Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο …και να μην επιστρέψει: ένα διδακτικό σενάριο για τη σωματική τιμωρία Τάξη: Στ’ Δημοτικού Μαρία Παπαδοπούλου

Προσωπική αφορμή: η λαϊκή σοφία (sic) ή To ξύλο ως μέσο διαπαιδαγώγησης Πεισματάρικο παιδί, δώστο ξύλο και ραβδί. Άφησέ το νηστικό, για να γίνει γνωστικό Πεισματάρικο παιδί, δώστο ξύλο και ραβδί. Άφησέ το νηστικό, για να γίνει γνωστικό Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο Ξύλο που σου χρειάζεται Ξύλο που σου χρειάζεται Έφαγε το ξύλο της χρονιάς του Έφαγε το ξύλο της χρονιάς του

Εκπαιδευτικό Σενάριο Στρατηγική δραστηριοτήτων εφαρμόσιμων στην τάξη Στρατηγική δραστηριοτήτων εφαρμόσιμων στην τάξη Διασφαλίζεται η εμπλοκή ποικίλων θεματικών αντικειμένων και σημειωτικών τρόπων Διασφαλίζεται η εμπλοκή ποικίλων θεματικών αντικειμένων και σημειωτικών τρόπων Διαθεματικότητα, ομαδοσυνεργατική μάθηση, πολυγραμματισμοί. Διαθεματικότητα, ομαδοσυνεργατική μάθηση, πολυγραμματισμοί.

Η αφορμή Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Στ’ Δημοτικού αναλαμβάνουν να ετοιμάσουν μία παρουσίαση στο σχολείο με αφορμή την 30 η Απριλίου, ημέρα κατά της σωματικής τιμωρίας Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Στ’ Δημοτικού αναλαμβάνουν να ετοιμάσουν μία παρουσίαση στο σχολείο με αφορμή την 30 η Απριλίου, ημέρα κατά της σωματικής τιμωρίας

Γνωστικοί – παιδαγωγικοί στόχοι (Ι) Να ασκηθούν στην ανάπτυξη και την αξιολόγηση επιχειρηματολογίας Να ασκηθούν στην ανάπτυξη και την αξιολόγηση επιχειρηματολογίας Να χρησιμοποιούν με αποτελεσματικότητα τα μέσα πειθούς για να υποστηρίζουν τις απόψεις τους Να χρησιμοποιούν με αποτελεσματικότητα τα μέσα πειθούς για να υποστηρίζουν τις απόψεις τους Να εξασφαλίζουν την εγκυρότητα, αλήθεια και ορθότητα των επιχειρημάτων τους Να εξασφαλίζουν την εγκυρότητα, αλήθεια και ορθότητα των επιχειρημάτων τους Να μάθουν τα δικαιώματα των παιδιών Να μάθουν τα δικαιώματα των παιδιών Να μάθουν να αναλύουν, να ερμηνεύουν και να αξιολογούν τις πληροφορίες που βρίσκονται στις πηγές Να μάθουν να αναλύουν, να ερμηνεύουν και να αξιολογούν τις πληροφορίες που βρίσκονται στις πηγές Να είναι σε θέση να επεξεργάζονται πολυτροπικά κείμενα (αφίσες) Να είναι σε θέση να επεξεργάζονται πολυτροπικά κείμενα (αφίσες) Να αναπτύξουν κριτικό οπτικό γραμματισμό Να αναπτύξουν κριτικό οπτικό γραμματισμό Να προσεγγίσουν επιστημονικό λόγο (νομικά κείμενα) Να προσεγγίσουν επιστημονικό λόγο (νομικά κείμενα)

Γνωστικοί – Παιδαγωγικοί στόχοι (ΙΙ) Να αναπτύξουν προβληματισμό για ένα σημαντικό καθημερινό θέμα όπως η σωματική τιμωρία Να αναπτύξουν προβληματισμό για ένα σημαντικό καθημερινό θέμα όπως η σωματική τιμωρία Να οικοδομήσουν τη γνώση αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία Να οικοδομήσουν τη γνώση αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία Να οικοδομήσουν τη γνώση με διερευνητικό τρόπο Να οικοδομήσουν τη γνώση με διερευνητικό τρόπο Να αναπτύξουν συνεργατικές ικανότητες Να αναπτύξουν συνεργατικές ικανότητες Να διεξαγάγουν έρευνα πεδίου Να διεξαγάγουν έρευνα πεδίου Να ασκηθούν στη συνεργατική παραγωγή λόγου Να ασκηθούν στη συνεργατική παραγωγή λόγου

Στόχοι Αξιοποίησης των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία και στη γλωσσική διδασκαλία Να μπορούν να χρησιμοποιούν μηχανές αναζήτησης Να μπορούν να χρησιμοποιούν μηχανές αναζήτησης Να αξιοποιήσουν προγράμματα επεξεργασίας κειμένου Να αξιοποιήσουν προγράμματα επεξεργασίας κειμένου Να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα excel Να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα excel Να αξιοποιήσουν προγράμματα παρουσιάσεων Να αξιοποιήσουν προγράμματα παρουσιάσεων

Ξεκινώντας… 1 η συνάντηση ολομέλειας Τίθενται ερωτήματα για συζήτηση στην τάξη, π.χ. Τίθενται ερωτήματα για συζήτηση στην τάξη, π.χ. εάν θεωρούν σημαντικό το θέμα, εάν θεωρούν σημαντικό το θέμα, εάν πιστεύουν ότι υπάρχει ζήτημα σωματικής τιμωρίας στην Ελλάδα του 2010, εάν πιστεύουν ότι υπάρχει ζήτημα σωματικής τιμωρίας στην Ελλάδα του 2010, εάν πιστεύουν ότι θύματα είναι μόνο μικρά παιδιά, εάν πιστεύουν ότι θύματα είναι μόνο μικρά παιδιά, εάν είναι καθημερινή πρακτική, εάν είναι καθημερινή πρακτική, εάν μπορεί το παιδί να απευθυνθεί κάπου για βοήθεια και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες από την πράξη του κλπ. εάν μπορεί το παιδί να απευθυνθεί κάπου για βοήθεια και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες από την πράξη του κλπ. Κατασκευή ενός εννοιολογικού χάρτη Κατασκευή ενός εννοιολογικού χάρτη (τι ξέρω και τι θέλω να μάθω) Αποφασίζεται ο χωρισμός σε ομάδες, Αποφασίζεται ο χωρισμός σε ομάδες, το χρονοδιάγραμμα, ο τρόπος δουλειάς, οι ρόλοι και οι συναντήσεις ολομέλειας Προβλέπεται μία τουλάχιστον ‘διδασκαλία’ Προβλέπεται μία τουλάχιστον ‘διδασκαλία’ με το υλικό κάθε ομάδας

1 η ομάδα: (οι νομικοί) Διερεύνηση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τα δικαιώματα των παιδιών και τη σωματική τιμωρία Διερεύνηση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τα δικαιώματα των παιδιών και τη σωματική τιμωρία Επίσκεψη στους σχετικούς ιστοτόπους Επίσκεψη στους σχετικούς ιστοτόπους Αναζήτηση άγνωστων λέξεων σε ηλεκτρονικά λεξικά. Αναζήτηση άγνωστων λέξεων σε ηλεκτρονικά λεξικά. language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides /index.html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides /index.html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides /index.html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides /index.html Στόχοι: Παραγωγή γραπτού: Σημειώσεις για την παραγωγή του σχετικού λήμματος στην παρουσίαση, εντοπισμός πληροφοριών, αναζήτηση άγνωστων λέξεων σε λεξικά

2 η ομάδα: (οι ερευνητές) Έρευνα για τη στάση των μαθητών απέναντι στη σωματική τιμωρία (κατασκευή ερωτηματολογίου, συλλογή δεδομένων, επεξεργασία δεδομένων σε φύλλα excel, παραγωγή διαγραμμάτων, για την παρουσίαση) Έρευνα για τη στάση των μαθητών απέναντι στη σωματική τιμωρία (κατασκευή ερωτηματολογίου, συλλογή δεδομένων, επεξεργασία δεδομένων σε φύλλα excel, παραγωγή διαγραμμάτων, για την παρουσίαση) Στόχοι: διατύπωση ερωτημάτων έρευνας, επεξεργασία δεδομένων, δημιουργία ιστογραμμάτων και πινάκων, συγγραφή αποτελεσμάτων

3 η ομάδα: (οι συγγραφείς) Κατασκευή σύντομων επεξηγηματικών κειμένων για όψεις του φαινομένου της σωματικής βίας Κατασκευή σύντομων επεξηγηματικών κειμένων για όψεις του φαινομένου της σωματικής βίας Ενδεικτικό θεματολόγιο, καθορίζεται μετά από συζήτηση μεταξύ των μαθητών και μαθητριών Ενδεικτικό θεματολόγιο, καθορίζεται μετά από συζήτηση μεταξύ των μαθητών και μαθητριών Τι είναι η σωματική βία, Τι είναι η σωματική βία, ποιες συνέπειες έχει για το παιδί, ποιες συνέπειες έχει για το παιδί, πώς μπορεί κάποιος να αντιδράσει, πώς μπορεί κάποιος να αντιδράσει, πού να απευθυνθεί, πού να απευθυνθεί, Επίσκεψη στους σχετικούς ιστοτόπους Επίσκεψη στους σχετικούς ιστοτόπους Συγγραφή σύντομων άρθρων (εντοπισμός και ανάπτυξη επιχειρημάτων) Συγγραφή σύντομων άρθρων (εντοπισμός και ανάπτυξη επιχειρημάτων) Στόχοι: πρόσληψη κειμένων, εντοπισμός πληροφοριών, παραγωγή άρθρων- λημμάτων, ανάπτυξη κριτικής σκέψης και κριτικού γραμματισμού.

4 η και 5 η ομάδα (οι καλλιτέχνες) 1. Κατασκευή της αφίσας για την εκδήλωση 2. Επιλογή και κατασκευή οπτικού υλικού για την παρουσίαση Α. επιλογή του σλόγκαν της εκδήλωσης Αναζητούνται στο διαδίκτυο και συζητούνται προηγούμενα σλόγκαν από σχετικές καμπάνιες (π.χ. Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο, ας βγει και από τη ζωή μας. Σηκώστε το χέρι σας κατά της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά. Μίλα μου μη με χτυπάς) Αναζητούνται στο διαδίκτυο και συζητούνται προηγούμενα σλόγκαν από σχετικές καμπάνιες (π.χ. Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο, ας βγει και από τη ζωή μας. Σηκώστε το χέρι σας κατά της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά. Μίλα μου μη με χτυπάς) Με αυτήν την αφορμή οι καλλιτέχνες ψάχνουν τα σλόγκαν της καμπάνιας σε άλλες χώρες και συζητούν Με αυτήν την αφορμή οι καλλιτέχνες ψάχνουν τα σλόγκαν της καμπάνιας σε άλλες χώρες και συζητούν για ποιο λόγο επιλέχθηκαν τα συγκεκριμένα σλόγκαν, για ποιο λόγο επιλέχθηκαν τα συγκεκριμένα σλόγκαν, σε τι παραπέμπει το πρώτο, σε τι παραπέμπει το πρώτο, τι θέλει να αμφισβητήσει, τι θέλει να αμφισβητήσει, τι μας προτείνουν να κάνουμε, τι μας προτείνουν να κάνουμε, εάν πιστεύουν ότι είναι κατάλληλα για την καμπάνια την οποία υποστήριζαν εάν πιστεύουν ότι είναι κατάλληλα για την καμπάνια την οποία υποστήριζαν Στόχοι: κατασκευή αφίσας, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, αναζήτηση τρόπων πειθούς, ανάπτυξη οπτικού γραμματισμού, ανάπτυξη κριτικού γραμματισμού

4 η και 5 η ομάδα (οι καλλιτέχνες) 1. Κατασκευή της αφίσας για την εκδήλωση 2. Επιλογή και κατασκευή οπτικού υλικού για την παρουσίαση Β. επιλογή του οπτικού υλικού για την αφίσα Αναζητούνται οι αφίσες από σχετικές καμπάνιες και σχολιάζεται το οπτικό υλικό (φωτο, κόμικς, εικονογράφηση, οργάνωση του χώρου). Αναζητούνται οι αφίσες από σχετικές καμπάνιες και σχολιάζεται το οπτικό υλικό (φωτο, κόμικς, εικονογράφηση, οργάνωση του χώρου). Συζητούνται οι επιλογές των κατασκευαστών Συζητούνται οι επιλογές των κατασκευαστών Π.χ. γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριμένη εικόνα, Π.χ. γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριμένη εικόνα, τι συναισθήματα θέλει να προκαλέσει, τι συναισθήματα θέλει να προκαλέσει, νομίζετε ότι πετυχαίνει το σκοπό της; νομίζετε ότι πετυχαίνει το σκοπό της; Στόχοι: κατασκευή αφίσας, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, αναζήτηση τρόπων πειθούς, ανάπτυξη οπτικού γραμματισμού, ανάπτυξη κριτικού γραμματισμού

Ολομέλειες Οι ομάδες μαζεύονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και συζητούν τα ευρήματα, τα προβλήματα που συναντούν, οι αποφάσεις που παίρνουν. Οι ομάδες μαζεύονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και συζητούν τα ευρήματα, τα προβλήματα που συναντούν, οι αποφάσεις που παίρνουν. Συζήτηση, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας Συζήτηση, ανάπτυξη επιχειρηματολογίας Αποφάσεις, ανατροφοδότηση Αποφάσεις, ανατροφοδότηση

Η παρουσίαση Συζητούνται τα περιεχόμενα Συζητούνται τα περιεχόμενα Επιλέγεται το υλικό Επιλέγεται το υλικό Μορφοποιείται το υλικό Μορφοποιείται το υλικό Κατασκευάζεται η παρουσίαση από μέλη όλων των ομάδων Κατασκευάζεται η παρουσίαση από μέλη όλων των ομάδων

Τρόποι προσέγγισης του υλικού: (νομικοί) Φύλλο εργασίας Επισκεφτείτε τον παρακάτω δικτυακό τόπο και βρείτε: α) με ποιους νόμους απαγορεύεται η σωματική τιμωρία στα παιδιά στο σχολείο β) τα παιδιά έχουν συνταγματικά δικαιώματα, δηλαδή καλύπτονται από όσα προβλέπει το σύνταγμα; γ) η ‘λήψη σωφρονιστικών μέτρων’ απέναντι στα παιδιά επιτρέπεται σύμφωνα με τους νόμους; Δικαιολογήστε την απάντησή σας δ) τι σημαίνει: ‘κακή άσκηση επιμέλειας’; Επισκεφτείτε τα σχετικά λεξικά για να βρείτε απαντήσεις language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index. html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index. html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index. html language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index. html Βρείτε και σχολιάστε τον όρο «τιμωρία» και την αρχική ερμηνεία ως «εκδίκηση». Σε τι συμπεράσματα καταλήγετε; Βρείτε και σχολιάστε τον όρο «τιμωρία» και την αρχική ερμηνεία ως «εκδίκηση». Σε τι συμπεράσματα καταλήγετε;

Τρόποι προσέγγισης του υλικού: (ερευνητές) Φύλλο εργασίας Επισκεφτείτε τον παρακάτω δικτυακό τόπο και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: Επισκεφτείτε τον παρακάτω δικτυακό τόπο και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: Οι καταγγελίες για κακοποίησης παιδιών αφορούν περισσότερα αγόρια ή κορίτσια; Οι καταγγελίες για κακοποίησης παιδιών αφορούν περισσότερα αγόρια ή κορίτσια; Είναι ανώνυμες ή επώνυμες; Είναι ανώνυμες ή επώνυμες; Πόσες καταγγελίες αφορούν εγκατάλειψη παιδιού; Πόσες καταγγελίες αφορούν εγκατάλειψη παιδιού; Ποιος είναι συνήθως αυτός που τιμωρεί σωματικά τα παιδιά, σύμφωνα με τις καταγγελίες; Ποιος είναι συνήθως αυτός που τιμωρεί σωματικά τα παιδιά, σύμφωνα με τις καταγγελίες; Τι ηλικίας παιδιά κακοποιούνται συχνότερα; Τι ηλικίας παιδιά κακοποιούνται συχνότερα; Οι απαντήσεις σας μπορούν να στηρίζονται στα κείμενα, στους πίνακες ή στα σχεδιαγράμματα που περιέχονται στο άρθρο

Τρόποι προσέγγισης του υλικού: (συγγραφείς) Φύλλο εργασίας Γράψτε ένα σύντομο κείμενο (150 λέξεις) με σκοπό να εξηγήσετε στους συμμαθητές σας τι είναι η σωματική τιμωρία. Μπορείτε να επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους για βοήθεια ή/και ηλεκτρονικά λεξικά. Γράψτε ένα σύντομο κείμενο (150 λέξεις) με σκοπό να εξηγήσετε στους συμμαθητές σας τι είναι η σωματική τιμωρία. Μπορείτε να επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους για βοήθεια ή/και ηλεκτρονικά λεξικά

Τρόποι προσέγγισης του υλικού: (καλλιτέχνες) Φύλλο εργασίας (Ι) Παρακολουθήστε το βίντεο από την καμπάνια «Σηκώστε το χέρι σας κατά της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά» και καταγράψτε: Παρακολουθήστε το βίντεο από την καμπάνια «Σηκώστε το χέρι σας κατά της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά» και καταγράψτε: α) πώς εμφανίζονται τα χέρια, α) πώς εμφανίζονται τα χέρια, β) τι κάνουν τα χέρια, β) τι κάνουν τα χέρια, γ) με τι ομοιάζουν κάθε φορά γ) με τι ομοιάζουν κάθε φορά 0J-fU 0J-fU 0J-fU 0J-fU

Τρόποι προσέγγισης του υλικού: (καλλιτέχνες) Φύλλο εργασίας (ΙΙ) Παρατηρήστε την εικόνα. Τι κάνει το παιδάκι; Τι κάνει το παιδάκι; Τι συναισθήματα πιστεύετε ότι έχει; Πώς το καταλαβαίνετε; Τι συναισθήματα πιστεύετε ότι έχει; Πώς το καταλαβαίνετε; Πιστεύετε ότι είναι δική του η κούκλα; Πιστεύετε ότι είναι δική του η κούκλα; Γιατί λέτε να φέρεται έτσι στην κούκλα του; Γιατί λέτε να φέρεται έτσι στην κούκλα του;