγία των παιδιών. Ο χώρος για κάθε παιχνίδι πρέπει να υπολογίζεται με τον όγκο του και τον χώρο ασφαλείας που πρέπει να υπάρχει γύρω από αυτόν. π.χ. κούνιες, όργανα αναρρίχησης κ.α. Κάποια παιχνίδια θα πρέπει να φυλάσσονται σε αποθήκη. Τα παιχνίδια να είναι από ανθεκτικά υλικά, ώστε να μην είναι επικίνδυνα παιχνίδια, να είναι άξια για δημιουργία και φαντασία των παιδιών. (Κουτσουβάνου Ε.-Γιαλανάς Β.,1996) Μια καλαίσθητη αυλή δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να τρέξουν, να παίξουν και να παρατηρήσουν τη φύση καλύτερα. Η αυλή πρέπει να έχει πράσινο. Είναι καλό να καλύπτει από 500 τ.μ. Παιχνίδια της «παιδικής χαράς» π.χ. φουσκωτά παιχνίδια, σπιτάκια, πύργους, αλογάκια, μικρή πισίνα, όργανα αναρρίχησης κ.α. (Γιαννούλης Ν.-Μπαρδής Π. 1988)

Γωνιά Αμμοδόχου Η άμμος αποτελεί ένα πολύ καλό υλικό για τους πρώτους πειραματισμούς του παιδιού.. Στη γωνιά της άμμου έχουν την δυνατότητα να παίζουν τόσο τα νήπια όσο και τα βρέφη. Σε αυτή τη γωνιά, η οργάνωση, ο εξοπλισμός και οι προτεινόμενες δραστηριότητες δεν διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία των παιδιών, γιατί το παιχνίδι εδώ είναι τελείως ελεύθερο και τα παιδιά πειραματίζονται και αυτοσχεδιάζουν μόνα τους. Θα κατασκευάσουμε ένα σκάμμα στην αυλή, το οποίο όμως θα πρέπει να έχει σκέπασμα ώστε να μην είναι εφικτή η πρόσβαση σε ζώα όταν ο βρεφονηπιακός σταθμός είναι κλειστός. Αντί για σκάμμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε & μία μεγάλη λεκάνη άμμο (αμμοδόχος) Ως υλικά και εργαλεία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε: κουβαδάκια, φτυάρια, σκουπάκια, τσουγκράνα, φορμάκια, φορτηγά για τη μεταφορά της άμμου, κόσκινα, ποτιστήρια, παιχνίδια τα οποία μπορούν να φέρνουν τα παιδιά από τη τάξη ανάλογα με το τι θέλουν να φτιάξουν. Στόχοι της γωνιάς άμμου είναι: Επαφή και παιχνίδι με την άμμο, ιδιοτήτες της άμμου, χαλάρωση, ηρεμία, διασκέδαση ασκήσεις οπτικοκινητικού συντονισμού των λεπτών κινήσεων (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.- Μακρή Ε. 2001)

Είδη εξοπλισμού για την οργάνωση του εξωτερικού χώρου για βρέφη Κούνιες με προστατευτικούς ιμάντες κατάλληλες και ασφαλείς για παιδιά μικρής ηλικίας, πλαστικές χαμηλές τσουλήθρες για παιδιά μικρής ηλικίας Ντουλάπια/Αποθήκη για τη φύλαξη του υλικού, τούνελ από υφάσματα ή από μη τοξικό πλαστικό, αμμοδόχος, κουβαδάκια, φτυαράκια, φόρμες κτλ. Ποδήλατα μικρά, αυτοκίνητα που μπορεί να μπαίνουν μέσα και να οδηγούν με τα πετάλια, συρόμενα παιχνίδια.

Είδη εξοπλισμού για την οργάνωση του εξωτερικού χώρου για νήπια Κούνιες, τσουλήθρες, τραμπάλες, ξύλινα παγκάκια, κατασκευή με τσουλήθρα ή σπιτάκι,κουνιστό παπάκι, πλαστικοί κύλινδροι, ανεμόσκαλες, όργανα αναρρίχησης, γέφυρα έλξεων, κορμοί ισορροπίας, αμμοδόχος, κουβαδάκια, φτυαράκια, φόρμες, ποδηλατάκια, αυτοκινητάκια, καρότσια κούκλας (Καρτασίδου Λ.-Λιώνη Σ.-Μακρή Ε. 2001)

Ο Κήπος του Βρεφονηπιακού Τα νήπια, φροντίζουν τα φυτά, παρατηρούν τις μεταβολές της φύσης τις διάφορες εποχές του χρόνου. Αποκτούν σχέση ζωής & σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. Η οργάνωση της γωνιάς αυτής μπορεί να γίνει σε ένα τμήμα της αυλής όπου εκεί τα παιδιά θα φυτεύουν και θα παρατηρούν την ανάπτυξη των φυτών και θα συνειδητοποιούν τις ανάγκες τους για φώς, νερό και θερμοκρασία. Πρέπει να προσέξουμε τη διαμόρφωση του χώρου και το σχέδιο που θα δώσουμε στον κήπο. Ως υλικά και εργαλεία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε :Σύνεργα κηπουρικής γλάστρες,σπόρους, κουκούτσια φρούτων, βολβούς, όσπρια Στόχοι μας είναι: η παρατήρηση των μεταβολών της φύσης, η υπευθυνότητα και πρωτοβουλία των παιδιών, η καλλιέργεια σεβασμού και αγάπης για το φυσικό περιβάλλον, η ευαισθητοποίηση τους στην περιβαλλοντική εκπαίδευση (Κουτσουβάνου Ε. 1990)

ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟ Το παιδαγωγικό υλικό πρέπει να επιλέγεται με ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή και να προσαρμόζεται στην ηλικία, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των βρεφών & νηπίων. Οι ιδιότητες που πρέπει να έχει είναι, να είναι ανθεκτικό για να μην αποθαρρύνεται το παιδί από την εύκολη καταστροφή του. Να είναι ευχάριστο με όμορφα χρώματα που ελκύουν τα μικρά παιδιά., να είναι πολυμορφικό, να προσφέρει δηλαδή όσο γίνεται περισσότερες πιθανότητες για παιχνίδι & να έχει σωστό μέγεθος για την ηλικία του παιδιού. Ο τρόπος χρήσης του πρέπει να είναι απλός και κατανοητός, να ικανοποιεί τις ανάγκες για έκφραση, δράση και δημιουργία ενώ προάγει τη φαντασία και δημιουργεί προϋποθέσεις μάθησης. (Π. Κυριαζοπούλου-Βαληνάκη, 1977)

Οι τρείς κατηγορίες του παιδαγωγικού υλικού Ακατέργαστο υλικό που βρίσκουμε στη φύση και στο περιβάλλον μας σε έναν μεγάλο αριθμό. Με αυτό το υλικό που μπορούν να μαζέψουν τα ίδια τα παιδιά μπορούμε να φτιάξουμε διάφορες κατασκευές όπως για παράδειγμα: κουκουνάρια μπορούμε να φτιάξουμε διάφορα ζώα και δένδρα, κάστανα, καλαθάκια με χεράκι και διάφορα ζώα, με καρύδια φτιάχνουμε βάρκες και πολλά στολίδια για το χριστουγεννιάτικο δένδρο. Με κοχύλια, φελλό, ζυμαρικά, φτιάχνουνε διάφορα κολιέ για τις κούκλες τους. Άλλα υλικά που μπορεί να χρειαστούν και τα βρίσκουμε εύκολα και ανέξοδα είναι: διάφορα κουτιά, βαμβάκι και μαλλί, κουβαρίστρες, σύρμα, φτερά και πάρα πολλά άλλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις εργασίες των παιδιών και να δώσουν ένα ωραίο αισθητικό αποτέλεσμα. Υλικό κατεργασμένο ειδικά για το βρεφονηπιακό σταθμό, βρίσκεται στο εμπόριο σε ειδικά καταστήματα ή προσφέρεται από ειδικές εταιρίες παιδαγωγικού υλικού.Το υλικό αυτό έχει τις ιδιότητες που αναφέρθηκαν πιο πάνω και είναι απαραίτητο να υπάρχει σε κάθε Β/Σ, μαζί με το φυσικό υλικό. Υλικό κατασκευασμένο από τη βρεφονηπιοκόμο ή τους γονείς των παιδιών. Η κατηγορία αυτή του υλικού δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να συνδέονται πιο στενά με τη ζωή του Β/Σ και μέσα από αυτήν την σχέση εκπαιδεύονται και οι ίδιοι. (Μιχαλοπούλου-Δημάκη Ε. 1986)

Παιδαγωγικό υλικό για βρέφη ηλικίας 2-18 μηνών Υλικό αδρής κινητικότητας, στρώματα από διάφορα υλικά και σε διάφορα μεγέθη, επίπεδα, χρώματα και σχήματα, σε ποικίλους σχηματισμούς στο χώρο, μαξιλάρια σε διάφορα μεγέθη, χρώματα, σχήματα και σχηματισμούς στο χώρο πχ μαξιλάρια φωλιά, δηλαδή στρογγυλό με κενό στη μέση, μαξιλάρι φίδι κλπ. Τούνελ, ατομικές γωνιές για ηρεμία κατασκευασμένες από αφρώδες υλικό με υφασμάτινη επένδυση, μικρές τσουλήθρες εσωτερικού χώρου, σπιτάκια φωλιές, κύβοι από αφρολέξ, μαλακές ελαφριές μπάλες με ήχους, παπλωματάκια & κουβέρτες πολλαπλών δραστηριοτήτων, παιχνίδια που σέρνουν, σπρώχνουν, τσουλάνε, βιβλία, κούκλες και μαλακά ζωάκια Για τη νοητική-γνωστική ανάπτυξη. Παιχνίδια που βγάζουν ήχους και φωνές ζώων, cd, & κασέτες με τραγουδάκια κατάλληλα γι’ αυτήν την ηλικία, πλαστικοί κρίκοι σε διάφορα μεγέθη και χρώματα, που τοποθετούνται σε βάση, κουτί με σφηνώματα, υφάσματα διαφόρων χρωμάτων και μεγεθών, υλικό γνωριμίας με το σώμα του, καθρέπτες, εικόνες προσώπων κλπ.

Παιδαγωγικό υλικό για βρέφη ηλικίας 18μηνών-2ετών Υλικό για την ανάπτυξη αδρής κινητικότητας Τούνελ, σπιτάκια, φωλιές, τσουλήθρες εσωτερικού χώρου, συρόμενα και κυλιόμενα παιχνίδια, αυτοκινητάκια, μπάλες, στεφάνια. Για τη λεπτή κινητικότητα, κύβοι από αφρολέξ, παιχνίδια που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο, χαρτιά, ζυμάρι, πλαστελίνη, δαχτυλομπογιές κλπ.Για την γλωσσική ανάπτυξη, βιβλία ειδικά για την ηλικία αυτή, τα οποία πρέπει να βρίσκονται τοποθετημένα σε χαμηλό ράφι. Για την νοητική ανάπτυξη, μπιμπερό, δοχείο, πιάτα και ποτήρια σε φυσικό μέγεθος, καροτσάκια για τις κούκλες. Κύβοι και πάνινες μπάλες με κουδουνάκια, Μουσικά όργανα, όπως ντέφι, μαράκες, κουδουνάκια

Παιδαγωγικό υλικό για νήπια 2-3 ετών Υλικό για την ανάπτυξη αδρής κινητικότητας Στεφάνια, ράβδοι, σχοινάκι, άχρηστο υλικό που εξυπηρετεί την εκάστοτε δραστηριότητα, όπως χαρτόκουτα και κορδέλες, μπάλες Υλικό γραφικής ύλης όπως ξυλομπογιές, κηρομπογιές, νερομπογιές, οικοδομικό υλικό, παιχνίδια επιδεξιότητας Βιβλία με ανάλογο βαθμό δυσκολίας όπως μικρές ιστορίες ή ποιήματα, cd με τραγούδια και ποιήματα Οργάνωση του χώρου σε γωνιές που δίνει ευκαιρίες για ομαδικό παιχνίδι. υλικό που τοποθετείται κατά μέγεθος, για παράδειγμα κρίκοι με βάση, κύπελλα το ένα μέσα στο άλλο. Υλικό για την ανάπτυξη δημιουργικότητας/αισθητικής ανάπτυξης. Χρήση άχρηστου υλικού. Αύξηση ποικιλίας και ποσότητας υλικού στις γωνιές Υλικό για μουσικοκινητικές/ρυθμικές δραστηριότητες ή θεατρικό παιχνίδι.

Παιδαγωγικό υλικό για νήπια 3-6 ετών Υλικό για την ανάπτυξη αδρής κινητικότητας Σε αυτή την ηλικία το παιδί μαθαίνει να σκαρφαλώνει, να πηδάει, να τρέχει και δοκιμάζει τον εαυτό του σε «ριψοκίνδυνα παιχνίδια»

. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει χώρος που να επιτρέπει την ελευθερία κινήσεων. Για την ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας, το υλικό για την ανάπτυξη αυτής της κινητικότητας είναι το μολύβι, ο μαρκαδόρος, το πινέλο και το ψαλίδι. Βασικό ρόλο για τη γλωσσική ανάπτυξη παίζει η γωνιά της βιβλιοθήκης που πλουτίζει με κατάλληλα βιβλία γνώσεων διαφόρων ειδών, κατάλληλα γι’ αυτή την ηλικία. Για την κοινωνικό-συναισθηματική ανάπτυξη, χρησιμοποιούμε τα παιδαγωγικά παιχνίδια με τα οποία ασχολούνται τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι πιο πολύπλοκα. Αρχίζουν να ασχολούνται με επιτραπέζια παιχνίδια όπως (γκρινιάρη, φιδάκι, ντόμινο κλπ.) Προσθήκη κι άλλων γωνιών για το συμβολικό παιχνίδι. Υλικό για την νοητική ανάπτυξη, γωνιές ανταλλαγών (μανάβικο, ταχυδρομείο, μπακάλικο) ή γωνιά έρευνας και τεχνολογίας. Αισθητική ανάπτυξη, ζωγραφική, γλυπτική, ζυμάρι και πλαστελίνη, πηλός, γύψος, χαρτοπολτός. Ποικίλο υλικό για μουσικοκινητικές/ρυθμικές ή μουσικές δραστηριότητες και θεατρικό παιχνίδι.( Λ. Καρτασίδου-Σ. Λιώνη-Ε. Μακρή, 2001)

Η ανάγκη των παιδιών για κίνηση Το παιδί της πόλης ζει σε στενά διαμερίσματα, όπου το παιχνίδι στους δρόμους είναι απρόσιτο λόγω τροχοφόρων, οι παιδικές χαρές λίγες κλπ. Μέσα στο Β/Σ τα παιδιά πρέπει να έχουν ελευθερία κίνησης.. Κινώντας το παιδί το σώμα του, απελευθερώνει και το πνεύμα του. Το παιδί αναπτύσσεται κανονικά, όταν οι ανάγκες του δεν καταπιέζονται και μπορεί να ξεδιπλώνει τις δυνατότητες και ικανότητες του μέσα σε ένα ζεστό, προστατευτικό και ελεύθερο κλίμα. Μετά την βρεφονηπιοκόμο πρωταρχικό ρόλο παίζει ο χώρος στην ικανοποίηση συναισθηματικών αναγκών. Το παιδί αν νιώθει ότι το παρατηρούν και το ελέγχουν, μαζεύεται στον εαυτό του και δεν θέλει να συνάψει σχέσεις. Απαραίτητες για τη κοινωνικοποίηση του είναι οι οι οποίες αποτελούν πόλους έλξης και προκαλούν για δράση και συνύπαρξη. Οι Κοινωνικές τους ανάγκες Το παιδί κοινωνικοποιείται μέσα από την επαφή, την συνεργασία, τις σχέσεις, την αλληλεπίδραση, τη συντροφικότητα, καθώς οι γωνιές με το υλικό ανταποκρίνονται στις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών, τα προσελκύουν να συνεργάζονται και να αλληλεπιδρούν. Το ίδιο το υλικό μπορεί να απαιτεί συνεργασία ομάδας δύο ή τριών φίλων που πρέπει μα δράσει εκεί. Έτσι το αυθόρμητο ή παρακείμενο κίνητρο γίνεται αιτία για να δημιουργήσουν υποομάδες, τα μέλη των οποίων θα πρέπει να συνάψουν συμφωνίες, να υποχωρήσουν, να αντιπαρατεθούν, να τσακωθούν ή να διαλυθούν. Αυτού του είδους η αντιπαράθεση που φέρνει το παιδί αντιμέτωπο με άλλες απόψεις, το βοηθά να ξεχωρίζει τον εαυτό του, να κατακτά την ανεξαρτησία του και να οδηγείται στην αυτονομία με την ανάληψη πρωτοβουλιών και υπευθυνοτήτων.

Νοητικές ανάγκες του παιδιού Περιέργεια, πειραματισμό, δράση, άσκηση. Οι γωνιές δημιουργήθηκαν όχι μόνο για την προσφορά προστασίας του υλικού αλλά για να προσφέρουν στα παιδιά την ανάλογη με τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες τους για δράση και να εμποδίζουν τη δημιουργία έκτασης και ανησυχίας. Το υλικό των γωνιών προκαλεί το παιδί να παίζει, να ερευνά, να ανακαλύπτει, να δημιουργεί, να δίνει φτερά στη φαντασία του και να ικανοποιεί κάθε είδους ανάγκη του. Η γωνιά πρέπει κατά διαστήματα να αλλάζει ώστε να προσφέρει στο παιδί περισσότερα ερεθίσματα για νέα δράση. Η μετατροπή των γωνιών επίσης προκαλεί τα ίδια Αισθητικές ανάγκες Βίωση του ωραίου, αισθητική απόλαυση, έκφραση. Ένα σωστό και καλαίσθητο περιβάλλον είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες που θα οδηγήσουν ασυνείδητα τα παιδιά να νιώσουν πληρότητα και ψυχική ευφορία από την επαφή τους με το ωραίο και την αρμονία. Πέρα από το κτήριο, τη διαρρύθμιση των επίπλων και του υλικού, υπάρχουν ακόμη κάποια στοιχεία και μέσα, που επιτρέπουν να δημιουργηθεί μια ζεστή και άνετη ατμόσφαιρα και ένα εύφορο κλίμα που επηρεάζει θετικά την ψυχή του παιδιού και προάγει την ικανότητα για αισθητική απόλαυση, δημιουργικό παιχνίδι και έκφραση. Η διακόσμηση του χώρου της τάξης δεν πρέπει να αγνοηθεί αλλά να συμπεριληφθεί στο σχεδιασμό μας ώστε να υπηρετεί τους αισθητικούς στόχους που έχουμε βάλει. (Λ. Καρτασίδου-Σ. Λιώνη-Ε. Μακρή,